روزهای هفته به ترکی استانبولی + آموزش مکالمه مرتبط
یکی از ابتداییترین درسها که در مکالمههای روزمره و در جملهسازیها نقش حیاتی دارد و زبانآموزان در جلسههای اول یاد میگیرند، روزهای هفته در زبان مقصد است. روزهای هفته به ترکی استانبولی مشابه روزهای هفته در زبان فارسی است و یادگیری این روزها بسیار راحت است. در این مطلب، نام روزهای هفته در ترکی استانبولی و مفهوم روزها را بررسی و تفاوت اصطلاحات مربوط به روزهای هفته را با مثال توضیح میدهیم. همچنین نحوه بیان روزهای هفته در زمان حال، گذشته و آینده ساده در ترکی استانبولی را شرح میدهیم.
روزهای هفته به ترکی استانبولی
یادگیری نام روزهای هفته از اساسیترین بخشهای هر زبانی است چراکه برای برنامهریزی و فعالیت روزانه خود نیازمند تعیین زمان مشخص هستیم. هر سال، از ۵۲ هفته و هر هفته، از ۷ روز تشکیل میشود. بهطور کلی، هفته را میتوانیم به دو دسته، «روزهای هفته» و «آخر هفته» تقسیم کنیم. در ترکیه هم مانند بسیار از کشورها اولین روز هفته، روز دوشنبه است.
- «روزهای هفته» (Hafta İçi): روزهای هفته از روز دوشنبه تا روز جمعه است. در این روزها همه به فعالیت میپردازند، مدرسهها، شرکتها و ادارههای دولتی و خصوصی باز هستند.
- «آخر هفته» (Hafta Sonu): روزهای آخر هفته روزهای شنبه و یکشنبه و تعطیل رسمی است. این دو روز که در برخی از کشورها ۳ روز است، همه افراد به استراحت میپردازند و با خانواده وقت میگذرانند.
اسامی روزهای هفته به ترکی استانبولی
در جدول زیر، روزهای هفته در ترکی استانبولی را همراه با معنی و علائم اختصاری آن مشاهده میکنید.
مخفف Günlerin Kısaltmaları | معنی |
روزهای هفته Haftanın Günleri |
Pzt. | دوشنبه | Pazartesi |
Sal. | سهشنبه | Salı |
Çar. | چهارشنبه | Çarşamba |
Per. | پنجشنبه | Perşembe |
Cum. | جمعه | Cuma |
Cmt. | شنبه | Cumartesi |
Paz. | یکشنبه | Pazar |
مفهوم و ریشه نام روزهای هفته در ترکی استانبولی چیست؟
دانستن ریشه و مفهوم کلمهها برای یادگیری بهتر، مفید است. در این بخش، ریشه اسمی هفته در ترکی را بهطور مختصر بیان میکنیم.
- Pazartesi
کلمه «Pazartesi» معادل «دوشنبه» در زبان فارسی است. در زمان گذشته، بسیاری از کشورها روز اول هفته را روز «یکشنبه» (Pazar) نام گذاری کرده بودند. با گذشت زمان روز اول در بسیاری از کشورها به روز دوشنبه تغییر کرد. در حالیکه در برخی از کشورهای غربی هنوز هم روز اول هفته «یکشنبه» است. کلمه «Pazartesi» از «Pazar» ساخته میشود و در واقع شکل ابتدایی آن به صورت «Pazar Ertesi» بوده است. کلمه «Erte»، در ترکی قدیم به معنی «زود» و در ترکی اویگوری به معنی «طلوع خورشید» است.
- Salı
کلمه «Salı» معادل «سهشنبه» در فارسی است. این کلمه به معنی روز سوم است، در حالیکه در ترکیه، روز دوم هفته محسوب میشود. در زمانهای گذشته، چون روز اول هفته «Pazar» (یکشنبه) بوده است، «Salı» هم برای روز سوم نامگذاری شده است. ریشه این کلمه به کلمه «ثلاثه» در زبان عربی برمیگردد.
- Çarşamba
کلمه «Çarşamba» معادل «چهارشنبه» در فارسی بوده و به معنی روز سوم از هفته است. این کلمه از زبان فارسی وارد زبان ترکی شده است. کلمه «شنبه» (Şanba) به معنی روز استراحت است که از زبان ارمنی وارد زبان فارسی شده است.
- Perşembe
کلمه «Perşembe» معادل «پنجشنبه» در فارسی بوده و به معنی روز چهارم از هفته است. این کلمه از زبان فارسی وارد زبان ترکی استانبولی شده است.
- Cuma
کلمه «Cuma» معادل «جمعه» در فارسی بوده و به معنی روز پنجم از هفته است. این روز در دنیای اسلام جایگاه ویژهای دارد. کلمه «جمعه» از زبان عربی وارد زبان ترکی شده و به معنی روز «جمع شدن» است. این کلمه به نماز جمعه اشاره میکند.
- کلمه «جمعه» (Cuma)
- کلمه «مسجد» (Cami)
- کلمه «جمهور» (Cumhur)
- کلمه «جمهوریت» (Cumhuriyet)
- کلمه «کل جمع» (Cümbür Cemaat)
- کلمه «جامعه» (Camia)
- کلمه «اجتماع» (İçtima)
- کلمه «جماعت» (Cemaat)
- کلمه «جمعیت» (Cemiyet)
- کلمه «اجماع» (İcma)
ریشه همه کلمههای بالا، «cmm / cm» است.
- Cumartesi
کلمه «Cumartesi» معادل «شنبه» در فارسی بوده به معنی روز بعد از روز جمعه است. این کلمه به مرور زمان به شکل فعلی درآمده و شکل نوشتاری آن در گذشته «Cuma ertesi» بوده است.
- Pazar
کلمه «Pazar» معادل «یکشنبه» در فارسی بوده به معنی روز آخر از هفته است. کلمه «Pazar» به معنی « محل خرید، بازار» است و ریشه این کلمه به زبانهای فارسی و مجارستانی برمیگردد. مثالهای زیر، برای درک بهتر نحوه استفاده از «روزهای هفته» در جمله، نوشته شدهاند.
Pazartesi günü görüşelim.
روز دوشنبه همدیگر را ببینیم.
Salı haftanın ikinci günüdür.
سهشنبه، روز دوم هفته است.
Çarşamba günü kurs başlıyor.
روز چهارشنبه کلاس شروع میشود.
Perşembe günü seyehat edecek.
روز پنجشنبه مسافرت خواهد رفت.
Cuma günü toplantım var.
روز جمعه جلسه دارم.
Cumartesi günü piknik yapacağız.
روز شنبه به پیکنیک خواهیم رفت.
Pazar günleri tatil yaparım.
روزهای یکشنبه استراحت میکنم.
O projeyi yapmaya salı günü başlayacak.
او روز سهشنبه پروژه را شروع خواهد کرد.
Ben çarşamba Tahran´a gideceğim.
من روز چهارشنبه به تهران خواهم رفت.
Sen bizimle cuma günü parka gelmek istiyormusun?
آیا تو میخواهی روز چهارشنبه با ما به پارک بیایی؟
Çocuklar cumartesi ve pazar okula gitmiyorlar.
بچهها روز شنبه و یکشنبه به مدرسه نمیروند.
Ben pazartesi Aylin´i ziyarete gideceğim.
من روز دوشنبه به دیدن آیلین خواهم رفت.
Perşembe benim doğum günüm.
پنجشنبه تولد من است.
Bu hafta sonu ailemle pikniğe gideceğiz.
آخر این هفته با خانوادهام به پیکنیک خواهیم رفت.
Her zaman ki gibi bu hafta sonu da satranç kursuma gideceğim.
مثل همیشه، این آخر هفته هم به کلاس شطرنج خواهم رفت.
Hafta sonu ailecek alışveriş yapmamız gerekiyor.
آخر هفته خانوادگی باید به خرید برویم.
روزهای هفته در زمان گذشته به ترکی چگونه بیان میشوند؟
برای بیان روزهای هفته در زمان گذشته از کلمه «گذشته» (Geçen) استفاده میکنیم. ابتدا کلمه «Geçen» و بعد اسم روزی را میآوریم که میخواهیم درباره آن اطلاع یا خبر دهیم. به مثالهای زیر توجه کنید.
Geçen hafta salı neredeydin?
سهشنبه هفته پیش (گذشته) کجا بودی؟
Geçen perşembe Ahmet´in doğum günüydü.
پنجشنبه هفته پیش (گذشته) تولد احمد بود.
Geçen pazar günü annemle alışverişe gittim.
یکشنبه هفته پیش با مادرم به خرید رفتم.
Geçen pazartesi yeni işe başladım. Herkes iş yerinde çok güler yüzlü.
دوشنبه هفته گذشته کار جدید را شروع کردم. همه در محل کار خیلی خندهرو هستند.
Anneannem geçen salıdan itibaren bizimle yaşıyor.
مادربزرگم (مادرِ مادرم) از سهشنبه هفته گذشته با ما زندگی میکند.
Teyzem geçen pazar Almanya´dan döndü.
یکشنبه گذشته خالهام از آلمان برگشت.
Amcam geçen cumartesi bizi lunaparka götürdü.
شنبه گذشته عمویم ما را به شهربازی برد.
Zeynep geçen hafta sonu kafede otururken evleneceğini söyledi.
آخر هفته وقتی در کافه نشسته بودیم، زینب گفت که میخواهد عروسی کند.
Geçen hafta sonu arkadaşlarla futbol oynadık.
آخر هفته با دوستان فوتبال بازی کردیم.
روزهای هفته در زمان آینده به ترکی چگونه بیان میشوند؟
برای صحبت درباره روزهای هفته در ترکی استانبولی در زمان آینده از کلمه «هفته آینده» (Gelecek Hafta) کمک میگیریم. ابتدا کلمه «Gelecek Hafta» و بعد اسم روزی را میآوریم که میخواهیم درباره آن اطلاع یا خبر دهیم. علاوهبر این، میتوانیم از کلمه «هفته بعد» (Haftaya) هم استفاده کنیم که در این نوع از جملهها به کلمه «Gün» هم نیاز داریم تا به مفهوم جمله کمک کند. به مثالهای زیر، دقت کنید.
Gelecek hafta salı günü bu dizinin yeni bölümü yayınlanacak.
سهشنبه هفته آینده قسمت جدید این سریال پخش خواهد شد.
Gelecek hafta pazar günü spora başlayacağım.
از یکشنبه هفته آینده ورزش را شروع خواهم کرد.
Gelcek hafta çarşamba sabah saat dokuzda sınavım var.
ساعت ۹ صبح چهارشنبه هفته آینده، امتحان دارم.
Annem gelecek hafta tatilden dönecek, onu çok özledim.
مادرم هفته آینده از مسافرت برمیگردد، دلم برایش خیلی تنگ شده است.
Üniversite gelecek hafta pazartesiden itibaren öğrencilere ücretsiz yemek verecek.
دانشگاه از دوشنبه هفته آینده به دانشجویان غذای رایگان خواهد داد.
Gelecek hafta cuma günü kütüphaneye gidelim mi?
روز جمعه هفته آینده به کتابخانه برویم؟
Sekreter haftaya perşembe günü tüm raporları müdüre gönderecek.
منشی، پنجشنبه هفته آینده همه گزارشها را به مدیر خواهد فرستاد.
Haftaya salı günü sizleri bekliyoruz, mutlaka gelin.
سهشنبه هفته آینده منتظر شما هستیم، حتما بیایید.
Haftaya çarşamba günü mezuniyyet töreni için herkes mezuniyet elbisesi giyinsin.
برای جشن فارغالتحصیلی روز چهارشنبه هفته آینده، همه لباس فارغالتحصیلی بپوشد.
Gelecek hafta sonu arkadaşlarımla sinemya gideceğim.
آخر هفته آینده، با دوستانم به سینما خواهم رفت.
Babam gelecek hafta sonu şehir dışında olacak.
پدرم آخر هفته آینده خارج از شهر خواهد بود.
Gelecek hafta sonu Zehra´yla yürüyüşe gideceğiz.
آخر هفته آینده با زهرا به پیادهروی خواهیم رفت.
سوالات متداول درباره روزهای هفته به ترکی استانبولی
در این بخش، تعدادی از سوالهایی را بررسی میکنیم که در رابطه با روز پرسیده میشوند. این سوالات کاربرد زیادی دارند و در مکالمههای روزمره بسیار استفاده میشوند.
امروز چند شنبه است به ترکی استانبولی
برای پرسیدن سوال «امروز چند شنبه است؟» در ترکی استانبولی از جمله «Bugün haftanın hangi günü» استفاده میکنیم. به مثالهای زیر، توجه کنید.
Bugün haftanın hangi günü?
امروز چند شنبه است؟
Bugün salı.
امروز سهشنبه است.
Yarın haftanın hangi günü?
فردا چند شنبه است؟
Yarın çarşamba.
فردا چهارشنبه است.
Bugün haftanın hangi günü?
امروز چند شنبه است؟
Bugün pazartesi.
امروز دوشنبه است.
امروز چه روزی است؟
معادل جمله محاورهای «امروز چه روزیه؟» در ترکی استانبولی «Bugün günlerden ne» است. این جمله بسیار رایج، در مکالمههای روزانه استفاده میشود. از این جمله علاوه بر پرسیدن روزهای هفته، برای پرسیدن رویدادهای مربوط به روز خاص از سال هم استفاده میشود. مثالهای زیر، برای درک بهتر این مطلب نوشته شدهاند.
Bugün günlerden ne?
امروز چه روزی است؟
Bugün günlerden pazartesi.
امروز دوشنبه است.
Bugün günlerden ne?
امروز چه روزی است؟
Bugün zafer bayramı.
امروز عید پیروزی است.
Yarın günlerden ne?
فردا چه روزی است؟
Yarın cumartesi.
فردا شنبه است.
امروز روز چندم هفته است؟
یکی دیگر از سوالهای رایج، جمله «امروز روز چندم هفته است؟» که معادل آن در ترکی استانبولی «Bugün haftanın kaçıncı günü» است. تفاوت این جمله با جمله «Bugün haftanın hangi günü» در کلمههای «کدام» (Hangi) و «چندمین» (Kaçıncı) است. مثالهای زیر، برای درک بهتر این موضوع نوشته شده است.
Bugün haftanın kaçıncı günü?
امروز روز چندم هفته است؟
Bugün haftanın ikinci günüdür.
امروز روز دوم هفته است.
Bugün haftanın kaçıncı günü?
امروز روز چندم هفته است؟
Bugün haftanın ilk günüdür.
امروز روز اول هفته است.
Bugün haftanın kaçıncı günü?
امروز روز چندم هفته است؟
Bugün haftanın son günüdür.
امروز آخرین روز هفته است.
اصطلاحات رایج مربوط به روزهای هفته
در این بخش، ابتدا کلمههای مربوط به روز را با مثال بررسی میکنیم و سپس کلمههای مربوط به اوقات شبانهروز را با مثال توضیح میدهیم.
اصطلاحهای مربوط به روز و هفته | |||
ترجمه فارسی | ترجمه ترکی | ترجمه فارسی | ترجمه ترکی |
امروز | Bugün | روزهای وسط هفته | Hafta içi |
دیروز | Dün | آخر هفته | Hafta sonu |
فردا | Yarın | هفته | Hafta |
روز بعد | Öbür gün | هفتهها | Haftalar |
روز قبل | Önceki gün | روز | Gün |
روز اول | evvelki gün | روزها | Günler |
به مثالهای زیر، توجه کنید.
Hafta içi hergün okula gidiyorum.
روزهای وسط هفته، هر روز به مدرسه میروم.
Hafta sonu arabamı yıkayacağım.
آخر هفته ماشینم را خواهم شست.
Haftalardır bu günü bekliyorum.
هفتهها است که منتظر این روز هستم.
İki gündür başım ağrıyor.
دو روز است که سردرد دارم.
Günlerdir sınav için çalışıyor.
روزها است که برای امتحان درس میخواند.
Bugün anneme yardım edeceğim.
امروز به مادرم کمک خواهم کرد.
Dün babamla satranç oynadık.
دیروز با پدرم شطرنج بازی کردیم.
Yarın Zehra´yla buluşacağım.
فردا با زهرا ملاقات خواهم کرد.
Ahmet önceki gün Ankara´dan dönmüş.
احمد روز قبل از آنکارا برگشته است.
Yarın işteyim, ama öbür gün müsaitim gel.
فردا سر کار هستم. اما روز بعد مساعد هستم بیا.
Evvelki gece yağmur yağdı ve kızım şimşek sesinden çok korktu.
شب اول باران بارید و دخترم از صدای رعدوبرق خیلی ترسید.
در جدول زیر، اصطلاحات مربوط به اوقات شبانه روز را بررسی میکنیم.
اصطلاحات مربوط به اوقات شبانه روز | |||
ترجمه فارسی | ترجمه ترکی | ترجمه فارسی | ترجمه ترکی |
صبح بخیر | Günaydın | طلوع آفتاب | Gündoğumu |
صبح بخیر (دعا و آرزوی خوب برای مخاطب) | Hayırlı Sabahlar | صبح | Sabah |
روز بخیر | İyi Günler | ظهر | Öğle / Öğlen |
روز بخیر (معمولا بعدازظهر و قبل از عصر استفاده میشود.) | Tünaydın | بعدازظهر | Öğleden Sonra |
عصر بخیر | İyi Akşamlar | غروب | Akşam |
شب بخیر (دعا و آرزوی خوب برای مخاطب) | Hayırlı akşamlar | غروب آفتاب | Günbatımı |
شب بخیر | İyi Geceler | شب | Gece |
نیمهشب | Gece yarısı |
مثالهای زیر، برای تمرین بیشتر نوشته شدهاند.
Daha önce bu kadar güzel bir gün doğumu görmemiştim.
تا به حال، طلوع خورشید به این زیبایی ندیده بودم.
Dün sabah geç kalktığın için işe de çok geç gittin.
دیروز صبح خیلی دیر بیدار شدی به همین دلیل، به محل کار هم دیر رسیدی.
Benimle öğlen yemeği yemeye gelirmisin?
آیا با من برای خوردن (صرف) نهار میآیی؟
Öğleden Sonra arkadaşlarla sinemeye gideceğiz.
بعدازظهر با دوستان به سینما خواهیم رفت.
Akşam teyzem bize gelecek.
خالهام عصر به خانه ما خواهد آمد.
Ben günbatımını izlemeyi çok seviyorum.
من تماشای غروب آفتاب را خیلی دوست دارم.
Dün gece bizim sokakta düğün vardı.
دیشب، در کوچه ما عروسی بود.
Gece yarısı şişmek sesiyle uyandım.
نیمهشب با صدای رعدوبرق بیدار شدم.
مکالمههای زیر، برای یادگیری بهتر اصطلاحها و روزهای هفته در ترکی استانبولی نوشته شدهاند.
A: Ödevlerini ne zaman yaparsın?
تکالیفت را چه زمانی انجام میدهی؟
B: Ödevlerimi salı günleri yaparım.
تکالیفم را سهشنبهها انجام میدهم.
A: Dedeni ne zaman ziyaret edersin?
چه زمانی به دیدن پدربزرگت میروی؟
B: Dedemi hafta sonları ziyaret ederim.
آخر هفتهها به دیدن پدربزرگم میروم.
A: O alışverişe ne zaman gider?
او چه زمانی به خرید میرود؟
B: O alışverişe cumartesi günleri gider?
او شنبهها به خرید میرود.
A: Onlar ne zaman dizi izlerler?
آنها چه زمانی سریال تماشا میکنند؟
B: Onlar Çarşamba günleri dizi izlerler.
آنها چهارشنبهها سریال تماشا میکنند.
A: Çocuklar ne zaman okula giderler?
بچهها چه زمانی به مدرسه میروند؟
B: Hafta içi okula giderler.
بچهها روزهای داخل هفته به مدرسه میروند.
A: Tenis kursun ne zaman?
چه زمانی کلاس تنیس داری؟
B: Pazartesi günü.
دوشنبهها است.
A: Beden eğitimi ve müzik dersleri ne zaman?
کلاس ورزش و موسیقی چه زمانی است؟
B: Çarşamba günü.
چهارشنبهها است.
A: Cumartesi günleri ne yaparsın?
روزهای شنبه چه کار میکنی؟
B: Cumartesi günleri bilgisayar oyunları oynarım.
روزهای شنبه با کامپیوتر، بازی ویدیویی میکنم.
A: Sen ve kız kardeşin hafta sonları ne yaparsınız?
تو و خواهر کوچکترت آخر هفتهها چه کار میکنید؟
B: Biz hafta sonları yürüyüşe gideriz.
ما آخر هفتهها به پیادهروی میرویم.
نکته: روزهای هفته در زبان ترکی استانبولی را نمیتوان جمع بست و برای جمع بستن، به همراه کلمه «Gün» (روز) میآیند و این کلمه جمع بسته میشود. به مثال زیر توجه کنید.
Pazar günleri ne yaparsın?
دوشنبهها چه کار میکنی؟
Pazar günleri arkadaşlarımla kafeye gideriz.
دوشنبهها با دوستانم به کافیشاپ میرویم.
نکته: در زبان ترکی استانبولی، اگر در جملهای هم ساعت استفاده شود و هم روز، ابتدا نام روز را مینویسیم و سپس ساعت را بیان میکنیم که مطلب ساعت در ترکی استانبولی به این موضوع پرداخته است. به مثالهای زیر دقت کنید.
Cumartesi akşam saat yedide görüşelim mi?
شنبه ساعت هفت همدیگر را ببینیم؟
Perşembe günü saat dokuzda sınavım var.
روز پنجشنبه ساعت ۹ امتحان دارم.
جمعبندی روزهای هفته به ترکی استانبولی
روز اول هفته در ترکیه، روز دوشنبه است و روزهای شنبه و یکشنبه روزهای غیرکاری و مخصوص استراحت است. در این مطلب، روزهای هفته در ترکی استانبولی را با مثالهای مختلف بررسی کردیم. علاوه بر این، اصطلاحات مربوط به روزهای هفته و شبانه روز را توضیح دادیم. همچنین در این مطلب، سوالهای مربوط به پرسیدن روز در ترکی استانبولی را با مثال آموزش دادیم. برای جمعبندی، نام روزهای هفته در جدول زیر، آورده شده است.
مخفف Günlerin Kısaltmaları | معنی |
روزهای هفته Haftanın Günleri |
Pzt. | دوشنبه | Pazartesi |
Sal. | سهشنبه | Salı |
Çar. | چهارشنبه | Çarşamba |
Per. | پنجشنبه | Perşembe |
Cum. | جمعه | Cuma |
Cmt. | شنبه | Cumartesi |
Paz. | یکشنبه | Pazar |