فعل معتل در عربی چیست؟ – توضیح کامل + مثال و تمرین

۱۰۴۶۲ بازدید
آخرین به‌روزرسانی: ۲۳ خرداد ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۱۲ دقیقه
فعل معتل در عربی چیست؟ – توضیح کامل + مثال و تمرین

فعل معتل در عربی فعلی است که یکی از حروف عله یعنی «الف» و «واو» و «ی» در ریشه اصلی آن وجود داشته باشد. به طور کلی کلمه معتل در زبان عربی معنی «بیمار و مریض» می‌دهد. فعلی که یکی از این حروف عله را داشته‌ باشد شامل قواعدی خاص در علم صرف می‌شود که آن را از سایر فعل‌ها جدا می‌کند. در این نوشته ابتدا درباره اعلال و انواع آن صحبت می‌کنیم. سپس درباره سه فعل معتل و نحوه صرف آنها در دو زمان ماضی و مضارع می‌خوانیم. توضیح درباره آنها به ترتیب افعال معتل است. نخست افعال معتل الاول یا فعل معتل مثال، معتل الثانی یا فعل معتل اجوف و معتل الثالث یا فعل معتل ناقص می‌رویم و با مثال، شیوه اعمال قاعده اعلال را بر هر یک از آنها بررسی می‌کنیم. در انتها با پاسخگویی به تمرین، میزان یادگیری خود از این مطلب را می‌سنجیم.

اعلال در عربی چیست ؟

به قوانینی که فعل معتل را به حالت مطلوب و آسان برای خواندن و تلفظ در می‌آورد، اعلال می‌گویند. سه نوع اعلال داریم. اگر در اثر به کار بردن آن، یکی از حروف عله در فعل معتل ساکن شود به آن « اعلال اسکان»، اگر یکی از حروف علیه در اثر کاربرد اعلال تبدیل به حرف عله دیگر شود به آن «اعلال قلب» و اگر حرف عله حذف شود به آن قاعده «اعلال حذف» می‌گویند.

قبل از شروع مطالعه درباره این موضوع، ابتدا باید منظور از مصدر عربی و ریشه فعل را در عربی به خوبی درک کنیم. به طور کلی همه افعال در زبان عربی بر وزن «فَعَلَ» هستند. یعنی بعد از دیدن یک فعل در صیغه‌ای خاص، اول از همه باید آن را به وزن «فَعَلَ» در بیاوریم و بعد از حذف حروف فعل قبلی به ریشه اصلی آن دست پیدا کنیم. برای درک بهتر این توضیح به مثال زیر توجه کنید.

خرجوا --> خ ر ج و ا (از صیغه مفرد مذکر غایب)

فعلوا --> ف ع ل و ا

ریشه فعل: خَرَجَ

(همان‌طور که می‌بینید با بردن صیغه فعل به وزن اصلی توانستیم ریشه آن را استحراج کنیم.)

حالا برای درک بهتر، بار دیگر به سراغ تعریف فعل معتل می‌رویم. به فعلی که حرف اول ریشه آن یا به عبارتی «فاءُ الفعل» آن یکی از حروف عله باشد فعل «متعل مثال» می‌گویند. به فعلی که دومین حرف ریشه آن یا به عبارتی دیگر «عین الفعل» آن حروف عله باشد فعل «معتل اَجوَف» و به فعلی که سومین حرف ریشه آن یعنی »لام الفعل» آن حرف عله باشد فعل «معتل ناقص» می‌گویند.

انواع فعل معتل

فعل معتل مثال یا معتل الاول

همان‌طور که پیشتر اشاره شد به فعلی که حرف اول ریشه آن یکی از حروف «واو»، «الف» یا «ی» باشد، فعل معتل مثال می‌گویند. در فعل معتل مثال نیاز به تغییرات اعلالی در صیغه‌های ماضی آن نیست. اما در صیغه‌های مضارع نیازمند تغییرات است که در جدول‌های زیر نحوه این تغییرات را مشاهده می‌کنید.

نکته: به صورت کلی دو نوع فعل معتل مثال داریم:

معتل مثال واوی - وقع، وضع

معتل مثال یائی - یقظ، یسر

جدول صرف فعل معتل مثال در ۱۴ صیغه ماضی
فعلصیغهنوع اعلال
وَقعمفرد مذکر غایبندارد
وَقَعامثنی مذکر غایبندارد
وَقَعواجمع مذکر غایبندارد
وَقَعتمفرد مونث غایبندارد
وَقَعتامثنی مونث غایبندارد
وَقعنجمع مونث غایبندارد
وَقعتمتکلم وحدهندارد
وَقَعنامتکلم مع‌الغیرندارد
وَقعتمفرد مذکر مخاطبندارد
و،قَعتمامثنی مذکر مخاطبندارد
وِقَعتمجمع مذکر مخاطبندارد
وَقعتمفرد مونث مخاطبندارد
وَقَعتمامثنی مونث مخاطبندارد
وَقَعتنجمع مونث مخاطبندارد

همان‌طور که در این جدول می‌بینید فعل معتل مثال از ریشه «وقع» در ماضی هیچ‌گونه تغییر اعلالی ندارد و دست نخورده باقی می‌ماند. اما در ۱۴ صیغه مضارع، برای برخی صیغه‌های عربی تغییراتی انجام می‌شود که در ادامه می‌خوانید.

جدول صرف فعل معتل مثال در ۱۴ صیغه مضارع
فعلصیغهنوع اعلال
یَقِعمفرد مذکر غایبحذف
یَقِعانمثنی مذکر غایبحذف
یَقِعونجمع مذکر غایبحذف
تَقِعمفرد مونث غایبحذف
تقِعانمثنی مونث غایبحذف
یقِعنَجمع مونث غایبحذف
أقعُمتکلم وحدهحذف
نقعُمتکلم مع‌الغیرحذف
تقِعمفرد مذکر مخاطبحذف
تَقِعانمثنی مذکر مخاطبحذف
تقِعونجمع مذکر مخاطبحذف
تقِعینمفرد مونث مخاطبحذف
تقعانمثنی مونث مخاطبحذف
تقعنَجمع مونث مخاطبحذف

اعلال حذف در فعل معتل مثال

با بردن فعل معتل مثال در زمان مضارع حرف «ی‍ و ت» به ابتدای آن اضافه و حرف عله ساکن می‌شود. در نتیجه برای روان خواندن آن به مشکل بر می‌خوریم. از این رو، با به کار بردن اعلال حذف، حرف معتل واو برداشته و مابقی فعل بدون تغییر نوشته شده‌ می‌شود. به مثال زیر توجه کنید.

 وقع --> مضارع --> یَوْقََعُ --> یَقِعُ

نکته: برای ساخت فعل امر معتل مثال نیاز به تغییر چندانی نیست. تنها باید ی و ت اول فعل مضارع حذف و آخر آن ساکن شود. مثال:

قِع- قِعا- قِعوا- قِعی- قِعا- قِعن

برای ساخت فعل مجهول عربی از نوع  مضارع، در این فعل که معتل مثال واوی محسوب می‌شود، تنها کافی است واو حذف شده به صیغه‌های فعل باز گردد و مابقی به همان سبک و سیلق نوشته شود. برای درک بهتر به جدول زیر توجه کنید.

فعل معتل مثال، مضارع مجهول
فعل صیغهاعلال
یُوقعمفرد مذکر غایبندارد
یُوقعانمثنی مذکر غایبندارد
یُوقعونجمع مذکر غایبندارد
تُوقعینمفرد مونث غایبندارد
تُوقعانمثنی مونث غایبندارد
یُوقعنجمع مونث غایبندارد
تُوقعمفرد مذکر مخاطبندارد
تُوقعانمثنی مذکر مخاطبندارد
تُوقعونجمع مذکر مخاطبندارد
تُوقعینمفرد مونث مخاطبندارد
تُوقعانمثنی مونث مخاطبندارد
تُوقعنجمع مونث مخاطبندارد

فعل معتل اجوف یا معتل الثانی

به فعل معتلی که دومین حرف از سه حرف اصلی آن واو یا الف یا ی باشد معتل اجوف می‌گویند. این نوع از فعل معتل در عربی اکثر قواعد اعلال قلب و حذف را دارد. فقط باید به نوع فعل و زمان آن توجه کرد.

نکته: به طور کلی دو نوع فعل معتل اجوف داریم:

معتل اجوف واوی - قال، قام

معتل اجوف یائی - سار، صاد

در ادامه جدولی از صرف فعل عربی اجوف در زمان ماضی و تغییرات آن با اعمال قواعد اعلال را مشاهده می‌کنید.

جدول صرف فعل معتل اجوف در ۱۴ صیغه ماضی
فعلصیغهاعلال
قالمفرد مذکر غایبقلب به الف
قالامثنی مذکر غایبقلب به الف
قالواجمع مذکر غایبقلب به الف
قالتمفرد مونث غایبقلب به الف
قالتامثنی مونث غایبقلب به الف
قلنجمع مونث غایبحذف
قلتمتکلم وحدهحذف
قلنامتکلم مع‌الغیرحذف
قلتمفرد مذکر مخاطبحذف
قلتمامثنی مذکر مخاطبحذف
قلتمجمع مذکر مخاطبحذف
قلتمفرد مونث مخاطبحذف
قلتمامثنی مونث مخاطبحذف
قلتنجمع مونث مخاطبحذف

همان‌طور که در جدول مشاهده می‌کنید در پنج صیغه از فعل ماضی اجوف اعلال «قلب به الف» و در مابقی اعلال «حذف» صورت گرفته است. در دو صیغه ۶ و ۱۴ (جمع مونث غایب و جمع مونث مخاطب) واو فعل اجوف پس از قلب به الف حذف شده است. برای فهم بهتر چگونگی کارکرد آنها بهتر است کمی بیشتر با کارکرد این دو اعلال آشنا شوید.

نکته مهم

قاعده عمومی قلب: در افعال معتل در صورتی که حرف اعلال یعنی «واو» یا «ی» که ساکن نیستند، حرف ماقبل آنها فتحه باشد، حرف اعلال تبدیل یا قلب به الف می‌شود. به مثال زیر توجه کنید.

عَوَدَ --> عاد

خَيَبَ --> خاب

فعل معتل و اعلال

قاعده عمومی حذف: در افعال معتل در صورتی که حرف اعلال ساکن بگیرد و کنار یک حرف سکون‌دار دیگر بشیند، حرفی که عله است حذف می‌شود. به مثال زیر که ساخت فعل امر از صیغه مضارع است توجه کنید.

تَقُولُ --> قُوْلْ --> قُل

تخاف --> خَافْ --> خَفْ

در ادامه با مشاهده دو جدول که صرف فعل اجوف مضارع را نشان می‌دهند بیشتر و بهتر با دو قاعده بالا آشنا می‌شوید.

جدول صرف فعل معتل اجوف واوی در ۱۴ صیغه مضارع
فعلصیغهاعلال
یَقولمفرد مذکر غایبندارد
یَقولانمثنی مذکر غایبندارد
یَقولونجمع مذکر غایبندارد
تَقولانمفرد مونث غایبندارد
یَقلنمثنی مونث غایبحذف
تَقولجمع مونث غایبندارد
 أقولمتکلم وحدهندارد
نقولمتکلم مع‌الغیرندارد
تَقولمفرد مذکر مخاطبندارد
تَقولانمثنی مذکر مخاطبندارد
تَقولونجمع مذکر مخاطبندارد
تَقولینمفرد مونث مخاطبندارد
تَقولانمثنی مونث مخاطبندارد
تقلنجمع مونث مخاطبحذف

در جدول زیر صرف فعل معتل اجوف واوی را در ۱۴ صیغه مضارع مشاهده می‌کنید.

جدول صرف فعل معتل اجوف واوی در ۱۴ صیغه مضارع
فعلصیغهاعلال
یَبیعمفرد مذکر غایبندارد
یَبیعانمثنی مذکر غایبندارد
یَبیعونجمع مذکر غایبندارد
تَبیعمفرد مونث غایبندارد
تَبیعانمثنی مونث غایبندارد
یَبعنجمع مونث غایبحذف
أبیعمتکلم وحدهندارد
نبیعمتکلم مع‌الغیرندارد
تَبیعمفرد مذکر مخاطبندارد
تَبیعانمثنی مذکر مخاطبندارد
تَبیعونجمع مذکر مخاطبندارد
تَبیعینمفرد مونث مخاطبندارد
تَبیعانمثنی مونث مخاطبندارد
تَبعنجمع مونث مخاطبحذف

در جدول زیر که مربوط به صرف فعل «بیع --ِ-» در صیغه مضارع است به خاطر آنکه ریشه فعل دارای حرف یای مکسور (دارای کسره) است، با وارد شدن به صیغه‌های فعل مضارع، برای سهولت در خواندن، کسره مربوط به «ی» به حرف ماقبل از خودش منتقل می‌شود. به مثال زیر توجه کنید.

بیع --> یعبْیِعُ --> یَبیعُ

نکته: برای ساخت فعل امر در صیغه مفرد مذکر مخاطب به خاطر همراه شدن ساکن در دو حرف عله و حرف بعد از عله، باید حرف واو یا ی را حذف کنیم. مابقی صیغه‌ها بدون تغییر باقی می‌مانند. به مثال زیر توجه کنید.

فعل امر قَوَلَ : قل، قولا، قولوا، قولي، قولا، قلن

فعل امر بَیَعَ: بع، بیعا، بیعوا، بیعي، بیعا، بعن

فعل معتل اجوف در حالت مجهول

جدول فعل معتل اجوف «ی» در حالت مجهول، ۱۴ صیغه ماضی و مضارع 
ماضیمضارعاعلال
بِیعیُباعاسکان- قلب
بِیعایُباعاناسکان- قلب
بِیعوایُباعوناسکان- قلب
بِیعتتُباعاسکان- قلب
بِیعتاتُباعاناسکان- قلب
بِعنیُبعنحذف- حذف
بِعتَتُباعحذف- قلب
بِعتماتُباعانحذف- قلب
بِعتمتُباعونحذف- قلب
بِعتِتُباعینحذف- قلب
بِعتماتُباعانحذف- قلب
بعتنتُبعنحذف- حذف

بر اساس افعال صرف شده در این جدول، با تغییر حرکات قلب و بعد از حرف اعلال، نوع فعل نیز تغییر می‌کند. مثلا در صیغه مفرد مذکر غایب (۱) در حالت ماضی به دلیل آنکه «ی» وسط فعل ساکن شده، حرکت آن به حرف ماقلبش منتقل می‌شود. در نتیجه، برای سهولت در تلفظ و خواندن باع به بیع تبدیل شده‌است. در مضارع نیز به خاطر انتقال حرکت عله به حروف ماقلب از خود، فتحه به الف تبدیل و قلب به الف شده‌است.

حالا در ادامه جدول ۱۴ صیغه ماضی و مضارع فعل اجوف واوی را در حال مجهول مشاهده می‌کنید.

جدول فعل معتل اجوف «واو» در حالت مجهول، ۱۴ صیغه ماضی و مضارع
ماضیمضارعاعلال
قیلیُقالقلب- قلب
قیلایُقالانقلب- قلب
قیلوایُقالونقلب- قلب
قیلتتُقالقلب - قلب
قیلتاتُقالانقلب- قلب
قلنیُقَلنحذف- حذف
قلتتُقالحذف- قلب
قلتماتُقالانحذف- قلب
قلتمتُقالونحذف- قلب
قلتتُقالینحذف- قلب
قلتماتُقالانحذف- قلب
قلتنتُقَلنحذف- حذف

بر اساس این جدول، در زمان ماضی برای نوع مجهول فعل اجوف واوی، به دلیل اینکه عین الفعل مضموم یا مکسور، ساکن می‌گیرد، حرکت آنها به حرف ماقبل منتقل می‌شود. در نتیجه برای سهولت در تلفظ قلب به «ی» شده‌است. در زمان مضارع نیز برای واو همین روند صدق می‌کند.

اعلال و انواع فعل معتل

فعل معتل ناقص یا معتل الثالث

به فعلی که سومین حرف آن یا به عبارتی لام الفعل آن معتل باشد، فعل معتل ناقص می‌گویند. معتل ناقص مثل فعل اجوف دارای دو نوع «ناقص واوی» و «ناقص یائی» است. در ماضی این نوع فعل، عموما اعلال حذف وجود دارد. در ادامه جدولی را مشاهده می‌کنید که صرف فعل ماضی ناقص از ریشه «رمی» در آن آمده‌ است. بر اساس این جدول صیغه‌های ۳، ۴ و ۵ به دلیل قرار گرفتن حرف اعلال ساکن در کنار یک ساکن دیگر حذف شده است.

جدول صرف فعل معتل ناقص در ۱۴ صیغه ماضی
فعلصیغهاعلال
رمیمفرد مذکر غایبندارد
رمیامثنی مذکر غایبندارد
رمواجمع مذکر غایبحذف
رمَتْمفرد مونث غایبحذف
رمتامثنی مونث غایبحذف
رمینَجمع مونث غایبندارد
رمیتُمتکلم وحدهندارد
رمینامتکلم مع‌الغیرندارد
رمیتَمفرد مذکر مخاطبندارد
رمیتمامثنی مذکر مخاطبندارد
رمیتمجمع مذکر مخاطبندارد
رمیتِمفرد مونث مخاطبندارد
رمیتمامثنی مونث مخاطبندارد
رمیتنجمع مونث مخاطبندارد

با صرف فعل ناقص «ی» در زمان مضارع متوجه می‌شویم که در صیغه‌های ۳ و ۹ (هر دو صیغه‌های جمع مذکر غایب و مخاطب) به دلیل ساکن شدن حرف عله، اعلال آن به صورت حذف است ودر مابقی صیغه‌ها حرف عله دست نخورده باقی می‌ماند.

همچنین با صرف فعل معتل ناقص در ۱۴ صیغه زمان مضارع متوجه می‌شویم که اعلال حذف در هر دوی این صیغه‌ها نیز تکرار می‌شود و تغییر خاصی را در سایر صیغه‌ها مشاهده نمی‌کنیم. برای درک بهتر می‌توانید از جدول صرف فعل زیر کمک بگیرید.

جدول صرف فعل معتل ناقص در ۱۴ صیغه مضارع
فعلصیغهاعلال
یرمیمفرد مذکر غایبندارد
یرمیانمثنی مذکر غایبندارد
یرمونجمع مذکر غایبحذف
ترمیمفرد مونث غایبندارد
ترمیانمثنی مونث غایبندارد
أرمینجمع مونث غایبندارد
نرمینمتکلم وحدهندارد
یرمینمتکلم مع‌الغیرندارد
ترمیمفرد مذکر مخاطبندارد
ترمیانمثنی مذکر مخاطبندارد
ترمونجمع مذکر مخاطبحذف
ترمینمفرد مونث مخاطبندارد
ترمیانمثنی مونث مخاطبندارد
ترمینجمع مونث مخاطبندارد

نکته: برای ساخت فعل امر از معتل ناقص مهم‌ترین تغییر در نخستین صیغه آن، یعنی در مفرد مذکر مخاطب رخ می‌دهد. بعد از حذف حرف «ت» اول فعل، به انتهای فعل می‌رویم و حرف عله را ساکن می‌کنیم. با توجه به اینکه حرف ماقبل از حرف عله‌ی ساکن شده، کسره است، برای سهولت در خواندن آن حرف را حذف و علامت کسره را به انتهای فعل اضافه می‌کنیم.

تَرمی --> إرمِیْ --> إرمِ

مابقی صیغه‌های امر فعل ناقص به شرح زیر است:

إرمیا، إرموا، إرمی، إرمیا، إرمین

در ساخت صیغه‌های مجهول از فعل معتل ناقص باید به بازگشت حرف اعلال و همچنین حذف آنها در چند صیغه دقت کنیم. دلیل این تغییرات، تبدیل فتحه به کسره در صیغه‌های ۱، ۴ و ۵ در زمان ماضی و همچنین صیغه‌های ۱، ۴ و ۷ در زمان مضارع است. برای فهم بیشتر درباره این تغییرات بهتر است به جدول صرف فعل ناقص در حالت مجهول توجه کنید.

جدول فعل معتل ناقص در حالت مجهول، ۱۴ صیغه ماضی و مضارع
ماضیمضارعاعلال
رُمِیَیرمیندارد- ندارد
رُمِیایرمیانندارد- ندارد
رُموایرمونحذف- حذف
رُمِیَتْترمیندارد (بازگشت حرف اعلال)- ندارد
رُمِيَتاترمیانندارد- ندارد
رُمِینیرمینندارد- ندارد
رُمِیتَترمیندارد- ندارد (تبدیل به ی)
رُمِیتماترمیانندارد- ندارد
رُمیتمترمونندارد- حذف
رُمیتترمینندارد- ندارد
رُمیتماترمیانندارد- ندارد
رُمیتنترمینندارد- ندارد
سوال معتل و اعلال

سوال‌های رایج فعل معتل در عربی

در این قسمت به سوال‌هایی که درباره فعل معتل ایجاد می‌شود به اختصار پاسخ می‌دهیم.

فعل معتل چیست؟

به فعلی که در عربی سه حرف عله یعنی «الف» و «واو» و «ی» در آن وجود داشته‌باشد فعل معتل می‌گویند که به سه دسته معتل مثال، أجوف و ناقص تبدیل می‌شوند. در فعل مثال، حرف اول، در فعل أجوف، حرف دوم و در فعل ناقص، حرف سوم فعل از حروف عله هستند.

اعلال چیست؟

به کارهایی که روی فعل معتل در عربی انجام می‌دهیم تا آن را از نظر خواندن راحت‌تر کنیم، اعلال می‌گویند که به سه دسته سکون، قلب و حذف طبقه‌بندی می‌شود. در سکون حرف عله علامت ساکن می‌گیرد و در روند تلفظ فعل حضور دارد. در اعلال قلب، با توجه به حرکت فتحه، کسره و ضمه، حرف عله آن را به حرف دیگری تبدیل می‌کنیم. در اعلال حذف نیز می‌توانیم به راحتی حرف عله را حذف و آوای صدادارش را به حرکت ماقبل آن انتقال بدهیم.

فعل معتل چگونه صرف می‌شود؟

صرف فعل معتل در عربی تفاوت چندانی با سایر افعال ندارد. کافی است آنها را همانند فعل ذهب به سادگی صرف کنیم. با توجه به حرکات آوایی و تمرین و تکرار به مرور می‌فهمیم که در کدام صیغه و برای کدام فعل باید از اعلال استفاده و آن را اعمال کنیم. این کار نیازمند کمی صبر و تلاش در زمینه تمرین کردن است.

تمرین فعل معتل در عربی

برای ارزیابی عملکرد خود در رابطه با «فعل معتل در عربی»، می‌توانید از تمرین‌هایی که در ادامه در اختیار شما قرار گرفته است استفاده کنید. آزمون اول شامل ۱۰ سوال است و پس از پاسخ دادن به تمامی پرسش‌ها و ظاهر شدن دکمه «دریافت نتیجه آزمون»، می‌توانید نمره عملکردتان را مشاهده کنید و جواب‌های درست و نادرست را نیز ببینید. در تمرین دوم می‌توانید با پاسخ به سوالات تشریحی، تمرین بیشتری در زمینه فعل معتل انجام دهید.

تمرین اول

۱. در کدام گزینه اعلال حذف آمده است؟

وَفَی

تَقُلولُ

تَصلْ

قالَ

۲. شکل صحیح کلمه «تَدَعُ» قبل از اعلال کدام است؟

تُودَعُ

تعوْدَعُ

أُدعُ

تَدعُوْ

۳. گزینه صحیح درباره «لم یلد» کدام است؟

مثال

أجوف

ناقص

ممهوز

۴. فعل امر «تَعِدان» کدام است؟

عِدا

تعدا

اُعِدا

إعدا

۵. جای خالی را پر کنید «قل ... إنک تجتهدین فی حیاتک»

لاتخف

لاتخافی

لاتخاف

لاتخفی

۶. گزینه صحیح درباره فعل «یجدون» کدام است؟

اجوف واوی

اجوف ی

مثال واوی

مثال ی

۷. گزینه غلط برای جای خالی این جمله کدام است؟

لا

لن

قد

لم

۸. کدام صیغه فعل مضارع «یخاف» حرف عله ندارد؟

للغائبات

للغائبینَ

للمخاطبة

للغائبة

۹. فعل امر «تمشي» کدام گزینه است؟

أمشوا

إمشوا

إمشِیوا

أمشیوا

۱۰. کدام گزینه در امر نیاز به همزه دارد؟

ترجم

تلا

خاف

وعد

تمرین دوم

سوال ۱. فعل «رأی» را به صیفه مفرد مونث مخاطب ببرید.

جواب

جواب: ترینَ

سوال ۲. شکل امری جمله «انتَ تدعو ربّكَ وتبكي علي خطيئتك» را بنویسید.

جواب

جواب:  أُدْعُ ربّكَ و إِبْكِ علي خطيئتك

سوال ۳. صیغه فعل «ترمینَ» کدام است؟

جواب

جواب: مفرد و جمع مونث مخاطب

سوال ۴. حرف عله در کدام صیغه فعل مضارع «یخاف» حذف می‌شود؟

جواب

جواب: جمع مونث غایب و مخاطب

سوال ۵. فعل «وَصَفتْ» با حرف نافیه «لم» چگونه نوشته می‌شود.

جواب

جواب: ابتدا فعل را با صیغه مفرد مونث غایب در زمان مضارع می‌بریم --> تَصِفُ. بعد لم را به ابتدای فعل اضافه می‌کنیم. --> لم تصِفْ.

فعل معتل و اعلال در عربی

جمع‌بندی

فعل معتل در عربی یکی از مباحث مهم و در بعضی مواقع، پیچیده در علم صرف است که آموختن و آموزش دادن آن به تمرین و تکرار نیاز دارد. در این نوشته یاد گرفتیم که حضور سه حرف عله «واو»، «الف» و «ی» در فعل آن را به «فعل معتل» تبدیل می‌کند. دلیل تفاوت این فعل با سایر افعال عربی در نوع صرف شدن آن است که قواعد و اصول خاص خودش را دارد. به تغییراتی که حین صرف فعل معتل داده می‌شود تا خواندن آن ممکن و راحت شود «اعلال» می‌گویند.

اعلال ممکن است سکون، قلب یا حذف باشد. مثلا اگر حرف عله بنابر حرکتی که گرفته، تبدیل به حرف دیگری شود، به آن اعلال «قلب» می‌گویند. در صورتی که حرف عله کلاحذف شود یا علامت ساکن بگیرد هم دچار اعلال حذف یا سکون شده‌است. برای یادگیری بهتر فعل معتل ثلاثی مجرد بهتر این است که آنها را همانند فعل‌های معمولی در تمامی صیغه‌ها صرف کنیم تا به صورت عملی با اعلال و تغییرات فعل معتل در تمامی صیغه‌ها آشنا شویم.

بر اساس رای ۲۲ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
منابع:
learnarabiconlinelearnarabiconline
۱ دیدگاه برای «فعل معتل در عربی چیست؟ – توضیح کامل + مثال و تمرین»

خدا خیرتون بده. عالی بود

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *