آموزش زبان بدن با تصویر – کامل ترین راهنما برای پیش بینی دیگران

زبان بدن بخشی از مهارت های غیر کلامی است که از آن برای انتقال بهتر احساسات و افزایش تاثیر کلام خود استفاده می‌کنیم. افراد کاریزماتیک توانایی فوق‌العاده‌ای در تأثیرگذاری با استفاده از زبان بدن در مذاکره دارند. تنوع بسیار زیادی در تکنیک‌های زبان بدن وجود دارد و در این مطلب به آموزش زبان بدن با تصویر می‌پردازیم تا هرکدام از رفتارهای خود و دیگران را به راحتی تحلیل کنید و آن‌ها را برای پیشبرد اهداف خود به کار بگیرید.

چطور زبان بدن دیگران را بخوانیم؟

انواع زبان بدن، مجموعه‌ای از رفتارها، حالت‌های چهره و ارتباط چشمی است که پیام و تفکرات فرد را به شکلی متفاوت از ارتباط کلامی انتقال می‌دهد. اگر بدانید که هرکدام از این حرکات چه مفهومی دارند بدون در نظر گرفتن صحبت‌های شخص منظور او را به طور کامل درک می‌کنید. اما خواندن این حرکات و کنار هم قرار دادن آن‌ها برای رسیدن به نتیجه‌ای درست نیاز به آموزش و تمرین دارد. از این رو، در این بخش به آموزش زبان بدن با تصویر می‌پردازیم.

مثالی ساده برای زبان بدن حالت چهره خونسرد است. در این حالت لبخندی کم‌رنگ روی لب‌ها نقش می‌بندد. لب‌ها کمی به سمت بالا متمایل می‌شوند و همچنین گوشه چشم‌ها چروک می‌خورند. بنابراین اگر به طور مثال مشتری خود را با این حالت‌ها مشاهده کردید متوجه آرامش درون او می‌شوید و می‌توانید از این فرصت برای متقاعد سازی مشتری یا طرح درخواست خود به فردی آشنا استفاده کنید.

در مجموع وقتی این نشانه‌های کوچک را بخوانید متوجه کل پیام زبان بدن دیگران می‌شوید و این نکته در بسیاری از مواقع نظیر جلسات مذاکره، سخنرانی، فروش و... کاربرد دارد. در ادامه با ارائه تصاویری مشخص نشانه‌های موجود در بدن را به تفکیک بیان می‌کنیم و می‌آموزیم که چطور با نگاهی گذرا به دیگران ذهن و پیام آن‌ها را بخوانید. همچنین واکنش دیگران نسبت به صحبت‌هایتان را تشخیص می‌دهید و در صورت لزوم مسیر کلام را عوض می‌کنید تا به نتایج مطلوب برسید.

گفتنی است که با دقت به نشانه‌های زبان بدن این امکان را دارید که حرکات خود را با کلامتان هم راستا کنید. به طور مثال اگر برای حفظ ادب، در کلام به کسی احترام می‌گذارید زبان بدنتان نیز باید این احترام را منعکس کند در غیر این صورت پیام به شکل واضح منتقل نمی‌شود و شما را به عنوان شخصی ریاکار قضاوت می‌کنند.

برای پیش‌بینی آنچه از ذهن دیگران می‌گذرد ابتدا لازم است دو دسته‌بندی زبان بدن یعنی زبان بدن مثبت و منفی را بشناسید و برای یادگیری بهتر، این نشانه‌ها را در موقعیت‌های مختلف با خود تمرین کنید. در ادامه به معرفی این دو دسته می‌پردازیم.

زبان بدن مثبت چیست؟

زبان بدن مثبت انسان‌ها احساسات خوشایند آن‌ها را به دیگران منتقل می‌کند. این احساسات شامل صداقت، علاقه‌مندی و شادی می‌شود. وقتی این نشانه‌ها را بشناسید، با یافتن آن‌ها در رفتار مخاطب مطمئن می‌شوید که حرف‌هایتان برای او به اندازه کافی جذابیت دارد و احساس راحتی و امنیت می‌کنید.

همچنین با شناخت این نشانه‌ها می‌توانید از آن‌ها برای تاکید بیشتر بر مفهوم عبارت‌های خود استفاده کنید و جلوی برداشت‌های اشتباه را بگیرید. نشانه‌های ارتباط غیر کلامی اولیه شما نقش زیادی در اولین قضاوت دیگران دارد. در ادامه راه‌های نمایش این نشانه‌های مثبت که نماد صادق بودن، داشتن اعتماد به نفس و جذاب بودن شما خواهند بود. در ادامه به سه نمونه از نشانه‌های ویژه زبان بدن مثبت اشاره می‌کنیم.

• رفتار دوستانه نشان دهید: ریلکس باشید اما بیش از حد خود را بی‌تفاوت نشان ندهید. همچنین به یاد داشته باشید که دست‌ها را به کمر نزنید تا دیگران رفتار شما را مغرورانه برداشت نکنند.
• به شکلی رسمی دست بدهید: نوع دست دادن شما اهمیت زیادی دارد بنابراین سعی کنید این کار را صحیح انجام دهید. نباید دست‌های شما نماد خشم یا قدرت باشند آن‌ها صرفا برای برقراری ارتباط لمسی شما به کار گرفته شده‌اند. همچنین زیادی شل دست ندهید زیرا این کار نماد عدم تمایل به برقراری ارتباط است.
• ارتباط چشمی متعادل داشته باشید: سعی کنید در حین مکالمه حتما نگاهی کوتاه به طرف مقابل بیندازید اما طوری نگاه نکنید که رفتارتان را گستاخانه تلقی کنند.
• اعضای صورت خود را لمس نکنید: بسیاری از افراد لمس صورت را نماد دروغگویی می‌دانند. بنابراین اگر این عادت را دارید برای ترک آن تلاش کنید تا اعتماد دیگران با دیدنش خدشه‌دار نشود.
  

  

• اگر در حین پاسخ دادن به سوالات دیگران اعضای صورت خود را لمس کنید این حرکت شما نشانه عدم صداقت در کلامتان خواهد بود. اگرچه این موضوع برای همه موقعیت‌ها صدق نمی‌کند باید از بروز این رفتار و از دست زدن به موها یا بینی خود اجتناب کنید.
• لبخند بزنید: لبخندی گرم و صمیمی بر لب داشته باشید. با این کار دیگران را به خود جذب می‌کنید.
• حالت مثبتی داشته باشید: در هنگام ایستادن صاف بایستید و هنگام نشستن شانه‌هایتان را عقب بدهید. با وسوسه دست کردن در جیب بجنگید و به هیچ وجه قوز نکنید.
• سرتان را بالا بگیرید: در این مواقع بهتر است سرتان را بالا بگیرید و به حالت صاف قرار دهید چرخاندن مداوم سر به دو سمت معمولا به دیگران این پیام را می‌دهد که از موضوعی عصبانی هستید.
• بهترین و مناسب‌ترین رفتارها را تمرین کنید: در حالتی ریلکس و آرام بایستید و وزن خود را به شکل مساوی روی دو پا تنظیم کنید.
• دست‌های خود را باز کنید: دست‌ها را با فاصله از هم و روبه‌روی خودتان قرار دهید و آن‌ها را طوری نگه دارید که کف دست‌ها برای مخاطب قابل دیدن باشند. این نوع زبان بدن دست ها نوعی خوش‌آمدگویی همراه با رفتاری مثبت است.

در بسیاری از مواقع ممکن است این حرکات زبان بدن را فراموش کنید. اما اگر هدفتان این است که اطرافتان را با افراد تاثیرگذار و مفیدی پر کنید باید این متدها را تمرین کنید تا در موقعیت‌های مختلف نظر آن‌ها را به خود جلب کرده باشید.

زبان بدن منفی چیست؟

زبان بدن منفی یعنی رفتار شما کاملا نشان دهد که تمایلی به برقراری یا تداوم رابطه با شخصی خاص ندارید. اگر یک یا چند مورد از نشانه‌های منفی را در حین مکالمه با شخصی مشاهده کردید باید خیلی زود دریابید که به احتمال زیاد او یا علاقه‌ای به مکالمه با شما ندارد یا موضوع صحبت برایش جذاب نیست یا به طور کلی از چیز دیگری ناراحت است و نمی‌تواند در حین ارتباط با شما عوامل ناراحت‌کننده درون خود را کنترل کند. مثال واضح از زبان بدن منفی نشستن یا ایستادن در حالت دست به سینه است.

پس از آن‌که این رفتار را دیدید به دنبال نشانه‌های زیر نیز بگردید:

• ایجاد فاصله میان بدن خود با شما
• حالت چهره مضطرب یا پرتنش
• نگاه کردن به زمین و کاهش ارتباط چشمی تا حد ممکن

این حالت‌ها مخصوصا در مواجهه با همکاران ناراحت یا مشتریان ناراضی بیشتر مشاهده می‌شوند و وقتی آن‌ها را تشخیص می‌دهید باید استراتژی مناسبی برای حل مسئله به کار بگیرید و از تکنیک‌های متقاعد سازی مشتری عدم رضایت او را رفع کنید. اما اگر هیچ‌کدام این رفتارها از او سر نزد نباید دست‌به سینه بودن او را زبان بدن منفی بدانید چراکه ممکن است محیط اتاق برای او سرد باشد یا صرفا با این کار احساس امنیت بیشتری داشته باشد.

آگاهی از معنای این نشانه‌ها به شما در انتخاب حرکات مناسب و تنظیم آن‌ها با منظور اصلی‌تان کمک می‌کند. همچنین پس از آموزش زبان بدن با تصویر می‌بینیم که می‌توانید با آن‌ها همدلانه رفتار کنید یا تصمیمی در جهت تلطیف فضا بگیرید تا فضای منفی تبدیل به فضای مثبت و نرمال شود. برای خروج از موقعیت‌های پرتنش پس از دریافت نشانه‌های منفی زبان بدن طرف مقابل، نظر او را به سمت موضوع بهتری جلب کنید تا احساس راحتی داشته باشد. وقتی این نشانه‌ها از بین رفتند فرصت مناسبی برای مذاکره اثربخش خواهید داشت.

به غیر از موارد گفته شده برخی نشانه‌های دیگر که زبان بدن منفی را نشان می‌دهند در زیر آمده‌اند.

• جویدن ناخن‌ها: نشانه احساس ناامنی یا استرس است.
• قفل کردن پاها بر روی هم: این حرکت نیز در بسیاری از مواقع ناشی از اضطراب است.
• پلک زدن متوالی: در مواقعی که شخص از موضوعی مطمئن نیست یا نسبت به نتایج مسئله احساس نگرانی دارد به سرعت و متوالی پلک می‌زند.
• با انگشت روی میز ضربه زدن: این حالت می‌تواند دو پیام داشته باشد. پیام اول این است که شخص احساس بی‌حوصلگی می‌کند. حالت دوم نیز نشانه‌ای از استرس درون شخص است.

آموزش زبان بدن با تصویر

حال که با انواع زبان بدن منفی و مثبت آشنا شدید و دانستید که با کمک چه رفتارهایی می‌توانید افراد اثربخش را به دور خود جمع کنید وقت آن است که با آموزش زبان بدن با تصویر برای خوانش ذهن و احساس دیگران تمرین کنید. این کار روشی ارزشمند برای گرفتن بازخورد است اما اگر به درستی آن را نیاموزید احتمالا فرصت دریافت این پیام‌ها را از دست می‌دهید. در ادامه به نحوه خوانش مهم‌ترین نشانه‌ها در دیگران می‌پردازیم. اغلب این نشانه‌ها در میان تمام مردم جهان یکسان هستند اما برخی از آن‌ها در فرهنگ‌های مختلف با هم تفاوت‌هایی دارند که درباره این موارد استثنا نیز توضیح می‌دهیم.

ارتباط چشمی

چشم یکی از مهم‌ترین اعضای بدن است که پیام‌های زیادی به مخاطب انتقال می‌دهد. نحوه خیره شدن افراد به شما بسیاری از رازها را برملا می‌کند. به طور مثال اگر در حین صحبت متوجه شوید که شخص برای برقراری ارتباط چشمی با شما معذب است باید کمی بیشتر به رفتارهای او دقت کنید. در صورتی که این حرکت را از روی خجالت نمی‌کند احتمالا در حال پنهان کردن موضوعی است که به شما ربط دارد. اما اگر در طول مکالمه به راحتی به چشم‌هایتان می‌نگرد و حرف می‌زند یا گوش می‌دهد چیزی برای دروغ‌گفتن یا پنهان‌کاری وجود ندارد.گاهی از روی نحوه ارتباط چشمی افراد می‌توانید از علاقه آن‌ها به خودتان نیز مطلع شوید زیرا چشم‌ها همواره احساساتی از این دست را به‌شکل واضح بروز می‌دهند.

در ارتباط چشمی دو نکته مهم وجود دارد که اگر آن‌ها را در نظر بگیرید همراه با آموزش زبان بدن با تصویر توانایی بیشتری در خواندن ذهن دیگران به دست می‌آورید.

• اولین نکته تاثیر فرهنگ بر نحوه برقراری ارتباط چشمی است. در برخی فرهنگ‌ها نگاه خیره بی‌ادبانه است و برای برخی مناطق در صورت دزدیدن نگاه خود به مخاطب توهین کرده‌اید. همچنین مسئله مهم دیگر این است که بعضی از افراد دارای بیماری‌های جسمی و روحی خاصی هستند که این بیماری‌ها بر نوع ارتباط چشمی آن‌ها تاثیرگذار است. به طور مثال افراد اوتیسم یا افراد درگیر اضطراب اجتماعی از نگاه کردن به چشم‌های دیگران اجتناب می‌کنند و نباید این رفتار آن‌ها را نماد زبان بدن منفی بدانید.
• نکته دوم نقش پررنگ غریزه در تشخیص راست یا دروغ حرف‌های دیگران است. در این مطلب ما به نشانه‌های زیادی اشاره می‌کنیم که وقتی آن‌ها را کنار هم قرار می‌دهید به شناخت درستی از گوینده می‌رسید اما گاهی نحوه ارتباط چشمی شخص به گونه‌ای است که نمی‌توانید به نشانه‌ها اعتماد کنید. در این حالت به غریزه خود توجه کنید. البته شناخت کامل نسبت به حرکات دیگران نیز مهارت شما را در تشخیص این مسئله افزایش می‌دهد زیرا معمولا با وجود اشتراک‌های موجود در ارتباط غیرکلامی معمولا هر شخص با شخص دیگر تفاوت‌هایی دارد. به طور مثال مادرها با توجه به این‌که تمام حرکات بچه‌های خود را از بدو تولد دیده‌اند به سادگی درمی‌یابند که فرزندشان راست می‌گوید یا دروغ.

بالا بردن ابروها

بالا بردن ابروها نیز یکی دیگر از حالت‌های چهره است که در خوانش زبان بدن معمولا باید به آن توجه کنید. وقتی یکی از ابروهای شخص بالا می‌رود احتمالا از شرایط فعلی رضایت ندارد و احساس راحتی نمی‌کند. از جمله معانی بالا بردن ابرو می‌توانیم به نگرانی، تعجب و ترس اشاره کنیم. کسی که این حالت در صورتش پدیدار می‌شود در یکی از این حالت‌های روحی قرار دارد. برای این نشانه نیز لازم است دو نکته زیر را در نظر بگیرید که با آموزش زبان بدن با تصویر راحت‌تر افکار مخاطب را بخوانید.

• نکته اول این است که بالا بردن ابروها می‌تواند نشانه عدم صداقت شخص باشد. به طور مثال اگر لباس تازه‌ای پوشیدید و طرف مقابل با ابروهای بالا رفته از آن تعریف کرد این احتمال را در نظر بگیرید که صرفا برای دلخوشی شما این جمله را بر زبان آورده است و در حقیقت از این لباس خوشش نیامده است.
• نکته دوم این است که بسیاری از افراد در حین کنجکاوی درباره موضوعات مختلف ابروهایشان را بالا می‌برند و در این حالت قصد دارند با بیان عبارت‌هایی خاص شما را مجاب به دادن اطلاعات کنند.

بنابراین به طور کلی اگر مجموعه‌ای از نشانه‌ها را همراه با بالا بردن ابرو در نظر بگیرید متوجه حس واقعی شخص در آن لحظه می‌شوید و حرف‌های متناقض را پیدا می‌کنید.

چین خوردن چشم ها

وقتی لبخندی واقعی بر لب‌ها می‌آورید ناخودآگاه گوشه چشم‌هایتان قدری چین می‌خورند. در مقابل اگر لبخندی مصنوعی بزنید این اتفاق نمی‌افتد. پیش از این گفتیم که نقش چشم در انتقال پیام‌های غیرکلامی بسیار زیاد است و در این حالت نیز اگر از چیزی خوشتان نیامد یا معاشرت با افراد حاضر برایتان دلچسب نبود به هیچ وجه این چین‌های کوچک در گوشه‌های چشم‌تان دیده نمی‌شوند. شما می‌توانید از این نشانه برای درک میزان رضایت افراد از برقراری ارتباط با خود مطلع شوید. به طور مثال در مذاکرات معمولا افراد لبخند می‌زنند و عدم وجود این نشانه ممکن است نمادی از عدم صداقت مذاکره کنندگان باشد. در این حالت احتمالا لازم است نشانه‌های دیگر را نیز در نظر بگیرید تا در صورت وجود مشکلات پنهانی آن‌ها را بیابید.

برای تمرین یادگیری و به خاطر سپردن این نشانه به عکس‌های دسته‌جمعی نگاه کنید. با توجه به شناختی که از افراد داخل عکس دارید و دقت به گوشه چشم افراد درمی‌یابید که کدام لبخندها واقعی بودند و کدام لبخندها صرفا از سر اجبار بر لب افراد آمده بودند.

منقبض کردن فک و صورت

فک منقبض و ابروهای اخمو اگر همزمان دیده شوند معمولا نماد استرس و نگرانی شخص هستند. افراد معمولا گردن، فک و پیشانی خود را در این مواقع منقبض می‌کنند. به همین علت زمانی که درگیر استرس زیادی هستند گردنشان را ماساژ می‌دهند.

به طور مثال شما مدیر واحدی هستید و در جلسه‌ای با کارمندان درباره انجام پروژه‌ای جدید و جدی صحبت می‌کنید. در صورتی که برخی از آن‌ها فک خود را منقبض کنند، اخم‌ها را در هم بکشند و ناخودآگاه قدری گردنشان را لمس کنند این نکته نشان می‌دهد که پروژه جدید برای این افراد استرس ایجاد کرده است. استرس نیز معمولا ناشی از عدم تسلط و تجربه یا کمبود اعتماد به نفس است.

بنابراین با توجه به این نکات درمی‌یابید که باید نیروهای خود را برای انجام این پروژه پرورش دهید تا به موفقیت کافی برسید.

کشیدگی لب و عقب رفتن چانه

این نشانه زمانی رخ می‌دهد که شخص دچار ترس و واهمه یا دیگر احساسات آزاردهنده شده است. در موقعیت‌های این‌چنینی او تسلطی روی رفتار خود ندارد و احساس ناخوشایندش را با حرکات فک و چانه بروز می‌دهد. بسیاری از حرکات چندگانه صورت نشان‌دهنده احساسات درون افراد است که کنترلی روی آن‌ها ندارند. دقیقا همین نشانه‌های غیر ارادی هستند که با استفاده از آموزش زبان بدن با تصویر که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم حالت واقعی افراد را درک می‌کنید.

مسئله بسیار مهم درباره این حرکات ریز این است که وقتی افراد دروغ می‌گویند از افشای آن می‌ترسند. به همین علت گاهی می‌توانیم عقب رفتن فک را ناشی از ترس از افشای دروغ بدانیم.

روی هم قرار دادن دست‌ها و پاها

در مکالمه با افراد یا در جلسه‌های مهم این حرکت رفتاری متداول در میان افراد است و نشان می‌دهد که آن‌ها روی عقیده فعلی خود پافشاری می‌کنند و از پذیرش ایده جدید فعلی امتناع می‌ورزند. مشاهده این حالت می‌تواند به شما در تغییر روش توضیح مسئله یا حتی تغییر کلی در ایده اولیه کمک کند.

بسیاری از مردم در موقعیت‌های مختلف این نوع نشستن را انتخاب می‌کنند که نشان می‌دهد آن‌ها از نظر ذهنی، فیزیکی یا احساسی، طرف مقابل را رد می‌کنند و پذیرای او نخواهند بود. همچنین این نحوه نشستن می‌تواند ناشی از عدم امنیت شخص باشد و برای محافظت از خود از این نوع زبان بدن استفاده کند. بسیاری از افراد در موقعیت‌های پرتنش و استرس‌زا پاها را روی هم می‌اندازند.

به طور مثال اگر در جلسه مذاکره در حین بیان پیشنهادهای خود شاهد دست‌به سینه بودن طرف دیگر مذاکره بودید این احتمال را بدهید که نظرات شما را نپذیرد. از طرفی ممکن است محیط اتاق سرد باشد و افراد برای حفظ گرمای بدن این رفتار را انجام دهند. بنابراین با توجه به تنوع پیام‌هایی که از این رفتار منتقل می‌شود باید در صورت مشاهده آن ابتدا موقعیت خود را در نظر بگیرید، عوامل محیطی نظیر میزان امنیت فضا و دمای اتاق را بسنجید و بعد درباره پیام اصلی این نوع نشستن افراد به نتیجه درستی برسید.

اشاره دست

وقتی افراد با حرکات دست به کسی اشاره می‌کنند معمولا به آن شخص علاقه‌مند هستند یا این که از نظر عقیده با او تفاهم دارند. اگر در جمعی دقت کنید که گوینده به چه کسی با دست اشاره می‌کند به اطلاعات زیادی دست پیدا می‌کنید. به طور مثال درمی‌یابید که با چه کسی صمیمی‌تر است و با کدام افراد روابط نزدیک‌تری دارد.

برای مثال در جلسه کاری حضور دارید و یکی از افراد در حال توضیح موضوع خاصی است. در این بین اگر برای گرفتن تایید یا توضیح واضح‌تر مطلب به شخصی اشاره کند باید او را به خاطر بسپارید و بعد وقتی او شروع به صحبت کرد به کلماتش دقت کنید. این موضوع در بازی‌های دسته‌جمعی مانند مافیا نیز بسیار کاربردی است زیرا معمولا افرادی که نقش مافیا را در بازی اجرا می‌کنند طی صحبت‌هایشان ناخودآگاه یکدیگر را مخاطب قرار می‌دهند و گاهی با انگشت به آن سمت اشاره می‌کنند.

بی‌قراری

بی‌قراری در دست‌ها و تکان دادن پاها نشانه استرس یا بی‌حوصلگی است. از طرفی اگر کسی در حین نشستن دست‌ها را به آرامی روی پاهای خود قرار دهد این رفتار او نماد آرامشی است که در آن لحظه احساس می‌کند. البته مشاهده بی‌قراری در افراد معانی مختلفی دارد. به طور مثال اگر فرد در حین توضیح مسئله‌ای مدام پاهایش را تکان دهد احتمال این امر وجود دارد که در حال دروغ‌گویی باشد. به یاد داشته باشید که فقط وقتی می‌توانید از عدم صداقت افراد مطمئن شوید که از قبل شناخت اولیه‌ای از آن‌ها داشته باشید. زیرا به طور مثال اگر شخص همواره در حین صحبت قدری استرس می‌گیرد و با تکان دادن پا خود را آرام می‌کند این رفتار او نمی‌تواند ناشی از دروغگویی یا حقه‌بازی باشد.

همچنین در صورت مشاهده این بی‌قراری‌ها گاهی لازم است به افراد استراحتی کوتاه دهید تا دوباره به تمرکز اصلی خود بازگردند. این نکته در هنگام تدریس اهمیت زیادی دارد زیرا در بیشتر مواقع اگر فضا استرس‌زا نباشد بی‌قراری دانش‌آموز از فرط بی‌حوصلگی است و فرایند یادگیری او متوقف شده است. در این حالت می‌توانید برای دقایقی از فضای درس فاصله بگیرید و اجازه دهید ذهن دانش‌آموزان دوباره برای یادگیری آماده شود. مخصوصا در مطالعه دروس حفظی این مسئله بیشتر مشاهده می‌شود.

بی‌قراری برای افراد با بیماری‌های خاص نظیر اوتیسم نیز امری طبیعی است. این افراد با تکان دادن دست و پا تلاش می‌کنند آرام بمانند و فضا را تحمل کنند.

زمان حرکت دادن دست

دروغگوها معمولا پس از آن‌که حرف‌هایشان را زدند برای باورپذیرتر کردن مطالب از حرکات دست استفاده می‌کنند و توضیحات بیشتری می‌دهند. علت این است که افراد در حین دروغگویی ذهن شلوغی دارند و مغز به قدری درگیر ساخت داستان جدید است که فرصتی برای دستور دادن به دست‌ها ندارد. اما در مقابل، افراد صادق در حین صحبت از حرکت دست استفاده می‌کنند. البته اگر کسی دست‌هایش را به طور کلی تکان ندهد نشانه خاصی را بروز نداده است اما اگر این عادت را دارد باید به زمان شروع این حرکات دقت کنید تا راست و دروغ حرف‌هایش را دریابید.

صاف ایستادن

وقتی کسی صاف می‌ایستد و شانه‌هایش را عقب می‌دهد به سرعت درمی‌یابید که این شخص اعتماد به نفس خوبی دارد یا مسئولیت‌های زیادی بر گردن اوست. از طرف دیگر شانه‌های خمیده افراد ناشی از کمبود اعتماد به نفس آن‌ها است. معمولا کسانی که نیاز به چیزی دارند کمی خود را خمیده می‌کنند تا با این نوع زبان بدن دیگران را متقاعد کنند که نیازشان را برطرف کنند.

به طور مثال وقتی کسی وارد اتاق می‌شود که سِمت بالایی دارد نگاهی به نوع ایستادن او بیندازید. خواهید دید که صاف ایستاده است. این نوع رفتار در بسیاری از افراد جامعه نظیر معلم‌ها، مدیران، پزشکان و... قابل مشاهده است. به طور کلی افرادی که اعتماد به نفس کافی دارند و موفقیت‌های کوچک و بزرگی را تجربه کرده‌اند از این شیوه ایستادن در حین ارتباط با دیگران استفاده می‌کنند. در جلسات مصاحبه شغلی، مذاکره، سخنرانی و هر محیطی که نیاز به کسب اعتماد دیگران دارید حتما از همین الگو برای نمایش اعتماد به نفس خود استفاده کنید.

 

زبان بدن آینه‌ای (Mirroring)

یکی از بخش‌های آموزش زبان بدن با تصویر همین رفتار آینه‌ای است. اگر در حین مکالمه با شخصی حس کردید که او رفتارهای شما را به صورت ناخودآگاه تقلید می‌کند این کار او نشانه ارتباط موثری است که با شما برقرار کرده است. رفتار آینه‌ای نشانه خوبی است و با مشاهده آن اطمینان داشته باشید که به شکل اثربخشی مکالمه را پیش برده‌اید.

به طور مثال وقتی طرف مقابل سرش را دقیقا به همان سمتی خم می‌کند که شما خم کردید یا پاهایش را دقیقا مانند پاهای شما روی زمین می‌گذارد این نشانه‌ها را به عنوان رفتارهای آینه‌ای بدانید و به آینده روابط خود امیدوار شوید.

زبان بدن گشوده

برای این نوع زبان بدن می‌توانیم حرکت مشترک میان تمام رهبران دنیا را مثال بزنیم. این افراد طی سخنرانی‌های بزرگ خود معمولا دو دست را به هوا پرتاب می‌کنند. همچنین رفتارهای دیگری نظیر ایجاد فاصله میان دست‌ها و پاها نشان می‌دهد که شخص با شما احساس راحتی دارد و از اعتماد به نفس کافی برای برقراری ارتباط برخوردار است.

به طور مثال وقتی نام ورزشکاران به عنوان برنده مسابقه بزرگی اعلام می‌شود معمولا این افراد دست‌های خود را به هوا پرتاب می‌کنند زیرا در آن لحظه اعتماد به نفس و حس خوبی دارند. همچنین وقتی دوستان با مثبت‌اندیشی بالا با یکدیگر به راحتی گفتگو می‌کنند، از انواع زبان بدن مثبت استفاده می‌کنند زیرا در چنین جمع‌هایی استرس وجود ندارد و می‌توانند بدون قفل کردن دست‌ها و پاها با یکدیگر معاشرت کنند.

خم شدن و چرخیدن

مردم معمولا به چیزها یا اشخاص مورد علاقه خود نزدیک می‌شوند و در مقابل اگر از کسی یا چیزی خوششان نیاید تا حد امکان به آن پشت می‌کنند یا فاصله می‌گیرند. اگر کسی به سمت شما خم می‌شود و در کمترین فاصله از شما قرار می‌گیرد به احتمال زیاد از این ارتباط راضی است اما اگر روی برمی‌گرداند و نوع نشستن یا ایستادن او به‌گونه‌ای است که گویی پشتش را به شما کرده است شاید بهتر باشد در اولین فرصت مکالمه را به اتمام برسانید.

البته یادآوری کنیم که اگر این حرکت صرفا یک بار اتفاق بیفتد معانی متفاوتی دارد. مثلا ممکن است از بوی لباس شما خوشش نیاید یا در آن لحظه حال روحی مناسبی نداشته باشد. به این ترتیب اگر با کمک آموزش زبان بدن با تصویر قصد قضاوت افراد را دارید باید به تعداد دفعات انجام این حرکت آن‌ها دقت کنید و اگر همواره از این شیوه استفاده می‌کنند مطمئن شوید که این ارتباط مطابق میل آن‌ها نیست.

یکی دیگر از نشانه‌های زبان بدن منفی زمانی بروز می‌کند که دیگران از صحبت‌های شما کسل شده‌اند. این حالت را می‌توانید با نگاهی به چهره تماشاگران در حین سخنرانی حس کنید. در این حالت باید سریعا در ذهن خود تحلیل کنید که نوع بیان کلمات یا موضوع شما برای آن‌ها جذابیتی ندارد. متداول‌ترین حرکاتی که این پیام را منتقل می‌کنند در زیر آمده‌اند:

• خم کردن سر به شکل خوابیده
• نگاه کردن به نقاط دیگر محیط یا چرخاندن چشم‌ها در فضا
• بی‌قراری و درگیری با خودکار و کاغذ و گوشی همراه

در این حالت می‌توانید افراد را با پرسیدن سوالی وارد بحث کنید یا بخواهید که ایده‌ای برای حل مسئله عنوان شده ارائه دهند.

میزان فاصله

این که شخص در حین مکالمه با شما کجا می‌نشیند یا می‌ایستد پیام‌های متفاوتی دارد. افرادی که رفتار صمیمانه‌ای دارند و می‌خواهند روابطی دوستانه شکل دهند معمولا کمترین فاصله را میان خود و شما ایجاد می‌کنند. به طور کلی اگر در معاشرت با دیگران احساس کنید که از شما دوری می‌کنند و اگر نزدیکشان شوید خود را عقب می‌کشند این نکته نماد عدم تمایل آن‌ها به ارتباط با شما است.

با توجه به این پیام زبان بدن می‌توانید با نگاهی کوتاه به افرادی که با هم زندگی می‌کنند به حقیقت احساس آن‌ها نسبت به یکدیگر پی ببرید.

کاربردهای زبان بدن

استفاده از زبان بدن در موقعیت‌های مختلف کاربردهای زیادی دارد. همچین اگر توانایی خوانش این زبان را در خود پرورش دهید با استفاده از آن می‌توانید پیش از بقیه به نتایج درستی برسید.

۱. زبان بدن برای مصاحبه و مذاکره

زبان بدن می‌تواند به شما در حفظ آرامش کمک کند و با استفاده از آن در موقعیت‌های پرتنشی مانند مذاکره یا مصاحبه‌های شغلی آرامش خود را حفظ کنید.

برای این‌که از این ارتباط غیرکلامی در چنین مواقعی بیشترین بهره را ببرید مراحل زیر را طی کنید:

• رفتار آینه‌ای انجام دهید: در صورت امکان زبان بدن طرف مقابل را تقلید کنید. این کار شما به او احساس صمیمیت و راحتی می‌دهد و با کمک آن می‌توانید به ساختن ارتباطی موثر امیدوار شوید. البته به این موضوع دقت کنید که تمامی حرکات کوچک آن‌ها را تکرار نکنید زیرا این کار او را ناراحت می‌کند و ممکن است دچار سوءتفاهم شود.
• بدن خود را در حالت ریلکس قرار دهید: با نگه داشتن دست‌هایتان در حالتی ثابت و تنفس آرام تلاش کنید که مانع از بروز اضطراب شوید و به مرور کنترل آن را در دست بگیرید.
• نگاهی مشتاق داشته باشید: اگر در این موقعیت‌های پراسترس از شما سوالی پیچیده پرسیدند در حین تفکر می‌توانید لحظه‌ای چانه خود را لمس کنید زیرا این کار نماد تمرکز شما خواهد بود و آن را به حساب عدم صداقت شما نمی‌گذارند.

۲. زبان بدن در شبکه های اجتماعی

یکی از کاربردهای زبان بدن زمانی است که تماس تصویری برقرار می‌کنید. در این حالت شما فضای بسیار کمی در اختیار دارید. برای این که در این قبیل موقعیت‌ها عملکرد مناسبی داشته باشید مراحل زیر را اجرا کنید.

• تنظیمات دوربین را به درستی انجام دهید: تنظیمات یعنی میزان نزدیکی شما به تصویر به اندازه‌ای باشد که اشتیاق در چشم‌هایتان دیده شود و از طرفی به حدی نزدیک نباشد که فضا را برای نمایش زبان بدن کم کند. بررسی کنید که نگاه شما به سمت دوربین باشد و وقتی به آن نگاه می‌کنید در واقع نگاه مستقیمی به مخاطب داشته باشید تا ارتباط مناسبی شکل بگیرد.
• ارتباط چشمی را حفظ کنید: طوری به لنز دوربین نگاه کنید که گویی به چشمان مخاطب می‌نگرید. اگر با گروهی از افراد تماس گروهی گرفته‌اید تلاش کنید که با نگاه کردن به اطراف صفحه از حالت نگاه خیره خارج شوید.
• از حالت‌های صورت استفاده کنید: چهره شما در وسط صفحه نمایش قرار دارد به همین علت بهتر است در تمام طول ارتباط تصویری، لبخندی محو بر لب‌ها داشته باشید. در مواقع تعجب ابروها را بالا ببرید و از اخم کردن خودداری کنید.

۳. زبان بدن در محیط کار

یکی از مهم‌ترین فضاها برای خوانش زبان بدن افراد محیط کار است.مدتی که از حضور شما در سازمان می‌گذرد به شناخت اولیه‌ای از همکارانتان می‌رسید. در این حالت بدون این‌که کلامی بر زبان بیاورند متوجه شادی، ناراحتی و اضطراب افراد می‌شوید و می‌توانید با علم به حال روحی هر لحظه آن‌ها رفتار مناسبی از خود نشان دهید تا ارتباط اثربخشی شکل بگیرد. همچنین در مکالمه با مدیر سازمان برای ارائه ایده‌های جدید یا درخواست حقوق بیشتر دانستن زبان بدن او برایتان بسیار مفید خواهد بود.

۴. زبان بدن در زمان تدریس

معلمان و دانش ‌آموزان در طول روز هزاران پیام غیر کلامی برای یکدیگر ارسال می‌کنند که مدتی پس از شروع سال تحصیلی معنای این پیام‌ها برای تمام افراد کلاس قابل درک می‌شود. در این حالت اگر معلم با زبان بدن خود دانش‌آموزان را تشویق کند و انگیزه بدهد فضای کلاس مثبت می‌شود و بیشتر پیام‌های غیرکلامی دانش‌آموزان نیز به شکل مثبت منتقل می‌شوند. اگر در مقطعی از زمان یا به طور دائم مشغول آموزش به عده‌ای از افراد هستید باید با کمک انواع آموزش زبان بدن با تصویر یا به شکل تئوری، توانایی خود را در این زمینه بالا ببرید. برخی از فعالیت‌های مفید در این راستا عبارت‌اند از: لبخند زدن، برقراری ارتباط چشمی با تمام افراد کلاس به جای توجه به چند نفر محدود و نمایش زبان بدن مثبت نظیر باز کردن دست‌ها و تکان دادن سر به نشانه تائید نظر دانش ‌آموزان.

۵. زبان بدن والدین

در آموزش زبان بدن با تصویر دیدیم که افراد برای برقراری ارتباط با یکدیگر از رفتارهای متفاوتی با توجه به میزان صمیمیت خود استفاده می‌کنند. در خانواده یکی از مهم‌ترین مهارت های ارتباطی در والدین این است که زبان بدن مثبتی داشته باشند تا فرزندان با اعتماد به نفسی را پرورش دهند. کودکان نیاز به شنیده شدن دارند و والدین باید مهارت گوش دادن فعال را در خود ایجاد کنند. در غیر این صورت کودک توان برقراری ارتباط با دیگران را به مرور از دست می‌دهد. همچنین زبان بدن منفی پدر و مادر فضای خانه را از امنیت خارج می‌کند و بچه‌ها ترجیح می‌دهند در محیط‌های بیرون آرامش گمشده را بیابند. بنابراین شناخت خود و تغییر در نوع زبان بدن می‌تواند محیط خانه شما را متحول کند.

مزایای آموزش زبان بدن با تصویر

در ادامه به برخی از مزایای آموزش زبان بدن با تصویر می‌پردازیم که نشان می‌دهند تا چه حد کنترل این مهارت اهمیت دارد.

۱. خواندن زبان بدن دیگران مهارتی فوق‌العاده است

در فیلم‌های تخیلی می‌بینیم که برخی ابرقهرمان‌ها قدرت‌های ویژه دارند. اگر در واقعیت بخواهیم یکی از توانایی‌های انسان را فوق ويژه بدانیم توانایی او در خواندن زبان بدن دیگران است. نکته مثبت این است که هرکسی در هر سنی می‌تواند این توانایی را در خود ایجاد کند و از آن برای متقاعد سازی دیگران و رسیدن به هدف‌های خود استفاده کند. همچنین با استفاده از متدهای مختلف می‌توانید شخصیت افراد را بشناسید و با توجه به آن بیش از پیش معنای پیام‌های غیرکلامی افراد را درک کنید.

۲. ارتباطات غیرکلامی از کلمات مهم‌تر هستند

بسیاری از فیلم‌ها و کارتون‌های معروف صامت هستند و بدون این‌که کلمه‌ای بر زبان بیاورند صرفا با انجام یک سری حرکات کل داستان را روایت می‌کنند. بنابراین با توجه به اهمیت ارتباطات غیرکلامی در می‌یابیم که یادگیری مهارت زبان بدن در انتقال پیام‌ها نقش مهمی دارد.

بیشتر مردم روی کلمات خود تمرکز می‌کنند اما از زبان بدن خود آگاهی ندارند اما در بسیاری از مواقع پیام‌های غیرکلامی آن‌ها شفافیت بیشتری دارد.

۳. باعث پرورش حس ششم می‌شود

کنار هم قرار دادن نشانه‌های زبان بدن اگر با کمی حس ششم ترکیب شود شما را به پاسخ درستی از احساسات طرف مقابل می‌رساند. به طور مثال ممکن است شخص درباره موضوعی به شما دروغ گفته باشد. برخی نشانه‌ها که پیش از این به آن‌ها اشاره کردیم شما را به این فکر وامی‌دارند که به صداقت او شک کنید. حال اگر کمی صحبت‌های پیشین او را به خاطر بیاورید با حدس و گمان مطمئن می‌شوید که موضوع حقیقت ندارد و حتی به اصل ماجرا نیز در بسیای از مواقع پی می‌برید.

۴. بر روابط و مذاکرات خود مسلط می‌شوید

ازجمله بیشترین کاربردهای زبان بدن در برقراری روابط موثر، موفقیت در مذاکرات و کسب و کار است. در ادامه به نقش زبان بدن در این سه حوزه می‌پردازیم.

1. مذاکرات: هر تعاملی که در طول زندگی تجربه می‌کنید نوعی مذاکره است. این مذاکره‌ها انواع مختلفی دارند که متداول‌ترین آن‌ها مذاکره بر سر پول، قدرت و موقعیت است. فرقی نمی‌کند که زاویه دید شما در این حالت چگونه باشد در هر صورت همواره در حال مذاکره با دیگران هستید. بخش زیادی از شانس موفقیت در هر مذاکره به توانایی شما در برقراری ارتباط غیرکلامی موثر و نمایش زبان بدن مناسب است. حال اگر در کنار کنترل این حرکات زبان بدن طرف مقابل را نیز بخوانید به نتایج درخشان‌تری دست می‌یابید.
2. کسب و کار: در محیط کار مقابله با انواع مشتری، چالش مقابله با همکاران و نحوه ارتباط با مدیر همگی نیاز به یک توانایی مشترک دارند و آن یادگیری خوانش زبان بدن است که اگر آن را تقویت کنید در هر شغلی به موفقیت می‌رسید و چالش‌های مربوط به روابط انسانی را به خوبی برطرف می‌کنید.

۵. قوی ترین شخص اتاق خواهید بود

شاید کمی خنده‌دار به نظر برسد اما با زبان بدن واقعا می‌توانید به کسی تبدیل شوید که می‌خواهید. واقعیت این است که ابتدا بدن شروع به نمایش احساسات می‌کند و سپس مغز آن را دنبال می‌کند که علت این امر وجود نورون‌های آینه‌ای در داخل مغز است. این نورون‌ها هنگامی شروع به فعالیت می‌کنند که ما رفتاری را می‌بینیم و بسته به احساسی که درباره حرکات مختلف داریم باعث تغییر حرکات بدن ما می‌شوند.

سوالات متداول

برخی از سوالات متداول در حوزه زبان بدن را در ادامه پاسخ می‌دهیم.

زبان بدن افراد دروغگو چگونه است؟

دروغگوها نشانه‌های مختلفی دارند. معمولا افرادی که پس از پایان صحبت‌های دست‌ها را حرکت می‌دهند. در حین صحبت دستشان روی دهانشان می‌ماند و به طور مستقیم به چشم‌های شما نگاه می‌کنند احتمال عدم صداقتشان وجود دارد. البته بهترین راه یافتن این نشانه‌ها این است که از قبل سناختی از گوینده داشته باشید و با حرکات متداول او آشنایی پیدا کنید. به این ترتیب کارهای غیرمعمول پنهان‌کاری او را افشا می‌کنند.

آیا می‌توانیم زبان بدن خود را کنترل کنیم؟

بله در صورتی که می‌خواهید به هدف مشخصی برسید باید اختیار زبان بدن را با تمرین و تکرار در دست بگیرید تا در موقعیت‌های حساس پیام‌های مشابه با کلام شما را ارسال کند.

ارتباط کلامی مهم‌تر است یا ارتباط غیر کلامی؟

بیش از ۶۰ درصد انتقال پیام از طریق ارتباطات غیر کلامی انجام می‌شود. بنابراین شنوندگان بیش از کلام شما به رفتار، حالت چهره و لحن و تن صدای شما توجه می‌کنند.