آموزش اوبونتو – به زبان ساده | تصویری، رایگان و کامل

اوبونتو (Ubuntu) یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های دسکتاپ سیستم عامل لینوکس محسوب می‌شود. کلمه اوبونتو ریشه در فرهنگ جنوب آفریقا دارد و معنی تقریبی آن «انسانیت در برابر دیگران» است. این نام به دلیل تعهد این پروژه به مفاهیم توسعه نرم‌افزار آزاد انتخاب شده است. نصب و دستکاری اوبونتو آزاد است و البته کمک‌های داوطلبانه به این پروژه مورد استقبال قرار می‌گیرد. در این نوشته قصد داریم به زبانی ساده به آموزش اوبونتو و امکانات آن بپردازیم.

مقدمه‌ای برای آموزش اوبونتو

نخستین بار در سال 2004 (1383) بود که اوبونتو پا به عرصه حیات گذاشت و بی‌درنگ به رتبه نخست توزیع‌های محبوب لینوکس رسید. دلیل عمده این مسئله، نصب و استفاده آسان این توزیع بوده است.

محیط پیش‌فرض توزیع اوبونتو، GNOME است که یک محیط دسکتاپ مدرن با ابزار جستجوی قوی برای یافتن همه اپلیکیشن‌ها و سندها است. این محیط به خوبی با اپلیکیشن‌های رایج مانند نرم‌افزارهای پخش موسیقی، ویدئوپلیر و رسانه‌های اجتماعی ترکیب می‌شود.

امکان نصب محیط‌های دسکتاپ دیگر نیز از طریق «ابزار مدیریت بسته» (package manager) در اوبونتو فراهم شده است که شامل Cinnamon ،LXDE ،XFCE ،KDE و MATE می‌شود. به علاوه نسخه‌های خاصی از اوبونتو به منظور کار و یکپارچه‌سازی با این محیط‌های دسکتاپ توسعه یافته‌اند که از آن جمله می‌توان به Lubuntu ،‌Xubuntu ،‌Kubuntu و Ubuntu MATE اشاره کرد.

شرکت Canonical وظیفه اصلی توسعه اوبونتو را بر عهده گرفته و توسعه‌دهندگان این توزیع را به خدمت گرفته است. این توسعه‌دهندگان به روش‌های مختلف از جمله از طریق ارائه سرویس‌های پشتیبانی به کسب درآمد مشغول هستند.

از کجا اقدام به دانلود اوبونتو کنیم؟

شما می‌توانید اوبونتو را به طور رایگان از وب‌سایت رسمی آن (+) ‌دانلود کنید. برای رایانه‌های دسکتاپ، دو نسخه از اوبونتو عرضه شده است که یکی نسخه با پشتیبانی بلندمدت (LTS) است که پشتیبانی پنج ساله دارد و دیگری نسخه عادی است که هر شش ماه یک بار منتشر می‌شود و تنها نه ماه پشتیبانی می‌شود.

نسخه TLS اوبونتو برای افرادی مناسب است که دوست ندارند به طور مرتب سیستم عامل خود را ارتقا بدهند. روی سیستم‌های TLS همه چیز تا حد امکان بدون تغییر باقی می‌ماند. البته سیستم به‌روزرسانی‌های امنیتی و رفع باگ را دریافت می‌کند. امکان دانلود نسخه‌های قدیمی‌تر TLS نیز در وب‌سایت اوبونتو (+) فراهم شده است.

نسخه‌های عادی اوبونتو، نرم‌افزارهای به‌روزرسانی شده و کرنل لینوکس اخیراً توسعه یافته را عرضه می‌کنند، یعنی شما می‌توانید انتظار پشتیبانی سخت‌افزاری بهتری را داشته باشید. علاوه بر آن در این روش، جدیدترین نسخه‌های اپلیکیشن‌هایی که به طور روزمره استفاده می‌کنید را دریافت خواهید کرد. با توجه به این که نسخه‌های عادی به طور مرتب و در فواصل زمانی کمتری منتشر می‌شوند، شما همواره جدیدترین نسخه از برنامه‌های محبوب خود را در اختیار دارید.

امتحان کردن اوبونتو چطور امکان‌پذیر است؟

در این بخش از مقاله آموزش اوبونتو پیش از آن که اقدام به نصب اوبونتو روی سیستم خود بکنید، بهتر است ابتدا آن را امتحان کنید تا با محیطش بیشتر آشنا شوید. روش‌های مختلفی برای امتحان کردن محیط اوبونتو وجود دارند که از آن جمله می‌توان به اجرای اوبونتو از روی فلش USB و اجرای اوبونتو روی یک ماشین مجازی از داخل ویندوز اشاره کرد. در ادامه روش نخست یعنی اجرا از روی فلش درایو و بدون نیز به نصب را توضیح می‌دهیم.

فیلم آموزش مانیتورینگ در لینوکس Linux در فرادرس

کلیک کنید

ساخت فلش درایو بوتیبل لینوکس اوبونتو چگونه انجام می‌شود؟

در این بخش با روش ساخت یک درایو USB بوتیبل اوبونتو آشنا می‌شویم که روی هر دو نوع سخت‌افزار بوت مبتنی بر UEFI و BIOS کار می‌کند. ابتدا باید نسخه‌ای از اوبونتو که می‌خواهید روی این درایو داشته باشید را انتخاب کنید. تفاوت نسخه‌های اوبونتو را در بخش قبل توضیح دادیم. به وب‌سایت اوبونتو (+) بروید و یک ایمیج ISO از این توزیع را روی رایانه خود دانلود کنید.

ساخت درایو USB اوبونتو با استفاده از Etcher

بهترین ابزار برای ایجاد یک درایو USB اوبونتو، نرم‌افزار رایگان Balena Etcher (+) است. این نرم‌افزار را از لینک ارائه شده دانلود و سپس اجرا کنید. در ادامه یک فلش USB را به رایانه خود وصل کنید. توجه داشته باشید دیتایی که روی این درایو داشته باشید در ادامه پاک خواهد شد. سپس روی Select کلیک کرده و ایمیج ISO مربوط به اوبونتو را که قبلاً دانلود کرده بودید را انتخاب نمایید.

در ادامه وی Select Drive کلیک کرده و درایو USB که به سیستم وصل کرده‌اید را انتخاب کنید. در نهایت روی Flash بزنید تا شروع به کپی کردن ایمیج ISO روی درایو USB بکند.

اینک اوبونتو درون درایو شما قرار دارد و یک روال اعتبارسنجی آغاز می‌شود. پس از پایان یافتن این روال می‌توانید سیستم را با استفاده از این درایو و با بهره‌گیری از اوبونتو بوت کنید.

نصب اوبونتو چگونه انجام می‌شود؟

مراحل نصب اوبونتو روی رایانه‌هایی با سیستم عامل ویندوز نسبتاً ساده و سرراست است. در این بخش روال نصب اوبونتو روی سیستمی با ویندوز 10 و تنظیم بوت دوگانه سیستم را توضیح می‌دهیم. فرایند کار برای ویندوز 8.1 و 8 نیز تفاوت چندانی ندارد.

مراحل آماده‌سازی رایانه برای نصب اوبونتو چه هستند؟

اگر چنان که در بخش قبل توضیح دادیم، لینوکس اوبونتو را روی درایو USB یا ماشین مجازی امتحان کرده‌اید و به استفاده از آن تمایل دارید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از نصب کامل و جایگزین کردن آن به جای ویندوز، مدتی آن را در کنار ویندوز روی سیستم خود به صورت «بوت دوگانه» (Dual Boot) نصب کنید.

دلیل این توصیه آن است که شما کم‌کم به استفاده از لینوکس برای امور روزمره عادت می‌کنید، اما هم‌زمان در صورتی که در جایی گیر کردید و یا به یک اپلیکیشن نیاز داشتید که تنها برای پلتفرم ویندوز عرضه شده است، می‌توانید به راحتی به ویندوز بازگردید. در این راهنما با روش آما‌ده‌سازی هارد دیسک برای بوت دوگانه ویندوز و لینوکس آشنا می‌شویم. این فرایند کاملاً ساده و سرراست است، اما باید توجه داشته باشید که این کارها باید قبل از نصب لینوکس انجام یابند.

نکته مهم: پیش از آغاز کار یک نسخه پشتیبان از سیستم خود تهیه کنید تا در صورتی که با مشکلی مواجه شدید، به سادگی بتوانید سیستم را به حالت پیشین خود بازگردانید.

بهره‌گیری از ابزار مدیریت دیسک

ابزاری که در ابتدا مورد استفاده قرار خواهیم داد، Disk Management نام دارد. برای اجرای این ابزار باید روی منوی استارت راست-کلیک کرده و در منویی که باز می‌شود گزینه Disk Management را انتخاب کنید.

انتخاب پارتیشن برای Shrink

در ابزار مدیریت دیسک به دنبال پارتیشنی بگردید که سیستم عامل کنونی روی آن نصب شده است. این پارتیشن ممکن است OS یا Windows نامگذاری شده باشد. به طور معمول این درایو C است. زمانی که آن را یافتید، آن را انتخاب کرده و گزینه Shrink Volume را بزنید.

نکته مهم: باید نهایت دقت خود را بکنید که روی پارتیشن UEFI که سیستم از طریق آن بوت می‌شود، تغییری ایجاد نکنید.

تقسیم درایو

زمانی که کادر Shrink Volume باز شد، کل فضای موجود در این پارتیشن و مقداری که می‌توان بدون آسیب رساندن به ویندوز جدا کرد را مشاهده می‌کنید. پیش از قبول گزینه پیش‌فرض، محاسبه کنید که برای ویندوز به چه مقدار فضا در آینده نیاز خواهید داشت و چه مقدار فضا می‌خواهید به لینوکس اختصاص دهید.

نکته: اگر می‌خواهید در آینده نرم‌افزارهایی روی ویندوز نصب کنید، باید مقدار فضای بیشتری به تناسب این اپلیکیشن‌ها برای آن در نظر بگیرید.

توزیع‌های لینوکس عموماً نیاز به فضای دیسک زیادی ندارند. اگر مقدار 20 گیگابایت از فضای این پارتیشن را جدا کنید، می‌توانید لینوکس را به موازات ویندوز مورد استفاده قرار دهید. با این حال ممکن است نیاز به نصب برخی اپلیکیشن‌ها روی لینوکس داشته باشید و یا بخواهید برخی فایل‌ها را روی این درایو ذخیره کنید که از سوی هر دو سیستم عامل ویندوز و لینوکس قابل دسترسی هستند. بنابراین باید همه جوانب قضیه را به طور کامل در نظر بگیرید.

عددی که برای جداسازی پارتیشن وارد می‌کنید باید به صورت مگابایت وارد شود. هر گیگابایت برابر با 1024 مگابایت است. مقداری مورد نظر خود را وارد کرده و سپس روی دکمه shrink کلیک کنید. این فرایند معمولاً به سرعت اجرا می‌شود، اما در هر صورت به اندازه دیسکی که می‌خواهید جداسازی کنید، وابسته است. اگر می‌خواهید یک پارتیشن 20 گیگابایتی ایجاد کنید، باید عدد 20،000 و در صورتی که می‌خواهید یک پارتیشن 100 گیگابایتی ایجاد کنید، عدد 100،000 را وارد نمایید.

در نهایت متوجه شوید که مقداری فضای پارتیشن‌بندی نشده روی دیسک وجود دارد. از پارتیشن‌بندی این بخش احتراز کنید. در طی فرایند نصب لینوکس از شما سؤال خواهد شد که توزیع مورد نظر خود را می‌خواهید کجا نصب کنید و شما باید از این فضای پارتیشن‌بندی نشده برای میزبانی سیستم عامل لینوکس جدید خود استفاده کنید.

نصب اوبونتو در کنار ویندوز

برای نصب لینوکس در کنار ویندوز باید درایو USB لینوکس که قبلاً روش ساختش را توضیح دادیم، به سیستم وصل کرده و سیستم را با آن بوت کنید. سپس روی آیکون Network در گوشه راست-بالای دسکتاپ کلیک کرده و گزینه wireless network و سپس Install Ubuntu را انتخاب کنید.

توجه کنید که برای تکمیل این فرایند باید به اینترنت وصل شده باشید. در مرحله بعد زبان مورد نظر خود را انتخاب کرده و روی Continue کلیک کنید.

هر دو کادر زیر عنوان Preparing to Install Ubuntu را تیک زده و روی Continue کلیک کنید. گزینه نرم‌افزارهای شخص ثالث امکان پخش فایل‌های صوتی Mp3 و به‌کارگیری درایوهای مناسب را می‌دهد.

در ادامه گزینه Install Ubuntu alongside Windows Boot Manager را انتخاب کرده و روی Install Now کلیک کنید.

نکته: اگر امکان انتخاب گزینه Install Ubuntu alongside Windows را ندارید، باید گزینه Something Else را انتخاب کرده و توضیحاتی که در بخش بعدی در مورد پارتیشن‌بندی دیسک ارائه کردیم را پیگیری نمایید.

تایم‌زون خود را روی نقشه انتخاب کرده و یک شهر در کادر نمایش یافته وارد کنید و سپس Continue را بزنید.

انتخاب زبان در اوبونتو

زبان و لی‌آوت کیبورد خود را انتخاب کرده و سپس روی Continue کلیک کنید.

نکته: با کلیک روی گزینه Detect keyboard layout می‌توانید کیبورد و لی‌آوت پیش‌فرض خود را تشخیص دهید. با وارد کردن برخی متن‌ها در کادر ارائه شده می‌توانید از صحت لی‌آوت انتخابی مطمئن شوید.

در گام بعدی باید پروفایل کاربری اوبونتو را انتخاب کنید. در این بخش یک نام کاربری و یک رمز عبور قوی برگزینید و گزینه رمزنگاری پوشه home را نیز تیک بزنید. سپس روی Continue کلیک کنید. زمانی که فرایند نصب پایان یافت، درایو USB را خارج کرده و رایانه را ری‌بوت کنید. اکنون باید گزینه بوت را برای دو سیستم عامل ویندوز و لینوکس مشاهده کنید. برای سوئیچ بین این دو سیستم کافی است رایانه را ری‌بوت کنید.

نکته: اگر سیستم شما به طور خودکار روی ویندوز بوت می‌شود، باید ترتیب بوت خود را تغییر دهید و مطمئن شوید که اوبونتو پیش از ویندوز قرار دارد.

ساخت پارتیشن‌های اوبونتو

اگر گزینه install Ubuntu alongside Windows را در فرایند نصب اوبونتو مشاهده نمی‌کنید، در این صورت باید پارتیشن‌های اوبونتو را به صورت دستی ایجاد کنید. پس از آن که گزینه Something Else را در صفحه نصب انتخاب کردید از دستورالعمل‌های زیر بهره بگیرید:

گزینه Free Space را انتخاب کرده و سپس روی علامت بعلاوه کلیک کنید تا یک پارتیشن جدید ایجاد شود.

تنظیمات زیر را وارد کرده و روی OK کلیک کنید.

• در کادر اندازه (Size) عدد 10,000MB یا بالاتر را وارد کنید.
• گزینه Primary را در کنار گزینه Type for the new partition انتخاب کنید.
• گزینه Beginning of this space را برای Location for the new partition انتخاب کنید.
• گزینه Use را روی مقدار Ext 4 Journaling file system تنظیم کنید.
• گزینه / را به عنوان «نقطه مانت» (Mount point) انتخاب کنید.

نکته: اندازه پارتیشن تعیین می‌کند که چه مقدار فضا برای نرم‌افزارها و دیگر فایل‌ها دارید و از این رو باید آن را تا حد امکان بالا بگیرید.

تنظیم فضای آزاد

در این مرحله مجدداً Free Space را انتخاب کرده و روی آیکون بعلاوه کلیک کنید.

تنظیمات زیر را وارد کرده و روی OK کلیک کنید:

• عدد 2000 مگابایت را برای Size وارد نمایید.
• گزینه Primary را برای Type for the new partition انتخاب کنید.
• مقدار Beginning of this space را برای Location for the new partition انتخاب کنید.

Use را نیز روی swap area تنظیم کنید.

نکته: این گام اختیاری است، اما ایجاد یک درایو سواپ برای جلوگیری از کرش‌های ناخواسته قویاً توصیه می‌شود.

اکنون باید روی گزینه Install Now کلیک کنید.

نکته: مطمئن شوید که Device for bootloader installation روی دیسکی تنظیم شده که نوع آن FEI است.

آشنایی با دسکتاپ اوبونتو

با نگاهی گذرا به دسکتاپ اوبونتو یک پنل در بخش فوقانی و یک نوار لانچ سریع در سمت چپ می‌بینیم.

اوبونتو میانبرهای کیبرد زیادی ارائه می‌کند که موجب صرفه‌جویی در زمان و تلاش‌های شما می‌شود. بنابراین این میانبرها ارزش یادگیری را دارند. برای نمایش لیستی از میانبرها کافی است ترکیب کلید‌های Super key+Esc را بزنید. کلید سوپر بسته به نوع رایانه‌ای که استفاده می‌کنید، متفاوت خواهد بود:

• در سیستم‌های ویندوزی، کلید سوپر با لوگوی ویندوز متمایز می‌شود و در کنار کلید Alt قرار دارد.
• روی کیبورد مک، باید به دنبال کلید Command بگردید.
• روی کروم بوک کلید سوپر یک لوگوی ذره‌بین دارد.

روش دیگر برای حرکت در محیط دسکتاپ اوبونتو استفاده از ماوس است. هر آیکون در نوار لانچ، شما را به یک اپلیکیشن مانند فایل منیجر، مرورگر وب، مجموعه آفیس یا مرکز نرم‌افزار هدایت می‌کند. همانند دستگاه‌های موبایل، استفاده از آیکون Applications در گوشه چپ-پایین دسکتاپ موجب نمایش فهرستی از اپلیکیشن‌های نصب شده روی سیستم می‌شود. در ادامه باید آیکون اپلیکیشنی که می‌خواهید باز کنید را کلیک کنید.

مانند هر چیز دیگر، استفاده عملی از دسکتاپ اوبونتو بهترین روش یادگیری آن است. لی‌آوت این دسکتاپ از محیط ویندوز یا مک متفاوت است، اما همه چیز طوری طراحی شده که شما با استفاده از ماوس یا ضربه لمسی به راحتی در آن حرکت کنید. زمانی که کمی با آن کار کنید، از میزان ساده بودن همه چیز متعجب خواهید شد.

پوسته گنوم اوبونتو

پوسته گنوم (GNOME) یک نمایش گرافیکی از محیط دسکتاپ گنوم است که شامل صفحه‌های تعاملی این محیط هم برای فعالیت‌ها و هم اپلیکیشن‌ها محسوب می‌شود. این پوسته نزدیک‌ترین چیز به Ubuntu Unity Dash قدیمی است و از آن برای یافتن اپلیکیشن‌ها و سازمان‌دهی پنجره‌های باز استفاده می‌کنیم.

برای باز کردن پوسته گنوم باید روی Activities در گوشه چپ-بالای دسکتاپ اوبونتو کلیک کنید. در این وضعیت صفحه تیره‌تر می‌شود و مجموعه کنترل‌های جدیدی را نمایش می‌دهد:

• در میانه صفحه، پنجره‌های باز به روشی با دسترسی آسان چیدمان یافته‌اند، شما می‌توانید هر چه را می‌خواهید انتخاب کرده و یا در صورتی که کارتان با آن پایان یافته است، ببندید.
• در سمت راست، می‌توانید بین فضاهای کاری مختلف سوئیچ کنید. اوبونتو و به طور کلی لینوکس چندین دسکتاپ مجازی دارد که می‌توانید هر زمان بین آن‌ها سوئیچ کنید تا فضای صفحه بیشتری داشته باشید.
• در بخش فوقانی، کادر جستجو را می‌بینید که با استفاده از آن‌ می‌توانید به دنبال اپلیکیشن‌ها، فایل‌ها و اپ‌هایی که می‌خواهید دانلود کنید، بگردید.

برای اجرای GNOME Applications Overview روی آیکون Applications در گوشه چپ-پایین صفحه کلیک کنید. این بخش شبیه به صفحه مرور قبلی است، اما این بار یک فهرست از همه اپلیکیشن‌ها به شکل آیکون دیده می‌شود.

همان گزینه جستجوی قبلی مجدداً در بخش فوقانی صفحه ظاهر می‌شود. در بخش تحتانی می‌توانید بین همه اپلیکیشن‌هایی که بیشتر استفاده کرده‌اید، سوئیچ کنید.

اتصال به اینترنت

در محیط اوبونتو برای اتصال به اینترنت باید روی آیکون Network در گوشه چپ-بالای صفحه کلیک کنید. این گزینه فهرستی از همه شبکه‌های بی‌سیم موجود در محلتان را نمایش می‌دهد. شبکه‌ای که می‌خواهید به آن وصل شوید را انتخاب کرده و سپس کلید امنیتی را وارد نمایید. اگر سیستم به جای شبکه بی‌سیم به یک روتر از طریق کابل اترنت وصل شده، هم اینک باید به صورت خودکار به اینترنت وصل شده باشید. امکان وبگردی با استفاده از مرورگر وب که به طور پیش‌فرض به همراه سیستم اوبونتو عرضه می‌شود، یا هر مرورگر دیگری که ترجیح می‌دهید، وجود دارد.

به‌روز نگه داشتن اوبونتو

اوبونتو در زمان‌هایی که یک آپدیت برای نصب موجود باشد، به شما اطلاع می‌دهد. امکان تغییر دادن این تنظیمات بسته به ترجیح شما وجود دارد. برخلاف ویندوز در اوبونتو شما کنترل کاملی روی زمان نصب شدن آپدیت‌ها دارید و هرگز با صحنه روشن شدن رایانه و دیدن اعلان نصب اولین به‌روزرسانی از 465 آپدیت موجود مواجه نخواهید شد!

همچنین می‌توانید سیستم را از طریق اجرای اپلیکیشن گرافیکی Software Updater به‌روزرسانی کنید. اگر خط فرمان را ترجیح می‌دهید، می‌توانید یک پنجره ترمینال را باز کنید و سپس دستور زیر را در آن وارد نمایید تا سیستم آپدیت شود.

sudo apt update && sudo apt upgrade –y

وبگردی در اوبونتو

با کلیک روی آیکون فایرفاکس در لانچر یا با رفتن به بخش Applications Overview و جستجو به دنبال Firefox آن را باز کنید. امکان دانلود و نصب گوگل کروم نیز از وب‌سایت گوگل وجود دارد.

تنظیم کلاینت ایمیل تاندربرد

کلاینت ایمیل پیش‌فرض اوبونتو به نام «تاندربرد» (Thunderbird) ‌است. این کلاینت اغلب قابلیت‌هایی که در محیط دسکتاپ خانگی مورد نیاز است را عرضه کرده است. امکان تنظیم تاندربرد با جیمیل به سادگی وجود دارد. برای اجرای تاندربرد کافی است کلید سوپر را فشرده و سپس نام آن را وارد کنید و با کلیدهای Alt+F2 را گرفته و عبارت Thunderbird را وارد نمایید.

ایجاد سند متنی، اسپردشیت و ارائه

مجموعه نرم‌افزارهای پیش‌فرض آفیس در اوبونتو به نام «لیبره‌آفیس» (LibreOffice) است. لیبره آفیس یک استاندارد برای مجموعه آفیس مبتنی بر لینوکس محسوب می‌شود. آیکون برنامه‌های پردازشگر متن، اسپردشیت و ارائه در نوار لانچ سریع قرار گرفته است. برای موارد دیگر یک راهنمای کمک عرضه شده است.

مدیریت تصاویر و عکس‌ها در اوبونتو

اوبونتو پکیج‌های مختلفی برای مدیریت عکس‌ها و تصاویر و مشاهده و ویرایش عکس‌ها ارائه کرده است. برای نمونه به موارد زیر توجه کنید:

• Shotwell یک ابزار مدیریت اختصاصی تصاویر است که قابلیت‌های زیادی دارد.
• Eye Of Gnome به عنوان یک مشاهده‌گر ساده عکس در اوبونتو عمل می‌کند و با استفاده از آن می‌توانید عکس‌های درون پوشه‌ها را مشاهده کنید، بزرگنمایی یا کوچک‌نمایی کنید و یا عکس‌ها را بچرخانید.
• پکیج Draw در لیبره‌آفیس برای رسم شکل‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امکان اجرای هر کدام از این برنامه‌ها از Dash و از طریق جستجوی نامشان ارائه شده است.

گوش دادن به موسیقی در اوبونتو

پکیج صوتی پیش‌فرض اوبونتو Rhythmbox نام دارد. این پکیج همه قابلیت‌هایی که از یک پخش‌کننده صدا انتظار می‌رود را عرضه کرده است. امکان ایمپورت موسیقی از پوشه‌های مختلف، ایجاد و ویرایش پلی‌لیست‌ها، اتصال به دستگاه‌های ذخیره‌سازی اکسترنال و گوش دادن به ایستگاه‌های رادیویی آنلاین از جمله امکانات این برنامه محسوب می‌شود. همچنان امکان تنظیم Rhythmbox به عنوان یک سرور پروتکل دسترسی صوت دیجیتال (DAAP) نیز وجود دارد. به این ترتیب می‌توانید موسیقی را روی رایانه از یک گوشی یا دستگاه دیگر پخش کنید.

برای اجرای Rhythmbox کافی است کلیدهای ترکیبی Alt+F2 را گرفته و به دنبال عبارت Rhythmbox بگردید.

تماشای ویدئو در اوبونتو

GNOME Videos مدیا پلیر پیش‌فرض ویدئوها در اوبونتو است. GNOME Videos یک نرم‌افزار مقدماتی عالی است، اما ویدئوپلیرهایی مانند VLC و Kodi نیز برای اوبونتو عرضه شده‌اند. هر دوی این موارد را می‌توانید در GNOME Software پیدا کنید و یا از طریق خط فرمان آن‌ها را دانلود و نصب نمایید.

اگر به دنبال یک ویدئو پلیر خوب و همه کاره روی اوبونتو هستید، ما VLC را پیشنهاد می‌کنیم. توجه کنید که برای تماشای برخی فرمت‌های صوتی و ویدئویی و همچنین ویدئوهای فلش نیاز است که برخی کدک‌های اضافی را روی اوبونتو نصب کنید.

نصب نرم‌افزار روی اوبونتو

ابزار اصلی گرافیکی که برای نصب نرم‌افزار روی اوبونتو استفاده می‌شود، Ubuntu Software نام دارد. با این که این ابزار کمی قدیمی است، اما کارتان را راه می‌اندازد. یکی از نخستین ابزارهایی که با استفاده از Ubuntu Software باید روی اوبونتو نصب کنید، Synaptic است که مبنای قدرتمندی برای نصب دیگر نرم‌افزارها ارائه می‌کند.

نرم‌افزار‌های لینوکس از طریق مخازن یا ریپازیتوری‌ها قابل دریافت هستند. ریپازیتوری‌ها سرورهایی هستند که نرم‌افزارهای قابل نصب برای توزیع‌های مختلف در آن‌ها نگهداری می‌شوند. هر ریپازیتوری روی یک یا چند سرور به عنوان mirror نگهداری می‌شود. هر آیتم نرم‌افزار درون یک ریپازیتوری به نام پکیج (package) خوانده می‌شود. فرمت‌های پکیج زیادی وجود دارند، اما اوبونتو از فرمت پکیج دبیان استفاده می‌کند. امکان یافتن اغلب موارد ضروری در ریپازیتوری‌های پیش‌فرض وجود دارد، اما امکان افزودن برخی ریپازیتوری‌های اضافی برای دریافت نرم‌افزارهای بیشتر نیز وجود دارد.

استفاده از برخی پکیج‌های گرافیکی مانند Ubuntu Software و Synaptic تنها روش‌های نصب نرم‌افزار در اوبونتو نیستند. امکان نصب پکیج‌ها از طریق خط فرمان با بهره‌گیری از apt-get نیز وجود دارد. با این که ممکن است فکر کنید خط فرمان ملال‌آور است، اما پس از اندک مدتی که با apt-get کار کردید، با قدرت آن آشنا می‌شوید.

سفارشی‌سازی اوبونتو

دسکتاپ گنوم به اندازه محیط‌های دسکتاپ دیگر لینوکس قابل سفارشی‌سازی نیست. با این حال امکان ایجاد تغییرات ساده‌ای مانند عوض کردن والپیپیر یا نمایش یا عدم نمایش منوها به عنوان بخشی از اپلیکیشن یا در پنل فوقانی وجود دارد. همچنین اکستنشن‌ها و پوسته‌های مختلفی برای گنوم ارائه شده است که به شخصی‌سازی هر چه بیشتر آن کمک می‌کند. برخی پکیج‌های نرم‌افزاری وجود دارند که به طور گسترده‌ای در اوبونتو مورد استفاده قرار می‌گیرند و شما نیز احتمالاً می‌خواهید از آن‌ها استفاده کنید. در فهرست زیر با این موارد آشنا می‌شوید:

پکیج‌های نرم‌افزاری عمده دیگر

• اسکایپ: مایکروسافت مدتی است که مالکیت اسکایپ را به دست آورده است، بنابراین شاید فکر کنید که روی لینوکس کار نخواهد کرد، اما چنین نیست و امکان نصب اسکایپ روی لینوکس نیز وجود دارد.
• دراپ‌باکس: دراپ‌باکس یک وب‌سایت ذخیره‌سازی آنلاین فایل‌ها است که می‌تواند به عنوان یک پشتیبان آنلاین یا یک ابزار کار تیمی برای اشتراک فایل در میان همکاران یا دوستان مورد استفاده قرار گیرد. امکان نصب اپلیکیشن دراپ‌باکس روی اوبونتو وجود دارد.
• استیم: استیم یک پلتفرم محبوب بازی چند بازیکنی، استریم ویدئو و شبکه اجتماعی است. برای نصب استیم روی اوبونتو یا باید Synaptic را نصب کرده و به دنبال آن بگردید و یا این که می‌توانید آن را از طریق apt-get نصب کنید. این پکیج یک آپدیت 250 مگابایتی نیاز دارد، اما زمانی که نصب شد به درستی روی اوبونتو کار می‌کند.
• ماینکرفت: مایکروسافت بازی ویدئویی محبوب ماینکرفت (Minecraft) را نیز خریده است. اما شما می‌توانید ماینکرفت را نیز روی اوبونتو نصب کنید.
• Wine و Lutris:  نرم‌افزار Wine یک شبیه‌ساز نیست. اگر می‌خواهید بازی‌های ویندوزی خود را روی اوبونتو بازی کنید به Wine نیاز خواهید داشت. از سوی دیگر Lutris یک ابزار سازمان‌دهی و نصاب بازی است که با بهره‌گیری از آن اجرای بازی‌ها به وسیله Wine به اندازه نصب آن‌ها روی ویندوز آسان خواهد بود.
• درایورهای NVIDIA: درایورهای گرافیکی روی لینوکس به طرز متفاوتی عمل می‌کنند. اگر یک کارت گرافیکی از شرکت انویدیا دارید، باید جدیدترین نسخه درایورها را دریافت کنید. یک ریپازیتوری عالی PPA برای کمک به شما و دریافت درایورهای کارت گرافیکی وجود دارد.
• اسپاتیفای: Spotify یک سرویس استریم موسیقی است که روی اوبونتو نیز به راحتی امکان استفاده از آن وجود دارد. امکان دریافت استریم‌های اسپاتیفای روی یک مرورگر و یا مدیاپلیرهایی که از آن پشتیانی می‌کنند وجود دارد. همچنین می‌توانید کلاینت رسمی اسپاتیفای را روی اوبونتو نصب کنید.

سخن پایانی

اوبونتو یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس است که به خصوص در حوزه دسکتاپ، توجه کاربران زیادی را جلب کرده است.

فیلم مجموعه آموزش لینوکس Linux – مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

کلیک کنید

در این مطلب آموزش اوبونتو  با این توزیع محبوب لینوکس آشنا شدیم و همچنین روش امتحان کردن و نصب آن را به موازات یک سیستم ویندوزی ملاحظه کردیم. در ادامه با امکانات و قابلیت‌های این سیستم عامل مدرن و محبوب آشنا شدیم. هر گونه پیشنهاد یا دیدگاه خود را در خصوص آموزش اوبونتو در بخش نظرات این نوشته با ما و دیگر خوانندگان مجله فرادرس در میان بگذارید.