دستورات پایتون و دندانه گذاری — به زبان ساده (+ دانلود فیلم آموزش گام به گام)

پیش از این، در مطلب «زبان برنامه نویسی پایتون (Python) — از صفر تا صد» توضیحاتی پیرامون چیستی «زبان برنامه‌نویسی پایتون» (Python Programming Language)، دلایل محبوبیت این زبان، ویژگی‌ها، مزایا و معایب، کاربردهای پایتون، بازار کار، نسخه‌های مختلف این زبان (۲ و ۳) و چگونگی انتخاب از میان آن‌ها و تفاوت‌های این زبان با دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی ارائه شد. سپس، در مطلبی با عنوان «پایتون برای مبتدیان — به زبان ساده» مباحث مقدماتی پایتون برای افراد مبتدی، شامل روش نصب مقدماتی و اجرای پایتون و همچنین، روش نوشتن برنامه «Hello World!‎» مورد بررسی قرار گرفت. در مطلب «کلیدواژه‌ها و شناساگرها در پایتون — به زبان ساده» نیز به موضوع «کلمات رزرو شده» (Reserved Words)، «کلیدواژه‌ها» (Keywords) و «شناساگرها» (Identifier) پرداخته شد. در این مطلب، دستورات پایتون و دندانه‌گذاری در این زبان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

برای فراگیری دقیق و همراه با جزئیات روش نصب پایتون در سیستم‌عامل‌های گوناگون، مطالعه مطالب زیر توصیه می‌شود.

• نصب پایتون — از صفر تا صد
• نصب پایتون در ویندوز — از صفر تا صد
• نصب پایتون در لینوکس — از صفر تا صد
• نصب پایتون در مک — از صفر تا صد

دستورات پایتون

دستورالعمل‌هایی که مفسر پایتون می‌تواند اجرا کند، «دستور» (Statements) نامیده می‌شوند. برای مثال، a = 1 یک دستور تخصیص است. دستورات while ،for ،if و دیگر موارد، انواع دیگری از دستورات پایتون هستند که بعدا در مطالب جداگانه‌ای پیرامون آن‌ها صحبت خواهد شد.

فیلم آموزش مهم ترین دستورهای زبان پایتون (رایگان) در فرادرس

کلیک کنید

دستورات چند خطی

در پایتون، پایان هر دستور با یک کاراکتر خط جدید مشخص می‌شود. اما می‌توان یک دستور را با استفاده از کاراکتر ادامه خط (\) در چند خط گسترش داد. مثالی از این مورد در آمده آماده است.

a = 1 + 2 + 3 + \
4 + 5 + 6 + \
7 + 8 + 9

آنچه در کد بالا ارائه شده، ادامه یک کد در چند خط به صورت «صریح» (Explicit) است. در پایتون، ادامه دادن خط کد به صورت «ضمنی» (Implicit) درون پرانتز ()، کروشه [] و آکولاد {} انجام می‌شود. برای مثال، می‌توان عبارت چند خطی بالا را به صورت زیر بیان کرد.

a = (1 + 2 + 3 +
4 + 5 + 6 +
7 + 8 + 9)

در اینجا، پرانتزها ( ) خط کد را به صورت ضمنی امتداد می‌دهند. شرایط مشابهی برای [ ] و { } نیز وجود دارد. مثال زیر در این راستا قابل توجه است.

colors = ['red',
'blue',
'green']

همچنین، می‌توان چندین دستور را با استفاده از نقطه ویرگول در یک خط قرار داد. مثالی از این مورد در ادامه آمده است.

a = 1; b = 2; c = 3

دندانه‌گذاری در پایتون

اغلب زبان‌های برنامه‌نویسی مانند C++ ،C و جاوا از آکولاد برای تعریف کردن یک بلوک از کد استفاده می‌کنند. در پایتون، برای انجام این کار، از دندانه‌گذاری (تورفتگی | Indentation) استفاده می‌شود. یک بلوک کد (بدنه یک تابع، حلقه و دیگر موارد) با دندانه‌گذاری آغاز می‌شود و با اولین خط فاقد تورفتگی پایان می‌یابد. میزان تورفتگی به نظر کاربر بستگی دارد، اما باید بین تورفتگی‌های استفاده شده در کد و درون یک بلوک از آن کد، هماهنگی وجود داشته باشد.

فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون + مثال های عملی در Python در فرادرس

کلیک کنید

به طور کلی، استفاده از چهار فضای خالی برای ایجاد تورفتگی، نسبت به استفاده از تب، ترجیح داده می‌شود. شایان توجه است که استفاده از استانداردها و توافق‌های ضمنی موجود در این راستا میان برنامه‌نویس‌های سراسر جهان، به نوشتن کد با خوانایی بالاتر کمک می‌کند. در ادامه، مثالی از دندانه‌گذاری دستورات پایتون آورده شده است.

1for i in range(1,11):
2    print(i)
3    if i == 5:
4        break

استفاده از دندانه‌گذاری دستورات پایتون موجب می‌شود که کد مرتب و شفاف باشد. این امر همچنین موجب می‌شود برنامه‌های پایتون مشابه و سازگار باشند. می‌توان از دندانه‌گذاری دستورات پایتون هنگام امتداد دادن یک خط کد چشم‌پوشی کرد. اما به طور کلی، استفاده از دندانه‌گذاری همیشه خوب است.

فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون Python – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

دندانه‌گذاری موجب افزایش خوانایی کدها می‌شود. برای مثال، دو دستوری که در زیر آورده شده‌اند، هر دو در زبان برنامه‌نویسی پایتون معتبر هستند. اما قطعه کد اول خواناتر و شفاف‌تر است.

نمونه اول:

if True:
print('Hello')
a = 5

نمونه دوم:

if True: print('Hello'); a = 5

دندانه‌گذاری غلط دستورات پایتون موجب بروز خطای IndentationError می‌شود.

اگر نوشته بالا برای شما مفید بوده است، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

• مجموعه آموزش‌های برنامه‌نویسی پایتون Python
• آموزش تکمیلی برنامه‌نویسی پایتون
• مجموعه آموزش‌های داده‌کاوی و یادگیری ماشین
• زبان برنامه‌نویسی پایتون (Python) — از صفر تا صد
• یادگیری علم داده (Data Science) با پایتون — از صفر تا صد
• آموزش پایتون (Python) — مجموعه مقالات جامع وبلاگ فرادرس

^^