سرقت ادبی چیست؟
بسیاری از مردم، از سرقت ادبی (Plagiarism) با عنوان کپی کردن آثار دیگران یا قرض گرفتن ایده های آنها یاد می کنند. اما عباراتی مانند "رو نوشت (کپی) نمودن" و "اقتباس کردن" ممکن است واقعیت امر را به روشنی نشان ندهد...
بر اساس لغتنامه آنلاین مریام-وبستر، توضیح سرقت آثار دیگران (Plagiarize) به شرح زیر است:
- سرقت یا تخریب (ایده ها یا سخنان فردی دیگر) با عنوان فردی دیگر (غیر از صاحب اصلی)
- استفاده از (محصولات و حاصل اثر دیگران) بدون دادن حق الزحمه آن
- مرتکب شدن سرقت ادبی
- انتشار و یا ارائه یک ایده با نام ایده جدید یا اصلی که در واقع از یک ایده دیگری مشتق شده است.
به عبارت دیگر، سرقت ادبی عملی کلاهبردارانه و تقلبی است. این امر شامل سرقت حاصل زحمات دیگران و همچنین دروغ های گفته شده بعد از آن است.
اما آیا سخنان و ایده ها واقعا می شود سرقت شوند؟
بر اساس قوانین ایالات متحده، پاسخ مثبت است. عبارت "ایده های اصلی" به عنوان یک ملک فکری شناخته می شود و توسط آیین نامه حقوق طبع و نشر (Copyright) همانند اختراعات اصیل از آنها محافظت می شود. تقریبا تمامی گفته ها و عبارات تا هنگامی که آنها به نوعی ضبط شده باشند (مانند یک کتاب یا یک فایل کامپیوتری) تحت محافظت حقوق طبع و نشر قرار می گیرند.
تمامی اتفاقات و امور زیر، سرقت ادبی محسوب می شوند:
- تعویض نام اثر دیگران به عنوان اثر خودتان
- رو نوشت (کپی) کردن گفته ها و ایده های سایر افراد بدون دادن حق الزحمه آن
- استفاده و رو نوشت دقیق از گفته ها و ایده های دیگران در نوشته ها بدون استفاده از علامت های نوشتاری ویژه نقل قول (Quotation Marks) که با دو چنگک ( " " ) در طرفین جمله مشخص می شود.
- دادن اطلاعات غلط در مورد نوشته نقل قول شده
- تعویض و یا تغییر کلمات متن نقل قول شده بدون توجه به ساختار جمله بدون دادن حق الزحمه
- رو نوشت کردن تعداد زیادی از گفته ها یا ایده های یک منبع که عمده اثر شما را تشکیل دهد، هر چند هزینه آن پرداخت شود یا خیر
از بیشتر موارد سرقت ادبی می توان حذر و دوری نمود، همانند نوشتن منبع آن. به طور ساده، تصدیق این که اطلاعات مشخص شده از جایی اقتباس شده است و همچنین فراهم نمودن اطلاعات لازم برای یافتن منبع آن معمولا از جرم سرقت ادبی پیشگیری می کند.
عکس ها، ویدئوها و موسیقی چگونه است؟
استفاده از یک عکس، ویدئو و یا قطعه ای از موسیقی در یک اثری که خودتان ساخته اید اما اجازه مورد قبول دریافت نکرده اید یا منبع آن را ذکر نکرده اید، سرقت ادبی محسوب می شود. امور زیر در جامعه بسیار کاربردی و عادی است. علیرغم استفاده زیاد آن، همچنان سرقت ادبی محسوب می شود.
- کپی رسانه (خصوصا عکس) از وب سایت های دیگر برای درج آن در نوشته یا وب سایت خود
- ساخت یک فیلم یا ویدئو با استفاده از تکه هایی از ویدئو های دیگران یا استفاده از موسیقی تحت حقوق کپی رایت بعنوان موسیقی متن
- اجرای موسیقی شخصی دیگر که تحت قوانین کپی رایت است (مثلا اجرای کاور)
- ساخت قطعه ای از موسیقی که از موسیقی دیگری به شدت اقتباس و رو نوشت شده است.
در واقع، این رسانه ها شرایطی را ایجاد می کند که تحت آن، تشخیص این که قوانین کپی رایت یک اثر نقض شده اند یا خیر، سخت می شود. برای مثال:
- عکسبرداری یا تصویر (اسکن) یک عکس (برای مثال: عکسبرداری از جلد یک کتاب برای معرفی آن در وب سایت یک شخص)
- ضبط صدا یا فیلمی که موسیقی یا ویدئوی تحت قوانین کپی رایت در پیش زمینه پخش گردد.
- تشکیل دوباره یک اثر بصری در همان رسانه (برای مثال: عکسبرداری که ترکیب و موضوع آن برابر با ترکیب و موضوع عکس فرد دیگریست).
- تشکیل دوباره یک اثر بصری در همان رسانه (برای مثال: نقاشی کردن تصویری که شبیه اثر فرد دیگری است).
- میکس دوباره یا تغییر و اصلاح عکس ها، ویدئو ها و موسیقی تحت قوانین کپی رایت، اگر چه همانند نسخه اصلی باشد.
مجاز بودن این شرایط و سایر شرایط مشابه، وابسته به قصد و زمینه ای است که آثار طی آنها تهیه شده اند. دو راهکار مورد اطمینان که طی آن می توان قوانین را در این شرایط رعایت نمود: ۱) جلوگیری از اتفاق افتادن همزمان این شرایط و ۲) تایید و تثبیت شرایط استفاده از آثار و ذکر منبع آنها به طور مناسب می باشند.
سوالات رایج درباره سرقت ادبی
در ادامه این مطلب، برای درک بهتر مطلب سرقت ادبی به تعدادی از پرسشهای رایج در این خصوص پاسخ دادهایم.
تعریف سرقت ادبی بر اساس لغتنامه آنلاین مریام-وبستر چیست؟
سرقت یا تخریب (ایده ها یا سخنان فردی دیگر) با عنوان فردی دیگر (غیر از صاحب اصلی)، استفاده از (محصولات و حاصل اثر دیگران) بدون دادن حق الزحمه آن، مرتکب شدن سرقت ادبی، انتشار و یا ارائه یک ایده با نام ایده جدید یا اصلی که در واقع از یک ایده دیگری مشتق شده است سرقت ادبی نام دارد. به عبارت دیگر، سرقت ادبی عملی کلاهبردارانه و تقلبی است. این امر شامل سرقت حاصل زحمات دیگران و همچنین دروغ های گفته شده بعد از آن است.
موارد زیرمجموعه سرقت ادبی چه هستند؟
تعویض نام اثر دیگران به عنوان اثر خودتان، رو نوشت (کپی) کردن گفته ها و ایده های سایر افراد بدون دادن حق الزحمه آن، استفاده و رو نوشت دقیق از گفته ها و ایده های دیگران در نوشته ها بدون استفاده از علامت های نوشتاری ویژه نقل قول (Quotation Marks) که با دو چنگک ( " " ) در طرفین جمله مشخص می شود، دادن اطلاعات غلط در مورد نوشته نقل قول شده، تعویض و یا تغییر کلمات متن نقل قول شده بدون توجه به ساختار جمله بدون دادن حق الزحمه، رو نوشت کردن تعداد زیادی از گفته ها یا ایده های یک منبع که عمده اثر شما را تشکیل دهد، هر چند هزینه آن پرداخت شود یا خیر.