خوشنویسی چیست و چه انواعی دارد؟ + راهنمای شروع یادگیری

خوشنویسی، زیبا نوشتن حروف و کلمات بر اساس قواعد خاصی است که از دوره‌های تاریخی بسیار پیشین در زبان‌های مختلفی مانند فارسی و انگلیسی رواج داشته است. برای یادگیری هنر خوشنویسی به آموزش قواعد انواع خوشنویسی، ابزار خوشنویسی و اصطلاحات آن نیاز داریم. در این مطلب از مجله فرادرس بررسی می‌کنیم خوشنویسی چیست و وسایل آن مانند مرکب و کاغذ و دوات چه هستند. همچنین انواع خوشنویسی را معرفی می‌کنیم و برای خوشنویسی فارسی و انگلیسی، کلاس آنلاین معرفی می‌کنیم.

خوشنویسی چیست؟

خوشنویسی هنر زیبا نوشتن حروف و کلمات است. برای خوشنویسی به ابزاری چون مرکب، قلم، دوات و کاغذ نیاز داریم. هنر خوشنویسی در ایران قدمت دیرینه‌ای دارد اما منحصر به زبان فارسی نیست. خوشنویسی انگلیسی نیز از گذشته، هنری رایج بوده است. در ادامه مطلب به معرفی وسایل خوشنویسی می‌پردازیم و انواع خوشنویسی ایرانی، خوشنویسی انگلیسی و خوشنویسی با خودکار را بررسی می‌کنیم.

پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری خوشنویسی آنلاین، فیلم آموزش خوشنویسی خط نستعلیق در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.

جدول وسایل و انواع خوشنویسی

در جدول زیر، وسایل خوشنویسی و انواع این هنر را به‌صورت خلاصه قرار داده‌ایم. در ادامه مطلب، هرکدام از این موارد را به‌طور جداگانه توضیح می‌دهیم.

وسایل خوشنویسی چیست؟

وسایل خوشنویسی را در فهرست زیر آورده‌ایم و در ادامه، درباره هرکدام از آن‌ها توضیحاتی می‌دهیم.

• مرکب
• قلم‌نی
• کاغذ
• دوات
• قلم‌تراش
• قطزن
• قلم‌دان
• زیرمشقی
• لیقه

در ادامه هرکدام از این وسایل را به‌طور جداگانه معرفی می‌کنیم و مشخصات بهترین نوع هریک را نیز بیان می‌کنیم.

قلم‌ خوشنویسی چیست؟

قلم خوشنویسی که از نی ساخته می‌شود همان وسیله‌ای است که خوشنویس در دست می‌گیرد و با استفاده از آن خطاطی می‌کند. بهترین نوع قلم‌نی، قلم دزفولی است. برای تهیه قلم باید توجه کنید که رنگ پوست آن (قسمت بیرونی)، قهوه‌ای مایل به سرخ و رنگ داخل آن، رنگ روشنی نزدیک به رنگ سفید باشد و گوشت داخلی قلم، کجی یا انحراف نداشته باشد. برای شروع کار بهتر است قطر قلم نیز به اندازه قطر مداد باشد.

مرکب خوشنویسی چیست؟

مرکب خوشنویسی همان جوهر خوشنویسی است که دارای دو نوع خشک و مایع است. بهترین مرکب، آن نوعی است که علاوه بر پررنگ بودن و داشتن غلظت، دارای کشش قابل ‌قبولی نیز باشد. امروزه خوشنویسان بیشتر از مرکب‌های مایع استفاده می‌کنند که دارای رنگ‌های مختلفی است که می‌توانید رنگ مورد نیاز خود را تهیه کنید.

کاغذ خوشنویسی چیست؟

بهترین کاغذ برای خوشنویسی، کاغذی است که صافی آن در حد متوسط باشد. یعنی کاغذهایی که بسیار صاف و لغزنده یا بسیار ناهموار و زبر هستند برای خطاطی مناسب نیستند. اگر اجرای خوشنویسی روی ابزار دیگری جز کاغذ (مانند چوب یا بوم) باشد، باید قلم و مرکب را نیز متناسب با نوع آن، تغییر بدهید و روی هر جنس از ابزار مناسب همان جنس استفاده کنید.

لیقه خوشنویسی چیست؟

منظور از لیقه، الیاف یا نخ ابریشم است که آن را همراه با مرکب، درون دوات می‌گذاریم تا از ریختن مرکب جلوگیری کند و با استفاده آن میزان مرکبی که با قلم بر‌می‌داریم را کنترل کنیم. امروزه می‌توانید لیقه‌های از جنس ابریشم طبیعی یا مصنوعی را به‌صورت آماده تهیه کنید.

دوات خوشنویسی چیست؟

دوات، ظرفی با دهانه گشاد و باز است که لیقه و مرکب را درون آن قرار می‌دهیم و ابتدا قلم را در این ظرف می‌زنیم و سپس آن را روی کاغذ می‌کشیم. جنس دوات معمولاً شیشه‌ای، چینی یا پلاستیکی است. البته‌ امروزه دوات‌های فلزی و انگشتی نیز در بازار وجود دارند.

قلم تراش

قلم‌تراش چاقوی مخصوصی است که تیغه آن فرم و شکل خاصی دارد و از آن برای تراشیدن قلم استفاده می‌کنیم. تراشیدن قلم با تراشیدن مداد تفاوت دارد و برای انجام درست آن باید بسیار تمرین کرد. برای تهیه قلم‌تراش باید توجه کنید که تیغه‌های آن از جنس فولاد خشک و سخت باشد. در تراشیدن قلم باید ابتدا روی قلم را بتراشیم، سپس کناره‌های آن را می‌تراشیم.  در مرحله بعد روی دم قلم شکاف ایجاد می‌کنیم و در مرحله آخر، نوک قلم را قط می‌زنیم (کندن و صاف کردن). هرچه‌قدر از قلم‌تراش مناسب‌تری برای فرم‌دهی قلم استفاده کنید و عمل قلم‌تراشی را درست‌تر انجام دهید، خوشنویسی بهتری خواهید داشت.

قطزن

همانطور که در مرحله قلم‌تراشی توضیح دادیم، آخرین مرحله تراشیدن قلم، قط زدن است. قطزن وسیله‌ای است که در هنگام قط زدن، قلم را روی آن قرار می‌دهیم. به همین دلیل، جنس قطزن باید نرم‌تر از تیغه قلم‌تراش باشد. برای تهیه قلم تراش می‌توانید از جنس‌هایی مانند چوب‌های سخت، شاخ و عاج حیوانات استفاده کنید. قسمت زیری قطزن که آن را روی میز یا سطحی صاف می‌گذاریم باید کاملاً تخت باشد. قسمت بالایی قطزن که قلم را روی آن می‌گذاریم باید قوسی مختصر داشته باشد.

قلم‌دان خوشنویسی چیست؟

قلم‌دان جعبه‌ای است که باید قلم‌ها را در آن بگذاریم. قلم‌دان‌ها در جنس‌های مختلفی مانند چوب ساخته می‌شوند و امروزه قلم‌دان‌های کیفی نیز وجود دارد که متناسب با نوع نیاز و سلیقه خود می‌توانید آن‌ها را تهیه کنید.

زیرمشقی

زیرمشقی وسیله‌ای است که در زیر کاغذ خوشنویسی می‌گذاریم که می‌توانیم از چرم طبیعی صاف و نرم، برخی از چرم‌های مصنوعی یا حتی چند لایه روزنامه به‌عنوان زیرمشقی استفاده کنیم. دلیل استفاده از زیرمشقی این است که با استفاده از آن، نوک قلم بهتر روی کاغذ قرار می‌گیرد و به‌خوبی روی آن حرکت می‌کند.

کلاس خوشنویسی در فرادرس

تا اینجا یاد گرفتیم خوشنویسی چیست و وسایل و ابزار این هنر تجسمی را یاد گرفتیم. مهم‌ترین کار برای پیشرفت در هنر خوشنویسی، تمرین مستمر است اما اگر قبل از تمرین، آن را به‌خوبی یاد نگرفته باشید، تمرین هزارباره نیز موجب یادگیری خوشنویسی نمی‌شود. به همین دلیل در این بخش از مطلب، برخی از فیلم‌های آموزشی فرادرس را آورده‌ایم که با تماشای آن‌ها، هرکدام از خطوط خوشنویسی را به درست‌ترین شیوه یاد بگیرید.

• فیلم آموزش خوشنویسی خط نستعلیق در فرادرس
• فیلم آموزش خوشنویسی خط نسخ در فرادرس
• فیلم آموزش گام به گام خط ثلث در فرادرس
• فیلم آموزش خط شکسته نستعلیق مقدماتی با قلم در فرادرس
• فیلم آموزش خط و خوشنویسی در طراحی گرافیکی در فرادرس
• فیلم آموزش چلیپای شکسته نستعلیق در خوشنویسی در فرادرس
• فیلم آموزش خط تحریری و خوشنویسی با مداد، خودکار و روان‌نویس در فرادرس

همچنین برای دسترسی به آموزش‌‌های جامع‌تر هنر خوشنویسی می‌توانید از مجموعه آموزش‌های زیر استفاده کنید.

• مجموعه فیلم‌های آموزش خوشنویسی خط نستعلیق از مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش خوشنویسی به زبان ساده و گام به گام در فرادرس
• مجموعه فیلم‌های آموزش خطاطی با قلم از مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

انواع خوشنویسی

حالا که دانستیم خوشنویسی چیست در این بخش با انواع آن آشنا می‌شویم. نخستین انواع خوشنویسی که توسط ابن مقله ابداع و جمع‌آوری شدند، خطوط سته یا شش‌گانه، یعنی محقق، ریحان، ثلث، نسخ، رقاع و توقیع هستند. اما این‌ها تنها انواع خط‌های خوشنویسی نیستند. آنچه تفاوت انواع خط‌های خوشنویسی با یکدیگر را می‌سازد، تفاوت در شکل حروف و کلمات آن‌ها و نسبت سطح و دور در هرکدام از آن‌ها است.

در فهرست زیر انواع خوشنویسی را آورده‌ایم و در ادامه مطلب، ویژگی‌های هرکدام از آن‌ها را با تصویر توضیح می‌دهیم.

• خط کوفی
• خط نسخ
• خط ثلث
• خط محقق
• خط ریحان
• خط تعلیق
• خط رقاع
• خط توقیع
• خط نستعلیق
• خط شکسته نستعلیق

در ادامه مطلب، مشخصات هرکدام از این خط‌ها را به‌طور جداگانه و با عکس توضیح می‌دهیم. پیش از آن می‌توانید با تماشای مجموعه فیلم‌های آموزش خوشنویسی به زبان ساده و گام به گام در فرادرس، با انواع این خطوط و ویژگی‌های آن‌ها آشنا شوید و خوشنویسی آن‌ها را یاد بگیرید. لینک این مجموعه آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.

خط تعلیق

خط تعلیق در اواسط قرن هفتم و با ترکیب شدن دو خط توقیع و رقاع و اثرپذیری از خطوط ایرانی پیش از اسلام، پدید آمد. خوشنویسان برای نگارش این خط، واژه‌ها را پیوسته به هم می‌نوشتند و به همین دلیل، این نوع خط برای نامه‌نگاری‌های درباری و فرمان‌های حکومتی خط بسیار مناسبی بود. این خط نخستین خط ایرانی بود و با رواج خط نستعلیق و نستعلیق شکسته، استفاده از خط تعلیق بسیار کم شد.

امروزه نیز به دلیل پیچیدگی‌های این خط، تنها خوشنویسان حرفه‌ای به این خط خوشنویسی می‌کنند. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، خط تعلیق دارای دایره‌های زیادی است.

خط نستعلیق

خط نستعلیق که به آن، عروس خطوط اسلامی نیز می‌گویند، برای نخستین بار در اوایل قرن نهم و توسط ایرانیان ابداع شد. خواندن متنی که به خط نستعلیق نوشته می‌شود آسان‌تر از خط تعلیق است و به همین دلیل نیز استفاده از آن به جای خط تعلیق رواج پیدا کرد.

خط شکسته نستعلیق

این خط از جدیدترین انواع خط‌های اسلامی است که ایرانیان آن را در اوایل قرن یازدهم و با رها کردن شکل‌های خط نستعلیق ساخته‌اند. در واقع، نستعلیق شکسته نوعی ترکیب از دو خط تعلیق و نستعلیق است. امروزه این خط در نقاشی و گرافیک نیز کاربرد دارد.

خط کوفی

خط کوفی از نخستین خط‌های اسلامی است که محل شکل‌گیری آن را شهر کوفه می‌دانند. از ویژگی‌های این خط باید به مستقیم بودن و زاویه‌دار بودن خطوط آن اشاره کنیم. به‌طوری‌که خمیدگی‌های کمی در آن دیده می‌شود. از این خط برای کتابت قرآن استفاده می‌کردند و در ابتدا، نقطه‌گذاری و اعراب‌گذاری در این خط انجام نمی‌شد. هرچند با سخت شدن خوانش این خط برای غیرعرب‌زبانان، بعدها نقطه و اعراب‌گذاری به این خط اضافه شد.

خط نسخ

از نیمه دوم قرن سوم هجری، استفاده از خط نسخ رواج پیدا کرد که از ویژگی‌های آن‌ می‌توانیم به داشتن اعراب (حرکت‌گذاری) و خوانا بودن اشاره کنیم. از این خط برای کتابت و نوشتار استفاده می‌کردند. علت نام‌گذاری آن هم به همین کاربرد ارتباط دارد زیرا با ظهور این خط، کتابت قرآن به تمام خط‌ها دیگر، منسوخ شد و فقط از همین خط برای نگارش نسخه‌های قرآن استفاده می‌کردند. یکی از برترین نسخ‌نویسان فارسی، میرزا احمد نیریزی است که در دوره صفویه می‌زیست و خط او را نسخ ایرانی یا نیریزی نام‌گذاری کرده‌اند.

خط ثلث

شکل حروف و واژه‌ها در خط ثلث، ایستایی و وقار خاصی دارد که به همین دلیل از این خط برای تزیین کتاب و مکان‌ها استفاده می‌کردند. در گذشته از خط ثلث برای مواردی چون عنوان سوره‌ها در کتابت قرآن، جلد کتاب‌ها، حکاکی سنگ‌ها و کتیبه‌نویسی و مهرها استفاده می‌شد اما مهم‌ترین کاربرد خط ثلث همان کتیبه‌نویسی در مکان‌ها به خصوص در مساجد و کاشی‌های آن‌ها بوده است. خط ثلث در دوران معاصر نیز همچنان دارای کاربرد تزیینی (به‌خصوص نگارش آیات قرآن و ادعیه) است.

خط محقق

این خط، نزدیک‌ترین خط به کوفی ساده است و خط ریحان نیز از آن گرفته شده است. از ویژگی‌های این خط، کامل و واضح بودن حروف و شکل آن‌ها است. یعنی در این خط، خبری از پیچیدگی و تداخل حروف نیست. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، این خط، شکوهمند و درشت‌اندام و داری فواصل منظم، بدون تداخل حروف و یکنواخت است.

خط ریحان

خط ریحان از خط محقق گرفته شده است و همه مشخصات آن را دارد با این تفاوت که برعکس خط محقق، ریزاندام است و کاربرد آن نیز در نگارش مصحف‌ها و دیوان‌های شعر بوده است.

خط رقاع

از خط رقاع برای نوشتن یادداشت های کوتاه روی کاغذهایی با ابعاد کوچک یا نگارش کتاب‌های غیرمذهبی استفاده می‌کردند. این خط از ترکیب دو خط نسخ و ثلث ساخته شده است.

خط توقیع

معنای توقیع، امضا کردن است و بیشترین کاربرد این خط نیز، برای امضای فرمان‌ها و نامه‌های حکومتی بوده است. توقیع، بیشترین شباهت را به خط رقاع دارد اما حروف و کلمات در توقیع، درشت‌اندام‌تر از خط رقاع هستند.

خوشنویسی انگلیسی چیست؟

تا اینجا با خوشنویسی ایرانی آشنا شدیم و انواع و وسایل آن را معرفی کردیم. در این بخش خوشنویسی لاتین یا انگلیسی را معرفی می‌کنیم. خوشنویسی با اصطلاح «Calligraphy» در غرب، از قرن پانزدهم رایج شد و در ابتدا بیشتر برای تزیین کلیسا و... به کار می‌رفت. از قرن بیستم این هنر به‌عنوان زیبا نوشتن حروف و کلمات انگلیسی کاربرد پیدا کرد. ابزارهای مورد نیاز برای خوشنویسی انگلیسی قلم‌های فلزی یا خودکار و مداد هستند.

برای یادگیری خوشنویسی انگلیسی می‌توانید فیلم آموزش خط تحریری انگلیسی به زبان ساده در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.

انواع خوشنویسی لاتین

معمولاً خوشنویسی لاتین را خوشنویسی حروف انگلیسی به‌صورت پیوسته می‌دانیم اما این نوع خوشنویسی محدود به همین مورد نیست. در فهرست زیر، سبک‌های مختلف خوشنویسی انگلیسی را آورده‌ایم.

• سبک کاپرپلیت
• سبک هندرایتینگ
• سبک ایتالیک
• سبک گوتیک
• سبک براش کالیگرافی

هرکدام از سبک‌های بالا، دارای زیرمجموعه‌هایی هستند.

در مطلب زیر از مجله فرادرس، خوشنویسی در فتوشاپ را آموزش داده‌ایم که برای آگاهی بیشتر و آشنا شدن با خوشنویسی در فتوشاپ می‌توانید این مطلب را مطالعه کنید.

خوشنویسی با خودکار

تا اینجا خوشنویسی با قلم را یاد گرفتیم و با وسایل، اصطلاحات و انواع آن آشنا شدیم. در این بخش خوشنویسی با خودکار را معرفی می‌کنیم. خوشنویسی با خودکار یا مداد بسیار کاربردی‌تر از خوشنویسی با قلم است اما بیشتر به خوش‌خطی مرتبط است تا هنر خوشنویسی به معنای کلاسیک آن. البته برای خوشنویسی با خودکار باید قواعد خوشنویسی با قلم، مانند ترکیب، کرسی و... را رعایت کنیم. ابزار مورد نیاز نیز در این نوع خوشنویسی، همان خودکار یا مداد است.

پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری خوشنویسی با خودکار و مداد و... فیلم آموزش خط تحریری، خوشنویسی با مداد و خودکار و روان‌نویس در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر پایین آورده‌ایم.

مراحل خوشنویسی با خودکار چیست؟

در فهرست زیر برخی از مراحل یادگیری خوشنویسی با خودکار و مداد را آورده‌ایم.

• دست گرفتن خودکار و نشستن به شیوه صحیح
• شناخت تقسیم‌بندی، جایگاه و اندازه حروف
• نحوه درست نقطه‌گذاری
• آشنایی با انواع کشیده‌ها
• یادگیری ترکیب‌بندی کلمات
• یادگیری تندنویسی و روان‌نویسی

اصطلاحات هنر خوشنویسی

تا اینجا یاد گرفتیم خوشنویسی چیست و وسایل خوشنویسی چه هستند. در این بخش با مهم‌ترین اصطلاحات خوشنویسی مانند کتابت، دانگ و چلیپا آشنا می‌شویم. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی با چلیپا و یادگیری خوشنویسی چلیپا، فیلم آموزش چلیپای شکسته نستعلیق در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.

کتابت در خوشنویسی چیست؟

کتابت در خوشنویسی اصطلاحی است که برای خوشنویسی کتاب استفاده می‌شود. در واقع، کتابت قالبی از خوشنویسی است که برای آن باید از قلم ریز و محکم و دوات مخصوص استفاده کنیم و اندازه واژه‌ها و میزان فاصله حروف از کادرهای صفحه نیز مطابق الگوی خاصی باشد. در تصویر زیر نمونه‌ای از کتابت قرآن را آورده‌ایم.

نقطه

نقطه در خوشنویسی معیاری برای اندازه‌گیری حروف و کلمه‌ها است. با کشیدن پهنای زبانه قلم روی کاغذ و ایجاد یک مربع، نقطه ایجاد می‌شود و مبنای اندازه‌های مختلف در خوشنویسی است. برای مثال، ارتفاع حرف «ا» باید به اندازه سه نقطه باشد. نیم‌نقطه نیز معیاری دیگر برای اندازه‌ها در خوشنویسی است که به نصف هر نقطه، نیم‌نقطه می‌گوییم. دقت کنید که اندازه هر نقطه متناسب با اندازه و ابعاد هر قلم، متغیر است و اندازه ثابتی وجود ندارد.

دانگ در خوشنویسی چیست؟

دانگ در خوشنویسی، معیاری برای اندازه‌گیری و رسم جزئیات است که به یک ششم از هر نقطه، یک دانگ می‌گوییم. یعنی اگر با پهنای زبانه قلم روی کاغذ یک مربع (همان نقطه) رسم کنیم و آن مربع را به شش قسمت تقسیم کنیم، یک قسمت از این شش قسمت، دانگ است. از دانگ برای اندازه‌گیری نگارش جزئیاتی مانند سرکش‌های حروف استفاده می‌کنیم. برای مثال، باید برای خوشنویسی حرف «ا» نباید سرکش آن را با ضخامتی بیش از یک دانگ رسم کنیم.

کرسی

کرسی در خوشنویسی، خط افقی فرضی است که باید حرف‌ها و واژه‌ها را روی آن بنویسیم.

سطرنویسی

به خوشنویسی جمله، عبارت کوتاه یا مصراعی از یک شعر در خط افقی، سطرنویسی می‌گوییم. سطرنویسی‌ها معمولاً همراه با سادگی و ظرافت هستند.

سطح

به نگارش صاف و بدون انحنا و زاویه در خوشنویسی، سطح می‌گوییم. یعنی اگر حرفی سطح باشد به این معنی است که باید آن را به‌صورت صاف بنویسیم و انحنا و زاویه نداشته باشد. برای نمونه، نگارش حرف «ا»، سطح است.

دور در خوشنویسی چیست؟

منظور از دور، انحنایی است که برای نوشتن برخی از اجزای بعضی حروف به قلم می‌دهیم. یعنی هرگاه برای خوشنویسی قسمتی از حرفی، به قلم حرکتی منحنی دادیم، از دور استفاده کرده‌ایم. برای مثال، نگارش حرف «ی» نمونه‌ای از دور است.

تمشیر

به باریک کردن انتهای حروف در خوشنویسی، تمشیر می‌گوییم. این کار یکی از تکنیک‌های خوشنویسی است که برای انجام آن، قلم را به‌صورت خمیده از بالا به پایین می‌کشیم و انتهای حروف را باریک رسم می‌کنیم.

تخریق

تخریق به معنای ایجاد فضای خالی در بعضی از حروف مانند «ع» است و یکی از تکنیک‌های خوشنویسی محسوب می‌شود که کاربرد آن ایجاد تعادل و هارمونی در خوشنویسی است.

مد یا کشیده

هرگاه حرفی را در امتداد سطر (خط افقی) با تمام پهنای قلم (شش دانگ) و به‌صورت طولانی و ادامه‌دار بکشیم، از تکنیک مد یا کشیده استفاده کرده‌ایم.

ترکیب در خوشنویسی چیست؟

منظور از ترکیب، نحوه چینش حروف و کلمه‌ها در صفحه خوشنویسی به‌صورتی است که اثر در زیباترین حالت خود شکل بگیرد و زیبایی و تناسب داشته باشد. ترکیب از مهم‌ترین نکات در خوشنویسی است و برای رعایت آن باید به فاصله‌گذاری حرف‌ها و کلمه‌ها، نقطه، دانگ، کرسی، کشیده و... دقت کنیم و قواعد هرکدام از آن‌ها را در خوشنویسی خود رعایت کنیم.

چلیپا

چلیپا یکی از قالب‌های قدیمی‌ خوشنویسی است که در آن، حروف و واژه‌ها را به‌صورت مورب، رسم می‌کنند. این قالب در دوران گذشته برای نگارش قرآن و ادعیه استفاده می‌شد اما امروزه برای نگارش اشعار از آن استفاده می‌کنیم.

سیاه مشق در خوشنویسی چیست؟

سیاه مشق نیز یکی دیگر از قالب‌های خوشنویسی است که در آن، کلمه‌ها یا جمله‌ها را به خط نستعلیق یا شکسته نستعلیق و روی هم می‌نویسند. در این قالب، معنای واژه‌ها اهمیت ندارد بلکه خوشنویس در این قالب، به دنبال زیبایی فرم و شکل کلمه‌ها است. یعنی ممکن است متن موجود در سیاه مشق، هیچ معنایی نداشته باشد.

جدول جمع بندی هنر خوشنویسی

در این مطلب از مجله فرادرس بررسی کردیم خوشنویسی چیست و چه انواعی دارد. همچنین وسایل خوشنویسی مانند دوات، قلم و کاغذ را معرفی کردیم. در همین مطلب به معرفی کلاس خوشنویسی آنلاین نیز پرداختیم تا یادگیری این هنر، آسان‌تر شود. خلاصه‌ای از مهم‌ترین نکات بیان شده در این مطلب را آورده‌ایم. البته برای یادگیری درست و کامل این مبحث، حتماً کل مطلب را مطالعه کنید.