نرم افزار ایویوز چیست و چه کاربردی دارد؟ + معرفی بهترین منابع یادگیری Eviews
نرم افزار ایویوز یکی از نرمافزارهای آماری و اقتصادسنجی به روز است که ابزاری تحلیلی برای کاربران فراهم میکند و بکارگیری آن با سهولت همراه است. در نوشتار پیشرو به مهمترین کاربردهای ایویوز و وجه تمایز آن با سایر نرمافزارهای آماری و اقتصادسنجی مشابه پرداختهایم. همچنین، در این مطلب، با تعدادی از دستورهای ابتدایی مانند نحوه ذخیره پروندهها، وارد کردن مشاهدات و رسم نمودار، آشنا میشویم.
تاریخچه نرمافزار ایویوز
این نرمافزار توسط شرکت IHC واقع در ایرواین کالیفرنیا تولید شده است. در گذشته شرکت دیگری به تولید این نرمافزار میپرداخت. در واقع، میتوان گفت که در ابتدا این نرمافزار توسط (Quantitative Micro Software | QMS) توسعه و نشر داده شده بود. در آنزمان، MicroTPS از شرکت QMS یکی از اولین نرمافزارهای پیشبینیکننده و تحلیلی در دسترس برای رایانههای شخصی بوده است. در سال ۱۹۹۴ میلادی، «ایویوز» (Eviews) نرمافزاری برپایه ویندوز، جایگزین MicroTPS شد.
امروزه نرم افزار ایویوز یکی از اصلیترین نرمافزارهای پیشبینی کننده اقتصادکلانی بکار گرفته شده توسط بانکهای مرکزی، بانکهای ملی و ادارات دولتی در سراسر جهان است. برای مثال، نهادهای دولتی مانند «صندوق بینالمللی پول» و «سازمان ملل متحد» از ایویوز به عنوان ابزاری تمرینی جهت تحلیل اقتصاد کلان استفاده میکنند. در زمان نگارش این مطلب، نسخه ۱۲ نرمافزار ایویوز نیز جهت نصب و استفاده در درسترس قرار گرفته است.
نرم افزار ایویوز چیست؟
نرم افزار Eviews از نرمافزارهایی با زبان ساده است. به عبارتی دیگر، ایویوز یک نرمافزار است که یادگیری آن آسان به شمار میرود و از آن برای انجام فعالیتهای اقتصادسنجی و آماری و پیشبینی استفاده میشود. با بکارگیری نرم افزار ایویوز میتوانید به سرعت و به صورت موثر دادههای خود را مدیریت کنید. تحلیل آماری انجام دهید. مدلسازی و پیشبینی کنید. با استفاده از ایویوز میتوانید نمودارهایی با کیفیت بالا برای نشر یا استفاده در نرمافزارهای دیگر، از آنها بهره بگیرید.
کاربردهای نرم افزار Eviews چیست؟
ایویوز از نرمافزارهای پیشبینی آماری به شمار میرود. از نرم افزار ایویوز میتوان در موارد زیر استفاده کرد.
- حداقل مربعات
- مدلهای خطی تعیمیمیافته
- رگرسیون چندک یا چندکی
- مدل ARCH
- رگرسیون همانباشتگی با مشخص کردن معادله رگرسیون برای دوره زمانی مورد نظر
مزایای نرم افزار ایویوز چه هستند؟
از مزایای نرمافزار Eviews می توان به این مورد اشاره کرد که کار با آن آسان است و تنها با دسترسی به منوها میتوانید فعالیت دلخواه خود را انجام دهید. برای مثال، ایویوز نیاز به کدزنیهای پیچیده و طولانی ندارد. همچنین، تصاویر و گرافهای رسمشده در نرمافزار ایویوز را میتوانید به سایر نرمافزارهای اقتصادسنجی انتقال دهید.
مقایسه زبان برنامهنویسی R و نرم افزار ایویوز
اگر دادهها به صورت «سری زمانی» (Data Series) باشد و نیاز به تحلیل اقتصادسنجی داشته باشیم، در این صورت، بکارگیری Eviews ارجحیت دارد. در صورتی که با دستور نوشتن در R آشنایی دارید، پکیج نرمافزار R پیشنهاد میشود.
برای یادگیری نرم افزار Eviews از چه منابعی استفاده کنیم؟
منابع متعددی برای یادگیری نحوه بکارگیری ایویوز وجود دارد که از جمله آنها میتوان به ویدئوهای آموزشی پایگاه اینترنتی ایویوز اشاره کرد. همچنین، کتابهای متعددی تالیفشدهاند که برای یادگیری ایویوز با دیدگاه اقتصادسنجی مفید به شمار میروند اما یکی از بهترین منابع برای آموزش آن وبسایت خود نرمافزار ایویوز و پیوندهای کمکی آن هستند.
همچنین یکی از دیگر منابع بسیار کاربردی فیلمهای آموزشی هستند که در وبسایت فرادرس ارائه شدهاند، فهرست شاخصترین عناوین در این رابطه عبارت هستند از:
- فیلم آموزش آشنایی با ساختار و محیط نرم افزار Eviews
- فیلم آموزش مبانی و روشهای اقتصاد سنجی با Eviews
- فیلم آموزش برآورد مدل اقتصادسنجی ARDL با نرم افزار Eviews و Microfit
هزینه نصب نرم افزار ایویوز
هزینه بکارگیری نرمافزار Eviews نسخه لایت دانشجویان رایگان است. یعنی دانشجویان و اساتید میتوانند تنها با دانلود کردن این نرمافزار و بدون پرداخت حق اشتراک، از آن استفاده کنند. البته توجه داشته باشید که این دسترسی برای دانشجویان تا مدت زمان محدودی برقرار است. یعنی، پس از سپری شدن مدت زمان معینی برای ادامه بکارگیری باید نرمافزار را خریداری کنید.
نرمافزارهای تحلیل اقتصادسنجی
با گسترش هرچه بیشتر و استفاده فراگیرتر از علم اقتصاد، میتوان تحلیلهای اقتصادسنجی و پیشبینیهای اقتصادی را با نرمافزارها و زبانهای برنامهنویسی متفاوتتری انجام داد. درواقع، امروزه، دیگر تحلیل اقتصادسنجی تنها به بکارگیری نرمافزار ایویوز محدود نمیشود و از زبانهای R، پایتون و نرمافزارهایی مانند متلب، استاتا، SPSS و SAS نیز برای انجام پروژههای اقتصادسنجی استفاده میشود.
برای یادگیری این ابزارها نیز میتوانید از فیلمهای آموزشی فرادرس که در ادامه فهرست شدهاند استفاده کنید:
- مجموعه فیلمهای آموزش نرمافزار متلب فرادرس
- مجموعه فیلمهای آموزش SPSS فرادرس
- مجموعه فیلمهای آموزش زبان برنامهنویسی پایتون
- فیلم آموزش تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرمافزار SAS
- مجموعه فیلمهای آموزش R و نرمافزار RStudio
چگونه نرمافزار ایویوز را دانلود کنیم؟
با مراجعه به سایت منتشرکننده اصلی نرمافزار ایویوز (+) میتوانید آخرین نسخه دانشجویی آنرا بوسیله لینکهای ارائه شده دانلود کنید. همچنین، شما این امکان را دارید که ایویوز را برای ویندوز یا مک دانلود کنید. توجه داشته باشید که برای دانلود نرمافزار ایویوز به شماره سریالی ۲۴ رقمه نیاز دارید و بدون آن امکان نصب این نرمافزار از طریق قانونی میسر نخواهد بود. پس از نصب و فعالسازی این نرمافزار میتوانید تا زمان اعتبار نسخه دانشجویی، پروژههای اقتصادسنجی خود را در آن تعریف کنید.
مثالی از بکارگیری نرمافزار ایویوز
توجه داشته باشید که نمیتوان از ایویوز برای تحلیلهای مالی مانند موارد مطرحشده در اقتصاد مهندسی، شبیه نرخ بازده داخلی و ارزش خالص کنونی و شبیه سازی و تحلیل هزینه استفاده کرد. شما میتوانید از طریق منوها به دستورهای Eviews دسترسی پیدا کنید.
اولین گام در ایویوز
اولین گام برای انجام پروژههای اقتصادسنجی در ایویوز ساخت فایل کاری یا WorkFile است. WorkFile پروندهای است که در آن نام متغیرها، تعداد متغیرها و تناوب مشاهده متغیرها مثل سالیانه، ماهیانه یا ... را ذخیره میکنیم. اگر قصد تحلیل دادههای مقطعی را داشته باشید باید نوع Undated از Workfileها را برگزینید. برای شروع، ابتدا باید پرونده جدید تحت عنوان WorkFile تشکیل دهیم. جهت تشکیل پرونده کاری جدید، باید به از منوی File، زبانه New را انتخاب کرده و سپس New WorkFile را انتخاب کنید. در ادامه، کادری را میبینید که از شما تاریخ شروع و تاریخ پایان دادههایتان را میپرسد.
در این مثال، ما دادههای بدون تاریخ یا بدون قاعده (دادههای مقطعی) را وارد میکنیم . در نتیجه، در منوی «WorkFile Structure Type» باید گزینه «Unstructured-Undated» را انتخاب کنیم. تعداد مشاهدات یا نمونهها باید در قسمت «Observation» وارد شود. به صورت کلی، در منوی «WorkFile Structure Type»، گزینههای زیر وجود دارد.
- Unstructured/Undated
- Dated-Regular Frequency
- Balanced Panel
اگر گزینه اول را انتخاب کنید دیگر تاریخهای ابتدایی و انتهایی از شما پرسیده نمیشود و تنها باید تعداد مشاهدات را وارد کنید.
در ادامه، پنجرهای از ورک فایل را میبینید که حاوی دو مورد ثبتشده به نامهای «c» و «resid» است که مخفف «Residual» هستند. برای وارد کردن دادهها مشابه دادهها وارد شده در صفحههای اکسل باید از مجموعه منوهای بالای صفحه، «Quick» را انتخاب کنید و سپس زبانه «Empty Group Edit Series» را برگزینید.
حال، دادههای موردنظر را در دو ستون وارد میکنیم.
پس از اتمام وارد کردن دادهها، با انتخاب کلمه X از صفحه خارج شوید. در جواب «?Delete Untiltled Group» گزینه «Yes» را انتخاب کنید. در اینصورت، امکان تغییر نام متغیرها را خواهید داشت. حال در پنجره دو متغیر با نامهای «SER01» و «SER02» خواهید داشت که میتوانید نام آنها را نیز تغییر دهید. «SER01» را به «TESTSCR» یا (Test Score) و «SER02» را به «STR» یا (Student-Teacher Ratio) تغییر میدهیم. وارد کردن داده به این شکل خستهکننده خواهد بود و امکان ایجاد خطا، وجود خواهد داشت. در وارد کردن دادهها برای انجام پروژههای پیچیدهتر، امکان ورود دادهها از اکسل نیز وجود دارد.. همانطور که ملاحظه کردید وارد کردن مشاهدات به صورت دستی است و پس از تمام شدن وارد کردن اطلاعات به یک ستون، به ستون بعدی وارد خواهید شد.
نمایش متغیرها در ایویوز
برای مشاهده کردن متغیرهای ذخیره شده در ایویوز، باید آنها را به همراه «show» تایپ کنید. اگر در صفحه دستورها، گزاره زیر را تایپ کنید، متغیرهای ذخیره شده، نمایش داده خواهند شد.
متغیر دوم متغیر اول show
بررسی دادههای پیشین ذخیرهشده
ابتدا باید گزینه View را از منوی بالای صفحه انتخاب کنید و در نهایت «Descriptive Stats» و «Common Sample» را برگزینید. در نهایت، پس از انجام این گامها باید به نتیجه زیر برسید. با پیروی از این گامها، میتوانید جدول زیر را مشاهده کنید.تنها کافی است بجای دکمه «Prnt Scrn»، دکمه «Freeze» در ایویوز را انتخاب کنید. همچنین، با اینکار میتوانید نتایج را در صفحهای دیگر برپایه ویندوز منتقل کنید. همانطور که مشاهده میکنید، میانه، میانگین، انحراف معیار، چولگی و سایر موارد مشابه محاسبه شدهاند.
اگر محاسبات آماری ارائه شده نادرست باشند، باید مجدداً دادههای واردشده را بررسی کنید.
در صورت نادرست بودن اطلاعات آماری، چگونه مجدداً دادهها را مشاهده کنیم؟
برای مشاهده مجدد دادهها و بررسی صحت آنها، باید از منوی بالای صفحه، گزینه View و سپس گزینه Spreadsheet را انتخاب کنید یا تنها، گزینه Sheet را برگزینید. زمانی که مشکل دادههای خود را شناسایی کردید، باید از صفحه بالا، روی منوی Edit کلیک کنید. امکان دارد بخواهید کاربرد بعضی از دکمههای صفحه را امتحان کنید. برای مثال، دکمه «CellFmt» این امکان را برای شما بوجود میآورد که ارقام اضافه قرارگرفته بعد از عدد اعشاری را حذف نمایید. این دکمه پس از حالت Freeze و انتخاب دکمه Edit پدیدار میشود. پس از وارد کردن دادهها امکانات متفاوتی برای شما فراهم میشود. برای مثال، برای حفظ نسخهای از دادههای وارد شده کافی است روی نسخه «Print» کلیک کنید.
روشهای ذخیره دادهها در ایویوز
به صورت کلی، بهتر است که دادههای خود را از زمانی به زمان دیگر، ذخیره کنید. دو راه برای دخیره کردن دادهها در ایوویز وجود دارد.
- ذخیره کردن کل WorkFile
- دخیره کردن سری دادهها به صورت مجزا
معرفی فیلم آموزش مبانی و روش های اقتصاد سنجی با Eviews
برای یادگیری بهتر نرمافزار ایویوز میتوانید به دوره تدوین شده توسط فرادرس مراجعه کنید. این دوره در ۱۲ ساعت و ۷ درس، به کاربردیترین شکل ممکن، این نرمافزار را آموزش داده است. این دوره آموزشی برای دانشجویان رشتههای اقتصاد، مدیریت، حسابداری، علوم مالی، آمار و فنی مهندسی مفید به شمار میرود. در ادامه دروس مطرحشده در این دوره را معرفی کردهایم.
در درس اول با ساختار و محیط نرمافزار Eviews آشنا میشوید. درس دوم به تحلیل رگرسیون اختصاص یافته است. بررسی نقض فروض کلاسیک و آزمونهای مرتبط در درس سوم مطرح شده است. موضوعات خاص در تحلیلهای رگرسیون را در درس چهارم میآموزید. در درس پنجم، متغیرهای وابسته محدود و کیفی را یاد میگیرید. درس ششم، برنامهنویسی با ایویوز نام دارد. درس هفتم به مباحث پیشبینی اختصاص یافته است.
- برای مشاهده فیلم آموزش مبانی و روشهای اقتصادسنجی نرم افزار ایویوز + اینجا کلیک کنید.
چگونه دادهها را به صورت گرافیکی در ایویوز نمایش دهیم؟
در اغلب اوقات، با به نمایش درآوردن دادهها به صورت نموداری یا تصویری، مفهوم یا رابطه آماری را به صورت بهتری درک میکنیم یا وجود نمودار دادههای پرت بهتر مشخص میشود و همچنین، می توانید متوجه شوید که دادهها رابطه معناداری دارند یا خیر. ایویوز امکانهای متفاوتی برای رسم نمودار در اختیار شما قرار میدهد.
۲ مورد رسم نمودار در ایویوز وجود دارند که بهتر از سایر موارد انتقالدهنده مفهوم هستند که از جمله این موارد میتوان به نمودارهای خطی اشاره کرد که در آنها تغییرات یک متغیر در برابر زمان رسم میشود و نمودارهای تراکنشی که در آنها میتوانید تغییرات یک متغیر را در برابر متغیرهای دیگر، مشاهده کنید. این نمودارها همچنین، در تحلیل سریهای زمانی اهمیت قابلتوجهی دارند .
ابتدا، جهت رسم نمودار دادهها بهتر است نمونهها را از ۱ تا ۱۰ شمارهگذاری کنیم. برای این کار، کافی است روی گزینه «Sample» در صفحه پایینی ایویوز، کلیک کنید و در پنجرهای به نام «Sample Range Pairs»، اعداد یک و ۱۰ را با فاصله از یکدیگر و به صورت غیرنوشتاری، وارد کنید. توجه داشته باشید که پنجره دستور، پنجره قرار گرفته زیر منوی اصلی است و فضایی است که در آن دستورات را مینویسید. سپس در خط بعدی، اگر در صفحه دستورات «smpl 1 10» را تایپ و سپس «freeze(graph_str) str.line» را تایپ کنید، نمودار خطی ایجاد میشود و همچنین، «graph_str» نام میگیرد. بنابراین، برای ایجاد نمودار و نامگذاری آن باید دو دستور زیر را در صفحه دستور، بنویسیم.
1smpl 1 10
2
3freeze(graph_str) str.line
البته، امکان انتخاب نامهای متفاوت دیگری نیز برای آن وجود دارد. دستور «Freeze» در ایویوز مانند تصویربرداری از جسم تعریف شده و همچنین نامگذاری آن است. بعد از مشاهده کردن نام نمودار، با کلیک بر آن، تصویری مشابه نمودار زیر را مشاهده خواهید کرد.
در صورتی که روی نقطه «Options»، کلیک کنید، میتوانید تغییرات بیشتری در تنظیمات نمودار، اعمال کنید. برای مثال، امکان تغییر رنگ نمودار، نوع نمودار و انواع ویژگیهای ظاهری دیگر، وجود خواهد داشت.
به صورت کلی، رابطه علی میان متغیرها یا توانایی یک متغیر برای پیشبینی متغیر دیگر (در پیشبینی دادههای زمانی) مورد توجه پژوهشگران قرار میگیرد. بنابراین، رسم نموداری با در نظر گرفتن هر دو متغیر، قابل توجه خواهد بود.
سخن پایانی
با بکارگیری Eviews میتوانید به سرعت به رابطهای آماری از دادههای خود دست پیدا و سپس از این رابطه برای پیشبینی مقادیر آتی استفاده کنید. از Eviews میتوانید برای تحلیل داده به صورت علمی و ارزیابی، تحلیل مالی، پیشبینی در اقتصاد کلان، پیشبینی میزان فروش و تحلیل استفاده کنید. Eviews نسخهای جدید از مجموعهای از ابزارها برای دستکاری کردن داده است. در زمان نگارش این مطلب، Eviews 12 آخرین نسخه ارائهشده ایویوز به شمار میرود. با وجود استفاده از نرمافزارهای متعدد و زبانهای برنامهنویسی دیگر، نرم افزار ایویوز همچنان یکی از شناختهشدهترین و معتبرترین نرمافزارها برای آموزش و یادگیری اقتصادسنجی به شمار میرود و عموماً دانشجویان در مراکز آموزشی و سازمانهای آموزش عالی ابتدا نحوه انجام تحلیلهای اقتصادی در ایویوز را فرا میگیرند.