افزایش سرعت ویندوز ۷، ۸ و ۱۰ – راهنمای کاربردی

عملکرد رایانه‌های ویندوزی لزوماً نباید در طی زمان کند شود. اگر رایانه‌ای که استفاده می‌کنید به تدریج کندتر شده است و یا این که در طی چند دقیقه ناگهان متوجه عملکرد کندتر آن شدید، این کند شدن حتماً دلایلی دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد. نخستین راه‌حل برای اغلب مشکلات رایانه‌ای این است که سیستم را یک بار ری‌استارت کنید. این کار می‌تواند برخی مشکلات رایانه را حل کند و راه‌حل سریع‌تری در مقایسه با جستجو و ریشه‌یابی مشکلات گاه به گاه رایانه محسوب می‌شود. در ادامه این راهنما با روش‌های افزایش سرعت ویندوز آشنا می‌شویم.

یافتن برنامه‌های با مصرف بالای منابع

گاهی اوقات دلیل عملکرد کندتر رایانه این است که منابع سیستم از سوی برخی برنامه‌ها به طرز سنگینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر رایانه شما ناگهان و در مدت کوتاهی کند شده است، ممکن است یک پردازش 99% از منابع پردازنده را در اختیار خود گرفته باشد. همچنین ممکن است برخی برنامه‌ها دچار نشت حافظه شده باشند و از مقدار زیادی از حافظه استفاده کنند که موجب می‌شود رایانه از سواپ دیسک بهره بگیرد. از سوی دیگر یک اپلیکیشن ممکن است استفاده زیاد از دیسک رایانه بکند و موجب شود که اپلیکیشن‌ها وقتی نیاز به بارگذاری داده‌ها یا ذخیره آن‌ها روی دیسک داشته باشند، عملکرد کندی به نمایش بگذارند.

برای یافتن این مشکلات باید تسک منیجر را باز کنید. به این منظور یا می‌توانید روی تسک‌بار ویندوز راست-کلیک کرده و گزینه Task Manager را انتخاب کنید و یا این که کلیدهای ترکیبی Ctrl+Shift+Escape را بزنید در ویندوز 8، 8.1 و 10 نسخه جدید از تسک منیجر ارائه شده که اینترفیس ارتقا یافته‌ای دارد و اپلیکیشن‌های با مصرف بالای منابع را با کدهای رنگی نمایش می‌دهد.

اگر روی زبانه‌های CPU، Memory یا Disk کلیک کنید، می‌توانید اپلیکیشن‌هایی که از این منابع بیشتر استفاده می‌کنند را به صورت یک لیست مرتب‌سازی شده مشاهده می‌کنید. اگر هر اپلیکیشنی از منابع زیادی استفاده کند، می‌توانید آن را به طور معمول ببندید و اگر نتوانستید می‌توانید روی نام آن در تسک منیجر راست-کلیک کرده و گزینه End Task را انتخاب کنید.

بستن برنامه‌های بخش System Tray

پس از این که مدتی از بهره‌گیری از سیستم گذشت متوجه می‌شوید که به تدریج اپلیکیشن‌های زیادی وجود دارند که در بخش System Tray یا همان ناحیه نوتیفیکیشن به طور مداوم فعال هستند. این اپلیکیشن‌ها عموماً در زمان آغاز به کار رایانه اجرا می‌شوند و در پس‌زمینه در حال اجرا باقی می‌مانند. با کلیک روی آیکون مربوطه در بخش System Tray و راست-کلیک روی اپلیکیشن می‌توانید اپلیکیشن‌هایی که نیاز ندارید را ببندید تا منابع سیستم آزاد شود.

غیر فعال کردن برنامه‌های آغازین

روشی که در بخش قبل معرفی کردیم برای رهاسازی منابع سیستم مفید است، اما گزینه بهتر این است که کلاً جلوی اجرای این اپلیکیشن‌ها فاقد کاربرد را از همان ابتدا بگیرید. تا منابع حافظه و پردازنده اصلاً اشغال نشوند و همچنین فرایند لاگین کردن در سیستم نیز سریع‌تر اجرا شود.

روی ویندوزهای 8، 8.1 و 10 اکنون شاهد یک برنامه مدیریت استارتاپ هستیم که به تسک منیجر اضافه شده است. با استفاده از این بخش می‌توانید برنامه‌هایی که در زمان آغاز به کار سیستم اجرا می‌شوند را کنترل کنید. کافی است تسک منیجر را باز کنید و به زبانه Startup بروید و اپلیکیشن‌هایی که نیاز ندارید را disable کنید. ویندوز به شما اعلام خواهد کرد که کدام پردازش آغازین بیشتر موجب کند شدن سیستم شده است.

کاهش انیمیشن‌های سیستم عامل ویندوز

ویندوز از انیمیشن‌های بسیار کمی بهره می‌گیرد، اما همان انیمیشن‌ها ممکن است موجب کند به نظر رسیدن سیستم شوند. برای نمونه ویندوز می‌تواند در صورت غیر فعال کردن انیمیشن‌های مربوطه، پنجره‌ها را به صورت آنی کوچک یا بزرگ کند.

برای غیر فعال کردن انیمیشن‌های ویندوز کلیدهای Win+X را بزنید و یا روی دکمه استارت راست-کلیک کرده و گزینه System را انتخاب کنید. در سمت چپ روی Advanced System Settings کلیک کرده و روی دکمه Settings زیر عنوان Performance بزنید. سپس گزینه Adjust for best performance را زیر عنوان Visual Effects انتخاب کنید تا همه انیمیشن‌ها غیر فعال شوند یا این که می‌توانید با استفاده از گزینه Custom تمام انیمیشن‌هایی که نمی‌خواهید داشته باشید را بسته به دلخواه خود انتخاب و غیر فعال کنید. برای نمونه می‌توانید تیک گزینه Animate windows when minimizing and maximizing را بردارید تا انیمیشن‌های کوچک‌سازی یا بزرگ‌سازی پنجره‌ها غیر فعال شوند.

سبک‌سازی مرورگر وب

امروزه اغلب ما استفاده زیادی از مرورگرهای وب می‌کنیم و همین مرورگر وب ممکن است موجب کند شدن سیستم شده باشد. برای ارتقای سرعت مرورگر وب بهتر است که تا حد امکان تعداد کمی اکستنشن یا افزونه روی آن نصب کنید، چون اکستنشن‌های جانبی موجب کند شدن مرورگر و افزایش مصرف حافظه می‌شوند.

به این منظور به بخش مدیریت اکستنشن یا افزونه مرورگر بروید و افزونه‌هایی که لازم ندارید را حذف کنید. جلوگیری از بارگذاری محتوای فلش و نظایر آن موجب می‌شود که فلش‌های غیر مهم نتوانند زمان پردازنده سیستم را اشغال کنند.

اسکن بدافزار و آگهی‌افزار

یکی از دلایل کند شدن رایانه نیز وجود نرم‌افزارهای خرابکارانه است که در پس‌زمینه سیستم اجرا می‌شوند و موجب کند شدن سیستم می‌گردند. البته این نرم‌افزار ممکن است یک بدافزار قطعی نباشد، بلکه صرفاً یک نرم‌افزار باشد که با تجربه وب‌گردی شما تداخل می‌یابد تا آن را ردگیری کند و آگهی‌های اضافی برای شما نمایش دهد.

برای این که کاملاً در امان بمانید باید رایانه خود را با استفاده از برنامه‌های آنتی‌ویروس اسکن کنید. همچنین سیستم را برای یافتن آگهی‌افزارها نیز اسکن کنید تا بسیاری برنامه‌های بالقوه نامطلوب را نیز که اغلب آنتی‌ویروسی‌ها نادیده می‌گیرند بیابید. این برنامه‌ها تلاش می‌کنند در زمان نصب نرم‌افزارهای دیگر، به همراه آن وارد رایانه شما شوند و شما قطعاً به آن‌ها نیازی ندارید.

آزادسازی فضای دیسک

اگر هارد درایو رایانه تقریباً کاملاً پر شده باشد، رایانه تا حد زیادی کندتر عمل می‌کند. در این حالت باید مقداری فضا برای کارکرد صحیح هارد درایو باز کنید. به این منظور لازم نیست از هیچ نرم‌افزار جانبی دیگری کمک بگیرید، کافی است ابزار Disk Cleanup را که در خود ویندوز قرار دارد اجرا نمایید تا این موضوع را حل کنید. به این منظور باید روی درایو مورد نظر راست- کلیک کرده و آخرین گزینه یعنی Properties را انتخاب نمایید. سپس روی دکمه Disk Cleanup بزنید.

دفرگمنت کردن هارد دیسک

در نسخه‌های مدرن ویندوز شاید ضرورتی برای دفرگمنت کردن دیسک وجود نداشته باشد. نسخه‌های تازه ویندوز به صورت خودکار هارد درایوهای مکانیکی را در پس‌زمینه دفرگمنت می‌کنند. درایوهای حالت جامد (SSD) در واقع نیازی به دفرگمنت کردن به روش سنتی ندارند، هر چند نسخه‌های مدرن ویندوز این درایوها را نیز بهینه‌سازی می‌کنند.

در اغلب موارد لازم نیست که شما نگرانی در مورد دفرگمنت کردن سیستم داشته باشید. با این حال اگر یک هارد درایو مکانیکی دارید و فایل‌های زیادی روی این درایو قرار داده‌اید و برای مثال یک دیتابیس بزرگ یا فایل‌های حجیم یک بازی را کپی کرده‌اید، احتمالاً نیاز به دفرگمنت کردن خواهید داشت، زیرا ویندوز هنوز فرصت دفرگمنت کردن آن‌ها را نیافته است. در این حالت، باید ابزار disk defragmenter را اجرا کرده و اسکنی انجام دهید تا وضعیت دیسک را ارزیابی کنید و در صورت نیاز دفرگمنت را به صورت دستی اجرا نمایید.

لغو نصب برنامه‌های بی‌استفاده

کنترل پنل ویندوز را باز کرده و فهرست برنامه‌هایی که روی سیستم نصب شده را مشاهده کنید. برنامه‌هایی که استفاده نمی‌کنید و روی رایانه به آن‌ها نیاز ندارید را آنینستال کنید. این کار به افزایش سرعت رایانه کمک شایان توجهی می‌کند چون این برنامه‌ها شامل پردازش‌های پس‌زمینه‌ای هستند و برخی مداخل اجرای خودکار، سرویس‌های سیستمی و مدخل‌های منوی زمینه یا موارد دیگر را به سیستم اضافه می‌کنند.

فیلم آموزش ویندوز Windows 8 – کامل و کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

همچنین مقداری از فضای دیسک را اشغال کرده‌اند و این کار موجب بهبود امنیت سیستم نیز می‌شود. برای نمونه وقتی هرگز از جاوا استفاده نمی‌کنید، چرا باید آن را روی سیستم خود نصب داشته باشید؟

ریست کردن رایانه و یا نصب مجدد ویندوز

اگر نکته‌هایی که تا اینجای مقاله خدمت شما ارائه کردیم، موجب رفع مشکل کند شدن سیستم نشد، یک راه‌حل نهایی برای رفع مشکلات ویندوز (البته به جز ری‌استارت کردن سیستم) این است که ویندوز را دوباره و از نو روی سیستم نصب کنید.

در نسخه‌های مدرن ویندوز یعنی نسخه‌های 8، 8.1 و 10 به دست آوردن یک نسخه تازه از ویندوز از هر زمان دیگری ساده‌تر شده است. دیگر لازم نیست که سی‌دی نصب ویندوز را داخل درایو سیستم گذاشته و مراحل نصب ویندوز را دوباره طی کنید. به جای آن می‌توانید از قابلیت Reset your PC که در ویندوز معرفی شده بهره بگیرید و یک نسخه تازه از ویندوز روی سیستم به دست آورید. این کار مشابه فرایند نصب ویندوز است و برنامه‌های نصب شده و تنظیمات سیستم را حذف می‌کند، اما فایل‌ها حفظ می‌شوند.

سخن پایانی

اگر با اجرای همه روش‌های معرفی شده در این راهنما همچنان با مشکل کندی سیستم مواجه بودید، به احتمال زیاد مشکلی در هارد دیسک مکانیکی شما وجود دارد. استفاده از یک درایو SSD موجب بهبود عملکرد چشمگیری در سیستم می‌شود. در عصر حاضر که پردازنده‌ها و پردازنده‌ای گرافیکی سریع‌تر دیگر به چشم نمی‌آیند، ذخیره‌سازی حالت جامد تنها راه‌حل منفرد برای ارتقای سرعت سیستم برای اغلب افراد محسوب می‌شود.