DHCP یا پروتکل پیکربندی دینامیک میزبان چیست؟ – به زبان ساده

پروتکل پیکربندی دینامیک میزبان یا به اختصار DHCP بخشی از شبکه‌های کامپیوتری است و به کنترل آدرس‌های آی‌پی که دستگاه‌ها دریافت می‌کنند، می‌پردازد. بدین ترتیب دستگاه‌ها می‌توانند با اینترنت ارتباط برقرار کنند. به طور معمول انتساب آی‌پی به صورت خودکار صورت می‌گیرد؛ اما اگر به IP-های استاتیک نیاز داشته باشید، آشنایی با DHCP امری ضروری محسوب می‌شود.

DHCP می‌تواند روش انتساب IP را مدیریت کند

هر دستگاهی که به شبکه وصل می‌شود، به یک آدرس IP نیاز دارد. در روزهای نخست معرفی فناوری شبکه، کاربران به صورت دستی یک IP برای خود تعریف می‌کردند؛ اما این یک وظیفه دشوار به خصوص برای مکان‌هایی با دستگاه‌های متعدد مانند سازمان‌های تجاری بود. DHCP این فرایند را تا حدودی خودکار ساخته و عمل اتصال دستگاه‌ها به شبکه را به روشی آسان‌تر اجرا می‌کند. سرورهای DHCP یا روترها به مدیریت این فرایند بر مبنای مجموعه‌ای از قواعدِ از پیش تعیین شده می‌پردازند. اغلب روترها طوری تنظیم شده‌اند که از بازه 192.168.0.x استفاده می‌کنند و از این رو این نوع IP-ها را به طور گسترده‌ای در شبکه‌های خانگی می‌توانید ببینید.

این فرایند کاملاً سرراست است. زمانی که یک کلاینت (یک رایانه، دستگاه IOT، تبلت، گوشی تلفن همراه یا هر چیز دیگر) به شبکه وصل می‌شود، یک سیگنال به سرور DHCP یا همان روتر ارسال می‌کند که DHCPDISCOVER نام دارد. سرور با توجه به همه قواعدی که برای شبکه تعریف شده پاسخ می‌دهد و در پاسخ خود یک آدرس IP بازگشت می‌دهد (DHCPOFFER) که دستگاه می‌تواند برای اتصال به شبکه مورد استفاده قرار دهد. کلاینت این اطلاعات را دریافت کرده و تقاضای مجوز برای استفاده از آدرس انتساب یافته می‌کند (پیام DHCPREQUEST). در نهایت سرور DHCP درخواست را دریافت کرده و کلاینت می‌تواند به شبکه اتصال یابد.

DHCP محدوده آدرس‌های IP را کنترل می‌کند

شما می‌توانید DHCP را طوری پیکربندی کنید که محدوده آدرس‌های IP موجود برای استفاده را کنترل کند. اگر اعلام کرده باشید که این محدوده از 192.168.0.1 آغاز می‌شود و در 192.168.1.100 پایان می‌یابد، در این صورت همه آدرس‌های موجود، در این محدوده جای خواهند گرفت. در این وضعیت دیگر هرگز نمی‌توانید شاهد اتصال دستگاهی با آی‌پی 192.168.1.101 باشید. ضمناً به خاطر داشته باشید که آی‌پی آغازین (در این مثال 192.168.0.1) برای خود روتر ذخیره می‌شود. برخی روترها تنها یک آدرس آغازین را در فهرست ارائه می‌کنند و سپس یک گزینه برای بیشینه تعداد کاربران که می‌توانند اتصال یابند نشان می‌دهند که در واقع آدرس آخرین آدرس IP را مشخص می‌سازد.

مزیت این وضعیت آن است که شما می‌توانید تعداد دستگاه‌هایی که به طور همزمان به شبکه شما متصل می‌شوند را کنترل کنید. برای نمونه اجازه اتصال بیش از 100 دستگاه را ندهید. اما عیب آن نیز این است که اگر محدوده مورد نظر را بسیار کوچک تعریف کنید، می‌توانید ناخواسته از اتصال دستگاه‌های جدید ممانعت کنید. برای این که سرورهای DHCP بتوانند با محدوده کوچکی از IP دستگاه‌های زیادی را پوشش دهند، آدرس‌های IP را به دستگاه‌ها موقتاً اجاره می‌دهند.

آدرس‌های با انتساب دینامیک، موقت هستند

زمانی که یک سرور DHCP اقدام به انتساب یک آدرس IP می‌کند، این کار تحت یک سیستم اجاره‌ای صورت می‌گیرد. دستگاه مربوطه این آدرس IP انتساب یافته را برای چند روز نگه می‌دارد و پس از آن تلاش می‌کند که آدرس IP خود را تجدید کند. اگر یک سیگنال تازه‌سازی (مانند قطع اتصال یک دستگاه) به سرور DHCP ارسال شود، در این صورت سرور DHCP آدرس IP مربوطه را مجدداً تصاحب می‌کند تا به دستگاه دیگری اختصاص دهد. زمانی که سیگنال تازه‌سازی تشخیص داده شود، دستگاه مربوطه آدرس IP خود را برای چند روز حفظ می‌کند. به همین دلیل است که اگر از گزینه ipconfig استفاده کنید، متوجه می‌شوید که IP دستگاه شما هر چند روز یک بار تغییر می‌یابد.

البته این امکان هست که دو دستگاه دارای IP یکسانی باشند و مثلاً یکی از آن‌ها یک رایانه ماشین مجازی باشد که اغلب زمان خود را آفلاین است. ماشین مجازی نمی‌تواند سیگنال تازه‌سازی را ارسال کند و از این رو آدرس IP آن به دستگاه دیگری اختصاص می‌یابد. زمانی که ماشین مجازی مجدداً وارد شبکه شود، همچنان رکورد آدرس IP قبلی خود را دارد. این وضعیت به طور خاص در مواردی که از یک snapshot بازمی‌گردد، احتمال بالایی دارد؛ اما این دستگاه نمی‌تواند از آن آدرس IP استفاده کند، زیرا قبلاً توسط دستگاه دیگری تصاحب شده است. بدون این مجوز دستگاه مربوطه نمی‌تواند به شبکه وصل شود تا این که آی‌پی جدیدی به آن انتساب یابد. اما استفاده از آدرس‌های IP دینامیک از بروز چنین وضعیت‌هایی جلوگیری می‌کند.

آدرس‌های IP استاتیک برای برخی دستگاه‌ها ضروری نیستند

اگر پرینتر یا یک سرور رسانه (مانند واحد NAS یا Plex Server) متصل به شبکه داشته باشید، این که آدرس IP-شان تغییر یابد چندان خوشایند نخواهد بود. با این که تازه‌سازی آدرس IP می‌تواند از این وضعیت جلوگیری کند؛ اما همچنان این احتمال وجود دارد که آدرس IP تغییر یابد. اگر روتر به دلیل قطعی برق یا بروز مشکل دیگری ری‌استارت شده باشد، در این صورت همه آدرس‌های IP تولیدشده به صورت دینامیک ممکن است انتساب مجدد بیابند. در چنین وضعیت‌هایی انتساب دستی یک آدرس IP به حل مشکلات کمک می‌کند.

فرایند دقیق این کار ممکن است متفاوت باشد، به خصوص چون که اینترفیس وب روتر ممکن است، بین دستگاه‌های مختلف حتی یک سازنده نیز متفاوت باشد. روی برخی روترها این موضوع نام دیگری مانند IP reservation دارد. اما یک آدرس IP استاتیک همچنان باید با قواعد محدوده آی‌پی، مطابقت داشته باشد. استفاده از آدرس IP کنونی به عنوان مبنایی برای IP استاتیک به طور معمول ساده‌ترین کار است. بسته به دستگاه و سیستم عامل آن این احتمال وجود دارد که یک IP استاتیک در سمت دستگاه تعیین شود و نه در روتر یا سرور DHCP. این وضعیت در مواردی که روتر خودش از IP استاتیک استفاده نمی‌کند، گریزناپذیر خواهد بود.

اگر این نوشته برای شما مفید بوده است، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

• مجموعه آموزش‌های شبکه‌های کامپیوتری
• گنجینه آموزش‌های شبکه‌های کامپیوتری
• مجموعه آموزش‌های علوم کامپیوتر
• مشکل هات‌اسپات در iphone و روش‌های برطرف کردن آن
• تفاوت روتر، هاب و سوئیچ در چیست؟ – به زبان ساده
• دستور Ping و بررسی وضعیت شبکه با استفاده از خط فرمان

==