فرادرسروزهای هفته به عربی – آموزش ساده و کامل + مثال، تمرین و تلفظ
گاهی‌اوقات برای نشان دادن زمان دقیق انجام کاری باید از روزهای هفته به عربی در جملات و مکالمات خود استفاده کنیم. از این رو یاد گرفتن آنها می‌تواند یکی از قدم‌های مهم در رساندن پیام دقیق به زبان عربی باشد. در این نوشته از مجله فرادرس قصد داریم روزهای هفته را به زبان عربی یاد بگیریم. همچنین با مثال نشان می‌دهیم که چگونه باید از آنها در جملات عربی استفاده کرد. در آخر، با استفاده از تمرین‌های انتهایی متن میتوانیم میزان یادگیری‌مان از این مبحث را بسنجیم.
نام روزهای هفته به عربی
در زبان عربی به روزهای هفته «أیام الأسبوع» می‌گویند. این ترکیب از دو کلمه «أیام» و همچنین کلمه «أسبوع» تشکیل شده است. أیام جمع مکسر کلمه «یوم (روز)» که معنی «روزها» می‌دهد. الأسبوع نیز به معنی «هفته» است که از ریشه کلمه «سبع» که همان عدد هفت است می‌آید. در نتیجه «أیام الأسبوع» یک ترکیب اضافی عربی، متشکل از مضاف و مضاف‌الیه است که معنی «روزهای هفته» را می‌دهد. در جدول زیر روزهای هفته به زبان عربی بیان شده است که می‌توانید مشاهده کنید.
| روزهای هفته در عربی | |
| فارسی | معادل عربی |
| شنبه | السَبت |
| یکشنبه | الأحد |
| دوشنبه | الإثنَیْن |
| سه‌شنبه | الثَلاثاء |
| چهارشنبه | الأربعاء |
| پنجشنبه | الخَمیس |
| جمعه | الجُمُعَة |
روزهای هفته به عربی نزدیکی زیادی به زبان فارسی دارد. همان‌طور که در زبان فارسی برای نامیدن روزهای هفته از اعداد یک تا پنج استفاده می‌شود، در زبان عربی نیز همین رویه به کار رفته است. نکته قابل توجه این است که همواره و در هر شرایطی باید روزهای هفته به عربی را همراه با «الف و لام معرفه» به کار ببریم.
همچنین باید به خاطر داشته باشیم که اگرچه نام روزهای هفته به زبان عربی در تمامی کشورهای عرب‌زبان به شکل یکسان به کار می‌رود، اما روزهای تعطیل می‌تواند متفاوت باشد. مثلا در مصر و عربستان سعودی، روزهای جمعه و شنبه از ایام تعطیل هفته محسوب می‌شوند. در حالی که در برخی از کشورهای دیگر، شنبه و یکشنبه از روزهای تعطیل هفته هستند.
شنبه به عربی
شنبه در زبان عربی به شکل «السَبْتُ» نوشته و خوانده می‌شود. این کلمه از ریشه «سبت» به معنای استراحت کردن گرفته شده است. این کلمه و ریشه استفاده از آن شش بار در قرآن به کار رفته است.
یکشنبه به عربی
یکشنبه در زبان عربی به شکل «الأحَدُ» نوشته و خوانده می‌شود. در برخی از کشورهای عربی به این روز «الأول» یعنی روز اول هفته هم می‌گویند. ریشه این کلمه از «واحد» یعنی عدد یک گرفته شده‌است. همچنین «الأحد» یکی از ۹۹ اسم‌های خدا در زبان عربی محسوب می‌شود.
دوشنبه به عربی
دوشنبه در زبان عربی به شکل «الإثٍنَیْنِ» نوشته و خوانده می‌شود. این کلمه هم از ریشه «إثنین» یعنی عدد دو گرفته شده‌است و اشاره به دومین روز از هفته دارد.
سه‌شنبه به عربی
«الثُلاثاء» به عنوان سه‌شنبه در زبان عربی شناخته می‌شود. از آنجا که این روز اشاره به سومین روز هفته دارد، از ریشه «ثلاثة» یعنی عدد سه در زبان عربی گرفته شده است.
چهارشنبه به عربی
برای بیان روز چهارشنبه در زبان عربی باید از کلمه «الأربِعاء» استفاده کنیم. چهارمین روز هفته است از ریشه «أربعة» یعنی عدد چهار در زبان عربی گرفته شده است.
پنجشنبه به عربی
پنجمین روز هفته در زبان عربی «الخَمیسُ» است. این کلمه نیز از عدد «خمسة» یعنی پنج در زبان عربی ریشه گرفته‌است.
جمعه به عربی
تلفظ هفتمین روز هفته در عربی همانند زبان فارسی «الجُمُعَةْ» است. ریشه این کلمه از «جَمَعَ» به معنای جمع شدن و کنار هم قرار گرفتن، آمده است. در چنین روزی در اغلب کشورهای مسلمان برای برپایی نماز جمعه، همه در یک محل جمع می‌شوند. در برخی موارد از «الجمعة» به معنای اشاره به کل هفته استفاده می‌شود. این کلمه یک بار در قرآن به کار رفته که نام یک سوره در این کتاب است.
اشاره به روزهای هفته به عربی در جملات
از روزهای هفته در زبان عربی، به سه شکل استفاده می‌شود. می‌توان آنها را در زمان حال به کار برد. یا برای اشاره به گذشته از آنها استفاده کرد. همچنین میتوانیم از اسم روزهای برای وقوع اتفافی در آینده استفاده کنیم.
نحوه به کار بردن هر یک از این حالات در زبان عربی شیوه و روش خاص خودش را دارد. برای بیان اینکه قرار است کاری را امروز انجام بدهیم میتوانیم از کلمه «الیوم» استفاده کنیم. این کلمه همواره با «ال» همراه است و معنی امروز می‌دهد. برای درک بهتر به مثال‌های زیر توجه کنید.
الیَومُ یَوْمُ السَبتُ.
امروز شنبه است.
عِندي أعمالٌ کثیرٌ لِأَلیوم.
امروز کارهای زیادی دارم.
هل سَأراکَ الیوم؟
آیا امروز تو را خواهم دید؟
هنگامی که بخواهیم بگوییم قرار است کاری را در روز خاصی از ایام هفته انجام بدهیم باید از ترکیب «في یوم» استفاده کنیم. به جدول زیر توجه کنید.
| بیان انجام شدن کاری در روز خاصی از هفته | |
| عربی | فارسی |
| في یوم السَبت | در روز شنبه |
| في یوم الأحد | در روز یکشنبه |
| في یوم الإثنین | در روز دوشنبه |
| في یوم الثلاثاء | در روز سه‌شنبه |
| فی یوم الأربعاء | در روز چهارشنبه |
| في یوم الخَمیس | در روز پنجشنبه |
| في یوم الجُمُعَة | در روز جمعه |
برای درک بهتر به مثال‌های زیر توجه کنید.
مارَسَ علیٌ الدرسَ الجدیدَ في یَوْمِ الأحد.
علی درس جدید را در روز یکشنبه تمرین کرد.
نحنُ سَنَحُلَّ المَسأَلَةَ في یوم الجُمُعَة.
ما روز یکشنبه مساله را حل خواهیم کرد.
أذهَبُ إلی النادِي في یوم السَبتْ و الإثنین و الأربِعأ.
در روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه به باشگاه می‌روم.
گاهی اوقات ممکن است نیاز باشد تا به روزهای مربوط به هفته گذشته در جمله‌مان اشاره کنیم. کلید استفاده از آن به کار بردن «الماضي» بعد از روزهای هفته است. مثلا برای هفته گذشته میتوانیم از ترکیب «الأسبوع الماضي» استفاده کنیم. این دو کلمه در کنار هم یک ترکیب وصفی را تشکیل داده‌اند. یعنی «الماضي» صفتی است برای روزهای هفته. از این رو همواره بعد از روزهای هفته و همراه با «ال» به کار می‌رود. برای درک بهتر به جدول زیر توجه کنید.
| بیان انجام کار در روزهای هفته گذشته | |
| عربی | فارسی |
| السبتَ الماضی | شنبه گذشته |
| الأحد الماضي | یکشنبه گذشته |
| الإثنَیْن الماضي | دوشنبه گذشته |
| الثَلاثاء الماضي | سه‌شنبه گذشته |
| الأربعاء الماضي | چهارشنبه گذشته |
| الخَمیس الماضي | پنجشنبه گذشته |
| الجَمُعَة الماضي | جمعه گذشته |
اشاره به روزی که مربوط به هفته آینده است نیز با کلمه «القادِم» ساخته می‌شود. به عنوان مثال از ترکیب وصفی «الأسبوع القادم» به عنوان «هفته آینده» استفاده می‌شود. برای روزهای هفته نیز باید «القادم» را بعد از روزها بیاوریم. برای فهم بهتر به جدول زیر توجه کنید.
| بیان انجام کار در روزهای هفته آینده | |
| عربی | فارسی |
| السبتَ القادِم | شنبه آینده |
| الأحد القادِم | یکشنبه آینده |
| الإثنَیْن القادِم | دوشنبه آینده |
| الثَلاثاء القادِم | سه‌شنبه آینده |
| الأربعاء القادِم | چهارشنبه آینده |
| الخَمیس القادِم | پنجشنبه آینده |
| الجَمُعَة القادِم | جمعه آینده |
نکته: در صورتی که روزهای هفته همراه با «في» در جملات به کار برود، نقش آن در جمله «جار و مجرور» است. در غیر این صورت به عنوان «ظرف» یا «قید زمان» در جمله شناخته می‌شود.
در ادامه جدولی را می‌بینید که در آن کلمات و اصطلاحات مرتبط با روزهای به کار رفته که می‌تواند در ساخت جملات عربی به ما کمک کند.
| جدول کلمات و اصطلاحات مربوط به روزهای هفته به عربی | |
| عربی | معنی |
| أیّام | روزها |
| أسابِیعْ | هفته‌ها |
| اکنون | الآن |
| أللَّیلَة | امشب |
| بَعدَ الظُّهر | بعد از ظهر |
| نِهایَة الأسبوع | آخر هفته |
| بَعدَ یَوْمٍ | بعد از یک روز |
| عُطلَة | تعطیلی |
| عُطَل / أیام العُطلَة | تعطیلان / روزهای تعطیل |
| سَنَة / عام | سال |
| وَقتَ السُّحور | سحر |
| عِشاء / مَساء | شامگاه |
| صَباحاً | صبح هنگام |
| عَصرَ الیوم | عصر امروز |
| لحظة / أوان | لحظه / هنگام |
| الشَهرُ | ماه |
| مُنتَصِفُ اللَیْلِ | نیمه شب |
| قَبلَ یَومٍ | یک روز قبل |
| بَعدَ یَومٍ | یک روز بعد |
| لَیلَةٌ | یک شب |
ساختن جملات پرسشی روزهای هفته به عربی
برای ساختن پرسش درباره روزهای هفته و زمان انجام کار به طور کلی، میتوانیم از ادات استفهام عربی «متی» استفاده کنیم. معنی این کلمه پرسشی «کی؟، چه زمانی یا چه هنگامی؟» است. در جواب آن میتوانیم به عدد سال‌ها، اسم ماه‌ها، روزهای هفته و حتی ساعات مشخصی از شبانه‌روز اشاره کنیم.
مَتی تَخرُجُ مِنَ البَیتِ؟
کی از خانه خارج می‌شوی؟
أنا أخرُجُ مِنَ البَیتِ في الساعةِ الثامِنَة صباحاً.
ساعت هشت صبح از خانه خارج می‌شود.
مَتی سَوفَ ترجَعینَ إلی مَدینَتِکْ؟
کی به شهر خودت بازخواهی گشت؟
سَأَرجَعُ إلی مَدینَتي الشَهرَ القادم.
ماه آینده به شهرم بازخواهم گشت.
مَتی یَتَزّوَّجُ شبابُ هذه الأیام غالباً؟
معمولا جوان‌ها این روزها کی ازدواج می‌کنند؟
هم یتَزَوَجُونَ غالباً بعد تَخَرُّجِ مِنَ الجامِعة.
آنها معمولا بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه ازدواج می‌کنند.
همچنین علاوه بر «متی»، میتوانیم از ترکیب پرسشی «في أیِّ یَوْمٍ» نیز استفاده کنیم. این ترکیب به معنای در کدام روز است. با استفاده از آن میتوانیم به مخاطب بفهمانیم که هدف ما از سوال کردن دانستن روز، انجام شدن کار است. به مثال‌های زیر توجه کنید.
في أیَّ یَومٍ سَتری الطبیب؟
در کدام روز دکتر را خواهی دید؟
***
سَأری الطبیبَ في یوم الأحد.
روز یکشنبه دکتر را خواهم دید.
في أیَّ یَومٍ تذهَبنَ إلی معهد اللُّغَة الإنجیلزیة؟
چه روزی به موسسه زبان انگلیسی می‌روید؟
***
نذهبُ إلی صف اللغة النجلیزیة في المعهد في أیام الأحد، الثلاثاء و الخَمیس.
در روزهای یکشنبه، سه‌شنبه و پنجشنبه به کلاس زبان انگلیسی در موسسه می‌رویم.
سوالات مربوط به روزهای هفته به عربی
در این بخش به برخی از سوالات پر تکرار مربوط به روزهای هفته به عربی به اختصار پاسخ می‌دهیم.
روزهای هفته به عربی چگونه بیان می‌شود؟
روزهای هفته در عربی به ترتیب عبارتند از: السَبت، الأحد، الإثنَین، الثلاثاء، الأربَعاء، الخمیس، الجُمُعة.
درباره روزهای هفته به عربی چگونه باید سوال بپرسیم؟
برای این کار میتوانیم از کلمه پرسشی«متی» یا از ترکیب «في أیِّ یَومٍ» استفاده کنیم.
تمرین مربوط به روزهای هفته به عربی
برای ارزیابی عملکرد خود در رابطه با «روزهای هفته به عربی»، می‌توانید از تمرین‌هایی که در ادامه در اختیار شما قرار گرفته است استفاده کنید. تمرین شامل ۵ سؤال است و پس از پاسخ دادن به تمامی پرسش‌ها می‌توانید با استفاده از گزینه «جواب» به درستی یا نادرستی پاسخ‌های خود پی ببرید و اشکال‌تان را در آن مورد رفع کنید.
به سوالات زیر با توجه به کلمات داخل پرانتز پاسخ مناسب بدهید.
سوال ۱: نحنُ في أی یومٍ من الأسبوع؟ (السبت)
جواب: نحن في یوم السَبت. یا الیوم یومُ السبت.
سوال ۲: متی ستغادرین المدینة؟ (أسبوع القادم)
جواب: أنا سأُغادرین المدینة في ألسبوع القادم.
سوال ۳: في أی یومٍ سوف ترجع الطبیبة؟ (الثلاثاء القادم)
جواب: سوفَ ترجَعُ الطبیبةُ في الثلاثاء القادم. یا سوفَ ترجَعُ الطبیبةُ في الثلاثاء من الأسبوع القادم.
سوال ۴: متی أکلتَ الفطور؟ (وقت السحور)
جواب: أکلتُ فطوری في وقت السُّحور.
سوال ۵: في أیَّ یَومٍ عندنا الأدب العربي؟ (یوم إثنین)
جواب: عندنا الأدب العربي في یومِ الإثنین کلَّ الأسبوع.
جمع‌بندی
در این نوشته از مجله فرادرس درباره روزهای هفته به عربی آموختیم. فهمیدیم که اساس روزهای هفته در عربی همانند زبان فارسی اعداد است، به جز دو روز «السبت (شنبه)» و «الجمعة» که از اعداد ساخته نشده‌اند. همچنین یاد گرفتیم که برای سوال کردن درباره روزهای هفته میتوانیم از کلمه پرسشی «متی» و از ترکیب پرسشی «في أیَّ یَومٍ...» استفاده کنیم.
