آموزش بورس رایگان — از شروع تا کسب درآمد | به زبان ساده

این روزها تب و تاب بورس زیاد است و احتمالاً در بین اطرافیانتان حداقل یک نفر را می‌شناسید که اصطلاحاً در بورس باشد. شاید هم از سوی این افراد به سرمایه‌گذاری در بورس تشویق شده‌اید و سودهای نسبتاً خوب آن‌ها شما را ترغیب کرده است که وارد بازار سرمایه شوید و بخشی از اندوخته خود را در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنید. ما در مجله فرادرس مجموعه مطالبی را در زمینه آموزش بورس به زبان ساده تهیه کرده‌ایم که با مطالعه آن‌ها می‌توانید با دانش کافی وارد این بازار شوید و با آگاهی سود مناسبی کسب کنید. آنچه در این مطلبِ آموزش بورس می‌خوانید، پاسخ‌هایی کوتاه و به زبان ساده است به پرسش‌هایی در ذهن عموم کسانی که قصد دارند وارد بورس شوند و اطلاعاتی درباره آن کسب کنند.

ساختار این مطلب آموزش بورس از ساده‌ترین مباحث شروع شده و به مطالب تخصصی‌تر، اما با زبانی ساده و خلاصه ختم می‌شود. برای جلوگیری از سردرگمی و پرهیز از اتلاف وقت، مطالب در چند بخش اصلی دسته‌بندی شده‌اند: تعریف بورس، نحوه ورود به آن، اصطلاحات رایج درباره شرکت‌های بورسی، مفاهیم و اصطلاحات بورسی متداول، موضوعات مربوط به معاملات و ابزارهایی برای تحلیل و معامله بهتر.

تعریف بورس و نحوه ورود به آن

توضیحات این بخش برای کسانی است که تمایل دارند به بازار سرمایه وارد شوند و بدانند بورس چیست و چگونه می‌توان وارد آن شد.

بورس چیست؟

به زبان ساده، بورس بازاری است که در آن دارایی‌ها معامله می‌شوند و در حالت کلی به سه دسته بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار تقسیم می‌شود. در بورس کالا همان‌گونه که از نامش پیداست، کالاهای معینی معامله می‌شود. در بورس کالا، معمولاً مواد اولیه معامله شده و هر کالایی بورس خودش را دارد؛ مثلاً بورس نفت. برای آشنایی بیشتر با بورس کالا، پیشنهاد می‌کنیم آموزش «بورس کالا چیست؟ — آموزش تصویری بورس» را از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کنید. اما در بورس ارز، پول‌های خارجی داد و ستد می‌شوند که البته این بورس در ایران فعال نیست.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

اما در بورس اوراق بهادار، که همان بورس مورد نظر ماست، دارایی‌های مالی مانند سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و... خرید و فروش می‌شوند. در بورس اوراق بهادار یا به اختصار، بورس، بستری وجود دارد تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات را انجام دهند. در این بازار قوانینی وضع شده که از منافع سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران محافظت می‌کند.

تالار بورس چیست؟

تالار بورس مکانی است که در آن، کارگزاران سهام را داد و ستد می‌کنند. تابلویی در تالار بورس وجود دارد که قیمت‌ لحظه‌ای سهم‌های مختلف را مشخص می‌کند. تالار بورس به دو بخش اصلی و فرعی تقسیم می‌شود. در تالار اصلی شرکت‌هایی وجود دارند که خود را با قوانین سازمان بورس وفق داده‌اند. تالار فرعی نیز شامل شرکت‌هایی است که به صورت آزمایشی در آن فعالیت کرده و در صورتی که بتوانند خود را با قوانین تطبیق، در تالار اصلی فعالیت خواهند کرد.

تفاوت‌ سرمایه‌گذاری در بورس نسبت به بانک چیست؟

در بازار بورس امکان کسب سود بیشتری نسبت به بانک وجود دارد. البته این امر مستلزم پذیرش ریسک‌ بیشتری نیز هست. اگر با آگاهی در بورس سرمایه‌گذاری کنید، ارزش دارایی و سهامی که خریده‌اید در برابر تورم حفظ می‌شود. البته در مواردی سود بورس به مقادیر بسیار زیادی می‌رسد. مثلاً کافی است بدانید که ارزش یک سهم در کمتر از دو سال گذشته به بیش از ۱۲۰ برابر رسیده است. شنیدن همین عدد کافی است که به فعالیت در بازار بورس ترغیب شوید. این مورد معمولاً برای سود بانکی که مقدار ثابتی است، وجود ندارد.

تنها نکته‌ای که سبب اقبال به سپرده‌گذاری در بانک می‌شود، عدم وجود ریسک آن نسبت به بورس است. البته، در شرایط وجود تورم مقدار سود آن بسیار ناچیز خواهد بود. قابلیت نقدشوندگی بانک در حالت کلی بهتر از بورس است. البته کسانی که سهامی در بورس دارند، در صورت نیاز می‌توانند خیلی سریع‌تر از اغلب سرمایه‌گذاری‌های دیگر سرمایه خود را نقد کنند.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

احتمالاً این پرسش برایتان به وجود آمده که تفاوت فرابورس و بورس چیست. پاسخ ساده این پرسش این است که این دو از نظر ماهیتی هیچ تفاوتی ندارند. در واقع، فرابورس شامل آن دسته از شرکت‌هایی است که هنوز شرایط ورود به بورس را ندارند. سطح نظارت در بورس، بیشتر فرابورس است و در طول یک سال مالی، شرکت‌های بورس ملزم به ارائه گزارش‌های بیشتری هستند و به همین دلیل شفافیت بیشتری دارند. همین امر سبب موجب باعث می‌شود ریسک در فرابورس نسبت به بورس بیشتر باشد.

معامله سهام در فرابورس هیچ تفاوتی با خرید و فروش در بورس ندارد و با همان کد بورسی که دریافت کرده‌اید، می‌توانید خرید و فروش‌های خود را از طریق سامانه‌های کارگزاری‌ها انجام دهید. به عبارت دیگر، تفاوتی در روش معامله در بورس و فرابورس وجود ندارد.

بنابراین، وقتی کلمه بورس را به کار می‌بریم، منظورمان هر دو بازار بورس و فرابورس است، مگر آنکه به دلایلی مشخص کنیم منظورمان چیست. دامنه نوسان قیمت در بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس ۵ درصد است. در بازار پایه فرابورس نیز، دامنه نوسان تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۳، ۲ و ۱ درصد است.

برای آشنایی بیشتر با تفاوت‌های بورس و فرابورس، پیشنهاد می‌کنیم مطالبی با عنوان «تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ | آموزش تصویری بورس» و «فرابورس چیست ؟ — بورس به زبان ساده» را از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مشاهده کنید.

بازار پایه چیست؟

بازار پایه یکی از بازارهای فرابورس است که جهت معامله اوراق بهادار ایجاد شده است. به طور کلی، مقررات ارائه اطلاعات شرکت‌ها در بازار پایه، به مراتب آسان‌تر از بازار اول و دوم است و طبعاً ریسک بیشتری نیز در این بازار وجود دارد. طبق قوانین جدید، شرکت‌های این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند و دامنه نوسان روزانه آن‌ها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است. برای آشنایی بیشتر با جزئیات قوانین بازار پایه، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «بازار پایه چیست؟ | آموزش تصویری بورس» مراجعه کنید.

اوراق بهادار چیست؟

اصطلاح «اوراق بهادار» (Securities) یک ابزار مالی دارای ارزش پولی است که می‌توان آن را به پول نقد تبدیل کرد. اوراق بهادار می‌تواند نشان دهنده مالکیت در یک شرکت سهامی عام (از طریق سهام) یا رابطه طلبکاری از یک نهاد دولتی یا یک شرکت (از طریق اوراق قرضه) یا حقوق مالکیت دیگری باشد. سهام و اوراق قرضه معروف‌ترین انواع اوراق بهادار هستند.

سهام چیست و سهامدار کیست؟

«سهام» (Stock) یک ورق بهادار است که در واقع، مالکیت بخشی از یک شرکت را نشان می‌دهد. این سهام به مالکش حق می‌دهد که متناسب با تعداد آن سهام در بخشی از دارایی‌های شرکت و سود آن شریک باشد. واحدهای سهام «سهم» (Share) نامیده می‌شوند. سهام معمولاً در بورس اوراق بهادار خرید و فروش می‌شود، هرچند می‌توان آن را به صورت خصوصی نیز داد و ستد کرد.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

در حالت کلی، دو نوع اصلی سهام وجود دارد: «ممتاز» (Preferred) و «عادی» (Common). سهام عادی معمولاً به مالکش این حق را می‌دهد که در جلسات مجمع رأی دهد و سود سهام خود را از شرکت دریافت کند. در طرف مقابل، سهامداران ممتاز عموماً حق رأی ندارند، اگرچه ادعای بالاتری نسبت به دارایی و درآمد نسبت به سهامداران عادی دارند. به عنوان مثال، صاحبان سهام ممتاز (مانند لری پیج، مؤسس و مدیر گوگل) سود سهام خود را قبل از سهامداران عادی دریافت می‌کنند.

برای آشنایی بیشتر با سهام و مفاهیم آن، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «سهام چیست و سهامدار کیست؟ — آموزش تصویری بورس» را از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کنید.

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌ گذاری مشترک، نوعی از نهادهای مالی‌اند که سرمایه موجودشان را در سهام و اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها با کمک گرفتن از افراد متخصصی و مدیریت خبره در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری افراد مبتدی در بورس را آسان‌تر کرده و ریسک آنان را کمتر می‌کنند. در حال حاضر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوعی وجود دارند که از آن‌ها می‌توان به صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و صندوق سرمایه‌گذاری در سهام اشاره کرد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت حداقل ریسک ممکن و البته درآمد ثابت دارند. این صندوق‌ها برای آنکه درآمد قابل قبول و مهم‌تر از آن، ریسک بسیار کمی داشته باشند، در سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک، مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره و… شرکت می‌کنند.

حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام را سهام تشکیل می‌دهد. این صندوق‌های سرمایه‌گذاری مناسب افرادی است که ریسک بالاتری را می‌پذیرند و قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند. مطالب بیشتری درباره این موضوع در آموزش «صندوق سرمایه گذاری چیست؟ — به زبان ساده» از مجموعه مطالب آموزش بورس مجله فرادرس ارائه شده است که در صورت علاقه‌مندی، پیشنهاد می‌کنیم آن را مطالعه کنید.

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت به آن دسته از اوراق بهادار اطلاق می‌شود که برای تأمین پروژه‌های عظیم که از نظر اقتصادی توجیه دارند از طرف دولت، شرکت‌های بزرگ، نهادهایی مانند شهرداری و… منتشر و بازپرداخت آن تضمین می‌شود. به دارنده اوراق مشارکت این اطمینان داده می‌شود که سود مشخصی را به عنوان سود علی‌الحساب و در فواصل زمانی مشخص دریافت کند.

ETF چیست؟

«صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس» (Exchange-Traded Fund) یا به اختصار ETF به نوعی از اوراق بهادار می‌گویند که خود آن از مجموعه‌ای از اوراق بهادار مانند سهام تشکیل شده است. البته ETFها می‌توانند در هر بخش صنعت سرمایه‌گذاری کنند یا استراتژی‌های خاص خود را داشته باشند. ETF از بسیاری جهات شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است. با این حال، ETF در طول روز در بازار بورس و معاملات (درست مثل سهام عادی) قابل معامله است.

برای آشنایی بیشتر با ETF، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «ETF یا صندوق قابل معامله چیست؟ — آموزش تصویری بورس» از مجموعه مطالب آموزش بورس مجله فرادرس مراجعه کنید.

حداقل سرمایه ورود به بورس چقدر است؟

یکی از مزایای سرمایه‌گذاری در بورس این است که افراد با سرمایه کم می‌توانند در آن سرمایه‌گذاری کنند. در حال حاضر، حداقل سرمایه لازم برای خرید سهام ۵۰۰ هزار تومان است. یعنی اگر می‌خواهید سهام یک شرکت را بخرید، باید حداقل ۵۰۰ هزار تومان از آن سهم را بخرید. البته این حداقل مقدار برای عرضه اولیه وجود ندارد و می‌تواند کمتر از این مقدار باشد.

فیلم آموزش تابلوخوانی در بورس و بازار سهام – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

چگونه وارد بورس شویم؟

برای ورود به بورس، ابتدا بهتر است کمی مطالعه کنید. پس از کسب اطلاعات کافی که البته در این مطلب سعی کرده‌ایم آن‌ها را ارائه کنیم، باید به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه کرده و برای فعالیت در بورس، کد بورسی دریافت کنید. با دریافت کد بورسی و شروع معامله، رسماً وارد بازار سرمایه شده‌اید و می‌توانید سهام مختلف را داد و ستد کنید. یکی از بهترین منابع برای آشنایی با بورس که به زبانی ساده بیان شده، فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی است. با این آموزش به راحتی می‌توانید مفاهیم بورس را یاد بگیرید و شروع خوبی برای ورود به بازار سرمایه داشته باشید. در این فیلم آموزشی، علاوه بر مفاهیم اصلی، اطلاعات مهم مورد نیاز سرمایه‌گذاری، از دریافت کد بورسی تا خرید و فروش و نکات مهم مربوط به آن ارائه شده است. لینک این آموزش در ادامه آورده شده است.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

چگونه کد بورسی دریافت کنیم؟

همان‌طور که گفتیم، برای سرمایه‌گذاری در بورس، به یک کد معاملاتی یا کد بورسی نیاز دارید. این کد، یک کد یکتا است که شخص سرمایه‌گذار در سامانه یکپارچه سهامداران با آن شناسایی می‌شود. کد بورسی شامل ۳ حرف (حروف ابتدای نام خانوادگی) و ۵ رقم است. برای مثال کد بورسی شخصی با نام خانوادگی صبوری ممکن است «صبو ۱۵۴۰۱» باشد.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

برای دریافت کد بورسی باید به سایت یکی از کارگزاری‌ها مراجعه کرده و پس از تکمیل فرم‌ها در سایت، برای احراز هویت به یکی از شعب کارگزاری یا دفاتر پیشخوان دولت (در سایت کارگزاری این مراکز ارائه می‌شود) مراجعه کرده و سپس کد را دریافت کنید. توجه کنید که گرفتن کد بورسی رایگان است. علاوه بر کارگزاری، باید در سامانه سجام نیز ثبت‌نام کنید.

کارگزاری چیست و کدام کارگزاری را انتخاب کنیم؟

کارگزاری‌ها به نمایندگی از سرمایه‌گذاران معامله سهام را انجام می‌دهند. به عبارت دیگر، کارگزاری‌ها واسطه بین سهامداران و شرکت‌ها هستند. اما شاید این پرسش برایتان به وجود بیاید که کدام کارگزاری برای معامله بهتر است. واقعیت این است که نمی‌توان پاسخ قطعی به این پرسش داد. ممکن است یک کارگزاری بزرگ و معروف را انتخاب کنید و به دلیل تعدد سفارش‌ها اختلال در سیستم این کارگزاری وجود داشته باشد. از طرفی، برخی کارگزاری‌های کوچک ممکن است شلوغ نباشند، اما فاقد زیرساخت‌های مناسب و حرفه‌ای باشند. بنابراین، با توجه به هدف سرمایه‌گذاری خود، می‌توانید کارگزاری را با توجه به عواملی مانند رتبه‌بندی سازمان بورس، امکانات ارتباطی و پاسخ‌گویی، ارائه تحلیل‌های روزانه و داشتن سامانه‌های روان انتخاب کنید.

برای آشنایی بیشتر با کارگزاری‌ها، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «بهترین کارگزاری بورس | بررسی جامع کارگزاری ها» مراجعه کنید.

چطور در سامانه سجام ثبت‌نام کنیم؟

«سامانه جامع اطلاعات مشتریان» که به اختصار سجام نامیده می‌شود، توسط «شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» و برای ارائه خدمات یکپارچه و فراگیر به فعالان بازار سرمایه ایجاد شده است. برای فعالیت در بورس، باید در این سامانه نیز ثبت‌نام کنید.

برای ثبت‌نام در سامانه سجام کافی است به نشانی اینترنتی www.sejam.ir مراجعه کرده و با وارد کردن شماره تلفن همراه، عملیات ثبت نام خود را آغاز کنید. توجه کنید که سیمکارتی که با آن ثبت نام می‌کنید، حتماً به نام خودتان ثبت شده باشد. برای ورود به مرحله بعد باید کدی که از طریق پیامک برایتان ارسال شده را وارد کنید. در ادامه، باید هزینه ثبت‌نام را نیز پرداخت کرده و سایر مراحل را تا انتها طی کنید.

پس از تکمیل فرم‌های الکترونیکی و ارسال آن‌ها، کد پیگیری از طریق پیامک برایتان ارسال می‌شود. در صورتی که استعلام‌ها نیز تأیید انجام شود، پیامکی نیز برای مراجعه به مراکز احراز هویت دریافت خواهید کرد. پس از آن، با مراجعه به مراکز احراز هویت در دفاتر پیشخوان، عکس پرسنلی و همچنین اثر انگشت‌تان ثبت می‌شود. پس از اعلام نتیجه احراز هویت، کد سهامداری برایتان ارسال خواهد شد. البته برخی اپلیکشین‌ها و سایت‌ها نیز امکان تأیید هویت غیرحضوری سجام را فراهم کرده‌اند. در نهایت، با ورود به سامانه سجام، قادر به مشاهده دارایی‌ها و ویرایش اطلاعات خواهید بود.

برای آشنایی کامل با سامانه سجام و ثبت نام در آن، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «ثبت نام در بورس و سامانه سجام — آموزش تصویری بورس» از مجموعه مطالب آموزش بورس مجله فرادس مراجعه کنید.

برای فعالیت در بورس چه چیزهایی را باید یاد بگیریم؟

در بخش قبل، با تعاریف اولیه بورس و روش ورود به آن آشنا شدیم. اکنون فرض می‌کنیم کد بورسی خود را دریافت و ثبت‌نام کارگزاری و سامانه سجام را تکمیل کرده‌اید. شاید پرسش شما این باشد که از کجا شروع کنیم و چه چیزهایی را باید یاد بگیریم. ما در این مطلبِ آموزش بورس به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم. آنچه را که لازم است فرا بگیرید، می‌توان به صورت زیر تقسیم‌بندی کرد:

فیلم آموزش تابلوخوانی در بورس و بازار سهام – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

• دسته اول اصطلاحات و مفاهیم رایج بورس است که باید از آن‌ها اطلاع داشته باشید. چیزهایی مثل عرضه اولیه، شاخص بورس و... .
• دسته دوم اصطلاحات و موضوعات مربوط به شرکت‌های فعال در بورس است.
• دسته سوم مفاهیم مربوط به معاملات است.
• دسته چهارم ابزارهایی است که دانش ما را برای معامله سودده و پرهیز از اشتباهات زیان‌آور افزایش می‌دهد. روش‌ها و ابزارهایی مانند تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی، فیلترنویسی و... .

در ادامه در بخش‌های جداگانه، مواردی را که برای دانستن ضروری هستند شرح می‌دهیم.

مفاهیم و اصطلاحات آموزش بورس که باید بدانید

در این بخش، به پرسش‌هایی که ممکن است درباره برخی اصطلاحات عادی بورس برایتان به وجود بیاید به زبانی ساده پاسخ می‌دهیم.

شاخص بورس چیست؟

حتماً شنیده‌اید که شاخص امروز بورس با مثلاً ۱۰۰0۰ واحد رشد به ۲ میلیون و ۲۰ هزار واحد رسیده است. اما شاخص بورس چیست و چه مفهومی دارد؟ برای ارزیابی کیفی همه فرایندها معمولاً شاخص (Index) یا معیاری کمی مشخص می‌شود که با بررسی آن می‌توان گذشته، حال و آینده بازار را تحلیل کرد.

فیلم آموزش تابلوخوانی در بورس و بازار سهام – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

در بورس اوراق بهادار تهران که با نماد TSE شناخته می‌شود، شاخص‌های مختلفی برای ارزیابی بازار مالی به کار گرفته می‌شوند. برای مثال، شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص قیمت صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت. هدف از این شاخص‌ها نمایش بازدهی بازار سرمایه است. هریک از این شاخص‌ها به نوعی بخشی از فعالیت بازار را مشخص کرده و کارایی آن را نشان می‌دهد.

برای محاسبه شاخص، یک سال مشخص را به عنوان پایه یا مبنا فرض می‌کنند و پس از تقسیم ارزش جاری بر ارزش سال مبنا، عدد حاصل در ۱۰۰ ضرب می‌شود. در هر بازار بورس اوراق بهادار، بسته به نیاز و کارایی، شاخص‌های زیادی تعریف و محاسبه می‌شود. برای مثال، در سهام بورس آمریکا، شاخص داو جونز (Dow Jones) نشان دهنده تغییرات ۳۰ شرکت صنعتی، ۲۰ شرکت حمل و نقل و ۱۵ شرکت خدماتی است.

شاخص کل چیست؟

شاخص کل یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که همه فعالان بازار سرمایه باید با آن آشنایی داشته باشند. شاخص کل قیمت (TEHRAN PRICE INDEX) یا TEPIX یکی از مهم‌ترین شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران است. این شاخص بر اساس فرمول لاسپیرز محاسبه می‌شود. بدین صورت که ارزش جاری بازار را در تعداد سهام منتشر شده ضرب می‌کنند و عددی به دست می‌آید. همچنین حاصل ضرب ارزش پایه سهام را در تعداد سهام در سال پایه محاسبه می‌کنند و عددی به دست می‌آورند. اگر حاصل تقسیم عدد حاصله اول را بر عدد حاصله دوم در ۱00 ضرب کنیم، شاخص کل قیمت به دست می‌آید.

در محاسبه شاخص کل قیمت، سال ۱۳۶۹ به عنوان سال مبنا فرض می‌شود. به زبان ساده، شاخص کل قیمت بیان می‌کند که ارزش کل بازار کنونی نسبت به ارزش بازار در سال ۱۳۶۹ چند برابر شده است. همچنین، اگر شاخص در یک سال مثلاً از ۲۵۰ هزار واحد به ۳۰۰ هزار واحد افزایش پیدا کند، یعنی میانگین بازدهی آن در یک سال ۲۰ درصد بوده است.

شاخص هم‌وزن چیست؟

لازم به ذکر است که شرکت‌های بزرگ تأثیر بیشتری در شاخص قیمت دارند. در حقیقت، شرکت‌های بزرگ‌تر وزن بیشتری در شکل‌ دادن به شاخص کل دارند. شاخص کل هم‌وزن، بدون در نظر گرفتن اهمیت شرکت‌ها، بر اساس وزن یکسان محاسبه می‌شود و معمولاً معیار بهتری برای مشخص کردن عملکرد کل شرکت‌های بازار است.

جزئیات شاخص‌های مختلف بورس، در مطلب «شاخص بورس چیست؟ — آموزش تصویری بورس» از مجموعه مطالب آموزش بورس مجله فرادرس به طور کامل توضیح داده شده است. برای آشنایی بیشتر درباره این موضوع، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را مطالعه کنید.

عرضه اولیه در بورس چیست؟

شاید بتوان گفت شرکت در عرضه اولیه و اقدام به خرید سهام عرضه اولیه، مطمئن‌ترین معامله برای کسی است که به تازگی وارد بازار سرمایه شده است. به زبان ساده، عرضه اولیه یعنی اینکه یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در بورس (یا فرابورس) عرضه می‌کند. هر یک از شرکت‌های فعال در بورس یا فرابورس زمانی عرضه اولیه شده‌اند و اکنون مورد معامله قرار می‌گیرند. معمولاً درصد مشخصی از کل سهام شرکت (مثلاً ۲۰ درصد) در عرضه اولیه ارائه می‌شود و با توجه به تعداد شرکت‌کنندگان در عرضه اولیه، به هر نفر تعدادی سهم از آن می‌رسد.

چگونه در عرضه اولیه شرکت کنیم؟

برای شرکت در عرضه اولیه، ابتدا باید از زمان عرضه اولیه‌ها اطلاع پیدا کنیم. با توجه به گسترش بورس در بین مردم، امروزه رسانه‌های فضای مجازی زمان عرضه‌ اولیه سهام شرکت‌ها را اعلام می‌کنند. البته معمولاً کارگزاری‌ها نیز مشتری‌هایشان خود را از راه‌هایی مانند پیامک از عرضه اولیه‌ها باخبر می‌کنند. زمان و قیمت عرضه اولیه‌ در اطلاعیه مربوط به آن ارائه می‌شود و حداکثر دو روز قبل از انجام عرضه اولیه توسط نهاد ناظر اطلاع‌رسانی خواهد شد. در اطلاعیه، مواردی چون تاریخ عرضه اولیه، ساعت مجاز ثبت سفارش، سهمیه هر کد معاملاتی، بازه قیمت هر سهم و سایر شرایط ارائه می‌شود. برای مثال، تصویر زیر اطلاعیه عرضه اولیه شرکت آریا ساسول را نشان می‌دهد که در فرابورس پذیرفته شده است.

در اطلاعیه بالا مشاهده می‌کنید که حداکثر سهام قابل واگذاری به هر شخص حقیقی و حقوقی ۱۰۰ سهم است. اما با توجه به تعداد بالای شرکت‌کنندگان در عرضه اولیه، تعداد سهام اختصاص یافته به هر کد، کمتر از این میزان است. برای تخمین تعداد سهامی که به هر نفر می‌رسد، اولین نکته این است که مجموع سهام قابل عرضه در اطلاعیه مربوط به عرضه اولیه مشخص بوده و آن را می‌دانیم. با در نظر گرفتن تعداد افرادی که در عرضه اولیه‌ قبلی شرکت کرده‌اند و احتمال اینکه در این عرضه اولیه نیز شرکت می‌کنند (یا حتی تعدادشان زیاد می‌شود)، قادر خواهیم بود سهم هر کد را تخمین بزنیم. در این صورت، به اندازه همان مقداری که سهم به ما می‌رسد نقدینگی فراهم کرده و نیازی نیست حساب خود را بیش از مقدار نیاز شارژ کنیم. برای روشن شدن این موضوع، یک مثال را بررسی می‌کنیم.

طبق نمونه آگهی عرضه اولیه شرکت آریا ساسول با نماد (آریا۱)، این نماد قرار است در تاریخ چهارشنبه، هفتم خرداد ۱۳۹۹ عرضه اولیه شود. طبق اطلاعیه، تعداد کل سهام قابل عرضه این شرکت به عموم در عرضه اولیه ۱۸۳,۳۵۳,۶۰۰ سهم است. همچنین، فرض کنید می‌دانیم که در عرضه اولیه قبلی مربوط به نماد پیزود حدوداً ۳ میلیون و ۷۲ هزار کد شرکت کرده‌اند. بنابراین، با فرض شرکت همین تعداد در عرضه اولیه، اگر تعداد کل سهام قابل عرضه را بر تعداد کدهای فعال در عرضه اولیه قبلی تقسیم کنیم، عدد تقریباً ۶۰ به دست می‌آید و این بدین معنی است که تقریباً به هر کد ۶۰ سهم تعلق می‌گیرد (در اطلاعیه حداکثر ۱۰۰ کد درج شده است). بنابراین، بهتر است به اندازه همین تعداد سهم، حساب خود را شارژ کنیم، نه آن ۱۰۰ سهم مجاز.

در روزی که عرضه اولیه انجام می‌شود، باید بازه زمانی ثبت سفارش را که توسط ناظر بازار اطلاع‌رسانی می‌شود، مشاهده کنیم. پیام ناظر هم در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (TSETMC) و هم در سامانه کارگزاری قابل مشاهده است. پیام‌های ناظر در سامانه TSETMC در پایین و سمت چپ صفحه قابل دسترس است.

در سامانه کارگزاری نیز بخش پیام‌ها چیزی شبیه شکل زیر است.

برای مثال، پیام ناظر برای عرضه اولیه نماد آریا۱ به شکل زیر است.

اکنون می‌توانید ثبت سفارش کنید. در بازه زمانی تعیین شده وارد سامانه معاملاتی کارگزاری خود شوید و نماد مورد نظر را جستجو کنید. در قسمت تعداد، همان  عدد ۶۰ (همان چیزی که تقریبی محاسبه کردیم) و برای قیمت، سقف آن، ۶۵,۱۱۹ ریال را وارد کنید. در نهایت دکمه خرید را بزنید.

چند ساعت پس از اتمام زمان سفارش خرید، می‌توانید به سامانه کارگزاری مراجعه کرده و تعداد سهمی را که به شما اختصاص یافته است، مشاهده کنید.

اگر می‌خواهید با جزئیات عرضه اولیه آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم به آموزش «عرضه اولیه در بورس چیست؟ | آموزش تصویری بورس» از مجموعه مطالب آموزش بورس مجله فرادرس مراجعه کنید.

معاملات بورس در چه زمانی انجام می‌شود؟‌

به طور معمول، معاملات بورس از ساعت ۹ صبح شروع می‌شود، اما شروع سفارش‌گیری از ساعت ۸:۳۰ است. در نیم ساعت سفارش‌گیری، خریداران و فروشندگان با ثبت قیمت‌ خرید و فروش و ارزیابی رفتار سایر معامله‌گران، به سمت تعیی نقیمت سهم ر ساعت ۹ و آغار معاملات می‌روند. ساعت پایان معاملات نیز ۱۲:۳۰ دقیقه است. البته گاهی به دلیل برخی مشکلات در هسته بورس و فرابورس و همچنین، معامله برخی سهم‌ها ممکن است به زمانی در خارج از این بازه منقل شود. عرضه اولیه‌ها نیز ممکن است در خارج از این ساعات انجام شوند.

کدال چیست؟

کدال (Codal) مخفف عبارت Comprehensive Database Of All Listed Companies و به معنی سامانه اطلاعات جامع شرکت‌های فهرست شده در بورس است. بازار بورس قوانینی دارد که از سرمایه‌گذاران حمایت می‌کند. طبق این قوانین، سرمایه‌گذاران باید با دسترسی به اطلاعات مختلف شرکت‌ها، اوضاع آن‌ها را مطالعه کنند. کدال، سامانه‌ای برای نگهداری و انتشار الکترونیکی اطلاعات مربوط به شرکت‌های فعال در بورس است و سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات آن می‌توانند وضعیت شرکت‌ها را بررسی کنند.

فیلم آموزش بورس – اطلاعیه های سامانه کدال Codal در فرادرس

کلیک کنید

سبد سهام چیست؟‌

همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نچینید. این جمله‌ که آن را احتمالاً بارها شنیده‌اید، همان مفهوم سبد سهام است. سبد یا پرتفوی سهام مجموعه‌ای از چند سهم مختلف است. سبد سهام مستقیماً توسط خود سرمایه‌گذاران و یا توسط افراد متخصص موسوم به سبدگردان تشکیل و مدیریت می‌شود. سرمایه‌گذاران طبق میزان ریسک و اهداف سرمایه‌گذاری خود سبد را تشکیل دهند.

در هنگام تشکیل سبد باید به نکات مختلفی توجه کنید. ابتدا استراتژی خود را از نظر میزان ریسک و مدت سرمایه‌گذاری تعیین کنید. همیشه باید درصد مناسبی از سهام شرکت‌های مختلف را در پرتفوی خود داشته باشید، ترجیحاً بیش از ۵ سهم و کمتر از ۱۵ سهم. دقت کنید که تعداد کم سهام ریسک را زیاد می‌کند و افزایش بیش از حد آن‌ها، مدیریت سهام را سخت خواهد کرد. هیچگاه تک‌سهم نشوید، با این کار ریسک سرمایه‌گذاری بسیار بالا می‌رود. همچنین، سعی کنید از صنایع مختلف یک سهم خوب در سبد خود داشته باشید.

برای آشنایی بیشتر با نکات مربوط به سبد سهام، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «سبد سهام یا پرتفوی چیست؟ | به زبان ساده» را از مجموعه مطالب آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کنید.

نماد معاملاتی چیست؟

نماد نام اختصاری شرکت است که در بورس پذیرفته شده است. حرف اول هر نماد مربوط به صنعتی است که شرکت در آن زمینه کار می‌کند و ادامه آن نیز خلاصه‌ای از نام شرکت است. برای مثال، «س» در نماد ستران (سیمان تهران) مربوط به گروه صنعت سیمان، آهک و گچ بوده و تران همان تهران است. یا نماد بکهنوج، مربوط به شرکت توليد برق ماهتاب كهنوج است و «ب» اول آن نشانه قرار داشتن این شرکت در گروه عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم است.

دامنه نوسان چیست؟

دامنه نوسان، حداکثر مقدار مجاز برای کاهش و یا افزایش قیمت یک سهم در خرید و فروش‌های روزانه است. در حال حاضر، دامنه نوسان در بورس اوراق بهادار تهران ۵ درصد است. یعنی قیمت ابتدای روز هر سهم (قیمت پایانی روز معاملاتی قبل) می‌تواند حداکثر به اندازه ۵ درصد کاهش یا افزایش یابد. برای مثال، اگر قیمت سهمی در ابتدای معاملات ۱۰۰۰ تومان باشد، قیمت آن در یک روز می‌تواند به حداقل ۹۵۰ تومان و حداکثر ۱۰۵۰ تومان برسد. البته استثنائاتی نیز وجود دارد؛ مثلاً پس از افشای اطلاعات، پس از تصویب افزایش سرمایه و… دامنه نوسان بیشتر است.

اصطلاحات مربوط به شرکت‌های فعال در بورس

در این بخش از این مطلب آموزش بورس به مفاهیم و اصطلاحاتی می‌پردازیم که درباره شرکت‌های بورسی هستند.

صورت مالی چیست؟

صورت مالی گزارشی است که شرکت آن را ارائه می‌کند و حاوی ریز فعالیت‌های اقتصادی مانند سود و زیان، هزینه‌ها، حقوق صاحبان سهام و... است.

ترازنامه چیست؟

ترازنامه یکی از انواع صورت‌های مالی است که سرمایه (حقوق صاحبان سهام) و دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت در آن نوشته می‌شود. در ترازنامه، ابتدا دارایی‌ها سپس بدهی‌ها و در نهایت حقوق سهامداران آورده می‌شود. دلیل اهمیت ترازنامه برای سهامداران این است که با مطالعه آن به قدرت شرکت پی ببرند و وضعیت آن را در آینده پیش‌بینی کنند.

صورت سود و زیان چیست؟

صورت ‌سود و زیان نیز یکی از انواع صورت مالی است که در آن، مقدار درآمد و هزینه و در نتیجه آن، سود و یا زیان شرکت نوشته می‌شود. صورت حساب سود و زیان به این دلیل مهم است که نشان دهنده میزان سودآوری شرکت و یکی از عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری سهامدار است.

مجمع چیست؟‌

مجمع جلسه‌ای است که در آن، مدیران و سهامداران برای تصمیم‌گیری مسائل مهم شرکت جمع می‌شوند. همه سهامداران شرکت، متناسب با سهمی که دارند، حق رأی دارند. جلسه مجمع باید حداقل ۱۰ روز قبل از برگزاری، توسط هیئت مدیره شرکت اطلاع‌رسانی شود. مجمع‌هایی که برگزار می‌شوند دو دسته‌اند: مجمع عادی سالیانه و مجمع فوق‌العاده.

مجمع سالیانه چیست؟

در مجمع عادی سالیانه، هیئت مدیره هر یک سال یک بار با دعوت از سهامداران، گزارش عملکرد شرکت را به آن‌ها ارائه می‌کنند. در مجمع سالیانه، درباره موضوعاتی مانند تقسیم سود بین سهامداران و انتخاب اعضای هیئت مدیره تصمیم‌گیری و رأی‌گیری می‌شود.

مجمع فوق العاده چیست؟

به جز مجامع سالیانه، هر مجمع دیگری که برگزار شود، مجمع فوق‌العاده نام دارد و در آن، اغلب درباره مواردی مانند افزایش سرمایه، تغییر نام، نشانی و… شرکت تصمیم‌گیری می‌شود.

افزایش سرمایه چیست؟

افزایش سرمایه یکی از راه‌های تأمین مالی است که شرکت‌ها برای توسعه فعالیت‌های خود و تداوم قدرت رقابت و افزایش نقش‌آفرینی در بازار، اقدام به این کار می‌کنند. طبیعتاً با افزایش تعداد سهام، میزان پشتوانه مالی هم باید افزایش پیدا کند. در حالت کلی، شرکت‌ها از دو راه متداول‌تر برای افزایش سرمایه استفاده می‌کنند: یکی از محل سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها و دیگری از محل آورده نقدی.

برای آشنایی کامل با افزایش سرمایه، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «افزایش سرمایه در بورس — آموزش تصویری بورس» از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مراجعه کنید.

سهام جایزه چیست؟

در مواردی که شرکت سود انباشته مناسبی دارد یا از راه تجدید ارزیابی دارایی‌ها به افزایش سرمایه خود اقدام می‌کند، منابع مالی مورد نیاز را تأمین خواهد کرد. بنابراین، در این موارد نقدینگی تازه‌ای وارد شرکت نمی‌شود، زیرا سهامداران برای سهام جدید مبلغی پرداخت نمی‌‌کنند. سهامی که به این روش به سهامدار تعلق می‌گیرد، به «سهام جایزه» معروف است. با وجود سهام جایزه، در میزان درصد مالکیت سهامدار تغییری ایجاد نمی‌شود. در حقیقت، با همان نسبتی که سرمایه شرکت زیاد شده، تعداد سهام سهامداران نیز افزایش می‌یابد. همزمان با افزایش تعداد سهام، قیمت آن کم می‌شود. در واقع، حاصل‌ضرب قیمت و تعداد سهام در قبل و بعد از افزایش سرمایه از نظر تئوری برابر خواهد بود.

حق تقدم چیست؟

اگر شرکت دارای سود انباشته خوبی نباشد یا بخواهد منابع مالی جدیدی را تزریق کند، از محل آورده نقدی سهامداران اقدام به افزایش سرمایه می‌کند. «حق تقدم» به این نوع افزایش سرمایه مربوط است که سهامداران باید پول افزایش سرمایه را پرداخت کنند. حق تقدم، همان‌گونه که از نامش پیداست، یعنی حق تقدم با سهامداران قبلی است که مبلغ پایه آن، یعنی ۱۰۰۰ ریال را پرداخت کنند و مالک سهام جدید شوند. اما اگر تمایلی به این کار نداشته باشند، راهکارهایی نیز وجود خواهد داشت و می‌توانند آن را به دیگران بفروشند.

هیات مدیره چیست؟

هیات مدیره مجموعه ۵ تا ۹ نفری است که سهامداران آن‌ها را انتخاب می‌کنند و وظیفه آن‌ها اداره شرکت است.

مفاهیم و اصطلاحات مربوط به معاملات در بورس

در این بخش، مفاهیم و موضوعاتی را بیان می‌کنیم که در هنگام معامله احتمالاً با آن‌ها برخورد خواهید کرد.

تابلو خوانی چیست؟

با یک تعریف ساده، تابلو خوانی یعنی بررسی هر نماد، میزان خرید و فروش، نوسان‌های قیمت، میزان عرضه و تقاضای سهامداران حقیقی و حقوقی و موارد این‌چنینی که به شناخت وضعیت سهم می‌انجامد.

فیلم آموزش تابلوخوانی در بورس و بازار سهام – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

اولین و پایه‌ای‌ترین چیزی که در تابلو خوانی باید بدانید، اطلاعات خرید و فروش هر سهم است که در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (TSETMC) قابل دسترسی و مشاهده است. فرض کنید برای مثال می‌خواهیم درباره معاملات سهم بکهنوج اطلاعاتی کسب کنیم. با جست‌وجوی نماد «بکهنوج» در این سایت، معاملات آن را مشاهده خواهیم کرد که به صورت زیر است.

اکنون اگر روی بکهنوج کلیک کنیم، اطلاعات خرید و فروش این سهم به شکل زیر به نمایش در می‌آید.

قسمت‌های مختلف تابلوی این سهم با اعداد ۱ تا ۷ مشخص شده‌اند.

• در بخش شماره ۱ قیمت سهم قابل مشاهده است. برای مثال، قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله سهم در این بخش نشان داده می‌شود.
• قسمت شماره ۲ بازه‌های تغییرات قیمت سهم را به صورت روزانه، هفتگی و سالیانه مشخص می‌کند.
• بخش شماره ۳ بسیار مهم بوده و در آن، تعداد خریداران و فروشندگان، مقدار خرید و فروش حقیقی‌ها و حقوقی‌ها و حجم معاملات مشخص شده است.
• تعداد و حجم معاملات در بخش ۴ نشان داده می‌شود.
• در بخش شماره ۵، مواردی چون حجم مبنا، تعداد سهام، میانگین حجم ماه و سهام شناور نشان داده می‌شود.
• در قسمت ۶، روند کنونی معاملات مشخص شده است. در حالت کلی، سه حالت ممکن است اتفاق بیفتد: حالت متعادل، صف فروش و صف خرید.
• در بخش ۷ نیز نمودار قیمت و حجم در طول روز نمایش شده است.
• در بخش شماره ۸ مقادیر P/E و EPS نمایش داده می‌شود.

اصطلاحاتی را که احتمالاً نمی‌دانید و برایتان جای سؤال دارد، در ادامه به زبان ساده معرفی خواهیم کرد.

برای آشنایی بیشتر با تابلو خوانی در بورس، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «تابلو خوانی بورس | آموزش تصویری بورس» را از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کنید.

سهام شناور چیست؟

سهام شناور بخشی از سهام یک شرکت است که سهامدارانش، آماده معامله آن هستند و قصد ندارند با نگهداری آن سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند. در واقع، سهام شناور سهامی است که انتظار می‌رود در آینده نزدیک قابل داد و ستد باشد. مثلاً اگر شرکت ب سهامدار ۷۰ درصد سهام شرکت الف باشد و از سهامداران راهبردی آن بوده و قصد فروش در کوتاه‌مدت نداشته باشد، می‌توان گفت که سهم شناور شرکت الف، ۳۰ درصد است.

برای آشنایی بیشتر با سهام شناور، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «سهام شناور چیست؟ — آموزش تصویری بورس» را از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مشاهده کنید.

حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا برابر با حداقل تعداد سهمی است که باید خرید و فروش شود تا قیمت سهم در دامنه نوسان کامل افزایش یا کاهش یابد. طبق قانون، در یک سال باید حداقل ۲۰ درصد از کل سهام یک شرکت معامله شود. اگر تعداد روزهای کاری یک سال را ۲۵۰ فرض کنیم، حجم مبنای روزانه ۰٫۰۰۰۸ (هشت ده هزارم) کل سهم است. مثلاً اگر شرکتی ۱۰۰ میلیون سهم داشته باشد، حجم مبنای آن ۸۰ هزار سهم خواهد بود. بنابراین، باید حداقل ۸۰ هزار سهم معامله شود تا تغییرات قیمت آن روز در سهم اعمال شود. البته این مقدار در قانونی جدید به چهار ده هزارم تغییر کرد.

طبق قانون اخیر، بر اساس اعلام شرکت بورس اوراق بهادار، از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸، حجم مبنای همه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب ۲۸ بهمن ۱۳۹۳ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) ۴ در ۱۰ هزار سهام شرکت است، به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با ۵۰ میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین باشد. همچنین، تعداد حجم مبنای هر سهم بر اساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با حجم مبنا، پیشنهاد می‌کنیم آموزش «حجم مبنا چیست؟ | آموزش تصویری بورس» را از مجموعه مطالب آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کنید.

DPS چیست؟

شرکت‌ها، الزاماً همه سود را بین سهامداران توزیع نمی‌کنند و ممکن است بخشی از آن را در اموری مانند توسعه شرکت صرف کنند. بنابراین، میزان سودی که از هر سهم بین سهامداران توزیع می‌شود، سود تقسیمی هر سهم (Dividend Per Share) نامیده می‌شود. تصمیم‌گیری میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و طبق رأی‌گیری از سهامداران است.

EPS چیست؟

«سود هر سهم» (Earnings Per Share) که به اختصار EPS گفته می‌شود، برابر با نسبت سود یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است. عدد حاصل از این تقسیم، به عنوان شاخص سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای یک شرکت معمول است. هرچه EPS یک شرکت بالاتر باشد، سودآوری بیشتری خواهد داشت.

برای آشنایی کامل با EPS، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «EPS چیست ؟ — بورس به زبان ساده» را از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کنید.

نسبت P/E چیست؟

نسبت P/E در واقع نسبت قیمت به درآمد هر سهم بوده و یکی از معیارهای مهم در ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها است. در واقع، P به E یک سهم به ما می‌گوید که سرمایه‌گذاران حاضر به پرداخت چند ریال به ازای هر ریال سود شرکت هستند. به همین دلیل، به نسبت P به E ضریب سهام نیز می‌گویند. به بیان ساده‌تر، اگر P/E سهمی برابر با ۲۰ باشد، به این معنی است که سرمایه‌گذاران حاضرند ۲۰ ریال برای هر ریال از سود این سهم پرداخت کنند.

قیمت پایانی چیست؟

احتمالاً هنگام دیدن تابلوی یک سهم، این پرسش برایتان پیش آمده که قیمت پایانی چیست و چگونه محاسبه می‌شود. قیمت پایانی یک سهم در یک روز، در واقع میانگین قیمت‌هایی است که سهم خرید و فروش شده است. اگر حجم معاملات یک روز حداقل برابر با حجم مبنا باشد، میانگین قیمت معاملات به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می‌شود. اما اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبتِ زیاد شدن یا کم شدن قیمت سهم، از قیمت کاسته شده و قیمت پایانی بر آن اساس به دست می‌آید.

آخرین قیمت چیست؟

باید توجه کنید که قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله تفاوت دارد. در واقع، آخرین قیمت قیمتی است که آخرین معامله روی سهم انجام شده و پس از آن سهم بسته می‌شود.

حقیقی و حقوقی چیست؟

سرمایه‌گذاران حقیقی که سهامداران خرد یا کوچک نیز نامیده می‌شوند، آن‌هایی هستند که سهام را برای خودشان معامله می‌کنند. حجم معامله سهامدار حقیقی در مقایسه با سهامدار حقوقی کمتر است. اما سرمایه‌گذاران حقوقی آن‌هایی هستند که سهام را در حجم‌های بزرگی معامله می‌کنند و بنابراین، تأثیر زیادی بر روند تغییر قیمت سهام دارند. بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازنشستگی و… از سهامداران حقوقی بازار بورس هستند. در بورس قوانینی نیز برای سهامداران حقوقی وجود دارد. مثلاً کارمزد معاملات آن‌ها کمتر است.

وضعیت مجاز معامله چیست؟

در این وضعیت، سهم در حالت عادی قرار داشته و به روال معمول قابل معامله است.

وضعیت ممنوع چیست؟

این به معنی این است که سهم به دلایلی برای مدت کوتاهی قابل معامله نیست.

ممنوع متوقف چیست؟

وقتی سهم به مدت بیش از یک روز معاملاتی بسته شود، در حالت ممنوع متوقف قرار می‌گیرد.

مجاز محفوظ چیست؟

وقتی سهمی به دلیلی متوقف شده باشد و پس از آن قصد معامله مجدد آن وجود داشته باشد، در وضعیت مجاز محفوظ قرار می‌گیرد. در وضعیت مجاز محفوظ، سهم معامله نمی‌شود، اما معامله‌گران سفارش‌های خود را ثبت یا وایرایش می‌کنند. مجاز محفوظ تقریباً‌ مشابه پیش‌گشایش آغاز معاملات عادی روزانه است. البته معاملات در مجاز محفوظ با نظارت ناظر سازمان انجام می‌شود.

مجاز متوقف چیست؟

در وضعیت مجاز متوقف نماد معاملاتی سهم غیر قابل معامله بوده و امکان سفارش‌گیری وجود ندارد.

NAV چیست؟

«ارزش خالص دارایی» (Net Asset Value) یا به اختصار NAV نشان دهنده ارزش خالص یک واحد تجاری است و به عنوان ارزش کل دارایی‌های آن واحد منهای ارزش کل بدهی‌های آن محاسبه می‌شود. NAV بیشتر در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا صندوق‌های قابل معامله (ETF) به کار می‌رود و نشان دهنده قیمت هر سهم این صندوق در یک تاریخ یا زمان مشخص است. NAV ابطال به مبلغی اطلاق می‌شود که دارنده واحد صندوق در ازای فروش دریافت می‌کند. با توجه به کسر شدن کارمزد معامله، قیمت NAV ابطال از NAV هر واحد کمتر خواهد بود.

برای آشنایی با NAV می‌توانید به آموزش «ارزش خالص دارایی یا NAV چیست ؟ | به زبان ساده» از مجموعه مطالب آموزش بورس مجله فرادرس مراجعه کنید.

بازیگردان کیست؟

وقتی حقوقی فعالیت داشته باشد و در معامله شرکت کند، آن حقوقی بازیگردان یا بازیگر است. بازیگرها اصطلاحاً هوای سهم را دارند و در مواقعی که اوضاع کلی بازار هم خوب نیست و صف‌های فروش وجود دارد، از سهم حمایت می‌کنند و از کاهش ارزش آن جلوگیری به عمل می‌آورند. در طرف مقابل، بازیگرهایی هم وجود دارند که خودشان صف فروش می‌سازند و سهم را از چنگ سهامداران در می‌آورند.

مقاومت چیست؟

به قیمت‌هایی که انتظار می‌رود عرضه در آن زیاد شود و به عنوان مقاومت یا سدی در مقابل رشد سهم قرار گیرد، محدوده مقاومت می‌گوییم. پایان معاملات در قیمتی بالاتر از مقاومت و با حجم معاملات سنگین نکته مثبت و افزایش حجم معاملات در آستانه مقاومت و برگشت قیمت نکته‌ای منفی به حساب می‌آید. زمانی که یک مقاومت شکسته می‌شود، این مقاومت در آینده تبدیل به حمایت می‌شود. و بالعکس، زمانی که یک حمایت از دست می‌رود، این حمایت در آینده تبدیل به مقاومت می‌شود.

حمایت چیست؟

قیمت‌هایی که انتظار داریم در آن افت متوقف شده و دیگر ریزش وجود نداشته باشد، محدوده حمایت نام دارند. بسته شدن سهم با قیمتی کمتر از قیمت حمایت و با حجم سنگین نکته‌ای منفی برای سهم است. در سوی مقابل، افزایش حجم معاملات در آستانه حمایت و برگشت قیمت نکته مثبتی ارزیابی می‌شود.

حمایت و مقاومت روانی چیست؟

حمایت و مقاومت روانی با حمایت و مقاومت تکنیکی تفاوت دارند. اعداد رُند همیشه نقش حمایت و مقاومت روانی دارند. برای مثال، اگر سهمی تا محدوده ۱۰۰۰ تومان افت کند، معامله‌گران بازار از نظر روانی انتظار دارند ریزش در این نقطه قطع شود. این حمایت روانی است.

فیلم آموزش روانشناسی بازار معاملات و عوامل موثر بر رفتار سرمایه گذاران در فرادرس

کلیک کنید

حمایت و مقاومت تاریخی چیست؟

حمایت تاریخی حمایتی است که در گذشته قبلاً برای سهم انجام شده است. همین مورد برای مقاومت تاریخی نیز تعریف می‌شود.

کد به کد چیست؟

کد به کد کردن را هم حقیقی‌ها و هم حقوقی‌ها انجام می‌دهند. کد به کد کردن دلایلی مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به فریب دادن معامله‌گران و جابه‌جایی سهم برای ایجاد یک حرکت مثبت یا منفی در سهم اشاره کرد. هر کدام از حقوقی‌ها معمولاً چندین کد حقیقی نیز دارند و سهام را از کد حقیقی به حقوقی و بالعکس جابه‌جا می‌کنند. معمولاً وقتی حقوقی با کد حقوقی خود سهم را می‌فروشد و با کد حقیقی آن را خریداری می‌کند، می‌توان آن را یک سیگنال خرید تلقی کرد.

بلوکی چیست؟

معامله بلوکی وقتی صورت می‌گیرد که ارزش معامله بیش از بیست میلیارد ریال (یا بیش از ۵۰ برابر محدودیت سفارش هر سهم در یک روز کاری) باشد و از آنجا که این مبلغ نسبتاً زیاد است و این امکان وجود دارد که بر عرضه و تقاضای سهم در بازار مؤثر باشد، معامله در یک ساز و کار دیگر انجام می‌شود. محدوده قیمتی معامله بلوکی همان محدوده مجاز سهم بوده و در ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲ انجام می‌شود. وقتی معامله بلوکی انجام می‌شود، در کنار نماد آن سهم یک عدد ۲ قرار می‌گیرد.

تفاوت کد به کد و بلوکی چیست؟

معامله بلوکی کارمزد کارگزاری ندارد، ولی در کد به کد با توجه به تعداد معاملات، کارمزد وجود دارد. هدف معامله بلوکی شاخص‌سازی و هدف از کد به کد، برنامه‌های خاص است. بلوکی یک معامله در یک ثانیه انجام می‌شود، اما کد به کد، چندین معامله در یک ثانیه است.

قدرت خریدار و فروشنده چیست؟

قدرت خریدار و فروشنده یکی از موارد مهم در تابلوخوانی است. اگر به ازای حجم معامله مساوی، تعداد خریداران بیشتر از فروشندگان باشد، اصطلاحاً قدرت خریدار کمتر است. این اصطلاح را برای آن به کار می‌بریم که اگر حجم معامله را بر تعداد خریداران و همچنین فروشندگان تقسیم کنیم، میانگین حجم معامله هر خریدار کمتر از میانگین حجم معامله هر فروشنده به دست خواهد آمد. بنابراین، به طور میانگین قدرت خریدار کمتر از قدرت فروشنده است.

یکی از روش‌های یافتن سهم مناسب معامله، مشخص کردن تعداد خریداران و فروشندگان سهم است. وقتی تعداد خریدار از تعداد فروشنده کمتر باشد، یعنی قدرت خریداران از فروشندگان بیشتر بوده و این خود نشانه‌ای مثبت برای ورود به سهم است.

اردر ترس چیست؟

اردر ترس، همان‌طور که از نامش پیداست، سفارش فروشی است که برای ترساندن سهامداران ثبت می‌شود. سهامدار بزرگ یا اصطلاحاً همان بازیگر سهم، برای آنکه سهامداران خرد حقیقی را بترسانند، در کف قیمت سفارش‌ فروش ثبت می‌کند. برخی سهامداران خرد، با دیدن صف فروش می‌ترسند و دچار هیجان می‌شوند و از ترس ضرر به صف فروش ملحق می‌شوند. پس از آن، بازیگر در یک لحظه همه صف را می‌خرد و اصطلاحاً سهم را از چنگ سهامدار خرد در می‌آورد.

صف خرید و فروش چیست؟

هنگامی که حجم عرضه یک سهم بیشتر از تقاضای آن باشد صف فروش و وقتی حجم تقاضای آن نسبت به عرضه‌اش بیشتر باشد، صف خرید تشکیل می‌شود. یکی از دلایل تشکیل صف خرید، اقبال مردم به آن سهم و از دلایل تشکیل صف فروش عدم استقبال سهامداران نسبت به آن است.

گاهی صف‌های خرید و فروش در اثر اخبار مرتبط با شرکت تشکیل می‌شوند. برای مثال اگر شرکتی افزایش سرمایه دهد، ارزش سهام آن بالاتر رفته و صف خرید برای آن تشکیل می‌شود. در این مواقع کسانی که زودتر خرید می‌کنند، سود بیشتری به دست خواهند آورد. گاهی نیز دیده شده برخی سهامداران صف‌های فروش به صورت عمدی و برای ترس سهامداران خرد تشکیل می‌دهند تا در قیمت‌های پایین سهام آنان را بخرند.

بازار گاوی و بازار خرسی چیست؟

وقتی بازار صعودی و ارزش آن رو به افزایش باشد، اصطلاحاً می‌گویند بازار گاوی است. در نقطه مقابل، اگر اوضاع مناسب نبوده و رکود داشته باشد، بازار سرمایه را اصطلاحاً خرسی می‌گوییم. یکی از دلایل احتمالی این نا‌م‌ها، این است که گاو در هنگام حمله سر خود را پایین گرفته و شاخش را به سمت بالا می‌گیرد؛ اما خرس در هنگام درگیری ضربه‌هایش را از بالا به پایین می‌زند!

سر خطی چیست؟

گاهی می‌خواهیم سهمی را بخریم که صف خرید است و در این مواقع، اگر کسی از صف خرید سهمی را بفروشد، اولویت خرید با کسانی است که سفارش خود را زودتر ثبت کرده‌اند. بنابراین، متقاضیان خرید باید رأس ساعت ۸:۳۰ سفارش خود را ثبت کنند تا در اولویت خرید قرار بگیرند. به این کار اصطلاحاً سر خطی می‌گویند.

حد ضرر و حد سود چیست؟

حد ضرر قیمتی است که با توجه به تحلیل‌ها تعیین می‌کنیم و اگر قیمت سهم به آن قیمت کاهش یافت، اقدام به فروش می‌کنیم. حد سود نیز همان‌گونه که از نامش پیداست، قیمتی است که وقتی به آن قیمت رسیدیم و سود کردیم، می‌توانیم از سهم خارج شویم.

سیگنال بورس چیست؟

به زبان ساده، وقتی شخص متخصصی بیان می‌کند که سهمی مناسب خرید است سیگنال خرید داده یا وقت مناسب فروش سهم، سیگنال فروش می‌دهد. در حالت کلی، سیگنال یک محرک است که طبق تحلیل‌های مختلف برای خرید یا فروش سهم صادر می‌شود. تحلیل توسط شخص یا با کمک شاخص‌های تکنیکال یا با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی و البته با در نظر گرفتن سایر عوامل مؤثر بر بازار صادر شود.

برای آشنایی بیشتر با سیگنال بورس پیشنهاد می‌کنیم مطلب «سیگنال بورس چیست ؟ — به زبان ساده» را از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کنید.

پول هوشمند چیست؟

«پول هوشمند» (Smart Money) به سرمایه‌گذاری انجام شده از سوی سرمایه‌گذارانی اطلاق می‌شود که «متخصص» هستند و درک جامع و کاملی از بازار دارند و توانایی شناسایی و پیش‌بینی روندها پیش از افراد عادی را دارند. وقتی این افراد سهمی را می‌خرند، اصطلاحاً می‌گویند پول هوشمند وارد سهم شده است.

برای آشنایی بیشتر با پول هوشمند و روش شناسایی آن، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «پول هوشمند در بورس چیست؟ — به زبان ساده» را از مجموعه آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کنید.

نوسان گیری چیست؟

سرمایه‌گذاران بورس استراتژی‌های مختلفی برای کسب سود دارند. سود در بازار سرمایه معمولاً از دو راه حاصل می‌شود: یکی بالا رفتن ارزش سهام و دیگری سود شرکت که بین سهامداران تقسیم می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم، ذات بازار بورس بر اساس تغییرات و نوسان قیمت در بازه‌های زمانی کوتاه مدت تا میان مدت و بلند مدت است. معامله در همه این بازه‌ها را می‌توان به نوعی نوسان‌گیری دانست که بازه آن‌ها متفاوت است. اما چیزی که در بازار سرمایه از آن با نام نوسان‌گیری یاد می‌شود، منظور نوسان‌گیری در کوتاه مدت است.

نوسان‌گیران با استفاده از تکنیک‌های تابلوخوانی به سهم ورود یا خروج می‌کنند. معاملات صوری، ایجاد شایعه و سفارش‌‌چینی در یک حجم مشخص از مؤلفه‌هایی است که می‌توانند سبب نوسان‌گیری در سهم شوند. برای آنکه با نوسان ‌گیری بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «نوسان گیری در بورس — آموزش تصویری بورس» را مطالعه کنید.

نوسان گیری در بورس، نیازمند داشتن تجربه و تخصص کافی است و برای انجام آن باید آموزش‌های لازم طی شود. بدین منظور، فرادرس فیلم آموزش نوسان گیری در بورس را ارائه کرده که در آن، علاوه بر ارائه مفاهیم و اصطلاحات، روش‌های عملی نوسان گیری بیان شده است. لینک مربوط به این فیلم آموزشی در ادامه آورده شده است.

• برای مشاهده فیلم آموزش نوسان گیری در بورس + اینجا کلیک کنید.

ابزارهایی برای معامله بهتر در بورس

در این بخش، به صورت کاملاً خلاصه، با ابزارها و روش‌هایی آشنا می‌شویم که با استفاده از آن‌ها می‌توانیم تحلیل‌های مناسبی انجام داده و در سرمایه‌گذاری در بورس موفق باشیم.

فیلم آموزش مدیریت حرفه ای ترید در بازار سرمایه در فرادرس

کلیک کنید

تحلیل فاندامنتال چیست؟

در تحلیل فاندامنتال یا بنیادی، تمرکز بر پارامترهای بنیادی بر اساس مدیریت و قدرت شرکت بوده و بر اساس آن، سهام و قیمت بنیادی آن مطالعه و تخمین زده می‌شود. در تحلیل فاندامنتال یک شرکت، بدهی‌ها، دارایی‌ها، میزان فروش، نقش در بازار و… مورد ارزیابی شده و در نهایت، با استفاده از این اطلاعات ارزش ذاتی سهم تخمین زده می‌شود. تحلیل فاندامنتال برای بررسی رشد سهام در بلندمدت مناسب‌تر است و در کوتاه‌مدت و نوسانات سهام کارایی زیادی نخواهد داشت. می‌توان چنین گفت که در تحلیل فاندامنتال، گذشته و آینده سهم در نظر گرفته می‌شود. برای آشنایی بیشتر با تحلیل فاندامنتال، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «تحلیل فاندامنتال چیست؟ | به زبان ساده — از صفر تا صد» را مطالعه کنید.

تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیلگران تکنیکال یا فنی معتقدند که قیمت سهام نتیجه عرضه و تقاضا است. آن‌ها می‌گویند که علی‌رغم نوسان‌های روزانه،‌ قیمت از الگوهای خاصی تبعیت می‌کند که برای مدت طولانی تغییری نمی‌کنند. یکی از ابزارهای مهم تحلیلگران فنی،‌ نمودارها است. تحلیلگران فنی، وضعیت سهم را در کوتاه‌مدت و بلندمدت پیش‌بینی می‌کنند. آن‌ها رفتار بازار را با روش‌های محاسباتی پیش‌بینی می‌کنند و زمان معامله یک سهم را پیشنهاد می‌دهند. در مطلب «آموزش تحلیل تکنیکال بورس رایگان — آموزش تصویری بورس» از مجموعه مطلب آموزش بورس مجله فرادرس، این تحلیل توضیح داده شده است و در صورت علاقه‌مندی، می‌توانید آن را مطالعه کنید. علاوه بر مطلب مذکور، چند فیلم آموزش بورس بسیار جامع و کامل نیز توسط فرادرس تدوین شده که روش‌های مختلف تحلیل تکنیکال را به صورت عملی از مقدماتی تا پیشرفته به شما خواهد آموخت.

فیلم آموزش تحلیل تکنیکال در سرمایه گذاری بازارهای مالی – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

نمودار خطی قیمت چیست؟

نمودارها ابزار بصری و مهم تحلیل تکنیکال هستند. در حالت کلی، نمودار نمایشی بصری از داده‌ها است که با توجه به اهدافی که داریم آن‌ها را به شکل‌های مختلف رسم می‌کنیم. نمودار قیمت بر اساس زمان، رایج‌ترین نموداری است که همه می‌توانند از آن استفاده کنند و بر اساس آن نیز تحلیل‌های مختلفی انجام دهند.

نمودار خطی یک نمایش گرافیکی از عملکرد تاریخی قیمت سهم است که مجموعه‌ای از نقاط داده را با یک خط پیوسته متصل می‌کند. این نمودار ابتدایی‌ترین نوع نمودار مورد استفاده در امور مالی است و معمولاً فقط قیمت‌های بسته شدن سهم را با گذشت زمان به تصویر می‌کشد. نمودارهای خطی را می‌توان در هر بازه زمانی رسم کرد، اما اغلب تغییرات قیمت روزانه در این نمودارها بررسی می‌شود.

شکل زیر، نمودار خطی تغییرات روزانه قیمت معامله و قیمت پایانی نماد «والبر» را در تاریخ ۱ اردیبهشت ۹۹ نشان می‌دهد.

نمودار میله‌ای چیست؟

نمودار میله‌ای نموداری است که داده‌ها را با میله‌های مستطیلی رسم می‌کند و نمایانگر کل داده‌ها برای آن لحظه‌ها است. نمودارهای میله‌ای معمولاً در تحلیل مالی نمایش داده‌ها به کار می‌روند. نمودار حجم معامله سهام از متداول‌ترین موارد کاربرد نمودار میله‌ای است.

نمودار شمعی یا کندل چیست؟

نمودار شمعی یا کندل در واقع احساسات معامله‌گران را با نشان دادن اندازه حرکت قیمت با رنگ‌های مختلف نشان می‌دهد. تحلیلگران از کندل‌ها برای تصمیم‌گیری در معاملات خود بهره می‌برند و بر اساس الگوهای منظم می‌توانند روند کوتاه‌مدت قیمت را پیش‌بینی کنند. یک کندل قیمت روزانه باز شدن، قیمت بسته شدن، کمترین قیمت و بیشترین قیمت را مشخص می‌کند.

فیلم آموزش مقدماتی روانشناسی کندل ها و پرایس اکشن در بازار مالی در فرادرس

کلیک کنید

شمع قسمتی دارد که به آن بدنه گفته می‌شود. این بدنه نشان دهنده دامنه قیمت بین باز و بسته شدن معاملات آن روز است. هنگامی که بدنه سیاه (در برخی موارد قرمز) باشد، بدین معنی است که قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن پایین‌تر بوده و اگر  اگر بدنه خالی یا سفید (در برخی موارد سبز) باشد، یعنی قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن بیشتر بوده است.

شکل زیر نمودارهای میله‌‌ای و شمعی را به ترتیب برای حجم معادلات (نمودار پایینی) و قیمت (نمودار بالایی) نماد «والبر» را در تاریخ ۱ اردیبهشت ۹۹ نشان می‌دهد.

برای آشنایی کامل با نمودارها پیشنهاد می‌کنیم آموزش «نمودار بورس و کاربردهای آن — آموزش تصویری بورس» را مطالعه کنید.

تایم فریم چیست؟

تایم فریم (Time Frame) یا دوره زمانی، همان‌طور که از نامش مشخص است، مدت زمان تاریخچه یک پارامتر مانند حجم، قیمت و... را نشان می‌دهد. تایم فریم می‌تواند روزانه، هفتگی، ماهانه و... باشد. انتخاب تایم فریم، به استراتژی تحلیلگر بستگی دارد.

برای آشنایی با کاربرد نمودارها در تحلیل تکنیکال، پیشنهاد می‌کنیم به فیلم آموزش تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) معاملات بر اساس نمودارهای شاخص و قیمت از طریق لینک زیر مراجعه کنید. در این آموزش، انواع بازارها، شاخص‌ها، تحلیلگران، نمودارها و الگوها معرفی شده‌اند. علاوه بر این، بهترین استراتژی‌های معامله مبتنی بر تحلیل تکنیکال نمودارهای شاخص و قیمت در این آموزش ارائه شده‌اند.

• برای مشاهده فیلم آموزش تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) معاملات بر اساس نمودارهای شاخص و قیمت + اینجا کلیک کنید.

نرم‌افزار متاتریدر یکی از رایج‌ترین پلتفرم‌های معاملاتی در بین کارگزاران بازارهای مالی است که با کمک آن می‌توان تحلیل‌های تکنیکال را نیز انجام داد. فرادرس برای آشنایی با این نرم‌افزار، فیلم آموزش آشنایی با نرم افزار MetaTrader – ابزار تحلیل تکنیکال در بازار بورس را ارائه کرده است که برای مشاهده آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید.

• برای مشاهده فیلم آموزش آشنایی با نرم افزار MetaTrader – ابزار تحلیل تکنیکال در بازار بورس + اینجا کلیک کنید.

اندیکاتور چیست؟

اندیکاتورها ابزارهایی در کنار نمودار هستند که با کمک محاسبات ریاضی قیمت و حجم بیان می‌کنند که قیمت در آینده چه وضعیتی خواهد داشت. هفت اندیکاتور محبوب تحلیل تکنیکال، باند بولینگر، ایچیموکو (ابر ایچیموکو)، شاخص قدرت نسبی (RSI)، میانگین متحرک همگرا واگرا یا مکدی (MACD)، توقف و بازگشت سهموی (SAR)، استوکاستیک یا تصادفی و شاخص حرکت جهت‌دار میانگین (ADX) هستند. برای آشنایی با این اندیکاتورها، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «آموزش اندیکاتور های تحلیل تکنیکال بورس | آموزش تصویری بورس» از مجموعه آموزش بورس مراجعه کنید.

فیلم آموزش اندیکاتورهای تحلیل روند برای تحلیل تکنیکال در بورس و بازارهای مالی در فرادرس

کلیک کنید

یکی از مهم‌ترین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال ایچیموکو یا ابر ایچیموکو (AKA Ichimoku Cloud) است که محدوده‌های حمایت و مقاومت آینده را مشخص می‌کند. با توجه به اهمیت این ابزار، فرادرس فیلم آموزش تحلیل تکنیکال ایچیموکو (Ichimoku) را در دو سطح مقدماتی و تکمیلی ارائه کرده است. لینک این دو دوره ویدیویی در ادامه قابل مشاهده است.

• برای مشاهده فیلم آموزش تحلیل تکنیکال ایچیموکو (Ichimoku) – مقدماتی + اینجا کلیک کنید.
• برای مشاهده فیلم آموزش تحلیل تکنیکال با ایچیموکو – تکمیلی + اینجا کلیک کنید.

امواج الیوت چیست؟

یکی دیگر از موضوعات بسیار کاربردی، متداول و البته جذاب در تحلیل تکنیکال، نظریه امواج الیوت است که با استفاده از آن می‌توان روند معاملات را پیش‌بینی کرد. برای آشنایی با این ابزار تکنیکال جالب، پیشنهاد می‌کنیم به یکی از مطالب آموزش بورس با عنوان «امواج الیوت در تحلیل تکنیکال — آموزش تصویری بورس» مراجعه کنید.

فیلم آموزش مقدماتی امواج الیوت Elliott Waves در تحلیل تکنیکال برای سرمایه گذاری در فرادرس

کلیک کنید

الگوهای هارمونیک نیز مانند امواج الیوت ابزاری جذاب و سودساز برای تحلیل تکنیکال است. جهت آشنایی با این ابزار، پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال را از طریق لینک زیر مشاهده کنید.

• برای مشاهده فیلم آموزش الگوهای هارمونیک در تحلیل تکنیکال + اینجا کلیک کنید.

فیلتر نویسی چیست؟

فیلتر نویسی یک ابزار بسیار کاربردی و مهم در تحلیل بازار و شناسایی سهام است. فیلتر نویسی امکانی است که در سایت شركت مدیریت فناوری بورس تهران (TSETMC) فراهم شده تا تحلیلگران بتوانند ویژگی‌های مورد نظر خود را اعمال کرده و سهام‌هایی که حائز آن‌ها هستند را انتخاب کنند.در فیلتر نویسی می‌توانیم مشخص کنیم که کدام سهم‌ها مثلاً‌ بالای ۲۰ میلیون حجم خورده‌اند یا در کدام سهم‌ها حقوقی بیشتر از حقیقی خرید کرده است. فیلتر نویسی به ما امکان می‌دهد که اطلاعات تصفیه‌شده‌ای کسب کنیم و آسان‌تر درباره معامله سهم تصمیم بگیریم.

همان‌طور که گفتیم، در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران می‌توان فیلتر نویسی کرد. برای ورود به محیط فیلتر نویسی در سایت tsetmc.com کافی است به سایت وارد شوید و روی دیده‌بان بازار کلیک کنید.

و بعد از آن روی فیلتر نویسی کلیک کنید.

سپس می‌توانید فیلتر مورد نظر خود را بنویسید. در سایت TSETMC راهنمایی برای فیلترنویسی وجود دارد.

برای آشنایی بیشتر با فیلتر نویسی در بورس، می‌توانید به فیلم آموزش فیلترنویسی در بورس – ابزار شناسایی سهام پربازده مراجعه کنید. در این آموزش ۴ ساعت و ۴۸ دقیقه‌ای که شامل ۲۰ درس است، ابتدا مقدمات و مفاهیم پایه مربوط به بورس ارائه شده، سپس روش‌های فیلترنویسی به تفصیل بیان شده است. برای دیدن این فیلم آموزش بورس می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

• برای مشاهده فیلم آموزش فیلترنویسی در بورس – ابزار شناسایی سهام پربازده + اینجا کلیک کنید.

نکات مهم سرمایه‌ گذاری در بورس

امیدواریم آنچه در این مطلب و سایر مطالب آموزش بورس مجله فرادرس مطالعه کرده‌اید، پاسخ همه پرسش‌هایتان را داده باشد. در کنار یادگیری مفاهیم بورس، نکات مهم و ظاهراً ساده‌ای برای سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد که همواره باید آن‌ها را در نظر بگیرید:‌

1. هدفتان از ورود به بورس رویکردتان را مشخص کنید و به استراتژی که انتخاب کرده‌اید پایبند بمانید. کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت رمان سرمایه‌گذاری را تعیین کنید.
2. سبد سهام داشته تشکیل دهید تا ریسک کمتری متوجهتان شود.در سبدتان یک نماد خوب از صنایع مختلف داشته باشید.
3. قیمت‌های روزانه و گذرا را در تصمیم‌های خود تأثیر ندهید و تحلیل‌هایتان را بر مبنای عملکرد شرکت، صنعت و… انجام دهید.
4. در کمترین قیمت بخرید و در بیشترین قیمت بفروشید. به تحرکات گذرا توجه نکنید و با منفی شدن قیمت سهام نترسید. طبق تحلیل‌هایی که کرده‌اید عمل کنید.
5. هیچگاه دنبال موج خریداران و فروشندگان نباشید. برخی‌ها می‌خواهند افراد مبتدی را به خرید ترغیب کنند و سهام را در بالاترین قیمت به آن‌ها بفروشند.
6. اگر به این نتیجه رسیده‌اید که سهامتان را با تحلیل اشتباه و در قیمت بالایی خریداری کرده‌اید، مغرور نشوید و پیش از آنکه بیشتر ضرر کنید، آن را بفروشید.
7. به اخبار و اطلاعات رسانه‌ها قانع نباشید. در سرمایه‌‌گذاری‌تان از منابع مختلف کمک بگیرید.
8. اهداف نامعقول نداشته باشید. انتظار نداشته باشید در زمان کمی ارزش سرمایه‌تان به چندین برابر افزایش یابد. این انتظارات بیجا شما را به انجام معاملات عجولانه سوق می‌دهد و به ضرر خواهد انجامید.
9. اگر برای کارهای دیگری به سرمایه‌تان احتیاج دارید، از سرمایه‌گذاری آن را در بورس خودداری کنید. برای سرمایه گذاری در بورس به قرض یا وام متوسل نشوید.
10. همواره مقداری از سرمایه‌تان را به صورت نقد داشته باشید و همه آن را برای خرید سهام صرف نکنید.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی

برای آشنایی بیشتر با بورس و مفاهیم مربوط به آن، می‌توانید به فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۳ ساعت و ۲۸ دقیقه‌ای، تمام امور اجرایی برای فعالیت در بورس و انجام معاملات سهام، شاملِ دریافت کد بورسی، کار با سامانه معاملاتی آنلاین، شناسایی موقعیت‌های موجود در بورس، شرکت در عرضه اولیه‌ها، دریافت سود نقدی سالیانه شرکت‌ها و مشارکت در افزایش سرمایه‌ها بیان شده است.

• برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.

در درس اول این آموزش، مقدمات و آشنایی اولیه با بازار بورس و سهام مورد بحث قرار گرفته است. موضوع درس دوم، شناخت کلی و نکات مهم در ورود به بازار بورس است. ورود به سایت‌های مربوط به سازمان بورس و ثبت نام در سجام موضوع درس سوم این فیلم آموزشی است. در درس چهارم راهنمایی‌های کاربردی درباره آشنایی با اصطلاحات و انواع قرارداد و صندوق ارائه شده است. آشنایی با مفاهیم سرمایه‌گذاری، انواع بورس و عرضه اولیه از دیگر موضوعاتی است در درس پنجم بیان شده است. درس ششم نیز، مروری بر ابزارهای تحلیل تکنیکال را پوشش می‌دهد. در نهایت، موضوع درس هفتم این فیلم آموزشی، آشنایی با سامانه کدال و کارگزاری‌ها است.

سخن پایانی

در این مطلب، مطالبی را درباره آموزش بورس بیان کردیم که برای هر فردی که می‌خواهد در بازار سرمایه حضور پیدا کند، به نوعی یک ضرورت محسوب می‌شود. از همین رو، ما سعی کردیم در ابتدا به ارائه مطالب مهم آموزش بورس بپردازیم و سپس راهنمایی خلاصه و جامعی را در بخش‌های جداگانه برای این منظور ارائه کنیم.

در پایان و در بخش نظرات، می‌توانید پرسش‌هایتان را درباره این مطلب مطرح کنید تا همواره به غنای آن بیفزاییم و ما و سایر خوانندگان مجله فرادرس از آن استفاده کنیم.