چرا یادگیری مجازی بهتر از یادگیری در کلاس است؟

تقریبا 15 سال پیش، آموزش مجازی روشی آزمایشی برای تدریس موضوعات بسیار تکنیکی بود. امروزه، مدرسان تمامی رشته ها از آموزش آنلاین برای تدریس هر چیزی استفاده می کنند. یافتن یک مدرسه یا دپارتمان آموزشی که آموزش مجازی را در برنامه های خود نداشته باشد، سخت است.

متاسفانه، برخی از مدرسان حرفه ای که تازه از آموزش مجازی مطلع شده اند، در برابر تشکیل دوره های آنلاین مقاومت می کنند، بیشتر بخاطر کمبود دانایی در این زمینه؛ و یا بسیاری از آنهایی که اطلاعات ناکافی در زمینه مجازی دارند، بیشتر از همان روش های آموزشی سنتی در آموزش های آنلاین استفاده می کنند، با اینکه تعاملات، فعالیت ها و رخدادهای یک کلاس درس در چنین محیط هایی غیر عملی و بدون دلیل است.

اگر چه آموزش آنلاین شباهت های زیادی به یک کلاس درس را دارد، این نوع آموزش دارای برخی صفات منحصر به فرد نیز هست. نقش مربی نیز در این آموزش ها فرق دارد. تمامی این گفته ها به این معنی است که مدرسان و توسعه دهندگان نیاز به تغییر شکل کلی در نحوه تدریس، یادگیری مهارت های جدید، استفاده از متدهای متفاوت، یادگیری کامل استفاده از ابزار توسعه و طراحی و در نهایت نیاز به تغییر متد از مربی محور به شاگرد محور دارند.

آموزش های متعددی بصورت آنلاین و یا غیر حضوری شروع به انتشار در ایران نموده اند. از جمله این آموزش ها می توان به فیلم های آموزشی شرکت دانش بنیان فرادرس اشاره نمود. این شرکت با هدف کاهش اتلاف وقت کاربران و استفاده حداکثری از مطالب درسی اقدام به تولید ویدئو ها و نوشته های آنلاین و مجازی نموده اند.

شکل زیر، لیستی از تفاوت های عمده آموزش در کلاس و آموزش آنلاین نشان داده شده است.

1) زمینه آموزش

زمینه آموزشی که آموزش آنلاین باید داشته باشد بسیار متفاوت است. بر خلاف آموزش معمولی در کلاس، آموزش آنلاین یک فعالیت فردی است؛ فردی بودن آموزش آنلاین صادق خواهد بود حتی اگر تمامی افراد تحت آموزش آنلاین در یک اتاق باشند و همگی یک کار انجام دهند. مربیان باید دوره ها را با در نظر گرفتن این قضیه طراحی کنند. برای مثال، انزوا باعث خواهد شد که دانش آموزان آن دوره را حذف کنند، در حالیکه تاکتیک های مناسب تشویقی و پشتیبانی و بازخورد مناسب می تواند این ریسک را کاهش دهد. در نتیجه، شخصی سازی (Personalizing) آموزش، که باید شامل کاربرپسند (انسان پسند) بودن این آموزشها شود، یکی از راه های مهم برای برقراری ارتباط با دانش آموزان و جلوگیری از احساس انزوا در آنان می باشد.

بعلاوه، رسانه آنلاین یک محیط منحصر به فرد برای آموزش و یادگیری ایجاد می کند: مهمتر از همه، داشتن زمان متغیر و تفاوت فعل و انفعالات آموزشی. البته که تعیین مهلت یادگیری برای جلوگیری از عقب افتادن دانش آموزان امری مهم است.

• فیلم های آموزشی فرادرس دارای محیط اجتماعی عالی و زبان ساده می باشند که باعث راحتی یادگیری می شود. همچنین از آنجایی که این آموزش ها جزو آموزشهای آنلاین و مجازی هستند، توانایی شخصی سازی را برخلاف کلاس های درس عادی دارند.

2) انواع رسانه ها

تدریس سنتی برای گفتار و عکس ها محدود است، در حالیکه مربیان آموزش آنلاین امکان استفاده از انواع رسانه ها برای گفتار و نقل موضوع، جذب و درگیر کردن دانش آموزان و ایجاد ارتباط میان دانش آموزان و مربیان را دارند. برای مثال، استفاده از صدا و تصویر (ویدئو)، برای انسان پسند تر کردن این دوره ها مفید هستند. ولی استفاده از رسانه باید صحیح و عاقلانه باشد، مطالب و محتوای رسانه ها باید همواره ارزش دوره را بیشتر کنند و به دانش آموزان تجربه ای القا کند که جای دیگری نمی توانند آن را دریافت کنند.

دریافت صحیح پیام دیداری در یادگیری مجازی بسیار مهم است، به همان اندازه که طراحی آموزشی و تئوری یادگیری مهم است. واگذاری آن به شانس عاقلانه نیست. عناصر زبان دیداری در طرح آموزش مجازی شامل موارد زیر است:

• طرح بندی موارد دوره آموزشی آنلاین؛
• فن چاپ (تایپوگرافی)، شامل استایل و اندازه فونت ها؛
• رنگ بندی و بافت عناصر متعدد
• علائم، آیکن ها، نمادها و تصاویر در دوره؛
• انیمیشن یا ویدئو؛
• و ترتیب دهی مواردی که باعث داستان وار شدن مطلب خواهد شد.

قانون های زیر می توانند این هدف را به شما القا کنند:

• انیمیشن ها و تصاویر هر دو می توانند یادگیری را بهبود سازی کنند، اگرچه هیچکدام نسبت به هم بهره وری بیشتری ندارند.
• صدا در فرم گویندگی می تواند یادگیری را بهتر کند، اما آهنگ پس زمینه که بسیار شدید باشد می تواند برای یادگیری مختل کننده باشد.
• کلمات و موارد گرافیکی تنها برای زیبایی بیشتر از یادگیری می کاهد.

این موارد را بهینه سازی کنید، یعنی به اندازه نیاز خود از آنها استفاده کنید و مابقی را حذف کنید، چرا که باعث حواس پرتی دانش آموزان خواهد شد. و با کیفیت بالای تصاویر و نوشته ها مطمئن شوید که پیام به وضوح منتقل می شود.

• آموزش های تصویری فرادرس به کمک رسانه ها تلاش برای بهبود یادگیری به بهترین نحو را دارد. در آموزش های فرادرس، درس ها به طور آنی با رسم شکل و یا تصویر مورد نظر ارائه می شوند تا دسته بزرگی از سوالاتتان در ذهنتان به پاسخ برسند. همچنین به دلیل ویدئویی بودن و ناطق بودن این آموزش ها، درگیری بیشتری نسبت به کتاب و یا کلاس درس عادی برای کاربر ایجاد می شود.

3) فعالیت های اجتماعی

یکی از موارد مورد توجه در آموزش های آنلاین، برقراری ارتباط است. برخلاف محیط سنتی، ارتباط با سایر دانش آموزان و با مربی در یادگیری آنلاین تنها از طریق انجمن های بحث (Discussion Forums)، چت، و ایمیل است. برقراری ارتباط از این طریق برای یادگیری مجازی موثر مهم است چون در این دوره ها مشخصه های رو در رو بودن، که به دانش آموزان اجازه می دهد در آموزش در کلاس ارتباط اجتماعی واقعی برقرار کنند، وجود ندارد.

پس، تمامی آموزشها باید بصورت دوستانه و با حضور اجتماعی باشند تا دانش آموزان به هر نحوی گمراه نشوند. این امور می تواند با گام به گام بودن موارد و راهنمایی های لازم در قسمت های مبهم باشد.

• سایت فرادرس برای هر آموزش خود صفحه خاصی در نظر گرفته است که با جستجوی نام آن فرادرس، می توانید به آن صفحه دست یابید و از آن طریق می توانید نظرات خود را در مورد فرادرس مربوطه ذکر نمایید. همچنین می توانید از صفحه "تماس با ما" برای برقراری ارتباط استفاده نمایید و یا همچنین می توانید از قسمت "پشتیبانی آنلاین" برای دریافت پاسخ در اسرع وقت یاری بجویید.

4) زمان

یک دقیقه از یک کلاس درس برابر با یک دقیقه تمرین آنلاین نیست. یک موضوع تدریس شده تحت روش آموزش آنلاین، معمولا 25 تا 60 درصد کمتر از آموزش سنتی وقت می برد، چرا که تدارکات خاصی نیاز نیست و همچنین آموزش های آنلاین فشرده تر و مفیدتر از آموزش های سنتی است (حذف مواردی که وجود آنها مهم نیست، نبود رخدادها و اتفاقاتی مانند سوالات دانش آموزان یا بی نظمی آنان و ...)

ولی، دوره ها تقریبا همواره نیاز به آموزش به مدت طولانی دارند. برای مثال، 16 ساعت آموزش سنتی یک دوره ممکن است تنها شامل موارد دو روز از آموزش آنلاینی باشد که بمدت یک هفته و در هر روز بمدت دو ساعت برگزار می شود. دانش آموزان دوره های آنلاین باید همواره در نظر داشته باشند که بهترین آموزش زمانی اتفاق می افتد که یادگیری خود را به قسمت های کوچکتری تقسیم کنند - سه کلاس 90 دقیقه ای بهتر از یک کلاس مدام 4.5 ساعتی است.

یکی دیگر از مزایای دوره های آموزشی آنلاین، دسترسی به تمامی نقاط آنها در هر زمانی است. هر زمان که یادگیری پایان می یابد، می توانید فردا از همانجا ادامه دهید. یا اگر قسمتی از آموزش را متوجه نشده اید، به عقب برگردید و آن را دوباره مشاهده کنید و یا اگر قسمتی از درس در خاطرتان نمی ماند، آن قسمت را هر روز مرور کنید. همچنین می توانید هنگام بیکاری از آموزش های آنلاین استفاده کنید، و آنچه را که دلتان می خواهد را آموزش ببینیند؛ یعنی نیازی نخواهد بود که برای یادگیری یک مورد، 10 مورد دیگر را نیز گوش بدهید.

• آموزش های فرادرس چندین بار تحت بررسی افراد قرار می گیرند تا به مفیدترین و خالص ترین حالت خود برسند و از گفته ها و یا قسمت های اضافی که باعث افزایش زمان فیلم می شود جلوگیری می گردد. هر ساعت از این آموزش ها نزدیک به 15 الی 20 ساعت تحت بررسی و اصلاح و ویرایش قرار می گیرند تا خالص ترین آموزش به دست کاربران برسد. همچنین مجازی بودن آموزش های فرادرس این امکان را می دهد که آموزش های بلند مدت سنتی در چند ساعت به اتمام برسد. برای مثال آموزشی که 40 ساعت باشد توسط آموزش مجازی در حداکثر 10 ساعت انجام می گردد که باعث جلوگیری محسوسی در اتلاف وقت می شود.

5) ابزار

مربیان نمی توانند ابزار را از کلاس درس به اینترنت یا ویدئو بیاورند. اگرچه اهداف ممکن است برابر باشند، تحویل و فعل و انفعالات بسیار متفاوت است. محتوا نیاز دارد که برای محیط آنلاین و مجازی مناسب باشد و این امر از طریق یک دستور کار، جریان، موارد دیداری و فعالیت های جدید انجام می شود.

• در فیلم های آموزشی فرادرس، تمامی ابزار مورد نیاز به تصویر کشیده می شود. برای مثال اگر نیازی به رسم شکل باشد، در همان لحظه شکل توسط مدرس مربوطه رسم می شود. در واقع آموزش های فرادرس تنها فیلم آموزشی نیستند بلکه کلاسی مجازی شامل یک مدرس ناطق و یک تخته سیاه هوشمند می باشد که یادگیری را به بهترین نحو خود انجام می دهد. کیفیت آموزشی و همچنین کیفیت رسانه ای آموزش های فرادرس نیز بسیار مطلوب و قابل قبول است. بطوریکه جزئیات به وضوح قابل دیدن است و مشکلی از لحاظ تار بودن یا کیفیت پایین تصویر نخواهید داشت.

6) موارد نوشته شده

نوشتن متن برای ویدئو، یا نوشتن آنلاین، مهارتی متفاوت از ساخت موارد برای آموزش کلاسی است. آموزش دهندگان باید توجه کنند که کاربران معمولا صفحات را اجمالی بررسی می کنند، و می توانند با سرتیترهای مناسب، نوشته های پررنگ شده، لیست ها و همچنین تقسیم نوشته ها به پاراگراف ها، یادگیری را به حداکثر برسانند. این امر در ویدئو نیز می تواند با نشانه گذاری در قسمت های مختلف یک فیلم آموزشی، نکته وار کردن برخی مباحث و تکرار چندین باره آنها انجام شود. موراد زیر می تواند برای ایم امور یاری دهنده باشد:

• نوع گفتار. همانطوری که در روش آموزش آنلاین تنها روش انتقال اطلاعات نوشتار و یا گفتار است، باید توجه شود که آیا مطلب گفته شده منظور را می رساند یا خیر.
• شفافیت. نوشته و گفته باید تا حد امکان آشکار و شفاف باشد؛ قطعا توانایی پرسیدن سوال در برخی شرایط برای طرف دیگر وجود ندارد. یکی از بهترین راه ها برای بررسی شفافیت، خواندن مطلب برای فرد دیگر است تا ببینید طرف مقابل مطلب را به آسانی درک می کند یا خیر.
• اختصار. محتوا باید تا حد امکان مختصر و مفید باشد تا از محو شدن موارد مهم بین مطالب غیرمهم جلوگیری گردد.
• از تحریف مطلب جلوگیری شود تا وقت دانش آموزان تلف نشود.
• آموزش های فرادرس توسط استادان و مدرسان حرفه ای انجام می گردد. محور اصلی آموزش های فرادرس، ساده بودن و شفافیت مطالب آن است. کلمات سخت برای یادگیری استفاده نمی شود و اگر اصطلاحی به کار برده شود، در ابتدا توضیح داده می شود و اصولا چیزی بدون تعریف در آنها نمی توان پیدا نمود. اختصار نیز در این فیلم های آموزشی رعایت شده اند و این را می توان از کوتاه ولی پرمحتوا بودن این آموزش ها ثابت نمود.

نتیجه

بعنوان نتیجه، می توان گفت که اصلی ترین هدف آموزش های مجازی کاهش اتلاف زمان و یادگیری حداکثری است. همچنین این آموزش ها بدلیل همراه داشتن رسانه ها می توانند نیازها را به خوبی برطرف نمایند.

ممکن است شما این مطلب را با هدف آگاهی از بازار آموزش آنلاین و همینطور تهیه ویدئوهای آموزشی مطالعه کرده باشید. اگر چنین است، لازم است یادآور شویم، «فرادرس» که تا به امروز بیش از ۱۵.۰۰۰ ساعت آموزش را توسط ۱.۵۰۰ عضو هیئت علمی خود به انتشار رسانده، می‌تواند بستر مناسبی برای انتشار آموزش‌ها و تجربیات آموزشی‌تان باشد و به شما در رسیدن به چند صد هزار مخاطب برای آموزش‌هایتان یاری برساند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر برای تدریس در فرادرس روی این لینک (+) کلیک کنید.