پارامتر در برنامه نویسی چیست؟ – توضیح کاربردها به زبان ساده

برای تعریف مقادیر ورودی که تابع نیاز دارد، از پارامترها استفاده می‌شود. پارامترهای تابع، نقش قابل توجهی در زمان تعریف تابع ایفا می‌کنند. به این شکل که هر وقت تابعی را فراخوانی می‌کنیم در صورت نیاز تابع، باید آرگومان‌های ضروری به تابع ارسال شده باشند. برای اینکه از این ارسال مطمئن شویم از پارامترهای تابعی استفاده می‌کنیم. در این مطلب از مجله فرادرس می‌فهمیم که پارامتر در برنامه‌نویسی چیست. مثال‌های مختلفی از تعریف پارامترها را در زبان‌های برنامه نویسی گوناگون همراه با کد بررسی می‌کنیم و در نهایت به انواع پارامترهای مورد استفاده در یادگیری ماشین نیز نگاه مختصری خواهیم داشت.

پارامتر در برنامه نویسی چیست؟

پارامترهای تابعی، متغیرهایی هستند که در زمان تعریف تابع در برنامه نویسی به وسیله پرانتزها مشخص شده‌اند. پارامترها نماینده داده‌هایی هستند که توابع انتظار دارند در زمان فراخوانی، دریافت کنند. پارامترها به برنامه نویسان برای ارسال مقادیر داده به تابع‌ کمک می‌کنند. توابع با کمک این مقدارها عملیات تعریف شده درون تابع را اجرا می‌کنند. در کادر پایین، شکل کلی سینتکس تعریف پارامترها را نمایش داده‌ایم. البته این سینتکس در زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف تفاوت‌های جزئی دارد.

1return_type function_name(param1, param2)

در شبه کد بالا param1  و param2  پارامترهای تابع تعریف شده هستند.

مراحل شروع آموزش برنامه نویسی

قبل از اینکه بدانیم پارامتر در برنامه نویسی چیست باید متوجه باشیم که برای شروع مراحل آموزش برنامه نویسی روش‌های متنوعی وجود دارند. باید بتوانیم که بهترین زبان ممکن را با توجه به اهداف ذهنی خود انتخاب کنیم. زبان‌های برنامه‌نویسی، هر کدام کاربرد‌ها مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارند. برای آشنایی با زبان‌های مختلف، پیشنهاد می‌کنیم که از فیلم‌های آموزشی فرادرس استفاده کنید. فرادرس بهترین فیلم‌های آموزشی را از سطوح اولیه تا سطوح حرفه‌ای آماده کرده است تا تمام جویندگان علم بتوانند نیازهای خود را از این طریق تأمین کنند.

بیشتر فیلم‌های مربوط به سطوح مقدماتی و آشنایی با برنامه‌نویسی به صورت رایگان در اختیار مخاطبان فرادرس قرار گرفته‌اند. در این زمینه چند مورد را معرفی می‌کنیم. در صورت نیاز با کلیک بر روی تصویر بالا می‌توانید وارد صفحه اصلی این مجموعه آموزشی شده و فیلم‌های بیشتر با سطوح علمی پیشرفته‌تری را مشاهده کنید.

• فیلم آموزش رایگان پایتون، برنامه نویسی سریع و آسان در ۱۴۰ دقیقه با فرادرس
• فیلم آموزش رایگان اصول و مبانی برنامه نویسی با فرادرس
• فیلم آموزش رایگان برنامه نویسی سی پلاس پلاس به صورت سریع و آسان در ۱۵۰ دقیقه در فرادرس
• فیلم آموزش رایگان برنامه نویسی اندروید به صورت سریع و آسان در ۱۵۰ دقیقه با فرادرس

روش استفاده از پارامتر در برنامه نویسی چیست؟

در این بخش به نمایش روش استفاده از پارامتر در توابع می‌پردازیم. در واقع از پارامترها برای نشان دادن داده‌هایی استفاده می‌کنیم که تابع برای اجرای عملیات نیاز دارد. در ادامه، تعریف تابع و استفاده از پارمترها را در چند زبان‌ برنامه نویسی پیاده‌سازی کرده‌ایم.

آموزش کلی که بتواند روش‌ کامل تعریف تابع را در همه زبان‌ها آموزش دهد وجود ندارد. زیرا زبان‌های مختلف دارای سینتکس‌ها و قواعد پیاده‌سازی متفاوتی هستند. اما از دید کلی، تعریف تابع و ساختار آن تقریبا بین همه زبان‌های برنامه‌نویسی یکسان است. برای اینکه با اصول تعریف تابع در برنامه‌نویسی، به‌خصوص در زبان پایتون، آشنا شوید، می‌توانید فیلم آموزش برنامه نویسی تابعی در پایتون را مشاهده کنید. در کادر زیر هم لینک آن قرار داده شده است.

فیلم آموزش برنامه نویسی تابعی در پایتون در فرادرس

کلیک کنید

نمایش کدها را با زبان C شروع می‌کنیم.

پارامترهای تابع در زبان C

در کادر پایین روش پیاده‌سازی پارامترهای مورد استفاده در تابع را با زبان برنامه نویسی C نمایش داده‌ایم.

1#include <stdio.h>
2
3// Function declaration with parameters
4void printSum(int X, int Y) { printf("%d\n", (X + Y)); }
5
6int main()
7{
8    // Function call with arguments
9    printSum(4, 5);
10    return 0;
11}

کاراکترهای X و Y نمایانگر پارامترهای این تابع هستند. مشاهده می‌کنیم که نوع داده‌ای که باید توسط این پارامترها دریافت شود در مقابلشان مشخص شده است. هر دو پارامتر فقط نوع داده Integer را قبول می‌کنند.

خروجی حاصل از اجرای کد بالا برابر با عدد 9 است.

پارامترهای تابع در زبان ++C

در کادر پایین روش پیاده‌سازی پارامترهای مورد استفاده در تابع را با زبان برنامه نویسی ++C نمایش داده‌ایم.

1#include <iostream>
2using namespace std;
3
4// Function declaration with parameters
5void printSum(int X, int Y) { cout << (X + Y) << endl; }
6
7int main()
8{
9    // Function call with arguments
10    printSum(4, 5);
11    return 0;
12}

مشاهده می‌کنید که روش تعریف پارامتر در زبان ++C هم شبیه به زبان C است. خروجی حاصل از اجرای کد بالا برابر با عدد 9  می‌شود.

پارامترهای تابع در زبان جاوا

در کادر پایین روش پیاده‌سازی پارامترهای مورد استفاده در تابع را با زبان برنامه نویسی Java نمایش داده‌ایم.

1/*package whatever //do not write package name here */
2
3import java.io.*;
4
5public class Main {
6    // Method definition with parameters
7    static void printSum(int X, int Y)
8    {
9        System.out.println(X + Y);
10    }
11
12    public static void main(String[] args)
13    {
14        // Method call with arguments
15        printSum(4, 5);
16    }
17}

زبان جاوا هم از خانواده زبان C است. کاراکترهای X و Y نمایانگر پارامترهای این تابع هستند. تابع بالا بر اثر اجرا، خروجی برابر با عدد 9 را تولید می‌کند.

پارامترهای تابع در زبان Python

برای اینکه درباره تعریف تابع در پایتون اطلاعات بیشتری کسب کنید، مطلب تابع def در پایتون چیست و چه کاربردی دارد؟ همراه با با مثال و کد می‌تواند بهترین گزینه برای مطالعه باشد. در این مطلب از مجله فرادرس، همه مواردی که درباره تعریف تابع لازم است از پارامترها گرفته تا مفهوم توابع بازگشتی را می‌توان پیدا کرد.

در کادر پایین روش پیاده‌سازی پارامترهای مورد استفاده در تابع را با زبان برنامه نویسی پایتون نمایش داده‌ایم.

1# Function definition with parameters
2def print_sum(X, Y):
3    print(X + Y)
4
5# Function call with arguments
6print_sum(4, 5)

پایتون یکی از ساده‌ترین و کوتاه‌ترین کدنویسی‌ها را دارد. نیازی به تعریف نوع داده پارامترهای دریافتی در پایتون نداریم. مفسر پایتون خود نوع داده را تشخیص داده و با توجه به آن عملیات را اجرا می‌کند. البته وجود همچین توانایی باعث اجرای کمی کندتر کدها در پایتون نسبت به زبان C شده است. خروجی حاصل از اجرای این برنامه هم برابر با عدد 9 است.

پارامترهای تابع در زبان #C

در کادر پایین روش پیاده‌سازی پارامترهای مورد استفاده در تابع را با زبان برنامه نویسی #C نمایش داده‌ایم.

1using System;
2
3public class GFG
4{
5    // Method declaration with parameters
6    static void PrintSum(int X, int Y)
7    {
8        Console.WriteLine(X + Y);
9    }
10
11    static void Main(string[] args)
12    {
13        // Method call with arguments
14        PrintSum(4, 5);
15    }
16}

#C یکی دیگر از اعضای خانواده زبان C است. در صورت اجرای کد بالا عدد 9 در خروجی ظاهر می‌شود.

پارامترهای تابع در زبان Javascript

در کادر پایین روش پیاده‌سازی پارامترهای مورد استفاده در تابع را با زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت نمایش داده‌ایم.

1// Function definition with parameters
2function printSum(X, Y) {
3    console.log(X + Y);
4}
5
6// Function call with arguments
7printSum(4, 5);

تابع بالا بر اثر اجرا، خروجی برابر با عدد 9 را تولید می‌کند.

پارامتر در هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

برای اینکه بدانیم پارامتر در برنامه نویسی چیست، باید توجه کنیم که پارامتر در مباحث مربوط به «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) با پارامترهای مربوط به تعریف تابع تفاوت‌های اساسی دارند. اما در دنیای برنامه‌نویسی هر دو مورد به عنوان پارامتر شناخته می‌شوند.

فیلم آموزش هوش مصنوعی – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

در حوزه هوش مصنوعی و «یادگیری ماشین» (Machine Learning)، پارامتر به مقداری می‌گویند که برای پیکربندی مدل‌ها یا الگوریتم‌های یادگیری استفاده می‌شوند. پارامترها را هم می‌توان از داده‌ها آموخت و هم به صورت دستی تنظیم کرد. مقادیر پارامترها روش کار الگوریتم یا مدل را تعیین می‌کنند. بنابراین پارامترها می‌توانند تاثیرات قابل توجهی بر روی عملکرد مدل‌ها داشته باشند.

برای مثال، در مدل‌های «رگرسیون خطی» (Linear Regression) پارامترهای ضرایبی هستند که «ویژگی‌های» (Features) داده در آن‌ها ضرب می‌شود. مقادیر این ضرایب روش پیشبینی مقدار متغیر هدف را تعیین می‌کنند.

در یک «شبکه عصبی مصنوعی» (Artificial Neural Network)، پارامترها، وزن‌ها و بایاس‌های شبکه را تعیین می‌کنند. شبکه عصبی باید یاد بگیرد که چگونه ویژگی‌های داده‌های ورودی را استخراج کرده و برای تعیین ویژگی‌های اهداف خارجی استفاده کند. مقادیر این وزن‌ها و بایاس‌ها مشخص می‌کنند که این فرایند یادگیری چگونه انجام شود.

مرحله انتخاب پارامتر‌ها، بخش حیاتی فرایند یادگیری در ماشین است. مجموعه درستی از پارامترها می‌توانند باعث رسیدن به مدلی شوند که بسیار دقیق کار می‌کند. در حالی که انتخاب مجموعه نادرست پارامترها باعث ساخت مدلی می‌شود که نتایجی بسیار دور از واقعیت خواهد داد.

انواع پارامترهای یادگیری ماشین

در مبحث یادگیری ماشین دو نوع پارامتر اصلی وجود دارند.

• پارامترهای مدل: این‌ها پارامترهایی هستند که از روی داده‌ها یادگرفته می‌شوند. مقدار این پارامترها توسط الگوریتم‌های بهینه سازی مربوط به هر مدل تعیین می‌شوند.
• «هایپرپارامترها» (Hyperparameters): این‌ها پارامترهایی هستند که قبل از شروع فرایند یادگیری مدل باید به صورت دستی تنظیم شوند. مقادیر این پارامترها می‌توانند بر روی عملکرد مدل تاثیر بگذارند. اما این پارامترها از روی داده‌ها آموخته نمی‌شوند.

فرایند انتخاب هایپرپارامترها به صورت آزمون و خطا انجام می‌شود. هدف این است که مجموعه‌ای از هایپرپارامترها را پیدا کنیم. این هایپرپارامترها باید باعث ساخت مدلی شوند که هم کارآمد است و هم دقت بالایی دارد.

بهترین آموزش های سطوح پیشرفته برنامه نویسی

دنیای برنامه‌نویسی بسیار جذاب و وسیع است. تقریبا در هر زمینه‌ای نفوذ کرده و در هر صنعت و رشته علمی روشی را برای ارتقا کیفیت کار ارائه داده‌ است. امروزه می‌توان گفت، هیچ شغلی نیست که برنامه‌نویس تخصصی خود را نداشته باشد. زبان‌های برنامه‌نویسی دارای مفاهیم پیشرفته‌‌ای هستند که آموزش آن‌ها توانایی‌های ما را برای ارائه بهتر خود به بازار کار افزایش می‌دهند. در همین زمینه، فرادرس فیلم‌های آموزشی ارائه کرده است که با روش پروژه محور، مفاهیم مختلف برنامه نویسی را در ترکیب با یکدیگر به مخاطبان آموزش می‌دهند.

در این بخش از مطلب، چند فیلم درباره آموزش برنامه‌نویسی با رویکرد پروژه محور را معرفی کرده‌ایم. در فیلم‌های پایین از زبان‌های مختلف نمونه‌ای را آورده‌ایم. در صورت تمایل با کلیک بر روی تصویر بالا می‌توانید وارد صفحه اصلی این مجموعه آموزش شده و فیلم‌های آموزشی بیشتری را مشاهده کنید.

• فیلم آموزش پروژه محور C#‎ درباره سیستم حسابداری و انبارداری با فرادرس
• فیلم آموزش پروژه محور پیاده سازی سبد خرید فروشگاهی با JavaScript با فرادرس
• فیلم آموزش پروژه محور جنگو و پایتون، طراحی سایت و وب اپلیکیشن با فریمورک Django با فرادرس
• فیلم آموزش پروژه محور Node.js درباره ساخت چت روم ویدئویی از فرادرس
• فیلم آموزش شبیه سازی و کنترل ربات با اندروید با فرادرس

جمع بندی

برای جمع بندی مطلب باید بگوییم که پارامترها متغیرهایی هستند که در زمان تعریف تابع مشخص شده‌اند و به عنوان مکانی برای درج یا قرارگیری مقادیر تابع در نظر گرفته می‌شوند. این پارامترها تعداد و نوع داده آرگومان‌هایی را مشخص می‌کنند که تابع انتظار دریافت آن‌ها را دارد.

فیلم در فرادرس

کلیک کنید

در این مطلب از مجله فرادرس، برای درک کردن اینکه پارامتر در برنامه نویسی چیست، به بررسی ماهیت پارامترها در دنیای برنامه‌نویسی پرداخته‌ایم. با آن‌ها آشنا شده و روش‌های استفاده از پارامترها برای تعریف تابع را در چند زبان‌ برنامه‌نویسی مختلف مشاهده کردیم. سپس برای هر زبان، مثال‌ کدنویسی شده‌ای نشان دادیم. در نهایت هم با پارامترهای مربوط به حوزه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین آشنا شدیم. محل استفاده آن‌ها را شناختیم و درباره کاربرد و روش مقداردهی هر کدام اطلاعاتی را بدست آوردیم.