لیکویید شدن چیست؟ — لیکوئید در ارز دیجیتال به زبان ساده

بازار مالی محلی برای کسب سود توسط همه سرمایه‌گذارن نیست و کسب سود توسط یک نفر در بازار، نشان‌دهنده ضرر یک معامله‌گر دیگر است. معامله در بازار ارز دیجیتال نیز همانند سایر بازارها با سود و ضرر همراه است و در این میان ریسک بیشتر به معنی سود یا ضرر بیشتر است. یکی از اصطلاحاتی که ضرردیدگان بازار رمزارزها زیاد از آن استفاده می‌کنند عبارت لیکویید شدن ارز دیجیتال است. اگرچه پاسخ سوال لیکوئید چیست با جواب سوال لیکویید شدن چیست متفاوت است اما در این مقاله هر دو مفهوم را بررسی می‌کنیم و ارتباط بین ترید مارجین و فیوچرز را با لیکویید شدن توضیح می‌دهیم.

لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست ؟

«لیکویید شدن» (Liquidation) یا «مارجین کال» (Margin Call) به فرآیند از دست دادن تمامی سرمایه درگیر تریدرها در یک حساب «مارجین» (Margin)‌ یا «فیوچرز» (Futures) گفته می‌شود. این اتفاق بدترین اتفاقی است که برای یک تریدر می‌تواند رخ بدهد و به همین دلیل آشنایی با دلایل رخ دادن و نحوه جلوگیری از آن مهم است. معمولا از مارجین کال در بازار فارکس و از لیکوئید شدن در بازار ارز دیجیتال استفاده می‌شود و به طور کلی این دو مفهوم تفاوتی با هم ندارند.

فیلم آموزش مدیریت حرفه ای ترید در بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

نکته مهم در ارتباط با واژه لیکویید این است که علاوه بر مفهوم لیکویید شدن این واژه به معنای «نقدشوندگی» (Liquidity) هم هست. بسیاری از کاربران این دو مفهوم را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. به طور کلی می‌توان گفت لیکویید بودن یک رمز ارز دیجیتال یک واژه مثبت است و منظور این است که افراد زیادی در لحظه تمایل به معامله آن ارز دارند. هر چه یک ارز لیکوییدتر باشد نشان از ارزش بالای آن میان مردم و سرمایه‌گذاران است. مفهوم لیکویید بودن علاوه بر رمزارزها برای صرافی‌های ارز دیجیتال نیز قابل استفاده است. صرافی که میزان نقدینگی در آن بالا باشد به کاربران این اطمینان را می‌دهد که در قیمت لحظه‌ای قادر به خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال خود هستند.

با توجه به تعریف‌های بالا، مشخص شد که لیکویید بودن یک ارز با لیکوئید شدن ارز دیجیتال متفاوت است و ارتباطی میان این دو مفهوم وجود ندارد. در ادامه برای این که پاسخ به سوال لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست کامل باشد ابتدا ارتباط بین معاملات مارجین و فیوچرز با لیکویید شدن را توضیح می‌دهیم سپس به بررسی فرآیند آن خواهیم پرداخت.

ارتباط معاملات مارجین با لیکویید شدن چیست ؟

«معامله مارجین» (Margin Trading) به معامله‌ای گفته می‌شود که در آن کاربر می‌تواند با پول بیشتری نسبت به کل دارایی خود وارد معامله شود. سرمایه اضافی مورد نیاز برای این کار توسط صرافی‌ها تامین می‌شود و صرافی در ازای پرداخت وام، مبلغی را به عنوان کارمزد معامله دریافت می‌کند. در این نوع از معاملات کاربران می‌توانند چندین برابر مبلغ سرمایه خود از صرافی وام بگیرند اما تنها تا زمانی می‌توانند از این پول استفاده کنند که ضرر معامله آن‌ها بیشتر از کل دارایی آن‌ها نباشد.

فیلم آموزش نوسان گیری در ارزهای دیجیتال و رمز ارزها در فرادرس

کلیک کنید

برای درک بهتر این مفهوم یک مثال می‌زنیم. فرض کنید یک معامله‌گر ۱۰۰۰ دلار سرمایه اولیه دارد و با استفاده از معاملات مارجین می‌خواهد وارد یک موقعیت خرید ۳۰۰۰ دلاری بشود. در این حالت گفته می‌شود که اهرم استفاده شده کاربر ۳ است و تریدر با سه برابر مبلغ کل دارایی خود وارد معامله شده است. در این حالت صرافی ۲۰۰۰ دلار به سرمایه ۱۰۰۰ دلاری حساب مارجین تریدر اضافه می‌کند تا او بتواند موقعیت خرید خود را به سرانجام برساند. با فرض این که کارمزد صرافی در همان ابتدا توسط معامله‌گر پرداخت شده است میزان پولی که کاربر می‌تواند در این معامله ضرر کند برابر یک سوم ارزش کل معامله است.

بنابراین در صورتی که قیمت ارز خریداری شده تا ۳۴ درصد کاهش یابد در این صورت کل دارایی ۱۰۰۰ دلاری معامله‌گر از بین می‌رود و تنها سرمایه صرافی باقی می‌ماند. صرافی‌ها معمولا قبل از رسیدن به این مرحله بحرانی، به معامله‌گران پیشنهاد می‌دهند که با اضافه کردن سرمایه به حساب خود ریسک معامله را پایین بیاورند. در صورتی که معامله‌گر این کار را انجام ندهد با رسیدن به حد آستانه معامله، به صورت خودکار بسته می‌شود و صرافی پول خود را به همراه کارمزد دریافت می‌کند در حالی که دارایی کل معامله‌گر از بین می‌رود. توجه داشته باشید که امکان خارج کردن پول وام‌گرفته شده از حساب مارجین وجود ندارد.

فیلم آموزش مدیریت حرفه ای ترید در بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

ارتباط معاملات فیوچرز با لیکویید شدن چیست ؟

«معامله فیوچرز» (Futures Trading) بسیار شبیه به معامله مارجین است و معامله‌گران در این نوع از معاملات نیز با قرض گرفتن از صرافی می‌توانند بیش از مقدار سرمایه خود وارد معامله شوند. در بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال اهرم مورد استفاده برای معاملات فیوچرز بسیار بیشتر از معاملات مارجین است و کاربران می‌توانند با اهرم‌های ۵۰ و ۱۰۰ وارد معاملات شوند. همین مساله، ریسک بالای معاملات فیوچرز حتی نسبت به معاملات مارجین که خود نیر ریسک بالایی دارند را نشان می‌دهد.

فیلم آموزش مدیریت حرفه ای ترید در بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

در کنار شباهت‌های گفته شده، تفاوت‌های اساسی بین معامله مارجین و فیوچرز در بازار کریپتو وجود دارد. در معاملات مارجین معامله‌گران دارایی رمزارز دیجیتال را به عنوان ابزار معامله خرید و فروش می‌کنند و در صورت خروج از معامله، باقی‌مانده سرمایه آن‌ها به شکل دارایی دیجیتال مورد معامله موجود است و کاربر می‌تواند آن را به حساب اسپات خود منتقل کند. در مقابل تریدرها در معاملات فیوچرز به جای معامله دارایی، قراردادهای مبتنی بر تغییر قیمت دارایی را معامله می‌کنند.

بنابراین زمانی که شما با اهرم ۳ وارد معامله خرید بیت کوین به صورت مارجین می‌شوید در واقع به اندازه کل دارایی به علاوه مارجین بیت کوین خریداری کرده‌اید اما همین معامله به صورت فیوچرز تنها به صورت قراردادی است که بر روی قیمت بیت کوین بسته شده است و شما سرمایه‌ای به صورت بیت کوین ندارید و سود و ضرر شما به صورت دلاری با تغییر قیمت بیت کوین محاسبه می‌شود.

معمولا معاملات فیوچرز به معاملاتی گفته می‌شود که در آن کاربران بر روی قیمت یک دارایی در یک زمان خاص در آینده شرط می‌بندند اما نوع دیگری از معاملا فیوچرز به نام «Perpetual» وجود دارد که در آن، قرارداد بسته شده تاریخ انقضای مشخصی ندارد و کاربر تا هر زمانی که لیکویید نشده است می‌تواند معامله را به پایان برساند. معمولا تریدرها از نوع پرپچوال برای انجام معاملات فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند.

علت لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست ؟

لیکویید شدن ارز دیجیتال زمانی اتفاق می‌افتد معامله‌گران از اهرم در معاملات مارجین و فیوچرز استفاده می‌کنند. استفاده از اهرم به معنی افزایش ریسک معاملات است. هر چقدر مقدار اهرم بیشتر باشد، ریسک معامله نیز بیشتر خواهد بود. در معاملات اهرمی کاربران با گرفتن وام از صرافی‌ها دامنه نوسان معامله خود را محدود می‌کنند و همین مساله منجر به لیکویید شدن آن‌ها می شود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

معامله‌گرانی که به صورت «اسپات» (Spot) وارد معامله می‌شوند به هیچ عنوان دچار ضرر و زیان حاصل از لیکویید شدن ارز دیجیتال نمی‌شوند. معامله اسپات به معامله‌ای گفته می‌شود که به صورت آنی و بدون استفاده از اهرم انجام می‌شود. در این معامله کاربر با پرداخت قیمت لحظه‌ای توکن ارز دیجیتال، مقدار مشخص شده را از فروشنده دریافت می‌کند. مالکیت این دارایی با خود کاربر است و ارزش آن با تغییر قیمت بالا و پایین می‌شود اما مقدار آن همواره ثابت است.

استفاده از اهرم به خودی خود بد نیست و می‌تواند در شرایط مناسب باعث سود معامله‌گران شود. به عنوان مثال، اگر شما با ۱۰۰۰ دلار سرمایه اولیه و اهرم ۵ وارد یک معامله خرید ارز دیجیتال شوید و قیمت توکن خریداری شده ۱۰ درصد رشد کند در اینصورت، سود کل معامله برابر با ۵۰۰ دلار (ده درصد ارزش کل معامله) خواهد بود. شما با خروج از معامله و تسویه وام گرفته شده، ۱۵۰۰ دلار (با فرض ناچیز بودن هزینه کارمزد صرافی) خواهید داشت که رشد پنجاه درصدی سرمایه اولیه را نشان می‌دهد. بنابراین استفاده از اهرم و معاملات مارجین و فیوچرز شمشیر دو لبه است که می‌تواند باعث لیکویید شدن ارز دیجیتال یا کسب سود بالا برای معامله‌گران شود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

روش جلوگیری از لیکویید شدن چیست ؟

همانطور که در بخش لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست گفته شد، لیکویید شدن احتمالا بدترین اتفاقی است که برای یک تریدر اتفاق می‌افتد. بسیاری از افراد سرمایه کل زندگی خود را در یک معامله اهرمی از دست داده‌اند و این مساله جدیت این موضوع را نشان می‌‌دهد. در این بخش می‌خواهیم به چند نکته مهم برای جلوگیری از لیکویید شدن ارز دیجیتال اشاره کنیم که برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال بسیاری لازم و ضروری هستتند.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

معاملات اسپات انجام دهید

تا زمانی که از استراتژی معاملاتی یا روند معاملاتی خود مطمئن نیستید، بهترین روش برای انجام معامله در بازار ارزهای دیجیتال برای شما، معامله اسپات است. ممکن است کسب سود زیاد با استفاده از معاملات مارجین و فیوچرز برای شما جذاب باشد اما توجه داشته باشید که این فقط یک روی سکه است و روی دیگر سکه، از دست دادن کل سرمایه معاملاتی است. اصل اول در بازارهای مالی حفظ سرمایه است که در معاملات فیوچرز و مارجین این کار بسیار سخت‌تر از معاملات اسپات است. بار روانی حاصل از معاملات مارجین و فیوچرز نیز بسیار بالا است و همین موضوع نیز می‌تواند یکی از دلایل عدم موفقیت و حضور دائمی شما در بازار باشد.

دانش و تجربه خود را افزایش دهید

بازار ارزهای دیجیتال بازار پرنوسان و پرریسکی است و فعالیت در آن نیازمند دانش و تجربه بالا است. برای درک درست از وضعیت بازار نیاز است که شما حتما با تحلیل تکنیکال و روش‌های مختلف آن در کنار تحلیل بنیادی و اثرات اخبار بر قیمت آشنا باشید. بخشی از این اطلاعات با آموزش ارز دیجیتال رفع می‌شود اما برای افزایش میزان ریسک‌پذیری نیاز به سطح بالاتری از اطمینان است که آن هم در اثر تجربه به دست می‌آید.

شما باید نمودار قیمتی ارزهای مختلف را بارها و بارها دیده باشید تا بتوانید به صورت شهودی نیز از وضعیت بازار آگاه شوید. استراتژی معاملاتی شما باید کاملا مشخص باشد و حتما قبل از ورود به معاملات، آن را به صورت آزمایشی در گذشته نمودار بررسی کرده باشید. تمامی این فعالیت‌ها نیاز به زمان دارند و باید دقت کنید که فعالیت در بازارهای مالی همانند هر کار دیگری نیاز به صبر و حوصله فراوان دارد و بدون توجه به این نکته لیکویید شدن نزدیک خواهد بود.

از اهرم‌های پایین استفاده کنید

اگر فکر می‌کنید سطح دانش و تجربه شما به قدری است که می‌توانید وارد معاملات اهرمی بشوید این کار را با استفاده از اهرم‌های پایین انجام دهید. معمولا از اهرم ۱ تا ۵ را به عنوان اهرم با ریسک متوسط در نظر می‌گیرند بنابراین توصیه می‌شود از اهرم‌های بالای ۵ به هیچ عنوان استفاده نکنید. در اهرم‌های بالا کمترین نوسان قیمت، منجر به لیکویید شدن موقعیت معاملاتی شما می‌شود و این بیشترین سود را نصیب صرافی‌ها و بازیگرهای بزرگ می‌کند.

اطلاعات انواع معاملات صرافی خود را با دقت بخوانید

اگرچه معاملات فیوچرز و مارجین تقریبا در بیشتر صرافی‌های بزرگ ارز دیجیتال وجود دارد اما شرایط انجام معاملات در آن‌ها ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال کارمزد دریافت وام و نحوه لیکویید شدن حساب می‌تواند در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد و عدم کسب اطلاعات در این زمینه می‌تواند زمینه‌ساز لیکویید شدن حساب شما شود.

مدیریت سرمایه

مهم‌ترین کاری که برای کنترل ریسک معاملات می‌توان انجام داد استفاده از تکنیک‌های مدیریت سرمایه است. استفاده از این تکنیک‌ها با داشتن یک استراتژی معاملاتی متوسط می‌تواند منجر به کسب سود مناسب شود. در این مورد چند مساله مهم و حیاتی وجود دارد که باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها داشته باشید.

• نسبت حد سود به حد ضرر معامله شما باید بیشتر از یک باشد.
• میزان برد استراتژی معاملاتی شما باید بیشتر از ۵۰ درصد باشد.
• میزان پول درگیر شده در یک معامله نباید بیشتر از میزان قبلی تعیین شده باشد. معمولا این میزان بین ۱ تا ۴ درصد نوسان می‌کند. این به این معنی است که شما حتی اگر در یک معامله لیکویید شوید میزان سرمایه‌ای که از دست می‌دهید نباید بیش از ۴ درصد کل سرمایه شما باشد.

در صورت رعایت این سه ویژگی و پایبند بودن به استراتژی طراحی شده، شما تبدیل به یک تریدر حرفه‌ای با سوددهی مناسب ماهانه خواهید شد و لیکویید شدن در یک معامله تاثیر زیادی بر روی کل حساب معاملاتی شما نخواهد داشت.

فیلم آموزش مدیریت حرفه ای ترید در بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

کنترل احساسات و هیجانات

نوسان قیمت در بازار ارزهای دیجیتال و حرف‌های ضد و نقیض افراد مختلف، احساسات معامله‌گران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مساله در زمان‌ استفاده از اهرم‌های بالا بیشتر از حالت عادی است. بخشی از این احساسات در اثر تجربه و دیدن بالا و پایین‌های زیاد در بازار کنترل می شوند اما اصلی‌ترین راه غلبه بر این احساسات پایبند بودن به استراتژی معاملاتی است. اگرچه هیچ استراتژی به صورت صد در صد سودده نیست اما پایبند بودن به یک استراتژی با نرخ برد بالای ۵۰ درصد به شما کمک می‌کند در بلند مدت سودده باشید و از انجام فعالیت‌های احساسی در میانه راه مثل تغییر حد سود و حد ضرر جلوگیری کنید.

معامله اهرمی باز نداشته باشید

لیکویید شدن ارز دیجیتال در چند ثانیه رخ می‌دهد. نوسانات ارزهای دیجیتال بالا است و همین مساله ممکن است باعث لیکویید شدن دارایی‌های شما شود. بنابراین، بهتر است معاملات اهرمی را مدیریت کنید و حتما در حین باز بودن موقعیت، روند بازار را دنبال کنید. خوابیدن یا مشغول شدن به کارهای دیگر با داشتن پوزیشن باز با اهرم بالا می‌‌تواند منجر به لیکویید شدن حساب شما شود.

آیا لیکویید شدن برای تمامی تریدرها اتفاق می‌افتد ؟

لیکویید شدن مربوط به موقعیت‌های ترید به صورت اهرمی در معاملات مارجین و فیوچرز است. بنابراین، تنها تریدرهای این نوع از معاملات با خطر لیکویید شدن مواجه هستند و سایر معامله‌گران ارز دیجیتال که به صورت اسپات به خرید و فروش ارز دیجیتال می‌پردازند مشکلی از این بابت ندارند. حتی با صفر شدن قیمت یک توکن، دارایی‌های اثبات کاربران همچنان از نطر تعداد ثابت است و دچار لیکوییدیتی نمی‌شود.

فیلم آموزش ارزهای دیجیتال و رمزارزها و اصول سرمایه گذاری در این بازار – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

جمع‌بندی لیکویید شدن ارز دیجیتال

بسیاری از معامله‌گران ارزهای دیجیتال در مورد سوالاتی مانند لیکویید شدن چیست و ارتباط میان معاملات مارجین و فیوچرز در لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست ابهام دارند. در این مقاله علاوه بر توضیح مفهوم لیکویید شدن ارز دیجیتال و بررسی مفاهیم مختلف نسبت داده شده به این عبارت، روش‌هایی برای جلوگیری از لیکویید شدن و کاهش زیان‌‌های آن ارائه شد. علت لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست یکی دیگر از سوالاتی است که در این مقاله به آن پاسخ داده شد.