فرادرسچهره نگاری آنلاین — معرفی اپلیکیشن‌ها و ابزارهای آنلاین چهره‌نگاری
چهره نگاری به فرایند بازنمایی گرافیکی چهره یک فرد بر اساس خاطرات یک یا چند شاهد عینی گفته می‌شود. چهره نگاری به طور عمده از سوی پلیس به منظور پیگیری تحقیقات در پرونده‌های مهم جنایی انجام می‌یابد. این تصاویر بازسازی‌شده از افراد تحت تعقیب به منظور شناسایی فرد در رسانه‌های عمومی منتشر می‌شوند. در این مطلب با کلیات مفهوم چهره نگاری و همچنین برخی ابزارهای چهره نگاری آنلاین آشنا خواهیم شد.
روش‌های مختلف چهره نگاری
در زمان‌های سابق کار چهره نگاری توسط هنرمندان کارآزموده و از طریق رسم و یا نقاشی کردن جزییات چهره بر اساس توصیف‌های شاهدان عینی انجام می‌یافت. متعاقباً فناوری‌هایی ابداع شد که اجازه می‌داد کار چهره نگاری از سوی افراد با قریحه هنری کمتر نیز اجرا شود. در این روش قالب‌های قابل جابجایی اجزای مختلف چهره در کنار هم قرار می‌گرفتند.
یکی از نخستین نمونه‌ها از چنین سیستم مکانیکی Identikit نام داشت که در سال 1959 در ایالات متحده معرفی شد. این ابزار از نگاره‌های اجزای چهره روی برگه‌های پلاستیکی شفاف تشکیل یافته بود که می‌توانستند روی هم قرار گیرند و یک تصویر ترکیبی کلی از چهره فرد مورد نظر ایجاد کنند. در سال 1970 میلادی یک سیستم دیگر به نام Photofit در بریتانیا معرفی شد که هدف آن ایجاد واقع‌گرایی بیشتر از طریق بهره‌گیری از تصاویر واقعی چهره افراد بود.
در طی دهه‌های بعد و با ظهور فناوری ماشین‌های محاسباتی، چند سیستم چهره نگاری آنلاین و مبتنی بر رایانه معرفی شدند که از میان آن‌ها نرم‌افزار «سیستم طراحی چهره SketchCop FACETTE»، Identi-Kit 2000، FACES، E-FIT و PortraitPad معروف‌تر هستند. در ایالات متحده FBI همچنان از روش ترسیم دستی به عنوان روش ترجیحی برای چهره نگاری استفاده میکند. با این حال پلیس بسیاری از کشورها از سیستم‌های نرم‌افزاری به این منظور بهره می‌گیرند، چون دسترسی به افراد هنرمند برای ترسیم چهره همواره امری مقدور و میسر نیست.
سیستم‌های تکاملی
تا همین اواخر غالب سیستم‌های چهره نگاری که از سوی نیروهای پلیس استفاده می‌شدند صرفاً مبتنی بر روش بازسازی جزء به جزء بودند که در آن اجزای مختلف چهره یعنی چشم‌ها، گوش، بینی، ابرو و غیره یک به یک از یک پایگاه داده بزرگ انتخاب می‌شدند و سپس به شیوه الکترونیکی روی هم قرار می‌گرفتند تا یک تصویر ترکیبی از چهره مورد نظر ایجاد شود. این سیستم‌ها غالباً به نام سیستم‌های مبتنی بر اجزای چهره شناخته می‌شوند چون طرز کار آن‌ها بر مبنای انتخاب یک به یک اجزای چهره است. با این حال پس از مدت‌ها کار تحقیقاتی و پژوهشی که در دانشگاه‌های بریتانیا اجرا شد، برخی سیستم‌ها بر مبنای مفاهیم متفاوت ابداع شدند که هم اکنون به طور گسترده از سوی نیروهای پلیس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این سیستم‌ها به طور کلی به نام سیستم‌های کل‌نگر یا سراسری شناخته می‌شوند و هدف اساسی آن‌ها ایجاد شباهت با چهره متهم بر اساس «سازوکار تکاملی» (evolutionary mechanism) است که در آن پاسخ شاهد به گروهی از چهره‌ها (و نه صرفاً عوارض چهره) به تدریج منجر به ایجاد یک تصویر با دقت فزاینده می‌شود. سه مورد از این سیستم‌ها از طریق پژوهش‌های مختلف به دست آمده‌اند. سیستم EFIT-V از دانشگاه کنت، EvoFIT از دانشگاه استرلینگ، دانشگاه لنکشایر مرکزی و دانشگاه وینچستر و ID از دانشگاه کیپ‌تاون در آفریقای جنوبی به دست آمده است. GFE یک سیستم چهره نگاری تکاملی آزمایشی است که به جای عوارض چهره از گرادیان‌های تصویر برای بازنمایی چهره‌ها استفاده میکند که به نظر می‌رسد نتایج بهتری در اختیار ما قرار می‌دهد.
معرفی برخی ابزارهای چهره نگاری آنلاین
در این بخش برخی از ابزارهای چهره نگاری که امروزه در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
PortraitPad
این ابزار چهره نگاری آنلاین (+) از سوی آقای علی دانشمندی طراحی شده است. این ابزار تقریباً عوارض چهره مربوط به همه نژاد‌ها را در خود جای داده است و به سادگی با استفاده از یک مجموعه جلوه‌ها، تصویر به دست آمده را به یک نقاشی رسم شده با دست تبدیل میکند. PortraitPad رابط کاربری آسانی دارد و به هر کس با هر سطحی از استعداد کمک میکند که مانند یک هنرمند که برای چهره نگاری با پلیس همکاری میکند، عمل نماید.
Police Mobile Tool N1
این یک اپلیکیشن موبایل (+) است که امکان چهره نگاری را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. شما با صرف اندکی زمان و امتحان کردن اجزای مختلف چهره و ترکیب کردن آن‌ها می‌توانید تصویر چهره خود یا دوستانتان را بازسازی کنید و به این ترتیب از کارکرد سرگرم‌کننده آن بهره‌مند شوید.
FACES
نرم‌افزار FACES (+) یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌ترین ابزارهای چهره نگاری آنلاین محسوب می‌شود که از سوی نهادهای حقوقی و پلیسی مختلف برای بازسازی چهره افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار نسخه‌های مختلف دارد که بسته به کاربرد‌های مختلف می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
از قابلیت‌های مهم نرم‌افزار Faces این است که استفاده آسانی دارد و برای بهره‌گیری از آن نیاز به داشتن دانش تخصصی و یا مهارت ترسیم بالا وجود ندارد. این نرم‌افزار مجهز به یک پایگاه داده گسترده است که عوارض مختلف چهره افراد واقعی در آن ذخیره شده است و با ترکیب این عوارض مختلف می‌توانید چهره مورد نظر خود را بازسازی کنید.
SketchCop
SketchCop (+) نیز یکی دیگر از نرم‌افزارهای مهم چهره نگاری آنلاین محسوب می‌شود. طرز کار این نرم‌افزار نیز همانند دیگر نرم‌افزارهای چهره نگاری است و به یک پایگاه داده گسترده از اجزای چهره مجهز است که با چیدمان دقیق و صحیح آن‌ها در کنار هم می‌توانید یک چهره نهایی بسازید.
سخن پایانی
با این که به صورت کلاسیک ابزارهای چهره نگاری، برای شناسایی افراد مظنون به ارتکاب جرم به کار می‌روند، اما بهره‌گیری چهره نگاری به این موارد محدودی نمی‌شود و در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارد. در این مطلب با مفهوم و تاریخچه چهره نگاری آشنا شدیم و برخی ابزارهای چهره نگاری را معرفی کردیم.
