بورس نزدک (NASDAQ)‌ چیست؟ | آنچه باید بدانید به زبان ساده

۱۸۵۲ بازدید
آخرین به‌روزرسانی: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۱۸ دقیقه
بورس نزدک (NASDAQ)‌ چیست؟ | آنچه باید بدانید به زبان ساده

زمانی که بازار سرمایه صعودی است یا قیمت سهام زیاد می‌شود، اعتماد جمعی به اقتصاد افزایش پیدا می‌کند. در این موقعیت‌ها، افراد بیشتر خرج می‌کنند، زیرا به آینده بازار امیدوار هستند. همچنین سرمایه‌گذاران بیشتری وارد بورس می‌شوند و این خود منشأ توسعه اقتصادی در ابعادی کلان‌تر است. بورس نزدک یکی از بزرگ‌ترین بازار‌های بورسی در یکی از برجسته‌ترین اقتصاد‌های جهان، ایالات متحده آمریکا به شمار می‌رود و در این مطلب با آن آشنا می‌شویم.

نزدک (NASDAQ) چیست؟

برای آشنایی با نزدک، بهتر است نگاهی به قبل از به وجود آمدن آن داشته باشیم.

تاریخچه بورس نزدک

در گذشته اگر می‌خواستید سهامی را در ایالات متحده آمریکا خریداری کنید، باید با کارگزار خود تماس می‌گرفتید که فردی را برای شما پیدا کند تا معامله مورد نظرتان را انجام دهد. اگر این روند تا به امروز ادامه داشت، شما باید به کارگزار خود زنگ می‌زدید تا یک معامله‌گر را در بازار بورس نیویورک پیدا کند و معامله را برای شما انجام دهد تا موفق شوید ۱۰۰ سهم از سهام اپل را خریداری کنید.

فعالیت بازار معامله سهام در سال ۱۹۳۴ منجر به خلق «اتحادیه همگانی معامله‌گران سهام» (National Association of Securities Dealers) یا به اختصار «NASD» شد. NASD والد بازار بورس نزدک و یک مجموعه خودگردان است که تا مدت‌ها فعالیت تعدادی از بازار‌های بورسی و فرابورسی را در آمریکا بر عهده داشت. روش معامله بین‌فردی بیش از ۱۰۰ سال ادامه داشت تا اینکه اتحادیه همگانی معامله‌گران سهام روشی سریع‌تر و کارآمدتر برای معامله سهام یافت.

در واقع، قبل از سال ۱۹۷۱ میلادی در ایالات متحده آمریکا اگر سهم‌ها در بازار معاملاتی مانند «بازار معاملاتی سهام نیویورک» (NYSE) یا «بازار معاملاتی آمریکایی سهام» (Amex) ثبت نشده بودند، در بازار «فرابورس» (Over the Counter) که به اختصار OTC نامیده می‌شود، معامله می‌شدند. بازار فرابورس برای خرید و فروش سهم‌هایی که در بازارهای معاملاتی اصلی ثبت نشده‌اند، به کار می‌رود.

نزدک چیست

«نزدک» (National Association of Securities Dealers Automated Quotations) که به اختصار «NASDAQ» نامیده می‌شود، در سال ۱۹۷۱ میلادی پایه‌گذاری شد تا امکان درج قیمت سهام به صورت الکترونیکی را برای مبادله‌گران فراهم کند. نزدک اولین بازار بورس الکترونیک است. نزدک در واقع به وجود آمد تا مبادله سهم‌های فرابورسی که پیش‌نیاز‌های ارائه شدن در بازار‌های بزرگ‌تری مانند بورس اوراق بهادار نیویورک را نداشتند، امکان‌پذیر شود. این سهم‌ها قبلا به صورت تلفنی معامله می‌شدند و چون اطلاعات مربوط به ‌آن‌ها باید از معامله‌گری متخصص در آن زمینه‌ اخذ می‌شد، خرید و فروش آن‌ها برای عموم مردم دشوار بود.

در سال ۲۰۰۰ میلادی، اتحادیه همگانی معامله‌گران سهام یک فرایند بازسازی انجام داد و سهم‌ها را در بازار معاملاتی الکتریکی به اعضایش فروخت. این سهم‌ها در سال ۲۰۰۲ میلادی در بازار فرابورسی با نماد (NDAQ) معامله شدند. در فوریه ۲۰۰۵ میلادی نزدک معامله را در بازار سهام نزدک پس از دومین ارائه سهام آغاز کرد. در سال ۲۰۰۶ میلادی اتحادیه همگانی معامله‌گران سهام به صورت کامل از بورس نزدک جدا شد و نزدک به عنوان بازار معاملات سهام همگانی ثبت‌شده مستقل به ادامه فعالیت‌های خود پرداخت. در واقع، مالکیت بورس نزدک به نزدک تعلق دارد و سهم‌های آن با نماد NDAQ خرید و فروش می‌شود.

مانند سایر بازارهای مطرح معاملات سهام، همچون «بورس لندن» (London Stock Exchange) و «بورس نیویورک» (New York Stock Exchange)، بورس نزدک یک واسطه بین شرکت‌هایی با سرمایه، سابقه و فعالیت بالا در بازار آزاد است. نزدک هم‌چنین پلتفرم بزرگ و مهمی برای شرکت‌هایی است که می‌خواهند برای اولین بار به بازار ارائه شوند. با بهره‌ گرفتن از «عرضه اولیه سهام» (Initial Public Offering) یا IPO، شرکت‌ها می‌توانند از بورس نزدک برای آسان‌تر شدن فرایند جذب سرمایه استفاده کنند.

در عرضه اولیه، سهم‌ها در ازای مبالغ پرداختی سرمایه‌گذاران مبادله می‌شوند. بزرگ‌ترین عرضه اولیه‌ای که با کمک نزدک راه‌اندازی شد، در سال ۲۰۱۲ و متعلق به فیس‌بوک بود. این شرکت موفق شد که مجموعاً ۱۶ میلیون دلار گردآوری کند. بازار معاملاتی نزدک تنها شرکت‌ها را ثبت نمی‌کند؛ آن‌ها همچنین به عرضه بسیاری از حواله‌های مالی مانند حواله‌های آتی، اختیار معامله و ETFها می‌پردازد. ETFها شامل کالاهایی مانند طلا، نقره، اورانیوم و نفت است.

زنگ معاملاتی نزدک در ساعت ۹:۳۰ صبح به وقت ایالت‌های شرقی آمریکا و بخش‌هایی از کانادا به صدا در می‌آید و در ساعت ۴ غروب خاتمه می‌یابد. در مواقعی، بورس نزدک دستور توقف می‌دهد و به شرکت‌ها فرصت می‌دهد تا اخبار جدید را به اشتراک بگذارند یا مسئله‌ای که ممکن است روی قیمت سهام اثر بگذارد را منتشر کنند. این توقف‌ها ممکن است از ۱ ثانیه تا ۱ ساعت به طول بینجامد.

همچنین، نزدک از فناوری‌های برپایه هوش‌مصنوعی در راستای مبارزه با جرایم مالی و پولشویی، حمایت می‌کند.

بازار نزدک چیست؟

بورس نزدک حاوی دو بازار است. بازار همگانی نزدک و نزدک شرکت‌های کوچک. به صورت عمومی این بازار‌ها را مجموعاً بازار نزدک می‌نامند. شرکت‌هایی که در بازار همگانی نزدک قرار دارند، از بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین فعالان آن حوزه در جهان هستند. بازار شرکت‌های کوچک شامل شرکت‌هایی با سرمایه محدودتر است و سخت‌گیری کمتری در حوزه مالی برای ثبت این شرکت‌ها انجام شده است. اما استاندارد‌های ثبت شدن در هر دو بازار یکسان است.

در ادامه تعدادی از استانداردهای ثبت شدن در بورس نزدک آمریکا به صورت خلاصه بیان شده است.

  • این شرکت‌ها باید برای سهام‌داران حق رای‌دهی قائل باشند.
  • تعدادی از فعالیت‌های معین در شرکت باید توسط سهام‌داران تائید شود.
  • برای دریافت اجازه‌نامه حضور و رای دادن از سوی شخص دیگر باید درخواست داده شود.
  • تضاد منافع باید بازنگری شود.
  • مجمع عمومی سهام‌داران باید به صورت سالانه برگزار شود.
  • در جلسات باید حداقل اعضای لازم شرکت کنند.
  • باید کمیته حسابرسی وجود داشته باشد و شرکت‌ها موظف هستند گزارش‌های موقتی را در دسترس قرار دهند و گزارش‌های سالانه را منتشر کنند.

بورس نزدک

نزدکِ شرکت‌های کوچک، دو وظیفه را برای بازار نزدک همگانی انجام می‌دهد:

  1. کمک می‌کند که شرکت‌های کوچک پیش از ورود به بازار همگانی نزدک آمادگی‌های لازم را کسب کنند.
  2. تا زمانی که وضعیت‌ شرکت‌هایی با ارزش بازاری کاسته شده بهبود پیدا کند و بتوانند به بازار همگانی راه پیدا کنند، این فرصت را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد تا مجدداً در نزدک ظاهر شوند.

بازارساز چیست؟

«بازارساز» (Market Maker) یک معامله‌گر بورسی با هدف کسب سود از اختلاف بین قیمت خرید و قیمت فروش است. یکی از ویژگی‌هایی که بورس نزدک را از دیگر بازار‌های ثبت ‌شده متمایز می‌کند، بازارساز‌های در حال رقابت آن هستند. نزدک برای تعداد بازارسازانی که می‌توانند با سهام هر شرکتی معامله انجام دهند، محدودیتی قائل نیست. بازارسازان به نوعی کارگزاران بورس نزدک هستند. برای بعضی از شرکت‌های بزرگ‌تر ثبت ‌شده در نزدک، بیش از ۶۰ بازارساز وجود دارد.

به صورت میانگین ده بازارساز به معامله سهم‌های هر یک از شرکت‌های ثبت ‌شده می‌پردازند. نزدک باور دارد که وجود رقابت بین بازارسازان مستقلی که دارای سرمایه بالایی هستند نقدینگی کافی را در بازار برای موسسات بزرگ و معامله‌گران خرد به وجود می‌آورد. بازارسازان نزدک برخلاف سایر بازارهای فرابورسی موظف به نمایش حد سفارشاتی از سرمایه‌گذاران هستند که بهتر از قیمت‌های بازارساز است.

مثالی از فعالیت بازارساز

فرض کنید بازارسازی که در بازار معاملاتی الف مشغول به فعالیت است، پیشنهاد قیمتی ۱۰۰-۱۰۵ هزار تومان ۲00×500 را ارائه می‌کند. بدین صورت که آن‌ها ۲۰۰ سهم را به قیمت ۱۰۰ هزار تومان خریداری می‌کنند و ۵۰۰ سهم را به قیمت ۱۰۵ هزار تومان می‌فروشند. سایر شرکت‌کنندگان در بازار ممکن است سهم را به قیمت ۱۰۵ هزارتومان از بازارساز خریداری کنند و یا آن را به قیمت ۱۰۰ هزار تومان به او بفروشند.

بازارسازان بورس نزدک

این بازارساز‌ها معامله‌گرانی مستقل هستند که با استفاده از سیستم الکترونیکی بازار نزدک بر سر سفارش‌های قیمتی سرمایه‌گذاران و معامله‌گران رقابت می‌کنند. بازارسازان نزدک برای معامله سهام، سرمایه خود را اختصاص می‌دهند. بازارسازان نزدک باید به اتحادیه همگانی معامله‌گران سهام تعلق داشته باشند، اما همه کارمندان این اتحادیه الزاماً بازارساز نیستند.

بازارساز بورس نزدک پیش‌نیازهای سرمایه‌ای مخصوصی دارد. این پیش‌نیازها عموماً بالاتر از پیش‌نیازهای لازم برای بازارساز شدن در سایر بازارهای فرابورسی است. تعدادی از این پیش‌نیاز‌ها به شرح زیر هستند:

  • بازارساز نزدک باید ضمانت دهد که هر سفارش را در بهترین قیمت ممکن انجام دهد.
  • بازارساز باید برای خرید و فروش هر سهمی که در بازارش فعالیت می‌کند، آمادگی داشته باشد.
  • در بازه ۹۰ ثانیه بازارساز باید به صورت عمومی هر نقل و انتقال را همراه با قیمت و حجم گزارش دهد.
  • بازارساز نزدک باید از طریق NASD اقدام کند تا بتواند به فعالیت با سهام یک شرکت بپردازد.

سهم فرابورسی چیست؟

سهم‌های فرابورسی را سهم‌های «فهرست نشده» (Unlisted) نیز می‌نامند. این سهم‌ها چون در بازارهای معاملاتی اصلی خرید و فروش نمی‌شوند، عموماً حجم مبادلاتی پایین‌تر و ریسک بالاتری دارند. به بعضی ‌از سهام‌ بازار فرابورس به علت قیمت پایین‌ آن‌ها سهام ارزان یا «سهام پنی» (Penny Stock) می‌گویند. قیمت پایین این نوع از سهام معمولاً نظر سرمایه‌گذاران حقیقی را به خود جلب می‌کند. مبادلات سهام فرابورسی در پلتفرم‌های معاملاتی متنوعی انجام می‌شود. ثبت شدن در بازارهای معاملات سهام اصلی نیازمند حداقل سرمایه و پیش‌نیاز‌هایی است که شرکت‌های کوچک الزاماً قادر به تامین آن‌ها نیستند. بازار معاملاتی فرابورس به شرکت‌های کوچک و با سرمایه پایین این امکان را می‌دهد که بدون رعایت آن استانداردها سهام خود را بفروشند و سرمایه‌ خود را افزایش دهند.

چه شرکت‌‌هایی در بازار فرابورس فعالیت می‌کنند؟

الزاماً تمام شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در فرابورس عرضه می‌شود، شرکت‌هایی کوچک نیستند. گاهی شرکت‌ها فعالیت در فرابورس را بر می‌گزینند تا از رعایت پیش‌نیاز‌های قراردادی بازار بورس سنتی پرهیز کنند. برای مثال، ملزم به پر کردن فرم‌های مالی عریض و طویل نشوند. شرکت‌هایی که زمانی در بورس‌های اصلی فعالیت می‌کردند پس از حذف شدن از فهرست، به بازارهای فرابورسی رجوع می‌کنند. همچنین هزینه یکی دیگر از این عوامل است. برای اینکه سهام شرکتی در بورس‌های معاملاتی اصلی عرضه شود، آن شرکت موظف است سالیانه مبلغ قابل توجهی را پرداخت کند.

بازار‌های فرابورسی ممکن است به عرضه سایر انواع اوراق بهادار به جز سهام مانند اوراق قرضه دولتی و اوراق مشتقه نیز بپردازند. شرکت‌هایی که در بازار بورس سهام خود را عرضه می‌کنند ممکن است بخواهند به فعالیت در فرابورس نیز بپردازند. امکان دارد موسسات بزرگی که می‌خواهند معاملات کلانی به ارزش هزاران سهم انجام دهند، از بازار فرابورس استفاده کنند. فرابورس این امکان را به آن‌ها می‌دهد که بدون افشا شدن هویت‌شان و تاثیرگذاری بر قیمت سهام فعالیت خود را انجام دهند.

بازار فرابورس

شرکت‌هایی که در بازار بورس نیویورک و نزدک ثبت می‌شوند، باید گزارش مالی حسابرسی شده خود را تسلیم «کمیسیون معاملات و سهام» (Securities and Exchange Commission) یا SEC کنند. بسته به پلتفرم معاملاتی، اسناد مورد نیاز برای فعالیت در فرابورس متفاوت خواهد بود. عدم شفافیت ممکن است تشخیص اینکه سهامداران در حال خرید چه سهامی هستند را برای آن‌ها دشوار سازد. شرکت‌هایی که در فرابورس فعالیت می‌کنند، معمولاً حجم معاملاتی‌شان کمتر است و این باعث می‌شود که اختلاف بین قیمت خرید و فروش سهام بیشتر شود. بنابراین، ممکن است برای یک فروشنده پیدا کردن یک خریدار مشتاق در زمان فروش سهمش دشوار باشد.

چه مواردی روی بورس نزدک تاثیر می‌گذارند؟

داده‌های اقتصادی مانند فهرست موجودی شرکت‌ها، میزان اشتغال، شاخص قیمت مصرف‌کننده، نرخ بهره و جی‌دی‌پی روی بورس نزدک تاثیرگذارند. این داده‌ها سیگنال می‌دهند که بانک مرکزی چه سیاست پولی را در پیش ‌خواهد گرفت. جنگ‌های تجاری و همچنین نرح ارز می‌تواند بر شرکت‌های بزرگی که سهامشان در نزدک ارائه می‌شود از طریق تعرفه تجاری و موانع آن تاثیر بگذارد.

مهم‌ترین شاخص ‌های بورس نزدک

در ادامه ۴ شاخص از مهم‌ترین شاخص‌های بورس نزدک را بررسی می‌کنیم.

شاخص مرکب نزدک چیست؟

شاخص مرکب نزدک یک شاخص ارائه دهنده وضعیت سهام مبادله شده در بورس نزدک است. برای اینکه این شاخص سهمی را در نظر بگیرد، این سهم باید حتماً در بورس نزدک عرضه شود و جزو «سهام عادی» (Common Stock) یک شرکت اختصاصی به شمار رود. بنابراین، این شاخص معمولاً شامل ETFها و دیگر انواع اوراق بهادار نمی‌شود. مرکب نزدک یکی از شاخص‌های بازار سهام است که بیشتر از سایر شاخص‌ها در ایالات متحده آمریکا دنبال می‌شود. فعالیت شرکت‌هایی که سهام‌ آن‌ها در بورس نزدک عرضه می‌شود، به صورت کلی در حوزه فناوری و به ویژه بخش جوان‌تر آن است. از آنجا که این بخش‌های نوظهور به شدت در حال رشد هستند، عده‌ای شاخص مرکب نزدک را معیار خوبی برای بررسی کیفیت عملکرد بخش فناوری در نظر می‌گیرند.

شاخص مرکب نزدک چگونه محاسبه می‌شود؟

برای به دست آوردن عدد شاخص مرکب نزدک وزن تک تک سهم‌ها در شاخص در قیمتِ به‌روزرسانی‌ شده‌اش ضرب می‌شود. تمام این اعداد جمع می‌شوند و سپس بر مقسوم علیه‌ای که به صورت مداوم در حال تنظیم است، تقسیم می‌شود.

عملکرد شاخص مرکب نزدک

مانند اغلب شاخص‌های سهامی مهم، مرکب نزدک با ارزش سرمایه‌ای سهامی که از آن تشکیل شده، وزن داده شده است. به این معنی که وقتی تحرکی در سهام شرکت‌های بزرگ به وجود می‌آید، در مقایسه با زمانی که سهام شرکت‌های کوچک‌تر حرکت داشته باشد، اثر بزرگ‌تری روی عملکرد شاخص دارد. برای مثال، یک سهام عادی که در بورس نزدک ثبت شده با ارزش کل سهام به مبلغ ۱۰۰ میلیارد دلار، دو برابر سهام به مبلغ ۵۰ میلیارد دلار بر شاخص تاثیر خواهد گذاشت (با فرض اینکه حرکت قیمت در هر دو سهام مشابه باشد). اولین پیش‌نیاز برای حائز شرایط بودن جهت ثبت در شاخص مرکب نزدک این است که سهم در بورس نزدک به ثبت رسیده باشد. شاخص مرکب نزدک به صورت مداوم در طی ساعات معاملاتی نوسان دارد.

شاخص مرکب نزدک همه انواع سهام را پوشش نمی‌دهد و چون تعدادی از بزرگ‌ترین شرکت‌ها در جهان در نزدک ثبت شده‌اند، این شاخص به صورت نسبی تحت تاثیر نوسانات سهام آن شرکت‌ها است. در واقع، ده سهم برتر در نزدک مرکب یک سوم از کل عملکرد شاخص را تشکیل می‌دهند. شاخص مرکب نزدک وضعیت کلی تمام سهم‌های مبادله شده در بازار معاملاتی نزدک را اطلاع می‌دهد.

با اینکه سهام متنوعی در نزدک ثبت شده‌اند، اما طبق قوانین برای اینکه در میانگین نزدک شمرده شوند سهام نباید در بازار معاملاتی دیگری مبادله شود. شرکت‌ها به ۳ رده متفاوت تقسیم‌بندی می‌شوند و باید پیش‌نیاز‌های خاصی را دارا باشند تا در فهرست قرار بگیرند. اگر فردی بیان کند که شاخص نزدک در حال حرکت در جهت خاصی است، منظور او این است که ارزش وزن ‌داده شده تمام سهم‌ها در حال افزایش و یا کاهش است.

شرکت‌های موجود در نزدک مرکب

در ادامه به تعدادی از شرکت‌های موجود در نزدک مرکب می‌پردازیم. شما می‌توانید با مراجعه به سایت نزدک (+) وضعیت شرکت موردنظرتان را با در نظر گرفتن نماد آن‌ها بررسی کنید.

  • مایکروسافت (NASDAQ:MSFT)
  • اپل (NASDAQ:AAPL)
  • آمازون (NASDAQ:AMZN)
  • فیس بوک (NASDAQ:FB)
  • اینتل (NASDAQ:INTC)
  • نتفلیکس (NASDAQ:NFLX)

شاخص نزدک ۱۰۰ چیست؟

شاخص دیگری که بر پایه سهام عرضه شده در بورس نزدک ایجاد شده است و وضعیت آن نیز به شدت توسط نظاره‌گران بازار پیگیری می‌شود، «شاخص نزدک ۱۰۰» (NASDAQ-100) است. این شاخص همانند نزدک مرکب تحت تاثیر ارزش کل سهام است و عموماً با نزدک مرکب اشتباه گرفته می‌شود، اما تفاوت فاحشی بین این دو وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم. نزدک ۱۰۰ به صورت نظری تنها شامل سهام ۱۰۰ شرکت برتر غیر مالی است. این ۱۰۰ شرکت در شاخص نزدک ۱۰۰ بیش از ۹۰ درصد وزن شاخص نزدک مرکب را تشکیل می‌دهند.

این شاخص به این دلیل مهم است که نقش پررنگی در اقتصاد ایالات متحده آمریکا و جهان ایفا می‌کند. شاخص نزدک ۱۰۰، جامعه و سرمایه‌گذاران را از شرکت‌های برتر فعال در حوزه غیرمالی آگاه می‌کند. نزدک ۱۰۰ برای کسب‌وکارها شاخصی قابل اعتماد و شناخته شده است تا سهام خود را در آن به ثبت برسانند. نزدک ۱۰۰ شاخص وزن داده شده به وسیله سرمایه است. یعنی سهام مطابق با ارزش کل بازاری سهم‌های برجسته ارزش‌گذاری می‌شود. در تصویر زیر نمودار میله‌ای نزدک ۱۰۰ را در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ میلادی مشاهده می‌کنید.

نمودار نزدک ۱۰۰
برای مشاهده تصویر در ابعاد بزرگ‌تر روی آن کلیک کنید.

اگر قیمت سهم یک شرکت تغییر کند، ارزش آن در شاخص سهام نیز تغییر خواهد کرد. عموماً وزن‌دهی شاخص نزدک ۱۰۰ دستخوش تغییر نمی‌شود. اگرچه زمان آن که فرا برسد، نزدک شرکت‌ها را بازنگری کرده و دوباره آن‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. برای مثال در سال ۲۰۱۷ میلادی Wynn Resorts جایگزین TripAdvisor شد. زمان بازنگری که فرا برسد، بورس نزدک قیمت سهم‌ها را مورد مطالعه قرار می‌دهد و به صورت عمومی جمع کل سهم‌ها را اعلام می‌کند.

زمانی که رتبه‌بندی صورت می‌گیرد، شرکت‌هایی با رتبه ۱۰۱ تا ۱۲۵ در صورتی باقی می‌مانند که سال قبل جزو رتبه‌های زیر ۱۰۰ بوده باشند. اگرچه در آن سال اگر به رتبه زیر ۱۰۰ برنگردند، سقوط خواهند کرد. اگر رتبه آن‌ها بیشتر از ۱۲۵ شود، در هر صورت سقوط می‌کنند. اگر شرکت‌ها در نزدک ۱۰۰ ثبت شوند، موفقیت مالی آن‌ها به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این شاخص به این علت شناخته شده است که حاوی شرکت‌های پیشروی دنیای فناوری است. شرکت های زیست‌فناوری و خدمات درمانی نیز عضو نزدک ۱۰۰ هستند.

مثال شاخص نزدک ۱۰۰

در سال ۲۰۱۷ شرکت «الف»، یک شرکت بسیار شناخته شده در زمینه فناوری با تخصص در شبکه‌های اجتماعی بود و به کاربران قابلیت اشتراک‌گذاری تصاویر را ارائه می‌داد. به علت موفقیت زیادی که شرکت الف در آن سال کسب کرده بود، توانست به لیست نزدک ۱۰۰ راه پیدا کند. اما در سال ۲۰۱۸ کاربران ترغیب به استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند محصولات شرکت «ب» شدند که برای آن ها امکان به اشتراک‌گذاری ویدئو را نیز فراهم می‌کرد. همزمان که از محبوبیت شرکت الف کاسته شد، رتبه آن به ۱۰۳ در شاخص نزدک ۱۰۰ نزول کرد. اگرچه به علت رتبه زیر صدِ سال قبل همچنان قادر بود موقعیت خود را حفظ کند. در سال ۲۰۱۹ شرکت الف به رتبه ۱۲۶ رسید و از شاخص خارج شد و در همان سال شرکت ب رتبه ۸۸اُم را کسب کرد و جایگزین شرکت الف در نزدک ۱۰۰ شد.

تاریخچه نزدک ۱۰۰

اتحادیه همگانی معامله‌گران سهام، شاخص نزدک ۱۰۰ را همراه با نزدک مالی ۱۰۰ (تمرکز آن بر شرکت‌های مالی است) در سال ۱۹۸۵ به وجود آورد. به همین علت است که نزدک ۱۰۰ شامل هیچ شرکت مالی نمی‌شود. شرکت‌ها باید حداقل استاندارد‌های بورس نزدک را کسب کنند تا بتوانند جزوی از این شاخص باشند. علاوه بر این، شرکت‌ها باید حتماً در بورس نزدک آمریکا به ثبت رسیده باشند و نزدک دارایی‌های سرمایه‌ای و میزان نقدینگی آن‌ها را نیز در نظر خواهد گرفت.

همچنین، نزدک پیش‌نیاز‌های مخصوص دیگری نیز دارد. برای مثال، میانگین حجم باید در روز به ۲۰۰ هزار سهم برسد و شرکت برای حداقل سه ماه در بازار ثبت شده باشد. در ابتدا قرار بود که در شاخص نزدک ۱۰۰ فقط ۱۰۰ مورد ثبت شوند، حال آن‌که این شاخص، امروزه شامل بیش از ۱۰۰ سهام از ۱۰۰ شرکت است.

شاخص زیست فناوری نزدک

«شاخص زیست‌فناوری نزدک» (Nasdaq Biotechnology Index) در تاریخ اول نوامبر ۱۹۹۳ میلادی با حد پایه ۲۰۰ به وجود آمد و در ۳۱ ژانویه سال ۲۰۰۲ میلادی حد پایه آن به ۷۸۰٫۰۳ رسید. این شاخص نشان‌ دهنده بزرگ‌ترین و فعال‌ترین سهام‌ زیست‌فناوری معامله‌ شده در نزدک است. این شاخص شامل شرکت‌هایی است که از تحقیقات زیست‌پزشکی برای کشف یا توسعه درمان‌های جدید بیماری‌های انسانی استفاده می‌کنند. این شاخص نیز با ارزش کل وزن‌دهی شده است.

شاخص نزدک ۱۰۰ مالی

نزدک مالی ۱۰۰ حاوی ۱۰۰ عدد از بزرگ‌ترین نهاد‌های مالی آمریکایی و بین‌المللی است. این شاخص شامل بانک‌ها، موسسات پس‌انداز و هلدینگ‌های وابسته به آن‌ها و همچنین شرکت‌های بیمه، کارگزاری‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری است.

تفاوت بین بورس نزدک و بازار معاملات سهام نیویورک

این دو بازار بورس مسئول بخش عمده مبادلات سهام انجام شده در آمریکای شمالی و دنیا هستند. با اینکه مرکز مبادله «بازار بورس نیویورک» (NewYork Stock Exchange) یا NYSE به صورت فیزیکی در منطقه وال‌استریت شهر نیویورک واقع شده، حجم زیادی از معاملات آن از طریق پایگاه داده‌اش در شهر نیوجرسی انجام می‌شود. بورس نزدک مکان فیزیکی برای مبادله ندارد و مبادلات در مرکز داده به صورت مستقیم بین سرمایه‌گذارانی که تمایل به خرید و فروش دارند و بازارسازها و شرکت‌های متصل به یکدیگر، انجام می‌شود.

در واقع، بورس نزدک برخلاف بازار معاملات سهام نیویورک یک بازار کاملاً الکترونیک است، ولی ساختمان اداری آن در نیویورک و خیابان برادوِی واقع شده است. بورس نزدک و بورس نیویورک هر دو به صورت عمومی به خرید و فروش سهام می‌پردازند. «بازار معاملات عمومی» (Public Exchange) مکان‌های مبادله‌ای هستند که ورود خریداران و فروشندگان سهام و اوراق بهادار علاقه‌مند به آن‌ها آزاد است. این بازارها از یک پلتفرم مشترک استفاده می‌کنند.

پس از مطالعه‌ای که در سال ۱۹۶۰ توسط کمیسیون معاملات و سهام انجام شده و نتیجه گرفته بود که فروش اوراق بهادار خارج از بازار بورس عملی مبهم و تعریف ‌نشده است، بورس نزدک ایجاد شد. این گزارش در واقع فراخوانی برای خودکار کردن بازار فرابورس بود و مسئولیت ایجاد چنین بازاری را به اتحادیه همگانی معامله‌گران سهام واگذار کرد. اتحادیه همگانی معامله‌گران سهام ساختن سیستم بورس نزدک را در سال ۱۹۶۸ شروع کرد و اولین مبادلاتش از ۸ فوریه ۱۹۷۱ شروع شد.

بورس نزدک برخلاف ساختار متخصصانه بورس نیویورک، به جای اتکا بر کارگزاری‌ها برای انجام معامله از شبکه‌ای بزرگ از کامپیوترها بهره می‌گیرد که موجب می‌شود بتواند حجم عمده‌ای از مبادلات را در مدت زمان کوتاهی انجام دهد. در ابتدا سهم‌هایی که در نزدک مبادله می‌شد به شرکت‌های جدید و فناوری‌محور مانند اینتل و مایکروسافت تعلق داشت. اما امروزه بورس نزدک به خرید و فروش سهام صنایع متعدد در اقصی نقاط جهان می‌پردازد.

مقایسه بین بورس نزدک و بازار سهام نیویورک

بازار معاملات سهام نیویورک در هفدهم مِی سال۱۷۹۲ میلادی به وجود آمد؛ زمانی که ۲۴ کارگزاری در منطقه وال‌استریت جمع شدند تا موافقت‌نامه‌ای را بررسی کنند که در نهایت «توافق‌نامه باتن‌وود» (Buttonwood Agreement) خطاب قرار گرفت. اولین شرکتی که در بازار معاملات سهام نیویورک ثبت شد، بانک نیویورک بود. پس از به وجود آمدن بورس نزدک، معامله‌گران این امکان را پیدا کردند تا قیمت‌ها را به صورت الکترونیکی اعلام کنند. در نتیجه، فرایند ساده‌تر و سهام‌ به متقاضیان بیشتری عرضه شد.

چهار سال بعد از پایه‌گذاری، نزدک برای معرفی سهم‌ها پیش‌نیاز‌های خودش را ارائه کرد که باعث شد شرکت‌های بزرگ از شرکت‌های کوچک‌تر متمایز شوند. این عمل موجب شد که این امکان برای این شرکت‌ها فراهم شود تا با شرکت‌های بزرگی رقابت کنند که سهام آن‌ها در بازار‌هایی مانند بازار معاملات سهام نیویورک خرید و فروش می‌شد. اگرچه بورس نیویورک بزرگ‌ترین بازار مبادله از لحاظ کل مبلغ سرمایه‌گذاری شده است، اما ساز و کار قیمت‌دهی الکترونیک، بورس نزدک را به بزرگ‌ترین بازار معاملاتی از نظر حجم مبادلات تبدیل کرده است.

بازار معاملاتی و بازار مزایده‌ای

تفاوت اساسی بین بازار سهام نیویورک و  بورس نزدک در روش خرید و فروش سهام است. بورس نزدک یک بازار معاملاتی با وجود «دلال» (Dealer) است. متقاضیان خرید و فروش به صورت مستقیم با یکدیگر مبادله انجام نمی‌دهند و مبادلات از طریق یک دلال که همان بازارساز است، صورت می‌پذیرد. بازار معاملاتی نیویورک در واقع بازاری مزایده‌ای است. هر دو بورس نزدک و بازار معاملاتی سهام نیویورک بازارساز دارند تا نقدینگی بهبود پیدا کند و نظم در بازار حفظ شود. در  بورس نزدک بازارسازها برای سهمی که در  آن فعالیت می‌کنند دو قیمت خرید و فروش اعلام می‌کنند.

بیش از ۲۶۰ شرکت بازارساز برای سهام‌های ثبت شده در بورس نزدک نقدینگی ایجاد می‌کنند. در بازار بورس نیویورک حفظ وضعیت بازار بر عهده متخصصان است. در بازار بورس نیویورک هنگامی که سرمایه‌گذاران در حال فروش هستند، بازارساز‌ها سهام می‌خرند و برعکس. اینکه سهامی در بازار معاملات سهام نیویورک یا بورس نزدک عرضه می‌شود، عاملی تعیین کننده برای سرمایه‌گذاران نیست، اما برای شرکت‌ها با اهمیت است که سهام خود را در چه بازار بورسی ثبت کنند.

بورس نزدک بازار مبادله‌گران است. در بازار بورس نیویورک خریداران و فروشندگان مستقیماً با یکدیگر خرید و فروش می‌کنند و یک متخصص، معامله را تسهیل می‌کند. در حالی‌ که در بورس نزدک عموم مردم خرید و فروش سهام را با کمک بازارساز انجام می‌دهند. این شخص یک معامله‌گر یا کارگزار ثبت شده است و آماده خرید و فروش سهم است.

تفاوت اولیه بین متخصص فعال در بازار سهام نیویورک و بازارساز نزدک این است که متخصص تلاش می‌کند با رعایت نظم خریداران و فروشندگان را با یکدیگر تطبیق دهد. بازارساز در تلاش است که از موجودی سهام‌ها فهرست تهیه کند و به مبادله سهام بپردازد و در نتیجه بازار را به وجود بیاورد یا به اصطلاح بسازد.

در بازار مبادله، هزینه‌های انتقال اندک است، زیرا بازارسازهای متعددی برای قیمت سهام شما وجود دارند. به صورت میانگین ۱۴ بازارساز وجود دارند که در تقابل با یکدیگر رقابت می‌کنند تا بهترین قیمت را به معامله‌گران ارائه دهند.

مقایسه شاخص نزدک ۱۰۰ با شاخص ‌های مطرح

اس‌اندپی ۵۰۰، نزدک ۱۰۰ و میانگین صنعتی داوجونز جزو سه شاخص برتر بررسی وضعیت بازار معاملات سهام در ایالات متحده آمریکا و جهان هستند. در ادامه به مقایسه این ۳ شاخص با یکدیگر می‌پردازیم.

«اس‌اند‌پی ۵۰۰» (S&P 500) شاخصی است که از ۵۰۰ شرکت بزرگی تشکیل شده است که در بورس نزدک یا بازار معاملات سهام نیویورک ثبت شده‌اند. بسیاری از شرکت‌های مالی کلان که در نزدک ۱۰۰ ثبت نشده‌اند، در S&P 500 قرار دارند. شاخص نزدک ۱۰۰ به نوعی کوچک‌تر است و تمرکز آن بر تعدادی سهم در بخش‌های محدود است، اما S&P 500 وضعیت بازار را به صورت گسترده‌تری مورد بررسی قرار می‌دهد. اس‌اند‌پی ۵۰۰ در سال ۱۹۵۷ توسط «موسسه رتبه‌بندی جهانی استاندارد و پور» (Standard & Poor's Global Rating) به وجود آمد که وضعیت ۵۰۰ شرکت کلان را در بازار معاملات سهام نیویورک و بورس نزدک پیگیری کند. در این شاخص نیز وزن بیشتری به بخش فناوری داده شده است.

اس‌اند‌پی ۵۰۰، نزدیک به ۸۰ درصد فعالیت سهم‌ها در سرتاسر آمریکا را پوشش می‌دهد. در سال ۱۹۹۹، زمانی که حباب دات-کام در بالاترین حد ممکنش قرار داشت، بهره شاخص نزدک ۱۰۰ به ۱۰۲ درصد رسید، حال آنکه بهره اس‌اند‌پی ۵۰۰ تنها ۲۰٫۹ درصد بود. پس از ترکیدن حباب و قرمز شدن بازار، ضرر اس‌اند‌پی در سال ۲۰۰۰ میلادی به ۹ درصد رسید. در سال ۲۰۰۱ میلادی این عدد تا ۱۱٫۹ درصد افزایش داشت و در سال ۲۰۰۲ میلادی به ۲۲ درصد رسید. اما نزدک ۱۰۰ ضرر بیشتری متحمل شد.

ضرر نزدک ۱۰۰ در سال ۲۰۰۰ میلادی ۳۶٫۸ درصد، در ۲۰۰۱ میلادی ۳۲٫۷ درصد و در ۲۰۰۲ میلادی برابر ۳۷٫۶ درصد بود. دانستن اینکه در هر شاخص به کدام بخش از اقتصاد بیش از حد توجه شده است، باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران در دورانی مانند حباب دات-کام ضرر مالی فاحشی نکنند.

مقایسه بین ۳ شاخص مهم بازار بورس

«شاخص داوجونز» (Dow Jones Industrial Average) یا «DIJA» قدیمی‌ترین شاخص در بین ۳ شاخص مطرح شده است. شاخص داوجونز در سال ۱۸۹۶ توسط «ژورنال وال‌استریت» (Wall Street Journal) به وجود آمد. داو یک شاخص وزن داده شده با قیمت است که وضعیت ۳۰ سهم با سرمایه بالا در بازار معاملات سهام نیویورک و بورس نزدک را پیگیری می‌کند. این شاخص شامل بخش‌های مختلفی مانند تلکام، انرژی، فناوری، داروسازی و سرگرمی است. نوسان شاخص داوجونز کمتر است، زیرا شامل شرکت‌های باثبات و قدیمی است که معمولاً قیمت سهام آن‌ها به کندی حرکت می‌کند.

نوسان شاخص نزدک ۱۰۰ بیشتر است، زیرا از سهام شرکت‌های فناوری‌محور با رشد سریع سهام تشکیل شده است. اس‌اند‌پی ۵۰۰ جایی مابین دو شاخص نزدک ۱۰۰ و داوجونز است، اما مانند دیگر شاخص‌ها نزولی ‌شدن آن سریع‌تر از صعودی ‌شدن آن است. می‌توان گفت که داوجونز و اس‌اند‌پی ۵۰۰ با روند مشابهی حرکت می‌کنند، اما نزدک ۱۰۰ به طرز متفاوتی نوسان می‌کند.

معرفی فیلم آموزش مدیریت حرفه ای ترید در بازار سرمایه

دوره آموزش مدیریت حرفه ای ترید در بازار سرمایه

برای اینکه سود بلندمدت کسب کنید و تحت تاثیر جو روانی بازار قرار نگیرید، لازم است که با آگاهی اقدام کنید. به دلیل اهمیت این موضوع، «فرادرس» دوره آموزشی ۲ ساعت و ۴۵ دقیقه‌ای را در قالب ۵ درس آماده کرده است که در ادامه به توضیح این دروس می‌پردازیم. این دوره برای رشته‌های مدیریت، مهندسی صنایع و علاقمندان فعالیت در بورس و بازارهای مالی، کاربردی خواهد بود.

در درس اول، مدیریت مکان‌یابی در بازار آموزش داده شده است. مدرس در درس دوم به مباحث پیرامون مدیریت زمان‌بندی در بازار می‌پردازد. درس سوم به مدیریت اندازه‌گیری در بازار اختصاص دارد. کنترل ریسک و مدیریت سرمایه را در درس چهارم فرا خواهید گرفت. در نهایت، مدیریت رفتاری و نقش آن در معاملات در درس پنجم آموزش داده می‌شود.

سخن پایانی

در این نوشتار به بررسی تعریف بورس نزدک پرداختیم و شاخص‌های مهم آن را بررسی کردیم. جدا از اینکه بخواهید در چه بازار بورسی فعالیت کنید، لازم است که با توجه به موقعیت خود به تحلیل سهم‌ها بپردازید. برای تحلیل یک سهم لازم است که سرمایه‌گذار سود احتمالی و حجم سهم را مورد بررسی قرار دهد و با توجه به سایر سهم‌های قرار گرفته شده در پورتفوی خود شرایط را بسنجد و سپس اقدام به معامله کند.

پیش از خرید سهام یک شرکت، سرمایه‌گذاران باید ترازنامه آن، اظهارنامه درآمدی، جریان نقدی یا نقدینگی را بررسی کنند. معمولاً می‌توان این موارد را در گزارش سالانه یک شرکت یافت. به عقیده یکی از سرمایه‌گذاران برجسته، بازار سهام ابزاری برای انتقال پول از فرد عجول به فرد صبور است. آموختن ابزار‌های مختلف تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال به شما این امکان را می‌دهد که با آسیب‌پذیری کمتری وارد بازار شوید و بدون پیش‌زمینه قبلی اقدام به خرید و فروش نکنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.
بر اساس رای ۱۲ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
منابع:
Finance TrainThe Motley FoolCorporate Finance InstituteInvestopediaSmart Asset
۱ دیدگاه برای «بورس نزدک (NASDAQ)‌ چیست؟ | آنچه باید بدانید به زبان ساده»

سلام بسیار مفید و عالی بود . تشکر از زحمات شما

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *