مهارت های نرم چیست و چه اهمیتی دارند؟ – آنچه برای پیشرفت باید بدانید

مهارت های نرم به صورت همزمان هم به معنی ویژگی‌های شخصی و هم به معنی مهارت‌های زندگی میان‌فردی است که بر چگونگی کار کردن یک شخص یا تعامل او با دیگران تاثیر می‌گذارند. عبارت مهارت های نرم گستره وسیعی از مهارت‌ها را در بر می‌گیرد که می‌توانند در حوزه‌های گوناگون نظیر کار تیمی، مدیریت زمان، هم‌دردی و سرسختی کارآمد باشند. افراد با کاریزمای بالا بیشترین توانایی را در استفاده از مهارت‌های نرم برای پیش‌برد فعالیت‌های سازمانی دارند.

گزارش آینده مشاغل که از سوی فروم اقتصاد جهانی تهیه شده حکایت از این دارد که تا سال ۲۰۲۵ میلادی، مهارت‌هایی نظیر حل مسائل پیچیده، تفکر انتقادی، تفکر خلاق، مدیریت و هوش عاطفی تبدیل به مهم‌ترین مهارت‌هایی خواهند شد که در فضای کاری به آن‌ها نیاز خواهیم داشت. اهمیت این مهارت های نرم معمولا دست کم گرفته می‌شود و دوره‌های آموزشی بسیار کمتری برای آن‌ها نسبت به مهارت‌های سخت نظیر کدنویسی به چشم می‌خورد. سازمان‌ها ظاهرا انتظار دارند مردم به خودی خود با رفتارهای محیط کار و همینطور اهمیت مهارت‌هایی نظیر ابتکار عمل، ارتباط موثر و گوش سپردن آشنا باشند و در بسیاری از مواقع چنین اتفاقی نمی‌افتد.

مهارت های نرم چیست؟

مهارت های نرم در واقع مشخصه‌هایی فردی هستند که روی بهینگی شما در کار کردن و همینطور تعامل با دیگران تاثیر می‌گذارند. این مهارت‌ها باعث می‌شوند شکل دادن ارتباط با دیگران، ایجاد اعتماد، اتکا‌پذیری و مدیریت تیم‌ها شکلی بسیار آسان‌تر به خود بگیرند. در غایی‌ترین حالت، مهارت های نرم برای موفقیت شما در محیط‌های کاری آینده ضروری هستند و همین موضوع راجع به موفقیت شرکت‌ها و حتی زندگی شخصی شما هم مصداق دارد.

چه کسی از مهارت های نرم استفاده می‌کند؟

برخی حرفه‌ها مانند سرویس‌های مخصوص مصرف‌کنندگان عملا مترادفی برای مهارت های نرم به حساب می‌آیند، اما این‌طور نیست که قشر محدودی را نیازمند کسب چنین دانشی به حساب آوریم و هرکسی می‌تواند فارق از حرفه شغلی خود از کمک مهارت های نرم در کار و زندگی برخوردار شود. هر زمان که شما مشغول تعامل با یک همکار یا مشتری می‌شوید، فرصتی برای استفاده از مهارت های نرم در اختیار دارید تا کار خود را آسان‌تر، بهتر و بهینه‌تر به انجام برسانید. مدیریت زمان، تطبیق یافتن با شرایط تازه و کار کردن بهینه تحت فشار، همگی مهارت های نرمی هستند که هر محیط کاری با هر میزان تجربه میان کارمندان را دگرگون می‌سازند.

چرا مهارت های نرم اهمیت دارند؟

برای به دست آوردن و نگه داشتن یک سمت شغلی، شما معمولا نیازمند به نمایش درآوردن مجموعه‌ای از مهارت‌های فنی خواهید بود. دندان‌پزشکان باید بدانند که چطور می‌توان حفره دندان‌ها را پر کرد. منشی‌ها معمولا باید قادر به تایپ بیش از ۱۰۰ کلمه در هر دقیقه باشند. حسابداران هم باید مدارک و جوازهای لازم برای کار خود را دریافت کرده باشند تا یک سازمان به آن‌ها در رسیدگی به امور مالی اعتماد کند.

اما اگر موضوع فراتر از مهارت‌های فنی باشد، خود شما کدام دندان‌پزشک را انتخاب خواهید کرد؟ آن دندان‌پزشکی که رفتاری خوشایند داشته و با صبوری به سوالات شما پاسخ می‌دهد؟ یا آن دندان‌پزشکی که با شما مثل یک عدد معمولی در لیستی بی‌پایان از شماره‌های اختصاص یافته به وقت ویزیت رفتار می‌کند؟

فیلم آموزش مهارت حل مساله و تصمیم گیری در فرادرس

کلیک کنید

زمانی که وقت ضیغ است، به کدام منشی اتکا می‌کنید؟ آن منشی که مثبت‌اندیش بوده، رفتاری مثبت و بشاش دارد و همیشه برای کمک آماده است، یا آن منشی که از خود کمترین انعطاف‌پذیری را نشان داده و به سختی حاضر به پذیرش اشتباهات خود است؟

به صورت مشابه می‌توان همین مثال را راجع به حسابداران نیز زد. آن کسی که در کار اخلاق‌مدار بوده و به همکاران خود انگیزه می‌دهد به احتمال فراوان از احترام و جایگاه بهتری درون یک سازمان برخوردار است. در تمام این مثال‌ها و دیگر مثال‌های مشابه، مهارت های نرم نقشی کلیدی ایفا می‌کنند.

اگرچه مهارت‌های فنی ممکن است راه شما را به درون یک سازمان باز کنند، مهارت های نرم آن چیزی هستند که در طولانی‌مدت درهای بیشتری را به روی شما خواهند گشود. اخلاق‌مداری شما در محیط کار، رفتار شما، مهارت‌های ارتباطی شما، هوش عاطفی شما و مجموعه‌ای از دیگر رفتارهای فردی، مهم‌ترین مهارت های نرمی هستند که موفقیت طولانی‌مدت در حرفه شغلی را رقم می‌زنند.

با این مهارت‌ها می‌توانید تبدیل به یک رهبر واقعی شوید. در صورتی که مهارت های نرم خوبی داشته باشید، چیزهایی مانند حل مسئله، سرسختی، انگیزه‌بخشی و تیم‌سازی همگی شکلی بسیار آسان‌تر به خود می‌گیرند. آگاهی از اینکه چطور می‌توان با افراد گوناگون کنار آمد -و رفتار و ذهنیتی مثبت به نمایش گذاشت- برای موفقیت حیاتی است.

مشکل اینجاست که اهمیت این مهارت های نرم معمولا دست کم گرفته می‌شود و همانطور که بالاتر هم گفتیم، دوره‌های آموزشی کمتری برای آن‌ها نسبت به مهارت‌های سخت وجود دارد. ضمنا ناگفته نماند که مهارت های نرم در واقع مفهومی جهانی هستند و این یعنی شمار بسیاری از کارگران و کارمندان در سراسر جهان از آن‌ها بی‌بهره مانده‌اند و آموزش‌های لازم را دریافت نکرده‌اند. به همین خاطر بسیار مهم است که تا جای ممکن روی تمرین‌های مهارت های نرم و توسعه فردی تمرکز شود، درست به همان اندازه که وقت و انرژی روی مهارت‌های سخت گذاشته می‌شود.

در ادامه شش دلیل اصلی اهمیت مهارت های نرم در محیط کار را توضیح خواهیم داد:

پیشرفت شغلی و به دست آوردن ترفیع

موسسه iCIMS Hiring Insights در گزارش‌های خود دریافته که «نود و چهار درصد از فعالان حوزه استخدام و نیرویابی باور دارند کارمندی که از مهارت های نرم بهتری برخوردار است، شانس بیشتری برای ترفیع شغلی و به دست آوردن سمت‌های مدیریتی دارد. این قیاس با کارمندانی صورت گرفته که سال‌ها تجربه بیشتر دارند اما نمی‌توانند مهارت های نرم را از خود به نمایش بگذارند. بنابراین اگر بخواهید در شغل خود به پیشرفت قابل توجه دست یابید، توسعه این دست از مهارت‌ها شکلی بسیار حیاتی به خود می‌گیرد، زیرا همین مهارت‌ها هستند که شما را از دیگران چه در مصاحبه‌های شغلی و چه در حین کار متمایز می‌کنند.

فضای کاری مدرن میان‌فردی است

مهارت‌هایی مانند شنوایی فعالانه، همکاری، ایده‌پردازی و برقراری ارتباط موثر با همکاران از ارزش فراوانی در فضای کاری مدرن برخوردار هستند و خواهند بود. مهارت های نرم موثر از ساخت محیط کاری سالم و گروهی که بهره‌وری در آن بالا است اطمینان حاصل می‌کنند و در جهانی که شکلی شدیدا رقابتی به خود گرفته، این‌ها ویژگی‌هایی ضروری برای تقریبا تمام سازمان‌ها و شرکت‌ها هستند.

مشتریان مهارت‌های نرم را طلب می‌کنند

این روزها مشتریان گزینه‌هایی زیادی پیش روی خود دارند و یک محصول یا سرویس را می‌توانند از شرکت‌های گوناگون دریافت کرده و سپس تجربه‌ای که به دست آورده‌اند را از طریق موبایل‌های هوشمند و اینترنت با دیگران به اشتراک بگذارند. برای چنین مشتریانی، سهولت خرید و قیمت‌گذاری‌هایی که در پایین‌ترین حد ممکن قرار دارند از بیشترین اهمیت برخوردار بوده و معمولا تاثیری شگرف روی تصمیم‌گیری آن‌ها راجع به استفاده از خدمات یک کسب‌وکار خاص می‌گذارد. بنابراین توانایی برقراری ارتباط با مشتریان در سطح کاملا انسانی، فاکتوری حیاتی در موفقیت هر سازمان و شرکتی خواهد بود.

محیط‌های کاری آینده متکی بر مهارت های نرم خواهند بود

اتوماسیون و هوش مصنوعی باعث می‌شوند در گذر زمان گستره وسیع‌تری از مشاغل متکی بر مهارت های نرم باشند. پیشرفت‌های تکنولوژی باعث شده شمار وظایفی که نیازمند مهارت‌های سخت هستند کاهش بیابد و بنابراین مهارت‌های نرم یک وجه تمایز کلیدی در محیط‌های کاری خواهند بود. پژوهشی که از سوی سازمان اقتصادی Deloitte صورت گرفته پیش‌بینی می‌کند «مشاغلی که شدیدا بر مهارت های نرم وابسته هستند تا سال ۲۰۳۰ میلادی به دو سوم از تمام مشاغل تبدیل خواهند شد».

همینطور که هزینه تولید ربات‌ها کاهش می‌یابد و عملکرد هوش مصنوعی هم بهبود، مشاغلی مانند کارگران خط تولید به صورت کاملا اتوماتیک پیگیری خواهند شد. مهارت‌های سنتی مانند کار تیمی، برقراری ارتباط و تفکر انتقادی اهمیتی بیشتر از همیشه خواهند یافت.

اتوماسیون مهارت های نرم دشوار است

نکته‌ای که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم در اینجا ادامه می‌یابد: مهارت‌هایی مانند هوش عاطفی را به سختی می‌توان اتومات کرد و به این زودی‌ها به تکنولوژی لازم برای چنین کاری دست پیدا نمی‌کنیم. این یعنی انتظار می‌رود مشاغل متکی بر مهارت های نرم در آینده نزدیک خواستنی‌تر شوند. البته که کسب و آموزش مهارت‌های نرم دشوار است و همین موضوع راجع به پایش مهارت‌های آموخته شده هم مصداق دارد. کمپانی‌هایی مانند VirtualSpeech سعی دارند با استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی به بهبود مهارت های نرم کارمندان خود بپردازند.

تقاضای فراوان برای مهارت های نرم میان کارفرمایان

افرادی که مهارت های نرم از خود به نمایش می‌گذارند بیشتر از همیشه میان کارفرمایان و برای نیروی کاری متقاضی دارند. بنابر مقاله سال ۲۰۱۷ یکی از دانشجویان هاروارد راجع به اهمیت مهارت‌های اجتماعی در بازار کار، مشاغلی که خواستار سطح بالایی از تعاملات اجتماعی هستند تقریبا ۱۲ درصد از نظر سهم نیروی کاری ایالات متحده رشد داشته‌اند.

مهارت های نرم محبوب میان کارفرمایان

در یک نظرسنجی تازه، از ۱۰۰۰ مدیر جذب نیرو خواسته شده که مهم‌ترین مشخصه‌های موجود در بهترین کارمندان شرکت خود را لیست کنند. ۵ مشخصه‌ای که بیشترین دفعات به آن‌ها اشاره شده به شرح زیر است:

• حل مسئله
• مهارت‌های برقراری ارتباط موثر
• خودمحوری
• انگیزه
• تطبیق‌پذیری/انعطاف‌پذیری

سایر مهارت‌هایی که برای این مدیران اهمیت دارند:

• کار تیمی
• اتکاپذیری
• تطبیق‌پذیری
• حل منازعه
• سرسختی
• رهبری
• پژوهش
• خلاقیت
• مذاکره
• اخلاق کاری
• وجدان کاری

مهارت های نرم چه کمکی به کسب‌وکارها می‌کنند؟

مهارت های نرم را می‌توان در تمام صنایع به کار گرفت و مهارت‌های ارتباطی موثر هم در هر شغلی به کار می‌آیند، چه پرستار باشید، چه آرایشگر و چه مکانیک. توسعه هر شکلی از مهارت نرم می‌تواند مزایای خاص خود را به همراه آورد. به عنوان مثال با بهبود مهارت‌های ارتباطی می‌توانید به کارمندان خود کمک کنید به شکلی موثرتر تعامل داشته باشند و با مدیریت زمان هم می‌توان بهره‌وری را بالا برد.

مزایای کلی بهره‌گیری کارمندان یک شرکت از مهارت‌های نرم به شرح زیر است:

بهره‌وری افزایش یافته - در صورتی که بهینگی کارمندان در رسیدگی به وظایف و پایبندی به مسئولیت‌ها افزایش یابد، شرکت یا سازمان به دستیابی به اهداف خود نزدیک‌تر می‌شود.

کار تیمی بهبودیافته - برای اینکه یک کسب‌وکار در موثرترین حالت خود عمل کند، افراد حاضر در آن باید به خوبی با یکدیگر همکاری کنند تا به اهداف یکسان دست یابند. کیفیت کار زمانی بهبود می‌یابد که مردم از نقاط قوت فردی و مهارت‌های منحصر به فرد خود به صورت مشترک و تجمیع شده استفاده می‌کنند.

نرخ حفظ بهبودیافته - مردم می‌خواهند در شرکتی مشغول به کار شوند که روی توسعه شغلی کارمندان خود سرمایه‌گذاری می‌کند. در واقع ۶۴ درصد از کارمندان بریتانیایی می‌گویند اگر پیشنهادی از شرکتی دیگر دریافت کنند که فرصت‌های یادگیری بیشتر دارد، شرکت خود را عوض خواهند کرد. علاوه بر این، هزینه‌های استخدام و پرورش نیرو با بهبود نرخ حفظ کارمندان کاهش می‌یابد.

رضایت بهبودیافته کارمندان - سرمایه‌گذاری روی کارمندان نشان می‌دهد که برای آن‌ها ارزش قائل هستید. حس تجلیل شدن از کار و داشتن چشم‌اندازی مثبت باعث می‌شود کارمند رضایت بیشتری از کار به دست آورد.

رهبری بهبودیافته - مهارت‌های نرم کارمندان را برای سمت‌های مدیریتی آمده می‌کنند، در چنین سمت‌هایی همواره نیاز به شنوایی فعالانه، همدردی و چیزهایی از این دست حس می‌شود. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که ۵۰ درصد از کارمندان به خاطر مدیریت ضعیف از سمت شغلی خود کناره می‌گیرند.

جذب مشتریان تازه - اگر مشتریان از سرویس‌ها و محصولات شرکت شما راضی باشند، به احتمال بیشتری خدمات شما را به دیگران نیز توصیه خواهند کرد. این یعنی کسب‌وکار شما با فرصت‌های تجاری تازه روبه‌رو می‌شود.

ارتباط سازنده‌تر در محیط کار - هرچه ارتباط موثر میان نیروها افزایش یابد، ریسک اعوجاج در پیام‌هایی که شرکت می‌خواهد به کارمندان و مشتریان بدهد کاهش می‌یابد. به این ترتیب شرکت مورد نظر به شکلی روان‌تر به عملیات‌های خود ادامه خواهد داد.

• مطلب پیشنهادی برای مطالعه: کمال گرایی چیست و چطور درمان می شود؟ – به زبان ساده
  

آیا نیاز به بهبود مهارت های نرم خود دارید؟

بسیاری از افراد در استفاده از برخی مهارت های نرم بسیار توانمند ظاهر می‌شوند و سایرین نه‌چندان. برای مثال یک نفر ممکن است سخنران بسیار خوبی باشد و بتواند اتاقی پر از آدم‌های گوناگون را تحت تاثیر سخنان خود قرار دهد، اما در عین حال نتواند در یک رویداد شبکه‌سازی شلوغ با انسان‌ها تعامل کند.

به شکلی بسیار رایج، مردم را یا اهمیت مهارت های نرم را دست کم می‌گیرند یا مهارت‌های خود را بیش از حد خوب تصور می‌کنند. با توسعه مهارت های نرم و توانمندی هرچه بیشتر در آن‌ها می‌توان چنین سناریوهایی را دگرگون کرد و بهبود بخشید:

• کسب‌وکار شما نرخ حفظ مشتری پایینی در قیاس با دیگر بازیگران همان حوزه دارد
• شما به صورت مداوم دیر به جلسات می‌رسید و به سختی به ددلاین‌ها پایبند باقی می‌مانید
• شما قادر به گسترش دادن شبکه حرفه‌ای خود نیستید یا اصلا از فرصت‌های شبکه‌سازی دوری می‌کنید
• شما می‌توانید با مشتری دلخواه خود ملاقات داشته باشید، اما به ندرت وارد فاز بعدی کار یا عقد قرارداد می‌شوید

فیلم مجموعه آموزش توسعه مهارت فردی – جامع و کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

آیا رد پای مهارت های نرم در شرکت شما به چشم می‌خورد؟

وقتی نیروی کاری شما مهارت‌های فنی فراوان دارد اما در غیبت مهارت های نرم به کار خود ادامه می‌دهد در واقع با اختلاف مهارتی روبه‌رو هستید. مهارت های نرم در واقع مکمل مهارت‌های سخت هستند و به سازمان کمک می‌کنند تا بیشترین بهره را از تخصص فنی ببرد.

• اگر در جذب مشتری خیلی خوب هستید اما در حفظ آن‌ها نه‌چندان، به احتمال فراوان در شرکت اختلاف مهارتی دارید
• اگر به دفعات نیرو از دست می‌دهید و مجبور به حفظ نیروهای قبلی می‌شوید، به احتمال فراوان در شرکت اختلاف مهارتی دارید
• وقتی چندین مدیر دارید اما خبری از هیچ رهبر واقعی نیست، به طور یقین اختلاف مهارتی دارید

در واقع هر زمان که نتوانستید با بهبود سطح دانش، تجربه و بهره‌وری در تیم خود به نتایجی بهتر برسید، باید تمرکز خود را روی سنجش سطح مهارت‌های ارتباطی و میان‌فردی درون سازمان بگذارید.

فضای کاری مدرن تغییر کرده و نمی‌توان داینامیک میان‌فردی را نادیده گرفت. کارهایی مانند گوش سپردن به دیگران، ارائه ایده‌های تازه، برطرف‌سازی اختلافات و فراهم آوردن بستری باز و صادقانه برای محیط کار، همه و همه به دانش شما راجع به چگونگی ساخت ارتباط میان افراد گوناگون و حفظ آن ارتباط بازمی‌گردد. منظورمان از آن دست ارتباطاتی است که به مردم اجازه می‌دهد به صورت تمام‌عیار در پروژه‌های تیمی مشارکت کنند، از کار دیگران تجلیل کنند و به پشتیبانی از پروژه‌ها بپردازند.

هرچه چنین خصیصه‌هایی را بیشتر پیرامون خود مشاهده کنید، مهارت‌های نرم کارمندان درون سازمان یا کسب‌وکار بیشتر است. تمامی این موارد تاثیری شگرف روی رفتارهای مردم به هنگام تعامل با مشتریان، همکاران، سوپروایزرها و حتی سهام‌داران می‌گذارند. هرچه رفتار شخص مثبت‌تر باشد، قادر به برقراری ارتباطات بهتری خواهد بود. تیم‌های بزرگ این‌گونه به بهره‌وری حداکثری دست پیدا می‌کنند، هر شخص حاضر در تیم جزئی مهم در شکل دادن به چشم‌انداز و استراتژی‌های سازمان است.

سخن پایانی راجع به مهارت های نرم

مهارت‌های نرم با گذشت هر روز جایگاهی شبیه‌تر به مهارت‌های سخت در میان نیروهای کاری می‌یابند. به این ترتیب، دانش‌آموختگی در مهارت‌های سخت دیگر کافی نیست و نیاز به مهارت‌های ارتباط‌سازی و میان‌فردی نیز احساس می‌شود تا کارمندان بتوانند به شکلی موثر و بهینه به برقراری ارتباط و همکاری بپردازند. همینطور که سازمان‌ها به دنبال راهکارهای معنادار برای بهینه و رقابتی باقی ماندن می‌گردند، این مهارت‌های انسانی حیاتی‌تر از همیشه خواهند شد. کار تیمی، رهبری و ارتباط از اصلی‌ترین مهارت های نرمی هستند که باید توسعه یابند.