اوبونتو چیست؟ – از صفر تا صد به زبان ساده

اوبونتو واژه‌ای آفریقایی به معنای «انسانیت در مواجهه با دیگران» است. اما این واژه امروزه معنایی فراتر از یک مفهوم فلسفی دارد. اوبونتو یک سیستم‌عامل پویا است که ریشه در جنبش نرم‌افزار آزاد دارد. اگر در حوزه‌های مرتبط با پردازش داده، به‌ویژه در زمینه‌هایی که سیستم‌عامل‌های جایگزین سیستم‌عامل‌های جریان اصلی مثل ویندوز و مک مطرح باشند فعال باشید، احتمالا نام اوبونتو برایتان آشنا است و شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که اوبونتو چیست. اوبونتو یک توزیع لینوکس است که قدرت لینوکس را با یک رابط کاربری کاربرپسند در هم آمیخته است. کاربران با دلایل مختلفی مثل ملاحظات امنیتی خوب به کار رفته در اوبونتو یا سازگاری‌پذیری بالای آن در محیط‌های مختلف جذب این سیستم‌عامل می‌شوند.

در این مقاله از مجله فرادرس به دنیای اوبونتو ورود خواهیم کرد و یاد می‌گیریم که ویژگی‌های اوبونتو چیست. مبانی این سیستم‌عامل را مرور می‌کنیم و می‌بینیم چه ویژگی‌هایی این توزیع لینوکس را از سایر توزیع‌ها متمایز می‌کند و جایگاه آن را در اکوسیستم وسیع لینوکس بررسی می‌کنیم. در انتهای این مقاله می‌دانیم که اوبونتو چیست و اهمیت آن در دنیای فناوری اطلاعات در چیست و چرا بسیاری از افراد و کسب و کار‌ها به استفاده از آن روی آورده‌اند. در نهایت پس از مطالعه این مقاله می‌توانید اوبونتو را به فهرست فناوری‌هایی که با آن آشنا هستید اضافه کنید و از آن در امور تخصصی یا روزمره خود استفاده کنید.

اوبونتو چیست؟

اوبونتو یک سیستم عامل همه کاره با یک رابط کاربری کاربرپسند است. رابط کاربری کاربر پسند آن، ریشه در محیط دسکتوپ گنوم و اصول نرم‌افزارهای متن باز دارد. یک مزیت بزرگ سیستم عامل اوبونتو اکوسیستم نرم‌افزاری وسیع آن است که از Ubuntu Software Center که مرجعی کامل برای نصب و به‌روزرسانی انواع نرم‌افزارهاست تا ابزارهای ضروری از پیش نصب شده را در بر می‌گیرد. همه این ابزارها با به‌روزرسانی‌های امنیتی منظم و ویژگی‌های حفاظتی پیشرفته پشتیبانی می‌شوند. ترکیب دسترسی‌پذیری، تنوع نرم‌افزارها و امنیت قوی باعث شده است تا اوبونتو در محیط‌های پردازشی متنوعی به یک انتخاب مطلوب تبدیل شود.

فیلم آموزش لینوکس مقدماتی – ساختار داخلی و ترمینال Linux در فرادرس

کلیک کنید

ویژگی‌های اصلی اوبونتو چیست؟

ویژگی‌های اصلی ابونتو در ادامه آورده شده‌اند.

• رابط کاربری کاربر پسند: رابط کاربری خلاقانه و تمیز به عنوان یک اصل در فلسفه طراحی اوبونتو دیده شده است. توزیع لینوکس اوبونتو به صورت پیش‌فرض از محیط دسکتاپ گنوم «GNOME» استفاده می‌کند. این محیط دسکتاپ تجربه کاربری ساده‌ای را برای کاربران فراهم می‌کند. به این ترتیب کاربران تازه‌کار که از سیستم‌عامل‌های دیگری مانند ویندوز یا مک به اوبونتو مهاجرت می‌کنند به سادگی می‌توانند از آن استفاده کنند.
• ماهیت متن باز: به عنوان سیستم‌عاملی که از کرنل لینوکس مشتق شده است، اوبونتو نیز بر پایه اصول نرم‌افزارهای متن باز توسعه یافته است. به این ترتیب کد منبع آن به رایگان در دسترس همه توسعه‌دهندگان قرار گرفته است تا توسعه‌دهندگان به نوآوری، شخصی سازی و توسعه شفاف ترغیب شوند.
• عرضه‌های LTS: توسعه سیستم‌عامل اوبونتو بر اساس یک چرخه عرضه قابل پیش‌بینی انجام می‌شود که طبق آن هر دو سال یک نسخه با پشتیبانی طولانی مدت «Long Term Support - LTS» عرضه می‌شود. به‌روزرسانی‌های امنیتی به صورت تضمینی تا پنج سال برای نسخه‌های LTS عرضه می‌شوند تا کاربران و کسب‌وکارها از پایداری سیستم‌های خود در دراز مدت اطمینان داشته باشند.
• سازگاری با سکوهای مختلف: معماری سازگاری‌پذیر اوبونتو از کامپیوترهای رومیزی، سرورهای وب، سیستم‌های ابری و حتی دستگاه‌های اینترنت اشیا پشتیبانی می‌کند. وسعت دستگاه‌هایی که اوبونتو با آن‌ها سازگار است گواهی است بر رویکرد جامع طراحان آن.

نرم‌افزارهای موجود برای اوبونتو چیست؟

هر سیستم‌عاملی به عنوان بستری برای اجرای نرم‌افزارهای مختلف، از ابزارهای عمومی و روزمره تا نرم‌افزارهای تخصصی استفاده می‌شود. برای این که بدانیم اوبونتو چیست لازم است نگاهی هم به نرم‌افزارهای موجود برای اوبونتو داشته باشیم.

1. Software Center: ابزار مدیریت پکیج اختصاصی اوبونتو به همراه آن عرضه می‌شود. نام این ابزار Ubuntu Software Center است. کاربران اوبونتو به کمک این ابزار می‌توانند با چند کلیک هزاران نرم‌افزار موجود برای اوبونتو را بررسی، نصب، حذف و مدیریت کنند.
2. نرم‌افزارهای از پیش نصب شده: بلافاصله پس از نصب اوبونتو می‌توانید از آن برای امور روزمره استفاده کنید. این امکان به لطف نصب پیش‌فرض بسیاری از نرم‌افزارهایی که کاربران عادی برای انجام امور روزمره نیاز دارند بر روی اوبونتو فراهم شده است. نرم‌افزار LibreOffice که یک مجموعه office آزاد است، ابزار Thunderbird برای مدیریت ایمیل‌ها و مرورگر فایرفاکس چند مثال از نرم‌افزارهایی هستند که به طور پیش‌فرض بر روی اوبونتو نصب شده‌اند.
3. مخزن نرم‌افزار گسترده: تنوع مخازن نرم‌افزار «Software Repositories» که شامل اکوسیستم اوبونتو می‌شوند به این معنی است که از ابزارهای گرافیکی و ویرایشگرهای صوت و ابزار تدوین تا ابزارهای مورد نیاز بر روی سرورها به هر نرم‌افزاری که نیاز داشته باشید به احتمال زیاد یک نرم‌افزار سازگار با اوبونتو پیدا خواهید کرد.

ویژگی‌های امنیتی و حفاظت از حریم شخصی اوبونتو چیست؟

در ادامه، ویژگی‌های اصلی اوبونتو در حفظ حریم شخصی آورده شده است.

• فایروال پیش‌فرض: سیستم‌عامل اوبونتو به یک فایروال با نام UFW مجهز شده است. نام این فایروال کوتاه شده عبارت «Uncomplicated Firewall» است. این ابزار همان‌طور که از نام آن مشخص است یک فایروال کاربرپسند است و استفاده از آن برای کاربران تازه‌کار بسیار ساده است. UFW در واقع یک رابط برای مدیریت iptables است. iptables ابزار اصلی برای مدیریت ارتباطات شبکه در لینوکس است.
• ‌به‌روزرسانی‌های امنیتی منظم: شرکت کنونیکال که شرکت پشتیبان اوبونتو است به کاربران اطمینان داده است که سیستم‌عامل اوبونتو به طور منظم به‌روزرسانی‌های امنیتی را دریافت کند تا از جدیدترین تهدیدها و آسیب‌پذیری‌های شناخته شده در امان باشد.
• یکپارچه سازی SELinux: لینوکس با امنیت بهبود یافته یا Security-Enhanecd Linux که با نام SELinux شناخته می‌شود در اوبوتو یکپارچه سازی شده است و قابلیت‌های پیشرفته‌تری را برای مدیریت سطوح دسترسی به کاربران ارایه می‌دهد.
• رمزنگاری دایرکتوری خانه: کاربران اوبونتو این امکان را دارند که دایرکتوری خانه «home» مخصوص خود را رمزنگاری کنند. به این ترتیب کاربران می‌توانند اطمینان داشته باشند که حتی در محیط‌های چندکاربره اطلاعات شخصی و محرمانه آن‌ها توسط شخص دیگری قابل دسترسی نخواهد بود. حتی اگر هارد دیسک یا حافظه SSD که این دایرکتوری بر روی آن نصب شده است به طور مجزا مورد دسترسی کاربران غیر مجاز قرار بگیرد، خواندن محتویات دایرکتوری home امکان پذیر نخواهد بود.
• AppArmor: یکی دیگر از ویژگی‌هایی که ظرفیت‌های امنیتی اوبونتو را افزایش می‌دهد به کارگیری AppArmor است. AppArmor یک ماژول امنیتی است که به مدیر سیستم این امکان را می‌دهد که دسترسی و قابلیت‌های برنامه‌های مختلف را به کمک پروفایل‌های منحصر به برنامه محدود کند.

مجموعه ویژگی‌های قدرتمند اوبونتو آن را به یک بازیگر کلیدی در صنعت سیستم‌عامل‌ها تبدیل کرده است. طراحی کاربر محور آن و پارادایم امنیتی قوی از دلایل مهمی هستند که اوبونتو همچنان در محیط‌های پردازشی گسترده‌ای جذابیت خود را حفظ کرده است.

تاریخچه و توسعه لینوکس اوبونتو چیست؟

توزیع اوبونتو در سال ۱۳۸۴ با هدف عرضه یک توزیع لینوکس آزاد توسط «مارک شاتلورس» عرضه شد. این توزیع لینوکس در ابتدا از پروژه دبیان مشتق شد. شرکت کنونیکال «Canonical» که توسط شاتلورس تاسیس شده است، از زمان عرضه اولیه اوبونتو تا به امروز نقشی کلیدی در تکامل اوبونتو داشته است. این شرکت پشتیبانی تجاری اوبونتو را به کاربران حرفه‌ای و سازمان‌ها ارایه می‌دهد و اوبونتو را از کامپیوترهای رومیزی به طیف وسیعی از دستگاه‌ها گسترش داده است. چرخه‌های دو ساله عرضه اوبونتو که با عرضه نسخه‌های LTS تکمیل شده است نوآوری و پایداری درازمدت سیستم‌ها را به طور همزمان برای کاربران اوبونتو به ارمغان آورده است.

پیدایش اوبونتو

همان‌طور که گفتیم پیدایش اوبونتو مربوط به سال ۱۳۸۴ است که توسط مارک شاتلورس معرفی شد. شاتلورس یک کارآفرین اهل آفریقای جنوبی بود که به نوآوری‌های متن باز علاقه داشت. اوبونتو با ایده ساخت یک توزیع لینوکس آزاد، دسترسی‌پذیر و باکیفیت از پروژه دبیان مشتق شد. در توسعه اوبونتو سعی شد تا توازنی بین ویژگی‌های بسیار پیشرفته و جدید و پایداری سیستم برقرار شود. با گذشت سال‌ها اوبونتو به لطف طراحی کاربر محور و جامعه لینوکس به سرعت رشد کرده است.

نقش کنونیکال در اوبونتو

مدت کمی پس از عرضه اوبونتو مارک شاتلورس شرکت کنونیکال را تاسیس کرد. این شرکت با این هدف تاسیس شد که پشتیبانی تجاری برای اوبونتو ارایه دهد و از این طریق به کارگیری از این سیستم‌عامل را بین اشخاص و سازمان‌ها گسترش دهد. اوبونتو بهبودهای تحول سازی را تحت حمایت کنونیکال تجربه کرده‌ است و به واسطه آن‌ها مسیرش را از کامپیوترهای رومیزی به سمت سرورها، زیرساخت‌های ابری و دستگاه‌های اینترنت اشیا هموار کرده است. تعهد سفت و سخت کنونیکال به اوبونتو این سیستم‌عامل را در مقام طلایه‌دار تکنولوژی‌های متن باز حفظ کرده است. نوآوری پروژه‌هایی مثل Snap یا Juju گواهی بر این ادعاست.

چرخه عرضه و نسخه‌های اوبونتو

یکی از ویژگی‌های اوبونتو که آن را از سایر توزیع‌های لینوکس متمایز می‌کند، چرخه عرضه قابل پیش‌بینی آن است. نسخه‌های اوبونتو هر دوسال در ماه‌های اکتبر و آپریل عرضه می‌شوند با قالب YY.MM مشخص می‌شوند. مثلا نسخه 20.04 نشان‌دهنده نسخه‌ای از اوبونتو است که در ماه آپریل سال ۲۰۲۰ عرضه شده است. در کنار نسخه‌های استاندارد اوبونتو هر دوسال یک بار یک نسخه LTS نیز عرضه می‌کند و متعهد می‌شود که تا پنج سال به‌روزرسانی‌های امنیتی مخصوص نسخه‌های LTS را عرضه کند. عرضه نسخه‌های LTS نسان دهنده اولویت پایداری و قابلیت اطمینان سیستم‌ها در درازمدت برای توسعه‌دهندگان اوبونتو است و برای کسب و کارهایی که از اوبونتو استفاده می‌کنند باعث اطمینان خاطر می‌شود.

اوبونتو در مقایسه با سایر سیستم‌‌عامل‌ها

توزیع لینوکس اوبونتو به واسطه رابط کاربرپسند و مخازن نرم‌افزار گسترده‌اش متمایز شده است. در قیاس با ویندوز، اوبونتو با ماهیت متن باز، ایمنی بیشتر، عملکرد بهتر بر روی سخت‌افزار قدیمی، صرفه اقتصادی و کتابخانه رو به رشد نرم‌افزارهای بومی برجسته می‌شود.

فیلم آموزش مقدماتی مهندسی لینوکس LPIC2 در فرادرس

کلیک کنید

مقایسه اوبونتو و لینوکس

اوبونتو در حقیقت یک توزیع از لینوکس است. اگرچه بسیاری از افراد عبارات لینوکس و توزیع لینوکس را با هم اشتباه می‌گیرند یا آن‌ها را به‌جای یکدیگر استفاده می‌کنند، اما در حقیقت بین لینوکس خالص و توزیع‌های لینوکس تفاوت‌هایی وجود دارد و مهم است که بدانیم اوبونتو یک توزیع لینوکس است.

لینوکس به خودی خود یک کرنل یا هسته سیستم‌عامل است. کرنل بخش پایه‌ای یک سیستم‌عامل است که منابع سخت‌افزاری را مدیریت می‌کند و امکان ارتباط بین سخت‌افزار و نرم‌افزارهای دیگر را فراهم می‌کند. از سوی دیگر یک توزیع لینوکس یک سیستم‌عامل کامل است که شامل کرنل لینوکس و مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای کاربردی، کتابخانه‌های ضروری، درایورها و سایر ابزارها است. می‌توانید به لینوکس مانند یک پایه ساختمان و به اوبونتو مانند یکی از خانه‌های بسیاری که بر روی آن پایه ساخته شده است نگاه کنید.

چیزی که اوبونتو را از سایر توزیع‌های لینوکس متمایز می‌کند تعهد آن به کاربر پسند بودن، مخازن نرم‌افزار گسترده و پشتیبانی اجتماعی فعال آن است. در حالی که استفاده از بسیاری از سایر توزیع‌های لینوکس نیازمند دانش فنی درباره جزئیات لینوکس است، اوبونتو در تلاش است تا حتی برای کاربرانی که از سیستم‌عامل‌های جریان اصلی مانند ویندوز و مک به آن مهاجرت می‌کنند به سادگی قابل استفاده باشد.

برتری اوبونتو نسبت به ویندوز

اگر بخواهیم اوبونتو و ویندوز را در این مطلب از مجله فرادرس با یکدیگر مقایسه کنیم به سرعت چند برتری اوبونتو برجسته می‌شوند. این ویژگی‌ها بسیاری از علاقه‌مندان به تکنولوژی و سازمان‌ها را به استفاده از اوبونتو ترغیب می‌کند.

فیلم آموزش سرویس نویسی و مدیریت سرویس ها در لینوکس – طراحی خدمات سرورهای کامپیوتر در فرادرس

کلیک کنید

1. ماهیت متن باز: بر خلاف ویندوز، اوبونتو یک سیستم‌عامل متن باز است و کد منبع خود را صورت شفاف در اختیار توسعه‌دهندگانی قرار می‌دهد که بخواهند در آن دست ببرند. این موضوع باعث ایجاد قابلیت انعطاف و شخصی‌سازی گسترده‌تری می‌شود چراکه کاربران می‌توانند سیستم را بر اساس نیازهای خود تغییر و بهبود دهند.
2. ایمنی: کرنل لینوکس که در دل اوبونتو نهفته است از معماری امنیتی قدرتمندی برخوردار است. این سیستم‌عامل آسیب‌پذیری کمتری در برابر بدافزارها، ویروس‌ها و باج‌افزارها دارد. یکی از دلایل اصلی این موضوع سهم کمتر آن از بازار سیستم‌عامل‌هاست. عامل دیگری که در ایمنی اوبونتو موثر است سیستم مبتنی بر سطح دسترسی آن است که فعالیت‌های غیرمجاز را به شدت محدود می‌کند.
3. عملکرد: اوبونتو و به ویژه نسخه‌های سبک‌تر آن مانند Lubuntu و Xubuntu می‌توانند سخت‌افزارهای قدیمی را دوباره به روزهای جوانی‌شان بازگردانند. این سیستم‌عامل‌ها بسیار سبک‌تر از ویندوز هستند و به واسطه استفاده کمتر از منابع سخت‌افزاری بر روی کامپیوترهای قدیمی یا کامپیوترهایی با منابع محدود تجربه کاربری روان‌تری را در مقایسه با ویندوز به کاربر ارایه می‌دهند.
4. هزینه: اوبونتو آزاد و رایگان است. این یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های آن است. در حالی که تهیه لایسنس برای ویندوز و به ویژه برای نسخه‌های سازمانی آن می‌تواند پرهزینه باشد، اوبونتو بدون هیچ هزینه‌ای عملکردی قوی را به کاربرانش عرضه می‌کند.
5. سازگاری‌پذیری و نرم‌افزارها: با افزایش اقبال عمومی به نرم‌افزارهای متن‌ باز و توسعه آن‌ها و جامعه رو به رشد لینوکس شمار نرم‌افزارهای بومی لینوکس به طور روزافزون بیشتر می‌شود. علاوه بر این نرم‌افزارهایی مانند Wine با فراهم کردن امکان اجرای برنامه‌های ویندوز بر روی اوبونتو شکافی که بین سازگاری اوبونتو و ویندوز با نرم‌افزارهای پرکاربرد وجود دارد را کاهش می‌دهند.

با این وجود درک این موضوع ضروری است که اوبونتو، ویندوز، یک توزیع لینوکس دیگر یا هر سیستم‌عامل دیگری نقاط قوت منحصر به فرد خودش را دارد که آن را متناسب با نیازهای خاص یک کاربر یا یک شرایط خاص به بهترین انتخاب تبدیل می‌کند. چه یک کاربر حرفه‌ای در حوزه فناوری اطلاعات باشید و یا یک کاربر عادی انتخاب سیستم‌عامل مناسب برای شما باید بر اساس نیازها، ترجیحات و کارهایی که به طور معمول انجام می‌دهید انجام شود.

مزیت استفاده از اوبونتو چیست؟

اوبونتو تجربه کاربرپسند بی‌نظیری را برای کاربرانش به ارمغان می‌آورد؛ به ویژه برای کسانی که به تازگی به لینوکس مهاجرت کرده‌اند. به همین دلیل اوبونتو هم برای کاربران حرفه‌ای و هم برای تازه‌کارها از دسترسی‌پذیری کافی برخوردار است. اوبونتو یک سیستم‌عامل متن باز است که کاربرانش می‌توانند از شفافیت و آزادی در استفاده و توسعه آن بهره‌مند شوند. این سیستم‌عامل همزمان که ایمنی سیستم و کاربران را تضمین می‌کند، نوآوری‌های صنعت سیستم‌عامل را به کار گرفته است و به لطف کرنل لینوکس حتی با منابع سخت‌افزاری محدود نیز می‌توانید عملکرد و بهره‌وری فوق‌العاده‌ای را از آن انتظار داشته باشید.

فیلم آموزش اشتراک گذاری فایل ها در لینوکس (رایگان) در فرادرس

کلیک کنید

کاربرپسند بودن

یکی از مشخصه‌های مهم اوبونتو رابط کاربری و عملکرد کاربرپسند آن است. رابط کاربری و عملکردهای سیستم با در نظر داشتن کاربران تازه‌کار و کاربران حرفه‌ای طراحی شده است. رابط کاربری گرافیکی اوبونتو ساده و چشم‌نواز است و کارهایی مانند نصب نرم‌افزار، جستجوی فایل‌ها و تغییر تنظیمات سیستم از طریق آن به سادگی انجام می‌شوند. مثلا، نرم‌افزار Ubuntu Software Center فرآیند نصب نرم‌افزار را به طور یکپارچه انجام می‌دهد و کاربران دیگر نیازی به واردکردن دستورات پیچیده و مختلف از طریق ترمینال ندارند.

علاوه‌ بر این پس از نصب اوبونتو خواهید دید که بسیاری از نرم‌افزارهای مورد نیاز برای امور روزمره به صورت از پیش نصب شده بر روی سیستم موجود هستند و بلافاصله پس از نصب اوبونتو می‌توانید شروع به کار کنید.

مزیت‌های متن باز

اوبونتو به این دلیل که یک سیستم‌عامل متن باز است شفافیت و قابلیت شخصی‌سازی بی‌نظیری را به کاربرانش ارایه می‌دهد. مانند بیشتر نرم‌افزارهای متن باز، توسعه‌ اوبونتو نیز عمدتا توسط جامعه کاربران و توسعه‌دهندگان انجام می‌شود. به همین دلیل هر شخص یا سازمانی می‌تواند کد منبع اوبونتو را بررسی کند، آن را تغییر دهد و نسخه تغییر یافته را توزیع کند. این میزان از شفافیت تضمین کننده ایمنی بیشتر است. چراکه جامعه جهانی کاربران و توسعه‌دهندگان به سرعت می‌توانند آسیب‌پذیری‌ها را پیدا کنند و آن‌ها را گزارش دهند یا اصلاح کنند. علاوه بر این امکان شخصی‌سازی اوبونتو تا لایه‌های زیرین هسته آن این فرصت را برای کسب و کارها و کاربران پیشرفته فراهم می‌کند که سیستم‌عامل را دقیقا مطابق نیازهای خودشان بهبود بخشند. مثلا اگر سازمانی عملکرد یا پروتکل امنیتی خاصی را نیاز داشته باشد، می‌تواند با تغییر کد منبع اوبونتو، قابلیت‌های مورد نیاز خود را به آن اضافه کند.

عملکرد و بهره‌وری

اوبونتو با عملکرد قوی، استفاده بهینه از حافظه سیستم و سازگاری با طیف وسیعی از سخت‌افزار شناخته شده است. حتی کامپیوترهای قدیمی‌تر که نسخه‌های جدیدتر سیستم‌عامل‌های جریان اصلی به سختی بر روی آن‌ها اجرا می‌شود، معمولا بدون مشکل خاصی می‌توانند اوبونتو را اجرا کنند. نسخه‌های Xubuntu و Lubuntu که به طور ویژه برای کار بر روی دستگاه‌هایی با توان پردازشی محدود طراحی شده‌اند این موضوع را به خوبی نشان می‌دهند. از این گذشته، سرعت boot و پردازش اوبونتو بی‌نظیر است و به این ترتیب وظایفی که به سیستم‌عامل محول می‌شوند تقریبا به صورت بلادرنگ انجام می‌شوند. به لطف کرنل قدرتمند لینوکس، اوبونتو به خوبی می‌تواند چند کار را به صورت همزمان انجام دهد. به این ویژگی در سیستم‌عامل‌ها Multitasking گفته می‌شود. همه این ویژگی‌ها باعث شده‌اند تا اوبونتو سیستم‌عاملی قدرتمند برای استفاده شخصی و حرفه‌ای باشد.

ویژگی‌های امنیتی اوبونتو چیست؟

اوبونتو بر پایه کرنل لینوکس بنا شده است و به این ترتیب مزیت‌های امنیتی لینوکس را نیز به ارث می‌برد. این سیستم‌عامل در مقایسه با سیستم‌عامل‌های جریان اصلی کمتر مستعد پذیرش بدافزارها، ویروس‌ها و حملات Phishing است. سیستم مدیریت سطوح دسترسی کاربران در اوبونتو سدی در برابر دسترسی‌های غیر مجاز ایجاد می‌کند. علاوه بر این‌ها اوبونتو معمولا به طور ماهانه به‌روزرسانی‌های امنیتی دریافت می‌کند. این به‌روزرسانی‌ها ایمنی سیستم در برابر تهدیدهای نوظهور را تضمین می‌کنند.

اوبونتو راهکاری اقتصادی

یکی از برتری‌های چشمگیر اوبونتو این است که به طور رایگان قابل استفاده است. بر خلاف بسیاری از دیگر سیستم‌عامل‌های قدرتمند که استفاده از آن‌ها نیازمند خرید لایسنس یا پرداخت آبونمان است، اوبونتو را می‌توانید به طور رایگان دانلود کرده، به اشتراک بگذارید و یا بر روی چندین دستگاه نصب کنید. این موضوع اوبونتو را به راهکاری اقتصادی برای افراد و سازمان‌ها تبدیل می‌کند که به کارگیری آن باعث کاهش هزینه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات در بلند مدت می‌شود.

مخزن نرم‌افزار گسترده

مخازن نرم‌افزار گسترده که به واسطه آن‌ها کاربران می‌توانند اغلب نرم‌افزارهای رایج را از طریق ابزار مدیریت پکیج در اوبونتو نصب کنند یکی دیگر از برتری‌های اوبونتو محسوب می‌شوند. کاربران اوبونتو می‌توانند از این طریق به هزاران نرم‌افزار، ابزار و کتابخانه آزاد دسترسی داشته باشند. این مخازن طیف گسترده‌ای از نرم‌افزارها از ویرایشگرهای گرافیکی مانند GIMP تا ابزارهای مدیریت پایگاه داده مانند MySQL را شامل می‌شوند. گستردگی مخازن نرم‌افزار اوبونتو باعث می‌شود تا کاربران نیازی به جستجوی منابع خارجی برای دریافت کتابخانه‌ها و نرم‌افزارها نداشته باشند.

مزیت جامعه فعال و پویا اوبونتو چیست؟

تا اینجا می‌دانید که اوبونتو چیست و چه مزایایی دارد. جامعه کاربران و توسعه‌دهندگان اوبونتو یکی از مهم‌ترین دارایی‌های این سیستم‌عامل محسوب می‌شود. اوبونتو به واسطه این که یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس است تالار گفتمان بسیار فعالی دارد. کاربران و توسعه‌دهندگان اوبونتو در این تالار گفتمان آماده کمک رسانی به کاربران تازه وارد هستند. در اغلب موارد سوالات کاربران در تالار گفتمان اوبونتو به راهنمایی برای عیب‌یابی و توصیه‌هایی سازنده پاسخ داده می‌شود. وجود جامعه پویا و فعال اوبونتو به این معنی است که همه کاربران حتی آن‌ها که به تازگی با لینوکس آشنا شده‌اند می‌توانند به سادگی پشتیبانی و راهنمایی‌هایی که لازم دارند را دریافت کنند.

انعطاف‌پذیری اوبونتو چیست؟

اوبونتو تنها محدود به کامپیوترهای رومیزی و لپ‌تاپ‌ها نیست. انعطاف‌پذیری این سیستم‌عامل آن را به سیستم‌عاملی مناسب سرورها، دستگاه‌های اینترنت اشیا و حتی موبایل‌ها تبدیل کرده است. نسخه‌های Ubuntu Server برای نصب روی کامپیوترهای سرور، Ubuntu Core برای دستگاه‌های اینترنت اشیا و Ubuntu Touch برای نصب روی موبایل‌ها عرضه شده‌اند. این ویژگی برای کاربران و کسب‌و‌کارهایی که روی یادگیری و استفاده از اکوسیستم اوبونتو سرمایه‌گذاری کرده‌اند این امتیاز را به ارمغان می‌آورد که بتوانند روی دستگاه‌ها و سکوهای مختلف تجربه کاربری یکپارچه‌ای داشته باشند.

محدودیت‌ها و نقاط ضعف اوبونتو چیست؟

با این که اوبونتو به دلیل نقاط قوت مختلفش تا این اندازه محبوب شده است اما اگر بخواهید بدانید اوبونتو چیست برای به دست آوردن شناخت دقیق از این سیستم‌عامل لازم است محدودیت‌های آن را نیز بدانید. کاربران پیش از این که تصمیم بگیرند از یک سیستم‌عامل استفاده کنند درک خوبی از توانایی‌ها و محدودیت‌های آن داشته باشند. هر سیستم‌عاملی محدودیت‌ها و نقاط ضعف مخصوص به خود را دارد و اوبونتو نیز با وجود تمام امتیازهایش از این قائده مستثنی نیست.

فیلم آموزش مقدماتی شل اسکریپت Shell Script در لینوکس در فرادرس

کلیک کنید

ملاحظات سازگاری نرم‌افزار

یکی از محدودیت‌های اوبونتو که بیش از همه موارد دیگر معمولا به آن اشاره شده است، سازگاری آن با بعضی از نرم‌افزارهای محبوب است. اوبونتو به طور بومی از بعضی نرم‌افزارهایی که به سادگی در سیستم‌عامل‌هایی مثل ویندوز و مک در دسترس هستند، پشتیبانی نمی‌کند. مثلا طراحان گرافیک یا تدوینگرهایی که برای انجام کارهایشان متکی به نرم‌افزارهای Adobe هستند ممکن است بدون نسخه‌های بومی نرم‌افزارهایی مانند Photoshop و Illustrator یا Premiere Pro با چالش‌هایی برای انجام کارهایشان مواجه شوند. اگرچه نرم‌افزارهای جایگزینی مانند GIMP برای ویرایش تصویر یا DaVinci Resolve برای تدوین ویدیو در اوبونتو وجود دارند اما بسیاری از اوقات این نرم‌افزارها در قیاس با ابزارهای گسترده‌ای که نرم‌افزارهای متداول در صنعت فراهم می‌کنند، ممکن است قابلیت‌های کمتری داشته باشند.

علاوه بر این، با این که راهکارهایی مانند Wine به کاربران این امکان را می‌دهند که برنامه‌های مبتنی بر ویندوز را در اوبونتو اجرا کنند، اما ممکن است تجربه استفاده از این نرم‌افزارها از طریق Wine آن اندازه که کاربر انتظار دارد روان یا پایدار نباشد.

محدودیت بازی‌های کامپیوتری اوبونتو چیست؟

با وجود این که جامعه گیمرهای لینوکس به ویژه با پشتیبانی سکوهایی مانند استیم «Steam» به طور چشمگیری رشد پیدا کرده است، اما همچنان اوبونتو فاصله زیادی با ظرفیت‌های ویندوز در اجرای بازی‌های کامپیوتری دارد. بسیاری از بازی‌های محبوب به طور انحصاری برای سیستم‌عامل ویندوز عرضه می‌شوند یا در بهینه‌سازی برای عملکرد بهتر، ویندوز را در اولویت بالاتری قرار می‌دهند. کاربران اوبونتو می‌توانند از طریق استیم، یا ابزارهایی مانند PlayOnLinux بازی‌های کامپیوتری بسیاری را اجرا کنند. با این حال کماکان تفاوت زیادی در تعداد بازی‌های موجود در این سکوها و بازی‌های موجود برای ویندوز وجود دارد.

گیمرهایی که مشتاق تجربه جدیدترین عنوان‌های بازی‌های AAA هستند معمولا باید مدت بیشتری صبر کنند تا این بازی‌ها برای اوبونتو عرضه شوند و در بسیاری از موارد اساسا نسخه قابل اجرا بر روی اوبونتو عرضه نمی‌شود.

وقفه‌های یکپارچه‌سازی سخت‌افزار

چهارچوب متن باز اوبونتو گاهی اوقات به خوبی با درایورهای اختصاصی که برای سخت‌افزارهای مدرن عرضه می‌شود یکپارچه نمی‌شود. این امکان وجود دارد که کاربران اوبونتو نتوانند به صورت بهینه از جدیدترین کارت‌های گرافیک، سیستم‌های صوتی یا لوازم جانبی خاص استفاده کنند یا حتی ممکن است بعضی از این دستگاه‌ها برای اوبونتو قابل شناسایی نباشند. ممکن است یک کاربر اوبونتو جدیدترین کارت گرافیک عرضه شده را بخرد و پس از نصب آن بر روی سیستم متوجه شود درایور سازگار با اوبونتو برای آن کارت گرافیک عرضه نشده است یا درایور عرضه شده دارای مشکلاتی باشد که باعث شود کارت گرافیک، عملکردی ضعیف‌تر از آنچه انتظار می‌رود داشته باشد.

یادگیری دشوار برای بعضی کاربران

مهاجرت به اوبونتو از یک سیستم‌عامل دیگر به ویژه برای کاربرانی که به ویندوز یا مک عادت کرده‌اند ممکن است در ابتدای امر چالش برانگیز باشد. رابط کاربری، ساختار فایل‌ها و تاکید بر استفاده از دستورات ترمینال برای بعضی از کارها می‌تواند کاربران تازه‌وارد را سردرگم کند. مثلا کاری به سادگی نصب کردن یک نرم‌افزار جدید ممکن است نیاز به وارد کردن چند دستور در ترمینال داشته باشد در حالی که کاربران ویندوز این کار را معمولا تنها با چند کلیک ساده انجام می‌دهند. اگرچه همین موضوع به کاربران امکان داشتن کنترل بیشتر بر روی سیستم و شخصی سازی بیشتر را می‌دهد اما عادت کردن به آن برای کاربران تازه‌وارد می‌تواند دشوار باشد.

محدودیت پشتیبانی تجاری

با این که جامعه اوبونتو، جامعه فعال و پویایی است که تالارهای گفتمان، راهنما و راهکارهایی برای مشکلات مختلف را برای کاربران این سیستم‌عامل فراهم کرده است، اما پشتیبانی تجاری اوبونتو چندان گسترده نیست. بر خلاف ویندوز و مک که کانال‌های رسمی خدمات مشتریان برای آن‌ها وجود دارد و به سادگی در دسترس کاربران است، کاربران اوبونتو معمولا برای عیب‌یابی و رفع مشکلاتشان به تالارهای گفتمان جامعه اوبونتو و سرویس دهندگان ثالث متکی هستند. به این ترتیب کسب و کارها یا افرادی که نیازمند پشتیبانی فنی رسمی و در لحظه هستند ممکن است راهنمایی مورد نیازشان را کندتر دریافت کنند یا اساسا به سادگی نتوانند پاسخ سوالاتشان را بیابند.

ناهماهنگی بین توزیع‌های لینوکس

تعداد زیاد توزیع‌های لینوکس به این معنی است که همیشه یک تجربه استانداردسازی شده از کار با یک توزیع لینوکس وجود ندارد. با این که اوبونتو یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس است اما برنامه‌های کاربردی، ابزارها و به‌روزرسانی‌هایی که بر روی یک توزیع لینوکس کار می‌کنند ممکن است روی توزیع دیگری کار نکنند. مثلا یک پکیج نرم‌افزاری که برای فدورا یا CentOS ایجاد شده است ممکن است نیازمند تغییرات و تنظیمات اضافه‌ای باشد تا به طور درست روی اوبونتو کار کند. این ناهماهنگی گاهی اوقات می‌تواند منجر به سردرگمی کاربران یا انجام کارهای اضافه برای ایجاد سازگاری شود.

محدودیت نرم‌افزارهای اختصاصی

گفتیم که اوبونتو چیست و محدودیت‌های آن را در پشتیبانی تجاری بیان کردیم. تعهد اوبونتو به نرم‌افزارهای آزاد و متن باز به این معنی است که همیشه به طور پیش‌فرض از نرم‌افزارهای اختصاصی پشتیبانی نمی‌کند و آن‌ها را به طور پیش‌فرض شامل نمی‌شود. این موضوع برای علاقه‌مندان به کارهای چندرسانه‌ای می‌تواند به معنی این باشد که کدک «codec» مربوط به یک فرمت ویدیویی یا صوتی خاص شاید به راحتی در دسترس نباشد. در این صورت برای پشتیبانی از این فرمت‌‌ها کاربر باید خودش ملزومات اجرای آن‌ها را روی سیستم نصب کند. این فلسفه طراحی، آزادی و شفافیت سیستم را تضمین می‌کند اما گاهی اوقات می‌تواند باعث زحمت بیشتر کسانی شود که به ابزارهای اختصاصی نیازمند هستند.

 ناشناخته برای کاربران مبتدی

در حالی که انعطاف پذیری و ابزارهای خط فرمان اوبونتو ممکن است علاقه‌مندان به تکنولوژی را به شدت جذب کند، کاربران معمولی اما ممکن است محیط اوبونتو را در مقایسه با رابط کاربری سر راست سیستم‌عامل‌هایی مثل ویندوز و مک تا حدودی ناشناخته توصیف کنند. کارهای ساده‌ای مثل اتصال به یک پرینتر یا تغییر تنظیمات در اوبونتو ممکن است شامل مراحل بیشتر و فرآیندهای ناشناخته باشد که برای کاربران مبتدی می‌تواند سردرگم کننده باشد.

سازگاری با جدیدترین سخت‌افزارها

سخت‌افزارهای جدید به خصوص قطعات خاص یا تکنولوژی‌های جدید ممکن است با مدتی تاخیر از اوبونتو پشتیبانی کنند. سخت‌افزارهای اصلی مانند پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیک معمولا در مدت زمان کوتاهی پشتیبانی می‌شوند اما قطعات خیلی خاص یا محصولات با تکنولوژی‌های جدید معمولا به سرعت با اوبونتو سازگار نمی‌شوند. مثلا کاربرانی که به سرعت تکنولوژی‌های جدید را به کار می‌گیرند احتمالا مجبورند مدتی صبر کنند تا درایور مناسب برای اوبونتو عرضه شود یا راهکاری توسط جامعه اوبونتو برای به کارگیری بهینه از سخت‌افزارشان توصیه شود.

 نسخه های مختلف اوبونتو چیست؟

طیف پرشمار نسخه‌ها و طعم‌های اوبونتو شاهدی بر گستردگی کاربرد آن است. هرکدام از طعم‌ها و نسخه‌های اوبونتو متناسب با نیازهای دسته خاصی از کاربران یا تنظیمات سخت‌افزاری خاصی ایجاد شده‌اند. دانستن تفاوت بین نسخه‌ها و طعم‌های اوبونتو به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از این که اوبونتو چیست و چه کاربردهایی دارد به دست بیاورید. همچنین آشنایی با نسخه‌های مختلف باعث می‌شود تا بتوانید به درستی تصمیم بگیرید کدام نسخه بیشتر با نیازهای شما همخوانی دارد و به این ترتیب تجربه کاربری بهتری نیز خواهید داشت.

فیلم آموزش سیستم عامل لینوکس Linux – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

کامپیوتر‌های رومیزی، سرور و هسته

در زیر، به این نسخه‌ها اشاره شده است.

• ‌Ubuntu Desktop: همان‌طور که از نام این نسخه مشخص است، برای استفاده در کامپیوترهای شخصی مهندسی شده است. این نسخه اوبونتو یک رابط کاربری شکیل و مجموعه‌ای غنی از نرم‌افزارهای از پیش نصب شده دارد که آن را هم برای کاربرانی که به تازگی با لینوکس آشنا شده‌اند و هم برای کاربران کهنه‌کار که به دنبال تجربه‌ای ساده هستند، به توزیعی محبوب تبدیل کرده است.
• Ubuntu Server: نسخه اوبونتو سرور برای استفاده در زیرساخت کسب و کارها ایجاد شده است. این نسخه به طور پیش‌فرض هیچ رابط کاربری گرافیکی ندارد. در عوض ابزارهای بهینه‌سازی شده برای سرور و راهکارهایی برای مراکز داده، پردازش مقیاس‌پذیر و ایمنی مناسب سازمان‌ها را شامل می‌شود.
• Ubuntu Core: یک نسخه سبک از اوبونتو. اوبونتو هسته یا «Ubuntu Core» برای دستگاه‌های اینترنت اشیا و استقرار Container های بزرگ طراحی شده است. طراحی این نسخه اوبونتو با رویکردی مینیمال و تاکید بر امنیت انجام شده است تا اطمینان حاصل شود که دستگاه‌ها به صورت ایمن و بهینه در یک محیط به هم مرتبط به کار خود ادامه می‌دهند.

توزیع‌های تخصصی ابونتو چیست؟

اوبونتو توزیع‌های تخصصی را برای پاسخ به نیازهای خاص که فراتر از حوزه انواع مرسوم سیستم‌عامل‌ها هستند ارایه کرده است.

• Ubuntu Cloud: این توزیع برای کسانی که می‌خواهند عملیاتشان را در محیط ابری گسترش دهند ایده‌آل است. این سیستم‌عامل برای پردازش ابری ایجاد شده است و به سادگی با سرویس‌های ابری محبوب یکپارچه‌سازی می‌شود.
• Ubuntu for Raspberry Pi: این نسخه از اوبونتو با به کارگیری توانایی‌های کامپیوتر تک برد رزبری پای، قدرت اوبونتو را برای این کامپیوتر به ارمغان می‌آورد تا امکان شکوفایی نوآوری و خلاقیت را برای کاربران آن، به سادگی فراهم کند.

طعم‌های فعلی اوبونتو چیست؟

نیازهای متنوع راهکارهای متنوع را ایجاب می‌کنند. به همین دلیل طعم‌های اوبونتو بر روی هسته مشابه با محیط‌های دسکتاپ مختلف و مجموعه نرم‌افزارهای مختلف ساخته شده‌اند.

• Kubuntu: نسخه کوبونتو با به کار گرفتن محیط دسکتاپ KDE Plasma بر روی هسته قدرتمند اوبونتو از مجموعه ابزار Qt برای ارایه یک سیستم پایدار، جذاب و امروزی به کاربران عادی و حرفه‌ای استفاده می‌کند.
• Lubuntu: این نسخه از اوبونتو در ابتدا از محیط دسکتاپ LXDE استفاده می‌کرد اما از نسخه 18.10 به بعد محیط دسکتاپ LXQt را به کار گرفته است. لوبونتو سرعت و کارایی سیستم را در اولویت قرار داده و به این ترتیب مناسب کاربرانی است که از سخت‌افزار قدیمی استفاده می‌کنند. همچنین کاربرانی که به چابکی سیستم‌عامل مورد استفاده خود اهمیت زیادی می‌دهند نیز به دلیل تاکید لوبونتو بر سرعت و کارایی سیستم، معمولا جذب این سیستم‌عامل می‌شوند.
• Ubuntu Budgie: این نسخه با تاکید بر سادگی و ظرافت محیط کار، محیط دسکتاپ Budgie را با هسته اوبونتو یکپارچه‌سازی کرده است. رابط کاربری Ubuntu Budgie به پارادایم سنتی طراحی دسکتاپ نزدیک است. این رابط کاربری به صورت یک سیستم تنظیم پذیر، پنل محور و مبتنی بر منوها طراحی شده است.
• Ubuntu Kylin: ماموریت Ubuntu Kylin ساخت یک نسخه اوبونتو برای کاربران چینی زبان به ویژه آنان که به محیط ویندوز عادت داشتند، بوده است. مخاطبان این نسخه از اوبونتو از همان ابتدای کار می‌توانند تجربه‌ای آسان و روان از استفاده از این سیستم‌عامل داشته باشند.
• Ubuntu Mate: در این نسخه از اوبونتو محیط دسکتاپ Mate جایگزین GNOME 2 شده است که تا نسخه 10.10 محیط دسکتاپ پیش‌فرض اوبونتو بوده است. Ubuntu Mate ظرافت توزیع اوبونتو را همراه با یک محیط دسکتاپ سنتی و مرسوم به کاربران ارایه می‌کند.
• Ubuntu Studio: این نسخه به عنوان یک نسخه چندرسانه‌ای محور برای متخصصان و علاقه‌مندان تولید و ویرایش محتوا در قالب صوت، ویدیو و گرافیک عرضه شده است.
• Xubuntu: نسخه Xubuntu در جهت درآمیختن ظرافت و کاربر پسند بودن، محیط دسکتاپ Xfce را با هسته اوبونتو یکپارچه‌سازی کرده است. به این ترتیب محیطی ساده و متوازن برای کاربران ایجاد کرده است.
• Edubuntu: نسخه Edubuntu به طور اختصاصی برای محیط‌های آموزشی طراحی شده است. این نسخه شامل برنامه‌ها و بازی‌های مناسب کودکان است و راه‌اندازی یک سیستم مناسب کلاس درس را تسهیل می‌کند.
• Ubuntu Unity: در این نسخه از Ubuntu محیط دسکتاپ Unity که توسط Canonical ساخته شده است مورد استفاده قرار گرفته است. Unity در نسخه 17.10 اوبونتو با GNOME 3 جایگزین شده است. از آنجا که بسیاری از کاربران اوبونتو تا پیش از نسخه 17.10 به محیط دسکتاپ پیش‌فرض این سیستم‌عامل، Unity علاقه‌مند بودند، نسخه Ubuntu Unity از Ubuntu 17.10 تا به الان برای پاسخ به تقاضای کاربرانی که می‌خواهند کماکان از Unity استفاده کنند عرضه می‌شود.
• Ubuntu Cinnamon: در این نسخه محیط دسکتاپ Cinnamon که متعلق به توزیع Linux Mint است با قدرت اوبونتو تلفیق شده است. Ubuntu Cinnamon تجربه‌ای غنی و سریع را به کاربران خود ارایه می‌دهد.

نسخه‌های از رده خارج

در زیر به نسخه‌ها یا طعم‌های از رده خارج، اشاره شده است.

• Gobuntu: نسخه Gobuntu با تاکید بسیار زیاد بر استفاده از نرم‌افزارهای آزاد سیستم‌عاملی را به کاربران ارایه می‌کرد که به طور کامل با نرم‌افزارهای آزاد ساخته شده بود. در این سیستم‌عامل از هیچ کتابخانه یا نرم‌افزار اختصاصی‌ استفاده نشده بود.
• Mythbuntu: این نسخه با هدف یکپارچه‌سازی MythTV با یک چهارچوب مینیمال اوبونتو طراحی شده بود. تمرکز این سیستم‌عامل بر ساخت یک سیستم ضبط ویدیو با استفاده از کامپیوترهای معمولی بود. پس از عرضه نسخه 16.04 در سال ۲۰۱۶ این توزیع به کار خود به عنوان یک طعم رسمی اوبونتو خاتمه داد.
• ‌Kubuntu Netbook Remix: این نسخه از اوبونتو از محیط دسکتاپ KDE Plasma 4 استفاده می‌کرد. محیط دسکتاپ در این سیستم‌عامل به طور ویژه برای استفاده بر روی لپ‌تاپ‌ها بهینه‌سازی شده بود.
• Kubuntu Mobile: در این نسخه محیط KDE برای کار بر روی دستگاه‌های موبایل ارایه می‌شد.
• Ubuntu GNOME: این طعم از اوبونتو تا پیش از عرضه نسخه 17.10 اوبونتو که در آن GNOME به عنوان محیط دسکتاپ رسمی اوبونتو مورد استفاده قرار گرفت، GNOME Shell را بر روی Unity به کاربران ارائه می‌کرد. در این نسخه ابزارهای GTK+3 به اوبونتو اضافه شده بودند. نسخه Ubuntu GNOME توسط جامعه کاربران و توسعه‌دهندگان اوبونتو تولید و عرضه می‌شد.

گستردگی نسخه‌ها و طعم‌های اوبونتو نشان‌دهنده تعهد آن به برآورده کردن نیازهای طیف وسیعی از کاربران است. فارغ از این که کاربر در گروه کاربران معمولی، فعالان حوزه تکنولوژی یا سازمان‌ها دسته‌بندی شود، اوبونتو یک نسخه متناسب با نیاز او عرضه کرده است.

نسخه پیش‌فرض نرم‌افزارها در عرضه‌های مختلف اوبونتو چیست؟

دانستن نسخه پیش‌فرض نرم‌افزارهایی که با عرضه‌های LTS اوبونتو ارایه شده‌اند برای مدیران سرور و ارایه دهندگان خدمات میزبانی وب حیاتی است. در جدول زیر فهرستی از نرم‌افزارهای کلیدی سرور و میزبانی وب به همراه نسخه پیش‌فرض آن‌ها در هرکدام از عرضه‌های اوبنتو را می‌بینید:

فیلم آموزش سیستم عامل لینوکس Linux – تکمیلی در فرادرس

کلیک کنید

فرآیند نصب اوبونتو چیست؟

فرآیند نصب اوبونتو شامل دانلود یک فایل ISO تایید شده از نسخه مورد نظر و ساخت رسانه قابل بوت شدن برای نصب سیستم‌عامل می‌شود. پس از شروع فرآیند نصب، کاربران حرفه‌ای‌تر می‌توانند از طریق محیط ترمینال کنترل کاملی بر روی فرآیندهای نصب سیستم‌عامل داشته باشند. اعمال تنظیمات و تغییرات بر روی هارد دیسک و پارتیشن‌ها یا عیب‌یابی با استفاده از دستورهای مختلف مثال‌هایی از کارهایی هستند که کاربران از طریق ترمینال می‌توانند در طول نصب اوبونتو انجام دهند.

فیلم آموزش ویرایشگر متن VIM ویم در لینوکس در فرادرس

کلیک کنید

فایل ISO اوبونتو چیست؟

عبارت ISO اشاره به «International Organization for Standardization» یا سازمان جهانی استاندارد دارد و همچنین به فرمت خاصی از فایل‌های image که برای ذخیره محتوای دیسک‌های نوری به کار می‌روند، اطلاق می‌شود. این فایل‌ها برای توزیع پکیج‌های سیستمی بزرگ مانند سیستم‌عامل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. مراحل لازم برای تهیه و آماده سازی فایل ISO برای نصب اوبونتو عبارتند از:

• انتخاب نسخه درست: با توجه به نیازهایتان نسخه‌ها و طعم‌های مختلف اوبونتو را بررسی کنید و نسخه‌ای که بیشتر از بقیه با نیازهای شما همخوانی دارد را انتخاب کنید. این نسخه می‌تواند نسخه استاندارد دسکتاپ، Ubuntu Cloud یا یک نسخه مناسب سرور مثل Ubuntu Server باشد.
• دانلود فایل ISO: با دریافت آخرین نسخه فایل ISO اوبونتو از طریق سایت رسمی اوبونتو یا نسخه‌ای که قصد استفاده از آن را دارید، کارتان را شروع کنید. فایل ISO شامل سیستم‌عامل اوبونتو به طور کامل و آماده برای نصب می‌شود.
• تایید یکپارچگی فایل ISO: به طور کلی عادت خوبی است که یکپارچگی فایل‌های ISO را پس از دانلود تایید کنید. به این ترتیب می‌توانید اطمینان حاصل کنید فایلی که دانلود کرده‌اید دستکاری نشده و محتویات آن دقیقا همان چیزی است که باید باشد. معمولا عرضه کننده فایل ISO یک عبارت SHA256 checksum را به همراه هر فایل مشخص می‌کند تا کاربران بتوانند از آن برای این کار استفاده کنند.
• ساخت رسانه Bootable: فایل ISO دانلود شده باید بر روی یک حافظه USB یا DVD نوشته شود تا بتوانید یک رسانه قابل بوت شدن یا Bootable medium برای نصب سیستم‌عامل بسازید. ابزارهایی مثل balenaEtcher یا Rufus ابزارهایی محبوب برای انجام این کار هستند.

ترمینال در اوبونتو چیست؟

گفتیم که فایل ISO در اوبونتو چیست ما ترمینال بخش جدایی‌ناپذیر از سیستم‌عامل‌های مبتنی بر لینوکس مثل اوبونتو است. در فرآیند نصب سیستم‌عامل، ترمینال می‌تواند کنترل دقیقی بر روی فرآیند نصب به کاربران ارایه کند.

1. اجرای ترمینال در Live Session: پس از بوت کردن سیستم‌عامل از روی حافظه USB یا DVD حتی پیش از نصب اوبونتو می‌توانید ترمینال را اجرا کنید.از این کار می‌توانید برای عیب‌یابی یا تنظیم پارتیشن‌های خاص به صورت دستی استفاده کنید.
2. نصب سیستم‌عامل از طریق ترمینال با Ubiquity: با این که اوبونتو به طور معمول نصب کننده گرافیکی برای کاربران فراهم می‌کند، اما کاربران می‌توانند از طریق ترمینال نیز فرآیند نصب را انجام دهند. دستور ubiquity نصب کننده اوبونتو را در ترمینال اجرا می‌کند. کاربران پیشرفته می‌توانند از این امکان برای شخصی‌سازی بیشتر نصب اوبونتو استفاده کنند.
3. پارتیشن بندی با استفاده از ترمینال: با استفاده از دستورهایی مثل fdisk یا parted می‌توانید پارتیشن‌های دیسک را به طور مستقیم از طریق ترمینال برای اوبونتو تنظیم یا ویرایش کنید. این امکان، سطح بالایی از کنترل را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. از این قابلیت به ویژه برای ساخت لایه‌های پیچیده دیسک یا راه‌اندازی تنظیمات RAID می‌توان استفاده کرد.
4. تنظیمات پس از نصب: پس از نصب اوبونتو، ترمینال ابزار اصلی برای نصب نرم‌افزار، به‌روزرسانی سیستم و انجام امور مربوط به مدیریت سیستم است. دستورهایی مثل sudo apt update   و sudo apt upgrade   به شما کمک می‌کند تا سیستم خود را به‌روز نگه دارید. همچنین با استفاده از دستور sudo apt install [software-name]   نیز می‌توانید به سرعت نرم‌افزارهای مورد نیاز را نصب کنید.
5. عیب‌یابی و فایل‌های Log: چنانچه حین نصب مشکلی رخ بدهد، می‌‌توانید از طریق ترمینال به فایل‌های Log دسترسی پیدا کرده و به عیب‌یابی سیستم بپردازید. مثلا دستور dmesg  اطلاعاتی درمورد مشکلات مربوط به سخت‌افزار یا تداخل درایورها به دست می‌دهد.

اکوسیستم نرم‌افزار و برنامه‌ها

اوبونتو تنها یک سیستم‌عامل انقلابی نیست بلکه یک اکوسیستم گسترده نرم‌افزاری نیز هست که به این واسطه تجربه کاربری بهتری را ارایه می‌دهد. طیف گسترده نرم‌افزارها که از طریق software store مخصوص اوبونتو در دسترس کاربران قرار می‌گیرد، دسترسی آسان کاربران به یک سیستم سازگاری پذیر و غنی را تضمین می‌کند.

نرم‌افزارهای پیش‌فرض اوبونتو چیست؟

بلافاصله پس از نصب اوبونتو مجموعه‌ای از برنامه‌ها و ابزارها در اوبونتو نصب شده هستند. این مجموعه نرم‌افزارها با دقت انتخاب شده‌اند تا پاسخگوی نیازهای روزمره کاربران باشند. از مجموعه LibreOffice که یک مجموعه متن باز است که می‌تواند جایگزین Microsoft Office باشد، تا فایرفاکس که یک مرورگر مدرن و قدرتمند است، ابزارهای مختلفی به طور از پیش نصب شده در اختیار کاربران اوبونتو قرار گرفته‌اند تا کاربران بتوانند بلافاصله پس از نصب اوبونتو با استفاده از آن فعالیت‌های معمول روزمره را انجام دهند. همچنین ابزارهای پیش‌فرض سیستمی مانند ترمینال GNOME، Nautilus و Thunderbird نیز در امور مرسوم روزمره به طور مکرر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گذشته از این ابزارهای از پیش نصب شده، توانایی اوبونتو در ظرفیت آن برای به کارگیری از طیف وسیعی از نرم‌افزارها است. اوبونتو بر پایه لینوکس بنا شده است و این موضوع به این معنی است که تقریبا هر نرم‌افزاری که با لینوکس سازگار باشد را می‌توان بر روی آن اجرا کرد. سازگاری‌پذیری اوبونتو به واسطه پشتیبانی از PPAها یا آرشیو‌های پکیج شخصی بیشتر نیز می‌شود. این آرشیو‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا مخازن نرم‌افزار مشخصی را به سیستم اضافه کنند تا از فهرست توسعه یافته جدید برای دسترسی و دریافت نرم‌افزارها استفاده کنند.

اگر از اکوسیستم سیسیتم‌عامل‌های دیگر به اوبونتو مهاجرت کرده باشید، احتمالا از در دسترس بودن نرم‌افزارهای چند پلتفرمه در اوبونتو خوشحال خواهید شد. ابزارهایی مانند GIMP و VLC که در ویندوز و مک نیز ابزارهایی محبوب هستند، دقیقا به همان صورت در اوبونتو نیز در دسترس کاربران هستند.

برای توسعه‌دهندگان وب نیز پلتفرم‌هایی مانند آپاچی، Nginx، MySQL و PHP به سادگی با اوبوتنو یکپارچه‌سازی می‌شوند. این موضوع اوبونتو را به انتخابی خوب برای استفاده بر روی سرورهای مجازی، محیط‌های ابری و سرورهای اختصاصی میزبانی وب تبدیل کرده است.

Ubuntu Software Center

نرم افزار Software Center که به صورت از پیش نصب شده در دسترس کاربران اوبونتو است، علاوه بر این که امکان نصب راحت نرم‌افزارها را فراهم می‌کند، جستجو برای نرم‌افزارها و مدیریت نرم‌افزارها را نیز ساده‌تر می‌کند. Software Center برای اوبونتو کاری را انجام می‌دهد که App Store در اکوسیستم‌های دیگر انجام می‌دهد. به کمک این رابط کاربر پسند، می‌توانید به سرعت از میان هزاران نرم‌افزار ذخیره شده در مخازن نرم‌افزار، نرم‌افزار مورد نیاز خود را پیدا کرده و آن را نصب کنید.

با جستجو در میان دسته‌بندی‌های Software Center کاربران می‌توانند ابزارهای مناسب توسعه نرم‌افزار، افزایش بهره‌وری یا سرگرمی را مرور کرده و هر ابزاری که پاسخگوی نیازهایشان باشد را نصب کنند. Software Center امنیت کاربران را در اولویت قرار داده است. نرم‌افزارها پیش از این که در فهرست نرم‌افزارهای Software Center قرار بگیرند آزمون‌های امنیتی مختلفی را از سر می‌گذرانند. همین تعادل میان تطبیق پذیری سیستم و ایمنی است که اوبونتو را به یکی از اولین انتخاب‌های کاربرانی تبدیل کرده‌ است که به دنبال تجربه‌ای غنی و همچنین ایمن هستند.

ارزیابی کارشناسان از آینده اوبونتو چیست؟

جایگاه قوی اوبونتو در حوزه سیستم‌عامل‌های متن باز، ارزیابی روند پیشرفت آن را برای علاقه‌مندان به تکنولوژی، توسعه‌دهندگان و کسب و کارها به موضوعی حیاتی تبدیل کرده است. پویایی ذاتی جوامع متن باز، تکامل پیوسته اوبونتو را تضمین می‌کند. به همین دلیل انتظار می‌رود اوبونتو پیشگام تعدادی از تغییرات و پیشرفت‌های پیش‌بینی شده در حوزه سیستم‌عامل باشد.

فیلم آموزش مدیریت حافظه شناور LVM در لینوکس Linux در فرادرس

کلیک کنید

تغییرات پیش رو برای اوبونتو چیست؟

تا اینجا به‌خوبی می‌دانید که اوبونتو چیست و چه نرم‌افزارهای پیش‌فرضی نیز دارد. اما در ادامه، تغییرات پیشِ رو برای آن را بیان می‌کنیم.

• رابط کاربری اصلاح شده: مبحث تجربه کاربری همچنان در صدر اولویت‌های توسعه نرم‌افزار قرار دارد. انتظار می‌رود اوبونتو پیشگام به کار گیری المان‌های رابط کاربری باشد که بیشتر از قبل شهودی و تطبیق پذیر باشند. شرکت کنونیکال که موتور محرکه توسعه اوبونتو است، بارها علاقه‌اش به استفاده از تکنولوژی‌های جدید مانند هوش مصنوعی را برای نزدیک کردن رابط‌های کاربری به ترجیحات کاربران به صورت پویا، نشان داده است.
• یکپارچه‌سازی با تکنولوژی‌های پیشرفته: گسترش اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، رباتیک، Edge Computing و زیرساخت‌های ابری بهبود ظرفیت پردازشی را طلب می‌کند. توزیع‌های بعدی اوبونتو ممکن است راهکارهایی را برای این حوزه‌های جدید تکنولوژی ارایه کنند.
• امنیت بیشتر: در دوره‌ای که تهدیدات سایبری رو به افزایش هستند، می‌توان انتظار داشت که اوبونتو ساز و کارهای امنیتی‌اش را تقویت کند. تنظیمات بهبود یافته فایروال، سیستم‌های تشخیص نفوذ قوی‌تر و سازگاری با پروتوکل‌های رمزنگاری پیشرفته افق‌هایی هستند که انتظار می‌رود اوبونتو به سمت توسعه آن‌ها حرکت کند.
• پروژه‌های متن باز مشارکتی: میراث اوبونتو ریشه‌هایش را در مشارکت جامعه توسعه‌دهندگان استوار کرده است. پیش‌بینی می‌شود موج جدیدی از پلتفرم‌ها و ابزارهایی که توسعه‌دهندگان از سراسر جهان بتوانند به سادگی با استفاده از آن‌ها در توسعه اوبونتو مشارکت کنند در آینده عرضه شوند.

پیش‌بینی‌هایی در دنیای متن باز

در ادامه،‌ پیش‌بینی‌هایی نیز برای جهان متن‌باز آورده شده است.

• تثبیت بعضی از توزیع‌ها: با اینکه تنوع در اکوسیستم لینوکس به عنوان یک ارزش پاس داشته می‌شود، اما به نظر می‌رسد تمایل به تثبیت بعضی از توزیع‌ها رو به رشد باشد. تعداد کمی از توزیع‌های غالب مانند اوبونتو ممکن است به عنوان پرچم‌داران این صنعت شناخته شوند. به این ترتیب استانداردهای حول این توزیع‌ها تنظیم خواهد شد که معیار سنجش دیگر توزیع‌ها خواهد بود.
• گسترش متن‌ باز به سازمان‌ها: سازمان‌ها به طور روزافزون در حال شناخت مزایای نرم‌افزارهای متن باز مثل صرفه‌جویی در هزینه‌ها یا قابلیت شخصی‌سازی هستند. اوبونتو امنیتی در حد نیاز سازمان‌ها را به کاربرانش ارایه می‌دهد و مخازن نرم‌افزاری گسترده‌ای را پشتیبانی می‌کند. این ویژگی‌ها اوبونتو را آماده کرده است تا انتخاب کسب و کارهایی باشد که می‌خواهند به سمت راهکارهای متن باز حرکت کنند.
• نوآوری‌های مبتنی به جامعه: مشارکت جامعه توسعه دهندگان، قلب تپنده جنبش نرم‌افزارهای متن باز است. با شکوفایی پلتفرم‌هایی مثل GitHub و GitLab انتظار می‌رود ابزارها، ویژگی‌ها و ماژول‌های توسعه یافته توسط جامعه توسعه‌دهندگان بیشتری با توزیع‌های اصلی اوبونتو یکپارچه‌سازی شوند.
• تمرکز بیشتر بر پایداری: با تاکید جهانی که بر روی پایداری سیستم‌ها و محافظت از محیط زیست وجود دارد، پلتفرم‌های متن باز مانند اوبونتو ممکن است اهمیت بیشتری برای ساخت راهکارهای نرم‌افزاری که مصرف انرژی کمتری داشته باشند در نظر بگیرند تا به این ترتیب اثر فعالیت‌های دیجیتال بر افزایش آلاینده‌ها را کاهش دهند.

جمع بندی

پس از پاسخ به این سوال که اوبونتو چیست، در این مطلب از مجله فرادرس دیدیم که اوبونتو طی دوره تکاملش، خود را به عنوان چیزی بیشتر از یک توزیع لینوکس دیگر تثبیت کرده است. به لطف اصول نرم‌افزارهای متن باز، اوبونتو اکوسیستمی را ساخته است که در آن نوآوری، مشارکت جامعه توسعه‌دهندگان و تجربه کاربری با هم همگرا می‌شوند. چه یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار باشید یا متخصص کسب و کار یا صرفا فردی علاقه‌مند به تکنولوژی، اوبونتو طیف وسیعی از راهکارها را می‌تواند به شما ارایه کند که پاسخگوی نیازهای مختلفی خواهند بود.

فیلم مجموعه آموزش لینوکس Linux – مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

کلیک کنید

چهارچوب امنیتی قوی اوبونتو، مخزن نرم‌افزاری گسترده و آزادی از گواهی‌های محدود کننده اوبونتو را به انتخابی جذاب تبدیل کرده است. فراتر از این‌ها، تعهد شرکت کنونیکال جامعه جهانی توسعه‌دهندگان اوبونتو به توسعه این سیستم‌عامل، باقی ماندن آن در خط مقدم پیشرفت‌های تکنولوژی حوزه سیستم‌عامل را تضمین می‌کند. اما مهم‌تر از برتری‌های فنی اوبونتو، فلسفه طراحی اوبونتو است. «انسانیت در مواجهه با دیگران». این عبارت برای توسعه‌دهندگان اوبونتو یادآور این موضوع است که نرم‌افزارها در نهایت باید در خدمت آدم‌ها، تعاون و توسعه مشترک باشند. با نگاهی به آینده، مشخص است که نقش اوبونتو در دنیای تکنولوژی انکار ناپذیر است.

مجموعه آموزش‌های لینوکس فرادرس می‌تواند مسیر شما به سمت استفاده از توزیع لینوکس اوبونتو را هموار کند. این مجموعه که طیفی از آموزش‌ها، از آموزش‌های مقدماتی برای کاربران تازه‌کار تا آموزش‌های پیشرفته برای مدیران سیستم را در خود جای داده است، می‌تواند مورد استفاده همه کاربران و علاقه‌مندان لینوکس قرار بگیرد. اگر همچنان در حال بررسی اوبونتو و ویژگی‌های آن هستید، به خاطر داشته باشید که یادگیری و اکتشاف، بخش جدایی ناپذیر جنبش نرم‌افزار متن باز هستند. وارد کار شوید و اوبونتو را امتحان کنید، احتمالا خودتان متوجه شوید که چرا اوبونتو به عنوان بازیگری مطرح در صحنه وسیع سیستم‌عامل‌های مدرن قد علم کرده است. وارد دنیای اوبونتو شوید و به جامعه‌ای که به رشد جمعی و توانمندسازی فناورانه باور دارد بپیوندید.