رشته پزشکی هسته ای | معرفی گرایش ها، حقوق و درآمد و بازار کار (+ فیلم )
رشته پزشکی هستهای تلفیقی از رشتههای تصویربرداری پزشکی، فیزیک پزشکی و پرتونگاری مولکولی است و یکی از رشتههای علوم تجربی و حوزهای میان رشتهای محسوب میشود. در این رشته از خواص هستهای مواد (مثل رادیوایزوتوپها) برای تشخیص و درمان بیماریها استفاده میکنند و طول دوره آن در دانشگاه برای دریافت مدرک کارشناسی چهار سال است. در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشتههای دانشگاهی مجله فرادرس، به رشته پزشکی هسته ای که در منابع انتخاب رشته با عنوان تکنولوژی پزشکی هستهای نیز شناخته میشود پرداختهایم و سعی کردهایم تناسب آن با روحیات افراد، دروسی که برای موفقیت در این رشته باید در آنها پایهای قویتر داشت، گرایشهای آن، بازار کار و سایر موارد مرتبط را مورد بررسی قرار دهیم.


فیلم آموزشی معرفی رشته پزشکی هسته ای
رشته پزشکی هسته ای مناسب چه کسانی است؟
رشته پزشکی هسته ای برای افرادی که در مقطع دبیرستان به درس زیستشناسی و به طور کل علوم تجربی علاقهمند بودهاند، مناسب است. این رشته مناسب افرادی است که به کار در عرصههای پزشکی و تشخیص بیماریها علاقه دارند و حس همدردی با افراد دیگر را دارند. از طرف دیگر میتوان گفت مناسبترین افراد برای این رشته افرادی هستند که بتوانند در آینده در محیطهای بیمارستانی و آزمایشگاهی فعالیت کنند.
در انتخاب این رشته باید این نکته را مورد توجه قرار داد که به دلیل کار با مواد پرتوزا و فرآیندهای تصویربرداری آزمایشگاهی، احتمال دریافت دوز مواد رادیواکتیو وجود دارد و در انتخاب آن باید به این نکته توجه ویژه داشت.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته پزشکی هسته ای بیشتر کاربرد دارند؟
رشته پزشکی هسته ای زیر مجموعه رشته علوم تجربی در مقطع دبیرستان است و به طور کلی داشتن پایه قوی در درسهای زیستشناسی، شیمی، ریاضی و در مواردی فیزیک میتواند به موفقیت دانشجویان کمک کند. در سالهای اخیر ضریب درسهای زیست و شیمی در کنکور برای این رشته ۴ بوده است، سپس درس ریاضیات با ضریب ۳ در آزمون ورودی دانشگاه برای این رشته در اولویت قرار گرفته است. فیزیک و زمین شناسی نیز به ترتیب با ضرایب ۲ و ۱ برای موفقیت در آزمون ورودی این رشته مهم هستند.
- زیستشناسی: ضریب ۴
- شیمی: ضریب ۴
- ریاضی: ضریب ۳
- فیزیک: ضریب ۲
- زمینشناسی: ضریب ۱

گرایشهای رشته پزشکی هسته ای برای ادامه تحصیل چه هستند؟
در ایران این رشته تا مقطع کارشناسی در دانشگاهها تدریس میشود اما فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در رشتههای زیر در مقطع کارشناسی ارشد به تحصیل بپردازند:
- رشته مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
- رشته مهندسی پزشکی (زیست مواد)
- رشته اپیدمیولوژی
- رشته ارزیابی فناوری سلامت
- رشته اقتصاد بهداشت
- رشته انفورماتیک پزشکی
- رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی
- رشته آمار زیستی
- رشته فناوری اطلاعات سلامت
- رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
- رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- رشته نانوتکنولوژی پزشکی
- رشته زیست فناوری پزشکی
- رشته رفاه اجتماعی
- رشته تاریخ علوم پزشکی
- رشته علوم داروهای پرتوزا
- آموزش پزشکی
- مدیریت برنامهریزی الکترونیکی در علوم پزشکی
- فنآوری تصویربرداری پزشکی
- ژورنالیسم پزشکی
- تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی
در فهرست زیر، برخی از فیلمهای آموزشی فرادرس را آوردهایم که به گرایشهای پزشکی هستهای مرتبط هستند.
- (+) مجموعه آموزش مهندسی پزشکی
- (+) فیلم آموزش بیومواد (Biomaterial)
- (+) فیلم آموزش اقتصاد سلامت ۱
- (+) فیلم آموزش مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی
- (+) مجموعه آموزش مهندسی فناوری نانو

رشته «مهندسی هستهای» نیز با گرایش پرتوپزشکی، یکی از رشتههای مرتبط به رشته پزشکی هستهای است.
مهمترین دروس دانشگاهی رشته پزشکی هسته ای چه هستند؟
تعداد کل واحدهای درسی این رشته در مقطع کارشناسی، ۱۳۰ واحد است:
- دروس عمومی: ۲۲ واحد
- دروس پایه و اختصاصی: ۸۸ واحد
- کارآموزی در عرصه: ۲۰ واحد

در ادامه همین بخش، همه دروس پایه و تخصصی این رشته را معرفی کردهایم.

درس های پایه پزشکی هستهای
مهمترین درسهای اصلی و پایه رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای را در فهرست زیر آوردهایم.
- فیزیک پایه ۱ و ۲
- ریاضی عمومی ۱ و ۲
- آناتومی
- فیزیولوژی
- اخلاق پزشکی
- کمکهای اولیه
- اصطلاحات و کلیات پزشکی
- بافت شناسی و آسیبشناسی
- فیزیوپاتولوژی
- روانشناسی
- بیماریشناسی عمومی
- مدیریت بخش پزشکی هستهای
در فهرست زیر نیز فیلمهای آموزشی مرتبط با دورس پایه این رشته در فرادرس را معرفی کردهایم.
- (+) فیلم آموزش فیزیک پایه ۱
- (+) فیلم آموزش فیزیک ۲ دانشگاه
- (+) فیلم آموزش فیزیک عمومی ۲ - حل مساله
- (+) فیلم آموزش فیزیک ۱ دانشگاهی با رویکرد حل مساله
- (+) فیلم آموزش فیزیک پایه 1 - مرور و حل تست
- (+) فیلم آموزش ریاضی عمومی ۱ + حل مثال و تست کارشناسی ارشد
- (+) فیلم آموزش ریاضی پایه دانشگاهی
- (+) فیلم آموزش ریاضی عمومی ۲
- (+) فیلم آموزش ریاضی عمومی ۲ مرور و حل تمرین
- (+) فیلم آموزش ریاضی پایه - مرور و حل تست کنکور ارشد
- (+) کلیات آناتومی
- (+) فیزیولوژی انسانی
- (+) کمکهای اولیه و مراقبت از بیمار
- (+) فیلم آموزش آسیب شناسی روانی ۱
- (+) فیلم آموزش بافت شناسی عمومی
درس های اختصاصی پزشکی هسته ای
از دروس اختصاصی رشته پزشکی هسته ای میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- فیزیک پرتوشناسی تشخیصی و رادیواکتیویته
- داروسازی هستهای
- رادیوبیولوژی
- دوزیمتری پرتوها
- حفاظت در برابر پرتوها
- شناخت دستگاههای پزشکی هستهای
- روشهای اختصاصی پزشکی هستهای (۱-۵)
- اصول و مبانی رادیولوژی تشخیصی (۱-۲)
- ارزیابی و کنترل کیفی تصاویر پزشکی هستهای
- کنترل کیفی دستگاههای پزشکی هستهای
- اصول و مبانی تصویربرداری مقطعی در پزشکی هستهای (MRI,CT,SPECT-CT,PET-CT)
- (+) مبانی پردازش دیجیتالی تصاویر و ترکیب آنها
- تصویربرداری فراصوت و کاربرد آن در پزشکی هستهای
- و حدود ۱۰۰۰ ساعت کارآموزی
فارغ التحصیل رشته پزشکی هسته ای در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
از سال تحصیلی ۸۲-۸۳ تاکنون دانشگاههای علوم پزشکی داخل کشور اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی تکنولوژی هستهای نمودهاند. با توجه به توسعه مراکز آموزشی و بخشهای پزشکی هستهای در کشور نیاز به نیروی کارشناسی حس میشد که این فرآیند در کشور آغاز گردید. در فهرست زیر فرصتهای شغلی برای فارغ التحصیلان این رشته را آوردهایم و در ادامه همین بخش، درباره هرکدام بیشتر توضیح میدهیم.
- فعالیت در مراکز پزشکی هستهای بیمارستانهای مختلف
- اشتغال در واحدهای حفاظت پرتویی
- همکاری با پزشک متخصص پزشکی هستهای در تصویربرداری، تهیه پرتودارو و تحلیل تصاویر
- تدریس در دانشگاه
- داروساز هستهای
- متخصص کار با داروهای پرتوزا
کارشناسی تکنولوژی پزشکی هستهای میتواند در مراکز پزشکی هستهای به پزشک متخصص پزشکی هستهای در انجام روشهای پزشکی هستهای کمک کند. او تحت نظارت مستقیم پزشک متخصص پزشکی هستهای به تهیه پرتو دارو، ارائه پرتو دارو، کار با دستگاههای پزشکی هستهای و تصویربرداری از بیمار، چاپ تصاویر به دست آمده و ارائه آنها به پزشک متخصص پزشکی هستهای میپردازد.
پزشکی هستهای یکی از تخصصهای پزشکی نیز است که شخص بعد از اتمام دوره طبابت میتواند آن را انتخاب کند ولی به عنوان یک فرد در مقطع کارشناسی فرد میتواند به عنوان تکنولوژیست هسته ای در مراکز هسته ای کشور مشغول به کار شود. همچنین به عنوان مأمور حفاظت از پرتو میتواند کار کند.
از طرفی داروسازی هستهای که یکی از گرایشهای رشته «داروسازی» است هم میتواند هدف خوبی برای کار در این رشته باشد.
با اخذ مدرک دکتری در تکنولوژی پزشکی هستهای در دانشگاههای خارج از کشور نیز فرد میتواند به امور دانشگاهی بپردازد و به تعلیم دیگر دانشجویان در این زمینه کمک کند.
بازار کار رشته پزشکی هسته ای به چه صورت است؟
متاسفانه به دلیل رشد روزافزون انواع بیماریها و لزوم استفاده از رادیو داروها و پرتودرمانی برای تشخیص و درمان آنها، مراکز پزشکی هستهای در کشور رشد و توسعه یافتهاند و نیاز به حضور یک تکنولوژیست پزشکی هستهای در این مراکز امری ضروری است.
همچنین باید عنوان کرد که این رشته شباهتهای زیادی با رشته کارشناسی رادیولوژی دارد و در سطح دنیا و در کشورهایی مانند آمریکا، انگلستان و آلمان پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی این رشته در حال انجام است.
برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارتهای تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارتهای فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارتهای فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز میکنند و سبب موفقیت او در زمینهها و موقعیتهای شغلی میشوند. چنین مهارتهایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیطهای کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارتهای نرم» از آن نام میبرند.
امکان ادامه تحصیل در رشته پزشکی هسته ای در داخل ایران چگونه است؟
همان طور که بیان شد این رشته در ایران تا مقطع کارشناسی امکان ادامه تحصیل دارد ولی فرد میتواند در زمینههایی دیگری به ادامه تحصیل بپردازد. برخی از رشتههای مرتبط با پزشکی هستهای برای ادامه تحصیل در مقطع ارشد و دکتری در ایران را در فهرست زیر آوردهایم.
- مهندسی پزشکی
- انفورماتیک پزشکی
- رادیوبیولوژی
- اپیدمیولوژی
امکان ادامه تحصیل در رشته پزشکی هسته ای در خارج از کشور به چه صورت است؟
دانشگاههای آلمان، آمریکا و انگلستان شرایط مناسبی برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی هستهای فراهم کردهاند. ممکن است تصور شود که وجود واژه «هستهای» در عنوان این رشته، موجب بروز مشکل در پذیرش دانشگاههای بینالمللی شود ولی در حقیقت این گونه نیست و چون کاربرد شما از مواد پرتوزا کاربردهای درمانی دارد میتوانید با آسودگی خیال برای پذیرش در دانشگاههای دیگر اقدام کنید.
برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشتههای دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.
توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید.
دروس دانشگاهی رشته پزشکی هسته ای تا چه میزان نیازهای بازار کار را پاسخگو هستند؟
دانش و اطلاعات علمی در رشته پزشکی هسته ای در دانشگاهها محقق میشود، اما برای رسیدن به مهارتهای عملی باید افراد در عرصههای مختلف فعالیت کنند.
به عنوان مثال، فعالیت به عنوان کارآموز در مراکز پزشکی هستهای میتواند تجارب و مهارتهای خوبی را برای فارغالتحصیلان این رشته فراهم کند. به عبارت دیگر، فعالیت عملی به تکمیل مباحث نظری ارائه شده در دانشگاهها کمک میکند. نکته مهم و قابل توجه این است که فرد باید مسائل امنیتی و حفاظت از پرتو را در محیط کار و کارآموزی بسیار جدی رعایت کند.















سلام
آیا من با لیسانس مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک میتونم تو یه کشور دیگه، در مقطع ارشد، پزشکی هسته ای رو بخونم؟؟
ببخشید باشه رشته های می توان پزشکی هسته خوند
رشته ی تجربی
رشته ی تجربی
ببخشید این رشته توی ترکیه هم هست
ببخشید هیچ راهی نداره از رشته ریاضی و کنکور ریاضی وارد این رشته شد؟
سلام اگر میشه درصدی قبولی در پزشکی هسته ای دانشگاه کرمانشاه بزارید ممنون