فیلتر UV چیست و آیا برای حفاظت از لنز دوربین به آن نیاز دارید؟

فیلتر یووی یک فیلتر شیشه‌ای است که به بخش جلوی لنزهای دوربین متصل می‌شود و از ورود اشعه‌های فرابنفش جلوگیری می‌کند. استفاده از این فیلترها برای عکاسی فیلم ضروری است؛ اما اغلب عکاسان از آن‌ها برای حفاظت از لنزهایشان بهره می‌گیرند.

سوءبرداشت‌های زیادی در مورد فیلترهای یووی وجود دارد. برخی عکاسان به شدت بر این باور هستند که این فیلترها ضروری هستند؛ در حالی که برخی دیگر به همان شدت معتقدند که خریدن آن‌ها دور ریختن پول است. در برخی فروشگاه‌های لوازم عکاسی، فروشنده اجازه نخواهد داد شما لنزی را که خریده‌اید از فروشگاه خارج کنید، مگر این که یک فیلتر یووی روی آن نصب کنید. در برخی فروشگاه‌های دیگر اگر بخواهید فیلتر یووی بخرید به شما می‌خندند. اما واقعیت چیست؟

فیلتر یووی چه وظیفه‌ای دارد؟

فیلتر یووی اشعه فرابنفش خورشید را مسدود می‌کند و جلوی ورود آن به لنز را می‌گیرد. این فیلتر مانند یک کرم ضد آفتاب برای دوربین عمل می‌کند.

برخی فیلم‌های عکاسی قدیمی در برابر اشعه فرابنفش بسیار حساس بودند و از این رو اگر از فیلتر یووی استفاده نمی‌شد، ممکن بود با یک طیف رنگ آبی در زمان عکاسی از یک صفحه آفتابی و یا در ارتفاع‌های بالا مواجه می‌شدید. برای مثال این وضعیت را می‌توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.

نکته اینجاست که فیلم‌های مدرن و سنسورهای دیجیتال نسبت به نور فرابنفش حساس نیستند. این نور در وضعیت امروزی، تأثیری مانند فیلم‌های قدیمی بر جای نمی‌گذارد. این بدان معنی است که شما برای گرفتن عکس‌های خوب نیازی به استفاده از فیلتر یووی برای جلوگیری از ورود اشعه فرابنفش به لنز ندارید. با این حال این نکته باعث نمی‌شود که کاربرد ثانویه این فیلترها برای حفاظت از لنزها را نادیده بگیریم. برخی فروشگاه‌های لوازم عکاسی در صورتی که لنز جدیدی خریداری کرده باشید، توصیه می‌کنند که حتماً یک فیلتر یووی برای حفاظت از آن نیز تهیه کنید.

آیا یک فیلتر یووی از لنز حفاظت می‌کند؟

ایده اولیه آن است که اگر 2000 دلار برای خرید یک لنز هزینه کرده‌اید، در صورتی که یک فیلتر یووی 35 دلاری تهیه کید، در موارد بروز حوادث به جای این که شیشه لنز بشکند، در واقع شیشه فیلتر خواهد شکست. البته بدیهی است که خرید یک فیلتر بسیار آسان‌تر از تعویض لنز و یا حتی تعمیر آن است. متأسفانه گرچه این ایده در ابتدا جالب به نظر می‌رسد؛ اما در عمل چنین نیست. در طی آزمایش‌هایی که بر روی حوادث سقوط لنز به همراه فیلتر یا بدون آن انجام یافته، مشخص شده است که فیلترها در این مورد حفاظت چندانی برای لنز ایجاد نمی‌کنند.

نتایج آزمایش‌های عملی

نتیجه این آزمایش‌ها آن بوده است که شیشه‌های مورد استفاده در فیلترها بسیار ضعیف‌تر از شیشه‌های جلوی لنز است و بنابراین در مواردی که فیلتر سقوط می‌کند، شیشه آن به راحتی می‌شکند، چه به لنز وصل باشد یا نباشد. همچنین اگر به یک لنز چنان ضربه‌ای وارد شود که شیشه جلویی بشکند، به طور معمول آسیب درونی زیادی نیز وارد خواهد آمد. حتی در مواردی معدودی فیلتر یووی می‌تواند جلوی آسیب به شیشه جلویی لنز را بگیرد؛ اما اجزای درونی لنز آسیب شدید می‌بینند.

همه این‌ها به آن معنی است که اگر لنز دوربینتان به همراه فیلتر یووی از دستتان بیفتد و فیلتر بشکند، اما لنز سالم بماند، همه اتفاقی که رخ داده است این است که یک فیلتر را شکسته‌اید و لنز در هر صورت سالم می‌ماند. از طرف دیگر اگر لنز بدون فیلتر یووی از دستتان بیفتد و بشکند، فیلتر یووی نمی‌توانسته آن را نجات دهد.

این بدان معنی نیست که فیلترهای یووی هیچ حفاظتی ایجاد نمی‌کنند. تنها معنی گفته‌های ما این است که فیلترهای یووی در برابر سقوط‌های شدید حفاظتی ایجاد نمی‌کنند. استفاده از فیلتر برای محافظت از لنز در برابر ورود گردوغبار، خراش، شن، پاشش آب و دیگر مخاطرات طبیعی مناسب است.

تأثیرات نوری فیلترهای یووی

فیلترهای یووی درصد کمی از نور (بین 0.1 تا 5 درصد) را مسدود می‌کنند. به دلیل شیوه تعامل نور با فیلتر، این امر موجب کاهش وضوح و کنتراست تصاویر به مقدار خیلی اندک می‌شود. این تأثیر به ندرت قابل تشخیص است و به راحتی در فتوشاپ اصلاح می‌شود؛ اما به هر حال وجود دارد.

فیلم آموزش مقدماتی عکاسی خیابانی – به زبان ساده در فرادرس

کلیک کنید

این وضعیت در فیلترهای ارزان‌قیمت از برندهای گمنام شدیدتر است. فیلترهایی از برندهای Hoya، B+W، Ziess، Canon و Nikon این تأثیر را در کمترین مقدار نشان می‌دهند؛ در حالی که فیلترهای برندهایی مانند Tiffen بالاترین مقدار تأثیر کاهش وضوح کنتراست و وضوح را دارند.

در صورتی که از صحنه‌هایی عکاسی می‌کنید که منبع نوری قوی در آن وجود دارد، فیلترهای یووی این احتمال که تأثیر lens flare یا تار شدگی تصاویر پدید آید را افزایش می‌دهند. در تصویر فوق می‌توانید برخی آثاری که درنتیجه استفاده از فیلترهای یووی و lens flare پدید آمده را مشاهده کنید.

آیا باید از فیلترهای یووی استفاده کنیم؟

تصمیم‌گیری در مورد این که آیا باید از فیلترهای یووی استفاده کنیم یا نه، سؤال ساده‌ای نیست. این مسئله به عوامل مختلفی بستگی دارد. بهترین توصیه این است که:

• یک فیلتر یووی از لنز شما در برابر گردوغبار و خط و خش حفاظت می‌کند. اگر می‌خواهید از صحنه‌های ساحلی یا بیابان عکاسی کنید، داشتن یک فیلتر یووی ایده خوبی محسوب می‌شود؛ اما در غیر این صورت عدم استفاده از آن بهتر است.
• فیلترهای یووی یک تأثیر منفی اندک بر روی کیفیت عکس‌ها دارند. در اغلب موارد استفاده یا عدم استفاده از آن‌ها فرقی ندارد؛ اما اگر می‌خواهید بالاترین کیفیت ممکن را در عکس‌های خود داشته باشید و یا این که نمی‌خواهید در عکس‌هایتان تأثیر lens flare یا دیگر موارد غیرطبیعی را مشاهده کنید، می‌بایست فیلترهای یووی را کنار بگذارید.

بدین ترتیب نتیجه می‌گیریم که در کیف عکاسی‌تان مسلماً می‌بایست فضایی برای یک فیلتر یووی در نظر بگیرید؛ اما این که تصمیم بگیرید آیا نصب همیشگی آن روی دوربین ارزشش را دارد یا نه، بر عهده شما است. اغلب عکاسان حرفه‌ای ترجیح می‌دهند فیلترهای یووی را از دوربین جدا کنند، چون تأثیر منفی (هر چند اندک) بر روی عکس‌ها می‌گذارند؛ اما برخی افراد دیگر نیز آن‌ها را روی لنز قرار می‌دهند، چون در اغلب موارد در محیط‌های آلوده به عکاسی می‌پردازند.

اگر به این نوشته علاقه‌مند بودید، موارد زیر نیز احتمالاً مورد توجه شما قرار خواهد گرفت:

• چگونه با لایت روم مجموعه‌ای از تصاویر را یکجا و سریع ویرایش کنیم؟ — از صفر تا صد
• آموزش مهارت‌های اساسی کامپیوتر
• فرمت RAW چیست و چرا عکاسان حرفه‌ای آن را به JPG ترجیح می‌دهند؟
• آموزش پایه ای عکاسی
• نوردهی در عکاسی — مهارتی که هر عکاس مبتدی و حرفه‌ای به آن نیاز دارد
• آموزش طراحی و گرافیک کامپیوتری
• توضیح دوربین، لنز و مفاهیم مقدماتی عکاسی به زبان ساده

==