نصب PIP پایتون بر روی ویندوز، مک و لینوکس – از صفر تا صد

پایتون نیز مانند هر زبان مهم برنامه‌نویسی دیگری از کتابخانه‌ها و فریمورک‌های شخص ثالث پشتیبانی می‌کند. این کتابخانه‌ها را می‌توانید بر روی پایتون نصب کنید تا در هر پروژه، چرخ را از نو اختراع نکنید! این فریمورک‌ها در یک ریپازیتری به نام ایندکس بسته پایتون (PyPI) قابل دسترسی هستند. اما دانلود، نصب و مدیریت این بسته‌ها به صورت دستی، کاری دشوار و زمان‌بر است و به همین دلیل بسیاری از توسعه‌دهندگان پایتون، معمولاً از یک ابزار دیگر به نام pip در پایتون استفاده می‌کنند تا همه ‌کارها را آسان‌تر و سریع‌تر انجام دهند.

PIP برای پایتون چیست؟

PIP اختصار بازگشتی برای عبارت‌های «PIP بسته‌ها را نصب می‌کند» یا «برنامه نصب ترجیحی» در نظر گرفته می‌شود. PIP در واقع یک ابزار خط فرمان است که بسته‌های PyPI را با یک دستور ساده و سرراست به نام «:PIP» نصب، حذف و یا نصب مجدد می‌کند.

اگر تاکنون در ویندوز یا مک و لینوکس با ابزارهای خط فرمان کار کرده باشید، در این صورت هنگام استفاده از پیپ مشکلی نخواهید داشت و می‌توانید مستقیماً به بخش راهنمای نصب برای سیستم‌عامل خاص خود مراجعه کنید.

آیا PIP به همراه پایتون نصب می‌شود؟

اگر از پایتون 2.7.9 (و بالاتر) یا پایتون 3.4 (و بالاتر) استفاده کرده باشید، در این صورت PIP به طور پیش‌فرض به همراه پایتون نصب شده است. اما اگر از نسخه‌های قدیمی‌تر استفاده می‌کنید، در این صورت باید از مراحل زیر برای نصب پیپ کمک بگیرید. در صورتی که PIP را بر روی سیستم خود نصب شده دارید، به بخش استفاده از PIP مراجعه کنید.

اگر پایتون را در یک محیط مجازی چه با virtualenv یا pyvenv مورد استفاده قرار می‌دهید، در این صورت پیپ صرف‌نظر از نسخه پایتون در آن محیط قابل دسترس خواهد بود.

پیش از نصب PIP پایتون

ابتدا باید مطمئن شوید که پایتون به طور صحیحی بر روی سیستم شما نصب شده است. بر روی ویندوز، ابزار خط فرمان را با استفاده از Windows key + X و سپس انتخاب Command Prompt باز کنید. در مَک می‌توانید پنجره ترمینال را با استفاده از دستور Command + Space باز کنید و به دنبال واژه terminal بگردید. بر روی لینوکس نیز ترمینال را می‌توان با استفاده از Ctrl + Alt + T یا هر طریق دیگری که در توزیع خاص شما تعیین شده است، باز کرد.

سپس تایپ کنید:

python --version

بر روی لینوکس احتمالاً کاربران پایتون 3.x باید دستور زیر را تایپ کنند:

python3 --version

اگر نسخه پایتون (مثلاً Python 2.7.5) را دریافت کردید یعنی پایتون روی سیستم نصب شده است.

اگر پیام «Python is not defined» را دریافت کردید، در این صورت باید پایتون را به طور صحیحی نصب کنید. نصب پایتون موضوع این نوشته نیست و می‌توانید از آموزش‌ پایتون فرادرس برای نصب پایتون استفاده کنید.

نصب PIP بر روی ویندوز

راهنمای زیر برای نصب PIP بر روی نسخه‌های 7، 8.1 و 10 ویندوز مناسب است:

1. اسکریپت نصب get-pip.py را دانلود کنید. اگر بر روی پایتون 3.2 کار می‌کنید باید از این نسخه اسکریپت get-pip.py استفاده کنید. در هر صورت بر روی لینک مربوطه کلیک کنید و گزینه ...Save As را انتخاب کنید و آن را در یک مکان مشخص مانند پوشه دانلودها ذخیره کنید.
2. ابزار خط فرمان را باز کنید و در آنجا به محل فایل get-pip.py بروید.
3. دستور زیر را اجرا کنید: python get-pip.py

نصب PIP بر روی مک

در سیستم‌های مک جدیدتر، پایتون و PIP از قبل نصب شده‌اند. با این حال اگر نسخه پایتون مورد نظر، قدیمی شده است و برای کارهای جدی توسعه مناسب نمی‌باشد، توصیه می‌شود که نسخه جدیدتری از پایتون و پیپ را بر روی سیستم خود نصب کنید.

اگر می‌خواهید از نسخه موجود پایتون استفاده کنید، اما برای آن PIP وجود ندارد؛ آن را می‌توانید از طریق وارد کردن دستور زیر در پنجره ترمینال نصب کنید:

sudo easy_install pip

اگر ترجیح می‌دهید نسخه بروزتری از پایتون را نصب کنید، می‌توانید از Homebrew استفاده کنید. Homebrew یک نرم‌افزار رایگان و متن‌باز مدیریت بسته‌های نرم‌افزاری برای سیستم‌عامل مک‌اواس اپل است. برای طی مراحل زیر، نخست باید اطمینان بیابید که Homebrew بر روی سیستم شما نصب شده است و سپس به کار خود ادامه می‌دهید.

نصب پایتون با استفاده از Homebrew تنها به یک خط دستور نیاز دارد:

brew install python

با اجرای دستور فوق جدیدترین نسخه پایتون به همراه PIP بر روی سیستم شما نصب می‌شود. اگر نصب موفق باشد؛ اما پیپ وجود نداشته باشد، احتمالاً نیاز دارید که با استفاده از دستور زیر پایتون را مجدداً لینک کنید:

brew unlink python && brew link python

نصب PIP بر روی لینوکس

اگر بر روی توزیع لینوکسی که استفاده می‌کنید، از قبل پایتون نصب شده است، می‌توانید با استفاده از ابزار مدیریت بسته خود سیستم، PIP را نصب کنید.

این کار ترجیح بیشتری دارد، زیرا نسخه‌هایی از پایتون که از سوی سیستم نصب شده‌اند، ارتباط چندان مناسبی با اسکریپت get-pip.py که در ویندوز و مک استفاده کردیم، ندارند.

Advanced Package Tool (Python 2.x)

sudo apt-get install python-pip

Advanced Package Tool (Python 3.x)

sudo apt-get install python3-pip

pacman Package Manager (Python 2.x)

sudo pacman -S python2-pip

pacman Package Manager (Python 3.x)

sudo pacman -S python-pip

Yum Package Manager (Python 2.x)

sudo yum upgrade python-setuptools
sudo yum install python-pip python-wheel

Yum Package Manager (Python 3.x)

sudo yum install python3 python3-wheel

Dandified Yum (Python 2.x)

sudo dnf upgrade python-setuptools
sudo dnf install python-pip python-wheel

Dandified Yum (Python 3.x)

sudo dnf install python3 python3-wheel

Zypper Package Manager (Python 2.x)

sudo zypper install python-pip python-setuptools python-wheel

Zypper Package Manager (Python 3.x)

sudo zypper install python3-pip python3-setuptools python3-wheel

نصب PIP بر روی رزبری پای (Raspberry Pi)

اگر از بوردهای رزبری پای استفاده می‌کنید به احتمال زیاد Raspbian بر روی بورد شما نصب شده است، چون سیستم‌عامل رسمی اختصاص یافته و ارائه شده از سوی بنیاد رزبری پای است. البته شما می‌توانید سیستم‌عامل‌های دیگری مانند اوبونتو را نیز نصب کنید که در این صورت باید برای نصب PIP به دستورهای لینوکس مراجعه کنید.

از نسخه‌های Raspbian Jessie به بعد PIP به طور پیش‌فرض بر روی این سیستم‌عامل نصب شده است. به همین دلیل است که بهتر است به جای استفاده از نسخه‌های قدیمی Raspbian مانند Wheezy یا Jessie Lite سیستم‌عامل خود را به نسخه Jessie ارتقا دهید. با این حال اگر بر روی نسخه‌های قدیمی‌تر این سیستم‌عامل کار می‌کنید، باز می‌توانید PIP را نصب کنید:

در مورد  همه نسخه های 2 پایتون:

sudo apt-get install python-pip

در مورد همه نسخه های 3 پایتون:

sudo apt-get install python3-pip

بر روی سیستم‌عامل Raspbian کاربران پایتون نسخه 2، باید از PIP استفاده کنند؛ در حالی که کاربران نسخه 3 پایتون می‌توانند PIP3 را نصب کنند.

ارتقای PIP برای پایتون

با این‌که خود PIP چندان به طور متناوب ارتقا نمی‌یابد؛ اما همچنان استفاده از نسخه‌های جدیدتر حائز اهمیت است. چون ممکن است باگ‌های مهمی وجود داشته باشند که اصلاح شده‌اند و همین‌طور مشکلات تطبیق‌پذیری یا حفره‌های امنیتی رفع شده باشند. خوشبختانه ارتقای پیپ کار آسان و سریعی است.

بر روی ویندوز:

python -m pip install -U pip

بر روی مک، لینوکس یا رزبری پای:

pip install -U pip

در نسخه‌های خاصی از لینوکس و رزبری پای ممکن است به PIP3 نیاز داشته باشید.

مدیریت بسته‌های پایتون با استفاده از PIP

زمانی که پیپ بر روی سیستم آماده شد، می‌توانید بسته‌های PyPI را نصب کنید:

pip install package-name

برای این‌که نسخه خاصی از یک بسته را به جای آخرین نسخه نصب کنید:

pip install package-name==1.0.0

برای جستجوی یک بسته خاص در PyPI:

pip search "query"

برای مشاهده جزییات یک بسته نصب شده:

pip show package-name

برای ارائه فهرست همه بسته‌های نصب شده:

pip list

برای ارائه فهرست برنامه‌های منقضی شده:

pip list --outdated

برای ارتقای یک برنامه منقضی شده:

pip install package-name --upgrade

توجه کنید که نسخه‌های قدیمی‌تر یک بسته، به طور خودکار در زمان ارتقای آن بسته به نسخه جدیدتر از سوی PIP حذف می‌شوند:

برای نصب مجدد کامل یک بسته:

pip install package-name --upgrade --force-reinstall

برای حذف کامل یک بسته:

pip uninstall package-name

امیدواریم از این نوشته در خصوص چگونگی نصب PIP پایتون بر روی پلتفرم‌های مختلف استفاده کرده باشید. اگر هرگونه نکته یا پیشنهادی در خصوص این نوشته یا موضوع این مطلب دارید، می‌توانید در بخش نظرات با خوانندگان عزیز فرادرس در میان بگذارید.