سرمایه در گردش چیست؟ – توضیح به زبان ساده

شرکت‌ها برای انجام امور روزانه و فعالیت‌های اقتصادی مربوطه به سرمایه نیاز دارند. به این سرمایه که برای خرید مواد اولیه، هزینه‌های تولید و پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت صرف می‌شود، سرمایه در گردش شرکت می‌گویند. بنابراین سرمایه در گردش شرکت همان دارایی‌های جاری شرکت است. دارایی‌های جاری شرکت‌ها این امکان را دارند که در بازه‌ زمانی یک‌ساله یا کمتر از آن به پول نقد تبدیل شوند. مدیران شرکت‌ها برای اینکه بتوانند سودآوری مناسبی از شرکت داشته باشند می‌بایست مدیریت سرمایه در گردش بهینه‌ای داشته باشند. بنابراین با توجه به اهمیت این موضوع در این مطلب از مجله فرادرس به این موضوع می‌پردازیم که سرمایه در گردش چیست و نحوه محاسبه آن را شرح می‌دهیم. برای این منظور پس از ارائه توضیحاتی درباره مدیریت سرمایه، مواردی نظیر اهمیت سرمایه در گردش، تجزیه و تحلیل سرمایه در گردش و منابع و مصارف سرمایه در گردش را شرح می‌دهیم.

سرمایه در گردش چیست؟

«سرمایه‌ در گردش» (Working Capital) معیاری برای اندازه‌گیری قدرت مالی شرکت‌ها است. سرمایه در گردش همان دارایی‌های جاری شرکت است که در بازه زمانی کمتر از یک‌سال می‌توانند به پول نقد تبدیل شوند. بنابراین هر نوع دارایی از قبیل سپرده‌های بانکی و مطالبات کوتاه‌مدت شرکت‌ها جزو سرمایه‌ در گردش شرکت محسوب می‌شود.

فیلم آموزش اصول مدیریت مالی 1 در فرادرس

کلیک کنید

سرمایه در گردش شامل چیست؟

سرمایه در گردش شامل دارایی‌های جاری شرکت می‌شود. به دارایی‌هایی که در بازه زمانی یک‌ساله یا کمتر از آن بتوان آن را به پول نقد تبدیل کرد، دارایی‌های جاری می‌گویند. برخی از دارایی‌های جاری شرکت را در فهرست زیر مشاهده می‌کنید که سرمایه در گردش نیز شامل همین موارد می‌شود.

• موجودی نقد
• سپرده‌های بانکی کوتاه‌مدت
• سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت در سهام شرکت‌ها
• مطالبات کوتاه‌مدت شرکت
• موجودی انبار

فرمول سرمایه در گردش خالص

سرمایه در گردش خالص از تفاضل بین دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری به‌دست می‌آید. بنابراین برای محاسبه سرمایه در گردش ثابت می‌بایست بدهی‌های جاری شرکت را از دارایی‌های جاری آن کم کنیم. بنابراین زمانی که سرمایه در گردش خالص شرکت را محاسبه می‌کنیم، می‌توانیم به میزان توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت آن پی ببریم. نحوه محاسبه سرمایه در گردش خالص را در فرمول زیر مشاهده می‌کنید.

بدهی‌های جاری شرکت چیست؟

به بدهی‌هایی که شرکت می‌بایست در بازه زمانی یک سال یا کمتر نسبت به پرداخت آن‌ها اقدام کند، بدهی‌های جاری شرکت می‌گویند. برای مثال پرداختنی‌های تجاری و غیرتجاری جزو بدهی‌های جاری شرکت محسوب می‌شوند. پرداختنی‌های تجاری آن دسته از پرداختنی‌هایی هستند که شرکت مربوطه بابت انجام فعالیت‌های اصلی شرکت می‌بایست نسبت به پرداخت آن‌ها اقدام کند.

برای مثال پرداخت‌هایی که بابت خرید مواد اولیه برای خط تولید انجام می‌شود، جزو پرداختنی‌های تجاری شرکت‌ها محسوب می‌شوند. پرداختنی‌های غیرتجاری نیز همان‌طور که از نام آن‌ها می‌توان متوجه شد، پرداخت‌ها و هزینه‌های مربوط به فعالیت‌های غیراصلی شرکت هستند. از دیگر بدهی‌های جاری شرکت می‌توان به مالیات پرداختی اشاره کرد که شرکت ملزم به پرداخت آن است.

تامین سرمایه برای پرداخت بدهی‌های جاری

سرمایه لازم برای پرداخت بدهی‌های جاری معمولا از طریق دارایی‌های جاری شرکت‌ها انجام می‌شود. اما در مواردی ممکن است گردش سرمایه‌ شرکت مربوطه منفی باشد. در این حالت همان‌طور که در مثال قبلی توضیح دادیم میزان بدهی‌های جاری شرکت از دارایی‌های جاری آن بیشتر است.

در این حالت برای اینکه شرکت بتواند سرمایه لازم را برای پرداخت بدهی‌های خود تامین کند، می‌تواند مقداری از دارایی‌های ثابت خود را بفروشد یا این سرمایه را از طریق عرضه و فروش اوراق بدهی تامین کند. لازم به ذکر است در صورتی که شرکت مربوطه نتواند بدهی‌های مربوطه را از روش‌های تامین مالی مختلف پرداخت کند، ممکن است ورشکسته شود. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که نسبت سرمایه در گردش چیست و فرمول آن را بیان می‌کنیم.

نسبت سرمایه در گردش

نسبت سرمایه در گردش شرکت‌ها از تقسیم مقدار دارایی‌های جاری شرکت بر بدهی‌های جاری شرکت به‌دست می‌آید. زمانی که این نسبت بزرگتر از یک باشد، نشان‌دهنده سلامت شرکت مربوطه است و زمانی که این نسبت مقداری کمتر از یک را نشان دهد، بیان‌گر این است که شرکت مربوطه در پرداخت بدهی‌های جاری شرکت با مشکلاتی روبرو است. نحوه محاسبه نسبت سرمایه در گردش را در رابطه زیر مشاهده می‌کنید.

تسهیلات سرمایه در گردش چیست؟

تسهیلات سرمایه در گردش به کمک‌های مالی گفته می‌شود که در قالب وام‌های بانکی برای تامین هزینه‌های کوتاه‌مدت به شرکت‌ها داده می‌شود. برخی از شرکت‌ها ممکن است برای پرداخت بدهی‌های جاری خود با مشکلاتی مواجه باشند. این شرکت‌ها می‌توانند با توجه به شرایطی که موسسات مالی و بانک‌ها برای ان‌ها در نظر می‌گیرند، نسبت به دریافت این تسهیلات اقدام کنند.

شرکت‌ها می‌توانند از تسهیلات دریافتی جهت خرید مواد اولیه و پرداخت بدهی‌های جاری استفاده کنند. این تسهیلات در صورتی‌که به‌درستی در شرکت مربوطه مدیریت شود می‌تواند ریسک‌های سرمایه‌گذاری را کاهش دهد و در نهایت باعث رونق اقتصادی شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در حوزه امور مالی و حسابداری می‌توانید فیلم‌های آموزشی متنوع فرادرس در این حوزه را تهیه کنید. برای دسترسی به این فیلم‌های آموزشی می‌توانید از لینک‌های موجود در فهرست زیر استفاده کنید.

• فیلم آموزش کلیات علم اقتصاد فرادرس
• فیلم آموزش اقتصاد خرد فرادرس
• فیلم آموزش اقتصاد مهندسی فرادرس
• فیلم آموزش مبانی و روش های اقتصاد سنجی با ایویوز Eviews فرادرس
• فیلم آموزش اقتصاد سنجی فرادرس
• فیلم آموزش تحلیل مالی و ارزش گذاری بنگاه های اقتصادی فرادرس
• فیلم آموزش مبانی مدیریت سرمایه گذاری فرادرس

برای دسترسی به فیلم‌های آموزشی بیشتر در این حوزه می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

• مجموعه فیلم آموزش مدیریت مالی فرادرس

وام سرمایه در گردش تولیدی

در مواقعی برای حمایت از واحدهای تولیدی کم‌ریسک، برخی موسسات مالی و بانک‌ها اقدام به پرداخت وام‌ سرمایه در گردش می‌کنند. برای این منظور میزان اعتبار واحدهای تولیدی برای اعطای تسهیلات درخواستی بررسی می‌شود. در این صورت واحدهای تولیدی کم‌ریسکی که برای کالای تولیدی آن‌ها تقاضای مناسبی وجود داشته باشد، تا سقف‌های تعیین‌شده اعتبارات بانکی اختصاص داده می‌شود. در ادامه این مطلب به این موضوع می‌پردازیم که اهمیت سرمایه در گردش چیست و نقش سرمایه در گردش را در موارد مختلف شرح می‌دهیم.

اهمیت سرمایه در گردش

سرمایه در گردش مناسب برای شرکت‌ها باعث می‌شود تا شرکت مربوطه بتواند هزینه‌های عملیاتی جاری را به‌راحتی پرداخت کند. شرکت‌هایی که سرمایه در گردش کافی ندارند در تامین مواد لازم برای ادامه تولیدات با مشکل مواجه می‌شوند یا ممکن است نتوانند خدمات لازم را به مشتریان خود ارائه کنند.

فیلم آموزش شناخت صورت های مالی در فرادرس

کلیک کنید

سرمایه در گردش کافی باعث می‌شود تا شرکت بتواند تعهدات مالی کوتاه‌مدت خود را در زمان موردنظر انجام دهد و این توانایی را داشته باشد تا بتواند هزینه‌های آنی مربوط به شرکت را پرداخت کند. برای مثال شرکت‌های تولیدی با شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه همکاری می‌کنند، شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه با توجه به اعتبار شرکت تولیدکننده، مواد اولیه موردنیاز شرکت را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند.

شرکت‌های تولیدی نیز می‌بایست هزینه‌های مربوط به خرید مواد اولیه را به این شرکت‌ها در زمان تعیین‌شده پرداخت کند. بنابراین شرکتی که از سرمایه در گردش کافی برخوردار باشد می‌تواند این هزینه‌ها را در زمان تعیین‌شده پرداخت کند و اعتبار خود را برای ادامه همکاری‌ با شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه حفظ کند.

نقش سرمایه در گردش در رشد شرکت

زمانی که مقدار سرمایه در گردش شرکت‌ها کافی باشد، شرکت‌ها می‌توانند در بازارهای جدیدی فعالیت کنند و برای گسترش فعالیت‌های اقتصادی خود تحقیقات و بررسی‌های دقیق‌تری انجام دهند. این موضوع به این دلیل است که یکی از عوامل افزایش سودآوری شرکت‌ها، پیدا کردن بازارهای جدید است.

افزایش سودآوری موردنظر زمانی انجام می‌شود که شرکت‌ها بتوانند تولیدات و خدمات بیشتری را برای پاسخگویی به تقاضای ایجادشده در بازارهای جدید ارائه کنند. از سویی دیگر زمانی شرکت‌ها می‌توانند برای افزایش تولیدات و خدمات خود برنامه‌ریزی کنند که سرمایه در گردش کافی در اختیار داشته باشند و بتوانند برای تامین مالی هزینه‌های مربوط به گسترش فعالیت‌های اقتصادی، مدیریت سرمایه در گردش بهینه‌ای داشته باشند.

نقش سرمایه در گردش در مواقع بحرانی

سرمایه در گردش کافی برای شرکت‌ها باعث می‌شود تا آن‌ها بتوانند با رویدادهای نامطلوبی که ممکن است برای شرکت پیش آید، بهتر روبرو شوند. برای مثال ممکن است شرکت‌ها در مواردی با هزینه‌های غیرقابل پیش‌بینی روبرو شوند، یا ممکن است در برخی موارد کاهش قابل توجهی در میزان فروش شرکت‌ها ایجاد شود.

علاوه بر این ممکن است شرکت‌ها با نوساناتی در میزان تقاضا برای محصول در فصل‌های مختلف روبرو شوند که در تمامی این موارد در صورتی که شرکت از سرمایه در گردش کافی برخوردار باشد، می‌تواند مدیریت بهتری در تامین هزینه‌های لازم داشته باشد. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که نقش سرمایه در گردش در جذب سرمایه‌گذار چیست و اهمیت آن را شرح می‌دهیم.

نقش سرمایه در گردش در جذب سرمایه‌گذار

سرمایه در گردش کافی برای شرکت‌ها این موضوع را بیان می‌کند که شرکت از وضعیت اقتصادی مناسبی برخودار است. در این حالت افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند با اطمینان بیشتری می‌توانند در آن شرکت سرمایه‌گذاری کنند. سرمایه در گردش کافی باعث می‌شود تا اعتبار شرکت برای دریافت وام نیز افزایش پیدا کند و شرکت‌های سرمایه‌گذاری بتوانند با اطمینان بیشتری به این شرکت‌ها وام بدهند.

اهمیت سرمایه در گردش در تحلیل بنیادی

یکی از کاربردهایی که بررسی سرمایه‌ در گردش شرکت‌ها دارد، کاربرد آن در انتخاب سهام‌های شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری است. تحلیل‌گران بنیادی برای اینکه شرکت‌های مناسبی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند معیارهای مختلفی را در نظر می‌گیرند. یکی از معیارهایی که در انتخاب سهام مناسب تاثیرگذار است، مقدار سرمایه‌ در گردش شرکت موردنظر است.